Archive

Thursday, February 28, 2008

ڕوونکردنه‌وه‌

ئاگادار کرام له‌ ماڵپه‌ڕی "بۆ ڕۆژهه‌ڵات" بانگه‌وازێک سه‌باره‌ت به‌ 10ی خاکه‌لێوه‌ رۆژی شه‌هیدانی کوردستان، بڵاوو کراوه‌ته‌وه‌. ئه‌م بانگه‌وازه‌ داخوازیه‌کی تایبه‌تی هێناوه‌ته‌ گۆڕێ‌، بۆ به‌ ئاکام گه‌یاندنی ئه‌و داخوازیه‌ش داوا له‌ خه‌ڵک کراووه‌ به‌ واژووی خۆیان پشتیوانی له‌ بانگه‌وازه‌که‌ بکه‌ن.
له‌ رێگای ئه‌م ڕوونکردنه‌وه‌؛ ڕاده‌گه‌یه‌نم ئه‌من ئه‌و داخوازیه‌م واژوو نه‌کردووه‌.
هیوام وایه‌ ئه‌م ڕووداووه‌ ته‌نیا هاونای له‌گه‌ڵ که‌سێکی دیکه‌ بێ، ئه‌گه‌ر وا نه‌بێ ئه‌وه‌ دیارده‌یه‌کی ناحه‌زه‌و شیاوی له‌قاودانه‌.
به‌ سوپاسه‌وه‌
ڕه‌حیم ڕه‌شیدی
پاریس
28 02 2008
9/12/86

Saturday, February 23, 2008

ژنێک ئه‌ناسم (پێکه‌وه‌4)

ژنێک ئه‌ناسه‌م دوو جار گوێچکه‌کانی کوون کردوون‌. نازانم یه‌که‌مین جار که‌نگێ کوونی کردوون، به‌ڵام ئه‌زانم دووهه‌مین جار وه‌رزی زستانی ئه‌مساڵ له‌ شارێک کوونی کردوون، ئه‌مڕۆ له‌وێ کۆچ ده‌کات بۆ شارێکی گه‌وره‌، ئه‌ڵێن حه‌شیمه‌ته‌که‌ی نزیک به‌ 12 میلیۆن که‌سه‌، شارێک‌ پڕه‌ له‌ بورج‌و بینای گه‌وره، شه‌قامه‌ قه‌ره‌بالغه‌کان، میترۆ، ئاسمانێکی پڕ له‌ دووکه‌ڵ، که‌ش‌وهه‌وایه‌کی ناخاوێن‌، هه‌زاران بێ کار، ژنانی له‌ش فرۆش، خه‌ڵکی گیرۆده‌ بوو به‌ ماده‌ سڕکه‌ره‌کان‌و زۆر دیارده‌ی ناحه‌زی دیکه‌، گه‌لێک گرفتی دیکه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی له‌ تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی ئه‌و شاره‌ن.
قه‌ت ڕێگام نه‌که‌وتۆته‌ ئه‌وێ. به‌ڵام ئه‌زانم ئه‌و ژنه‌ ئه‌ورۆ شه‌ممه‌ چواری ڕه‌شه‌ممه‌ی ساڵی 86ی هه‌تاوی‌، بۆ ئه‌وێ ده‌ڕوات‌و ئه‌یه‌وێت له‌ نێو قه‌ره‌باڵغییه‌کانی ئه‌و شاره‌دا وون بێت!

ماوه‌یه‌کی زۆر بوو له‌وه‌ شاره‌ ده‌ژیا که‌ خه‌ڵکه‌ی به‌ "ئه‌یچه‌‌و بووچه‌" ده‌په‌یڤن، که‌چی ئه‌و ژنه‌ قه‌ت وه‌کوو وان نادوێ‌و به‌ زمانی خه‌ڵکی ئه‌وی ڕانه‌هات. له‌وێ زۆر شه‌وان نووست، خوێندی، نووسی‌، دڵته‌نگ‌‌و شاد ده‌بوو. شایی کرد، ئازیزی له‌ ده‌ست‌دا، شه‌ڕی کرد، زۆر جار به‌ ڕووی ئه‌و پیاوانه‌دا ته‌قیه‌وه‌ که‌ حیزه‌ڵه‌‌و ناوگه‌ڵ برسی بوون. له‌و شاره‌وه‌ سه‌فه‌ری رێگا دووره‌کان فێر بوو. ئاشق بوو، ئازا بوو، پڕ بوو له‌ جه‌سووری‌و باوه‌ڕ به‌خۆبوون...

ئه‌م ژنه‌ ئه‌چێ له‌ شارێک‌دا وون بێ هیچی له‌و شاره‌ ناچێ ئه‌و ماڵی له‌وێ بوو، ئه‌و ماڵه‌ی تابلۆیه‌کی مونالیازا، زۆر شتی کۆن‌و ده‌گمه‌ن دیواره‌کانیان داپۆشی بوو. ئه‌و ماله‌ی ئوقره‌ی پیاوی ئاوه‌ دووره‌کانی ده‌کوشت. ئه‌م دوو شاره‌ به‌ دوو زمانی جیاواز قسه‌ ده‌که‌ن، کولتوور، داب‌ونه‌ریتیان لێک جیاییه‌، ڕۆژه‌ مێژوویی‌و نیشتمانی‌یه‌کانیان یه‌ک نیین، چه‌ن زاڵمانیه‌ بوترێ خه‌ڵکی هه‌ر دوو شاره‌که‌ به‌م هه‌موو جیاوازی‌و لێکنه‌چوونه‌وه‌، به‌م هه‌موو دژبه‌ری‌و یه‌کتر نه‌ویستنه‌وه‌ شاری یه‌ک وڵاتن؟

ژنێکی سه‌یره‌، دوو ناوی هه‌یه‌، گوێچکه‌کانی دوو جار کوون کراوون، ئه‌وساڵ دوو جار سه‌فه‌ری کردوون، سه‌فه‌رێکی سێ ڕۆژه‌ له‌ نێوه‌ڕاست مانگی هاوین‌دا، له‌و سه‌فه‌ردا به‌ شاره‌که‌ی‌ خۆی‌دا تێپه‌ڕی، شارێک‌ ئه‌و قه‌ت به‌ شاری خۆی نه‌زانییووه‌، شارێک که‌ منداڵی ئه‌و له‌ ژێر ده‌نگی بۆمب‌و فرۆکه‌ شه‌ڕکه‌ره‌کان‌‌دا پڕ کرا له‌ ترس‌و دڵه‌راوکێی...

ئه‌و شاره‌ گۆرێکی پیرۆزی لێییه‌ ئه‌و ژنه‌ هه‌میشه‌ خه‌ونی پێوه‌ ده‌بینی‌و قه‌تیش نه‌چۆته‌ سه‌ردانی، به‌ڵام له‌ ده‌روونیا ئه‌ژی، سات به‌ سات له‌گه‌ڵیه‌تی وه‌کوو سێبه‌ره‌که‌ی خۆی. له‌و گۆڕه‌دا که‌سێکی ئاشق نووستووه‌، که‌سێک که‌ کارنامه‌ی پڕ له‌ بیستی ئه‌م ژنه‌ی له‌ دیواری دوکانه‌که‌ی‌ خۆی‌دا هه‌ڵده‌واسی، کۆشکی بۆ ساز کردبوو، هه‌موو شتێکی بۆ دابین ده‌کرد، به‌لام نه‌یده‌هێشت له‌گه‌ڵ که‌س پێوه‌ندی بگرێ، حه‌زی له‌ چاره‌ی ئه‌وانه‌ نه‌ده‌کرد ده‌هاتنه‌ خوازبێنی ئه‌م ژنه‌، ئه‌م ژنه‌ زۆر جار له‌سه‌ر باسکه‌ سپی‌و خڕوخۆڵه‌کانی پیاوی نێو ئه‌و گۆڕه‌ خه‌و ده‌یبرده‌وه‌.

کوڕێک ئه‌ناسه‌م جارێکیان له‌ وه‌رزی پاییزدا، هێشتی ئه‌و ژنه‌ گاز له‌ باسکه‌ سپیه‌که‌ی بگرێ، به‌ده‌م هه‌ناسه‌ بڕکێوه‌ ئه‌یوت زۆرتر زۆرتر، ئه‌و ژنه‌ دڵی نه‌ده‌هات به‌ توندی گازی لیبگرێ، به‌ڵام ئه‌و کوڕه‌ ئه‌فسووناوییه‌ ئه‌یویست ببێت به‌و پیاوه‌ ئاشقه‌‌ی که‌ له‌ نێو گۆڕه‌که‌دا نووستووه‌. ئه‌و پیاوه‌ی پاش مه‌رگی له‌ هاوینی ساڵێکی دووردا، ژنی کابرایه‌ک خۆی بۆ ڕنیبوو، له‌ خۆی کوتابوو، که‌س نازانێ ئه‌و ژنه‌ پیاوی هه‌یه‌، مندالی هه‌یه‌ به‌ڵام به‌ مه‌رگی ئه‌و پیاوه‌ بووه‌ بێکه‌س‌تریین ژنی دونیا، ئاخر ئه‌و پیاوه‌ بۆ ئه‌و ره‌مزووڕازی نهێنییه‌کی سه‌یر بوو. ئه‌و بڕیار بوو دوایین ڕۆژی دونیا بیخوازێته‌وه‌، ئه‌و ژنه‌ چاوه‌ڕوانی دواین ڕۆژی دونیایه‌، ئه‌و ڕۆژه‌ی که‌ قه‌ت ناگاتێ، قه‌ت...‌‌

شاری ئه‌و ژنه‌ سه‌یره که‌ لێی له‌ دایک بووه‌،‌ له سه‌ر سنووردا هه‌ڵکه‌وتووه‌، ئه‌وێ‌ له‌ نێو لێڕه‌واردا گه‌مارۆ دراووه‌. ڕه‌زی ترێی ئه‌و شاره‌ زۆر به‌ ناوبانگه‌. ڕه‌نگه‌ رۆژێ عه‌شقی ئه‌و ژنه‌ وه‌کوو ترێی شاره‌که‌ی ناوبانگ ده‌رکات، ڕه‌نگه‌ نا، کێ چووزانێ...

له‌ بیرم دێت کاتێ منداڵ بووم، خه‌ڵکی شاره‌که‌ی ئه‌و ژنه‌ به‌ سواری ئه‌سپ‌و قاتر ترێیان بۆ گونده‌که‌مان دێناو ئێمه‌ش به‌ گه‌نم لێمان ده‌کریین. سه‌رده‌می دزیینی گه‌نم له‌ خرمانه‌کان بوو، ئه‌و خرمانانه‌ی ئه‌گه‌ر ژن، یان پیاوه‌ نابیناکان له‌ لای مابانه‌وه‌ بۆ مه‌ جێژنی دوو جێژنان بوو. ئێستا ئیشتیایی گه‌نم دزین ده‌که‌م، ئه‌و خرمانه‌ گه‌نمانه‌ی ‌ شه‌قڵه‌که‌مان ده‌شکاندو به‌و کاره‌مان هه‌رچی خێروبه‌ره‌که‌ته‌ بۆ دایک‌و بابمان به‌ڕێ ده‌کرا، به‌ مه‌ چی، ده‌با ترێمان خواردبا، گه‌نم‌و ترێ ڕه‌شه‌ سه‌ربه‌سه‌ر... ئیدی با خاوه‌ن خرمان هه‌ر دایک‌و بابی ده‌رهێنابایین، با جنێوی بدایه‌، ئێمه‌ ترێ ڕه‌شه‌مان ده‌خوارد.

دڵم ختوورکه‌ ده‌کات، ئه‌و ژنه‌ بیر له‌ پیاوێک ده‌کاته‌وه‌، پێی ده‌ڵێت کۆتر، دڵی وه‌کوو دڵی کۆتر بۆی لێده‌دات. ئه‌زانم ئه‌مشه‌و ئه‌و ژنه‌ عه‌تر ده‌دات له‌ خۆی، بۆ یه‌که‌مین جار ئه‌و ماڵه‌ ده‌بینێ، ماڵێک قه‌ت نابێته‌ ماڵی ئه‌و، ماڵێک ‌ ڕه‌نگه‌ دوورتریین سه‌فه‌ری بنێته‌ به‌ر رێگا، ماڵێک، نازانم تابلۆی مونالیزای تێدا هه‌ڵده‌واسرێ یان نا؟

ئه‌زانم پیاوێکی ئاشق که‌ له‌ هیچ پیاوێکی دیکه‌ ناچێ، پیاویکی جادوویی‌و پڕ له‌ وزه‌و ته‌کانه‌، ئێستا بیر له‌ سه‌فه‌ری رێگا دووره‌کان ده‌کاته‌وه‌، له‌به‌ر خۆیه‌وه‌ ده‌ڵێ سه‌فه‌ر سڵامه‌ت‌و به‌ هیوای دیدار....

Saturday, February 16, 2008

به‌رێز کۆمیته‌ی ئاماده‌کاری جێژنی دووهه‌مین ساڵیادی دامه‌زراندنی پارتی سه‌ربه‌ستی کوردستان!
پاش سڵاوو رێز!
به‌وپه‌‌ڕی رێزه‌وه،‌ نامه‌ی بانگهێشت کردنم بۆ به‌شداری له‌ جێژنی دووهه‌مین ساڵیادی دامه‌زراندنی پارتی سه‌ربه‌ستی کوردستان پێگه‌یشت.
وێرای پێشکه‌ش کردنی پیرۆزبایی گه‌رمم به‌ بۆنه‌ی دووهه‌مین ساڵڕۆژی دامه‌زراندنی حیزبه‌که‌تانه‌وه‌، ئاواتی سه‌رکه‌وتن‌و پێشکه‌وتنتان بۆ ده‌خوازم‌، هیوام واییه‌ له‌ خه‌بات‌و تێکۆشان‌ بۆ ئازادی‌، رزگاری‌و دادپه‌روه‌ری به‌رده‌وام‌و سه‌رکه‌وتوو بن.
به‌رێزان!
به‌رێزه‌وه‌ ئاگادارتان ده‌که‌مه‌وه‌، به‌ هۆی کاری له‌وه‌پێش دیاری کراوو ناتوانم له‌ رێوڕه‌سمه‌که‌تان‌دا به‌شدار بم.
له‌ ناخی دڵه‌وه‌ هیواخوازم جێژنێکی خۆش‌و سه‌رکه‌وتووتان هه‌بێت.
جوانترین ئاواته‌کانم قبووڵ بفه‌رموون.
له‌گه‌ڵ رێزدا
ڕه‌حیم ڕه‌شیدی
پاریس
15 02 2008

Monday, February 11, 2008

سووکه‌ ئاوڕێک له‌ به‌ستێن‌و دیرۆکی‌ نیوخۆیی‌ شۆڕشی ساڵی 1357ی هه‌تاوی‌و ئاکامه‌کانی!

رۆژی 22ی رێبه‌ندانی ساڵی 1357ی هه‌تاوی، به‌رانبه‌ر به‌ 11 فه‌ورییه‌ی 1979ی زایینی، شۆرشی به‌شکۆی گه‌لانی زۆرلێکراوی ئێران گه‌یشته‌ ترۆپکی سه‌رکه‌وتن‌، به‌م پێییه‌ ده‌سه‌ڵاتی بنه‌ماڵه‌ی په‌هله‌وی کۆتایی پێهات.

جیا له‌ هۆکاره‌ ده‌ره‌کی‌یه‌کان، که‌ له‌ هه‌موو شۆڕشێک‌دا به‌ له‌به‌رچاو گرتنی به‌رژه‌وه‌ندی زلهێزه‌کان ده‌وری خۆیان هه‌ییه‌، ئه‌و راستی‌یه‌ له‌ که‌س شاراوه‌ نییه‌ ڕووخانی رێژیمی پاشایه‌تی به‌رهه‌می خه‌باتی دووروو درێژی ڕۆڵه‌کانی خه‌لکی ئێران بوو له‌ پێناوی هێنانه‌ سه‌رکاری رێژیمێکی دێموکراتیک‌و گه‌لی، ده‌سه‌ڵاتێکی ئه‌وتۆ که‌ بتوانێ به‌ جێگیر کردنی دێموکراسی، دادپه‌روه‌ری، دابین کردنی مافه‌ نه‌ته‌وایه‌تی‌یه‌کانی گه‌لانی زۆرلێکراوی ئیران، کۆتایی به‌و باره‌ قورس‌و تاقه‌ت پروکێنه پڕ له‌ نه‌هامه‌تی‌یه‌‌ بێنێت،‌ به‌ درێژایی مێژوو هۆکاری راسته‌قنیه‌ی بێسه‌ره‌وبه‌ره‌یی له‌ وڵات‌دا بووه‌، هه‌موو راستی‌یه‌کانیش ئه‌وه‌ نیشان ده‌ده‌ن به‌ بێ له‌به‌رچاو گرتنی ویست‌و داوای ڕه‌وای نه‌ته‌وه‌کانی ئێران، هیچ رژێمیک ناتوانێ ئیدعای ده‌سه‌ڵاتێکی ڕه‌واو کراوه‌ له‌ ئێرانی فره‌ نه‌ته‌وه‌‌دا بکات.

ئه‌گه‌ر ئه‌و راستی‌یه‌ له‌به‌رچاو بگریین، کۆماری ئیسلامی ئامانجی خه‌باتی پڕ له‌ قوربانی گه‌لانی ئێران نه‌بووه‌و نییه‌. بێ دوو دڵی‌و گومان به‌و ئاکامه‌ ده‌گه‌یین، هاتنه‌ سه‌ر کاری ئایه‌تووڵاکان، به‌رهه‌می بێ به‌رنامه‌یی‌و هاوهه‌نگاوی نه‌کردنی رێکخراوه‌کان‌و هێزه‌ به‌رهه‌ڵستکاره‌کانی ئازادی خوازی ئه‌وکاتی رێژیمی پاشایه‌تی بوو که‌ به‌ر له‌‌وه‌ی شۆرشی 57ی هه‌تاوی بگاته‌ ترۆپکی سه‌رکه‌وتن‌و خۆری هیوا به‌خشی ئازادی له‌ که‌ل سه‌ر ده‌ربێنێت، فیداکاری زۆرو زه‌وه‌ندیان کردبوو، به‌ ده‌یان،‌ سه‌دان‌و بگره‌ هه‌زاران که‌سیان له‌ گرتووخانه‌کانی رێژیمی پاشایه‌تی‌دا یان له‌ ژێر بێره‌حمانه‌تریین شکه‌نجه‌‌دا شه‌هید ببوون، یان ئێعدام کرابوون‌.

ئه‌وه‌ له‌ حاڵێک‌دا بوو ‌ به‌رخۆدان به‌ شێوه‌ی جۆراوجۆرو له‌ قوناخ‌و بڕگه‌ی جیاجیادا، له‌ ده‌ڤه‌رو مه‌ڵبه‌ندی جۆراوجۆری جوغرافیایی ئێران‌دا‌ به‌ له‌به‌رچاو گرتنی بارودۆخی پێوه‌ندی‌دارو به‌ گوێره‌ی مومکین له‌ ئارادا بوو، ناکرێ خه‌باتی میرزا کوچک خانی جه‌نگه‌لی له‌ لێڕه‌واره‌کانی شیمالی ئێران، سه‌ردارانی که‌ڵهوڕ له‌ کرماشان، جولانه‌وه‌ی سیاکه‌ل‌و فیرقه‌ی دێموکراتیکی ئازربایجان‌‌و...هتد، وه‌کوو به‌شێک له‌و فیداکاری‌‌و به‌ستێنه‌ مێژووییه‌ی سه‌رکه‌وتنی شۆڕشی گه‌لانی ئێران له‌ ساڵی 1357ی هه‌تاوی‌دا، له‌به‌ر چاو نه‌گیردرێ.

ئاشکراییه‌ له‌ کوردستانی سه‌ربه‌رزدا، دامه‌زراندنی کۆماری کوردستان به‌ سه‌رۆکایه‌تی‌و پێشه‌وایه‌تی شه‌هید قازی موحه‌ممه‌د، یه‌که‌مین ده‌ستپێکی خه‌باتێکی به‌به‌رنامه‌و درێژخایه‌ن بوو. دوایه‌ جوڵانه‌وه‌ی شانازی خولقێنی ساڵه‌کانی 1346-1347ی هه‌تاوی به‌دوادا هات‌ که‌ بۆ هه‌تا هه‌تاییه‌ ڕۆڵه‌کانی کورد شانازی پێوه‌ ده‌که‌ن‌و ڕیبه‌رانی بوێرو ئازای ئه‌م سه‌رهه‌ڵدان‌و ڕابوونه‌ به‌ رچه‌شکێنه‌کانی خه‌باتی قۆناخه‌ تاریک‌و تنووکه‌کان ده‌زاندرێن.

ئه‌م پاشخانه‌ شۆڕشگێرانه‌یه‌ی جوڵانه‌وه‌ی نه‌ته‌وایه‌تیی خه‌ڵکی کورد له‌ کوردستانی ئێران، به‌ستێن‌و هه‌وێنی به‌شداریه‌کی چڕوپری خه‌ڵکی کوردستان دژی ده‌سه‌ڵاتی سه‌ره‌ڕۆی پاشایه‌تی بوو. چوونکه‌ ڕووخانی رێژیمی پاشایه‌تی‌ بۆ خه‌ڵکی کوردستان له‌ جه‌وهه‌ری خۆی‌دا ‌زه‌بری پڕ له‌ سه‌بری خه‌ڵکی کوردستان بوو. نه‌ته‌وه‌ی به‌شخوراوی کورد بۆ ڕووخانی ده‌سه‌ڵاتێک هاتبووه‌ مه‌یدان‌ جیا له‌ کوشتارو قه‌ڵاچۆی به‌به‌رنامه‌ دژی خه‌ڵکی کورد، جیا له‌ به‌رێوه‌بردنی سیاسه‌تی تواندنه‌وه‌ی فه‌رهه‌نگی‌و ڕۆشنبیری، به‌ده‌ر له‌ خاپوور کردنی گوندو مه‌زراو کێڵگه‌کان، له‌وانه‌ به‌ژانتر ڕووخانی کۆماری کوردستان‌و له‌ داردانی رێبه‌رانی کورد‌و له‌ سه‌رووی هه‌موویانه‌وه‌ یه‌که‌مین سه‌رۆکۆماری ئه‌وه‌ڵین ده‌سه‌ڵاتی مۆدێڕنی کورد، پێشه‌وا قازی موحه‌ممه‌د بوو.

سه‌ره‌ڕای ئه‌مانه‌ش، خه‌ڵکی کورد به‌ درێژای مێژوو دژی هه‌موو ده‌سه‌ڵاتێکی دیکتاتۆرو سه‌ره‌رۆ خه‌باتیان کردووه‌‌و بۆ هێنانه‌ دی ئازادی‌و سه‌ربه‌خۆیی قوربانیان داوه‌و ده‌یده‌ن.

حاشا له‌وه‌ ناکرێ، ئاکامه‌کانی ده‌سه‌ڵاتی ئایه‌توڵان له‌ ماوه‌ی ڕابردوودا به‌ باشی ده‌مانگه‌یه‌نێته‌ ئه‌و راستی‌یه‌، شۆڕشی گه‌لانی ئێران بۆ هێنانه‌ سه‌رکاری ده‌سه‌ڵاتێکی له‌م چه‌شنه‌ نه‌بووه‌.

به‌ڵام مخابن، هه‌ر وه‌کوو باس کرا نه‌بوونی به‌رنامه‌‌و پلانی ڕوون، نه‌بوونی یه‌کگرتوویی هێزه‌ دێموکرات‌و پێشکه‌وتنخوازه‌کان بۆ ئیداره‌ی وڵات پاش ده‌سه‌ڵاتی پاشایه‌تی، هه‌روه‌ها نه‌ناسینی پێوه‌ندی کۆمه‌ڵایه‌تیی‌و باوه‌ڕه‌کانی خه‌ڵک وه‌کوو پێویست له‌ لایه‌ن به‌شێک له‌ شۆرشگێرانه‌وه‌، ده‌ره‌تانی ئه‌وه‌ی بۆ ئاخونده‌کان خولقاند تاکوو به‌ که‌ڵکی خراپ وه‌رگرتن له‌ هه‌ست‌و ئێحساساتی مه‌زهه‌بی خه‌ڵک‌، به‌ دانی واده‌و به‌ڵێنی درۆیین، ده‌ست به‌سه‌ر شۆرش‌دا بگرن‌و به‌ڵایه‌کی قه‌ره‌بوونه‌کراو به‌سه‌ر نه‌ته‌وه‌کانی ئێران‌دا بێنن‌، پاشان جیا له‌ سه‌رکوتی نێوخۆیی، شه‌ڕی کۆنه‌په‌رستانه‌و ماڵوێرانکه‌ری ده‌وڵه‌تی عێراق‌و ئێرانی هێنایه‌ کایه‌وه‌،‌ هه‌مووان له‌ زیانه‌ ماڵی‌و مه‌عنه‌وی‌یه قه‌ره‌بوو نه‌کراوه‌‌کانی ئاگاداریین.

گرتن‌و ڕاونانی ئازادی خوازان، کوشتاری به‌کۆمه‌لی گیراوه‌ سیاسییه‌کان، په‌ره‌ پێدانی تیرۆرو ڕه‌شه‌ کوژی، سه‌رکوتی هه‌رچه‌شنه‌ ده‌نگێکی ئازادی خوازانه‌، زاڵکردنی فه‌زای سه‌رکوت‌و خه‌فه‌قان، لێدان‌و دارکاری کردنی ژنان، داخستنی زانکۆکان، سه‌کوت کردنی خوێندکاران، قه‌ده‌غه‌ کردنی جوانی‌و خۆشه‌ویستی‌و موسیقی، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای هاتنه‌ سه‌رکاری ئه‌م رێژیمه‌وه‌ ده‌کرا ئاوێنه‌ی باڵا نوێنی ده‌سه‌ڵاته‌ دۆزه‌‌خ ئاساکه‌ی بن، دۆزه‌‌خێک به‌داخه‌وه‌ دیسان به‌شێکی به‌رچاو له‌ هێزه‌کانی ئێرانی بۆ هاوکاری‌و یه‌کگرتن هان نه‌دا، ته‌نانه‌ت هه‌بوون‌و هه‌ن‌ ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ ڕه‌شه‌یان به‌م کارنامه‌ حه‌یا تکاوه‌وه‌‌ به‌ دژه‌ ئیمپریالیستی ده‌زانی‌و زانیووه‌و به‌ بڕو بیانووی درۆیین خوازیاری مانه‌وه‌یین.

ئاشکرایه‌ رێبه‌رایه‌تی خه‌باتی نه‌ته‌وایه‌تی خه‌ڵکی کوردستانی ئێران، به‌ تایبه‌ت رێبه‌ری زانا‌و ناوداری کورد دوکتۆر قاسملووی نه‌مر، به‌ مه‌به‌ستی دۆزینه‌وه‌ی رێگاچاره‌ی ئاشتیانه‌ بۆ پرسی سیاسیی خه‌لکی کوردو به‌رگرتن به‌ خوێن رشتن‌و کوشتارو ماڵوێرانی، هه‌موو حه‌ولیکی شیاوو شایانی وه‌گه‌ڕ خست‌و به‌ پێکهێنانی هیئه‌تی نوێنه‌رایه‌تیی خه‌ڵکی کورد بۆ ئه‌و ئامانجانه‌ هه‌نگاوی نا.

به‌ڵام‌ به‌داخه‌وه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی ناسه‌رده‌میانه‌، به‌ بێ ڕه‌نج‌و کوێره‌وه‌ری سواری شه‌پۆلی شۆرشی گه‌لانی ئێران ببوو، نه‌ک هه‌ر هه‌نگاوی به‌کردوه‌ی له‌م باره‌وه‌ هه‌ڵنه‌هێناووه‌، به‌ڵکوو به‌ خولقانی به‌هاری خوێناوی سنه‌، سه‌پاندنی شه‌ڕی سێ مانگه‌ به‌رسه‌ر خه‌لکی کوردستان‌دا، پاشان فه‌رمانی جیهادی خومه‌ینی له‌ دژی هه‌موو خه‌ڵکی ئازادی خوازی کوردستان، زه‌مینه‌‌و بواری قه‌ڵاچۆی ئاشکرای بۆ سه‌ربازانی بێ ناوی ئیمامی زه‌مان، له‌ کوردستان ره‌خساند، ڕه‌خساندنێک که‌ دوایه‌ کوشتاره‌کانی قارنێ، قه‌ڵاتان، سه‌وزی، سه‌رچنارو حه‌سه‌ن میران، چقڵ مه‌سته‌فاو ئیند‌رقاش‌و نییه‌رو ته‌پانی، قه‌ڵاواری، خوایار مه‌ڵک‌و قۆچی واشی‌و زۆر مه‌لبه‌ندو شوێنی دیکه‌ی کوردستانی گرته‌وه‌. ئه‌و کوشتارانه‌ی‌ خلخالی به‌ نوێنه‌رایه‌تی ئیمام له‌ کوردستان به‌رێوه‌ی برد هه‌رگیز له‌ چاوی مێژوو ون نابێ.

سیاسه‌تی رێژیمی ئێران دژی خه‌لکی کوردستان، ناته‌با له‌گه‌ل هه‌موو چه‌مک‌و پێوانه‌ ئینسانی‌و په‌سه‌ندکراوه‌کانی نێونه‌ته‌وه‌ی بووه‌و هه‌‌ییه. سیاسه‌تێک ‌ جیا له‌وه‌ی به‌ میلیارد زیانی ماڵی‌و ئابوری، به‌ ئابوری ئێران گه‌یاندوه‌، جیا له‌وه‌ی به‌ هه‌زاران ڕۆڵه‌ی له‌ باوه‌شی خه‌ڵکی کوردستان ئه‌ستاندووه، دوو گه‌وره‌ رێبه‌ری کوردیشی له‌ چه‌قی دونیای پێشکه‌وتوودا له‌ باوشی پڕ له‌ خۆشه‌ویستی دایکی نیشتمان ئه‌ستاند. به‌و حاڵه‌ش ئه‌و رێژێمه‌ تاکوو ئێستا چوکتریین پێگه‌ی سیاسیی‌و کۆمه‌ڵایه‌تی له‌ کوردستان‌دا نییه‌‌‌.

ڕوون‌و ئاشکراییه‌، له‌ ئاستی ده‌ره‌وه‌‌دا به‌ هۆی لاساری‌و گوێنه‌دان به‌ یاسارو رێسا نێونه‌ته‌وه‌یی‌یه‌کان، پشتیوانی له‌ تیرۆریزمی ده‌وڵه‌تی، کۆسپ خستنه‌ سه‌ر رێگای ره‌وتی ئاشتی فلستین_ئیسرائیل، ناردنی یارمه‌تی ماڵی‌و چه‌ک‌و چۆل بۆ حیزبوڵای لوبنا‌ن‌و گروپه‌ تیرۆریستیه‌کان له عێراق، هه‌وڵدان بۆ ده‌ست وێراگه‌یشتن به‌ چه‌کی ناوکی، باس‌‌ له‌ تونا کردنی ئیسرائیل، حاشا کردن له‌ کوشتاری شه‌رم هێنه‌رانه‌ی جوله‌له‌کان‌ ناسراو به‌ هولۆکاست، ئه‌و رێژیمه‌یان له‌ ئاستی نێونه‌ته‌وه‌یی‌دا خستۆته‌ په‌راوێزه‌وه‌. دوور نییه‌ درێژه‌ی ئه‌م سیاسه‌ته‌ چه‌وت‌و مه‌ترسیداره‌ بواری شه‌رێکی نه‌خوازراوو ماڵوێرانکه‌ر بێنیته‌ گۆرێ، بێ ئه‌م‌لاولا سه‌به‌بکاری هه‌ر شه‌ڕو ماڵوێرانییه‌ک کاربه‌ده‌ستانی کۆماری ئیسلامی ئێران‌و پێکهاته‌ی ئه‌و رێژیمه‌ له‌ ته‌واویه‌تی خۆی دایه‌.

ئه‌مرۆ که‌سانێک ده‌سه‌ڵاتی وڵاتی ئێرانیان به‌ده‌سته‌وه‌ییه‌، به‌ لۆژیک‌و هزری سه‌دان ساڵ پێش ئێستا ده‌یان هه‌وێت پێش به‌ڕه‌وتی به‌ره‌وپێش چوونی مێژوو بگرن، ئه‌وان بۆ پاراستنی ده‌سه‌لاته‌ جه‌هه‌نده‌مییه‌که‌ی خۆیان ڕۆژانه‌ تامی تاڵی مه‌رگ به‌ ده‌یان‌و بگره‌ سه‌دان لاو‌ له‌ ژێر ئه‌شکه‌نجه‌دا ده‌چێژن. سیاسه‌تی قیزه‌وه‌نی به‌ردباران کردن، ده‌ست‌و لاق په‌ڕاندن، بێ سه‌رو شوێن کردن ڕچاو ده‌که‌ن.

ده‌ره‌نجامه‌کانی به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌یه‌که‌یان، به‌ میلیۆنان که‌سی تووش بوو به‌ ماده‌ سڕکه‌ره‌کان، بێکاری، گرانی، هه‌ژاری، فه‌سادی کۆمه‌ڵایه‌تی‌و گه‌نده‌ڵی ئیداری، د‌زی، به‌رتیل خواردن‌‌و سه‌دان دیارده‌ی ناله‌باری دیکه‌ی کۆمه‌لایه‌تی، وێرای ئابورێکی دارووخاوو به‌رۆکی گه‌لانی ئێرانی گرتۆته‌وه. سێبه‌ری ئه‌م رژیمه‌ ئه‌هریمه‌نییه‌ بۆته‌ مۆته‌که‌ی نه‌هامه‌تی‌و به‌سه‌ر سه‌ری خه‌ڵکی ئێرانه‌وه‌ قورسایی ده‌کات.

به‌ پێچه‌وانه‌ی ڕه‌وتی سیاسه‌تی هه‌نووکه‌یی کاربه‌ده‌ستانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی ئێران، وانه‌‌و ئه‌زموونه‌ به‌نرخه‌کانی مێژوو پێمان ده‌ڵێت، مه‌گه‌ر هیتلێرو موسولینی، میلوسویچ‌و سه‌دام‌، ستالین‌و پینووشه‌و سوهارتۆو زۆری دیکه‌ی له‌ چه‌شنی وان،‌ تاکوو سه‌ر بۆیان لوا به‌ زه‌برو زه‌نگ‌و سه‌رکوتی خه‌باتگێڕانی ناوخۆیی‌‌و لاساری له به‌رانبه‌ر‌ باخه‌یه‌ نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان‌دا، درێژه‌ به‌ ده‌سه‌ڵاته‌که‌یان بده‌ن‌؟

بێ گومان وڵامی ئه‌م پرسیاره‌ ناییه‌، که‌واته‌ مێژوو بێ ڕاوه‌ستان ڕه‌وتی به‌ره‌وپێش چوونی خۆی ده‌پێوێ‌، که‌وایه‌ هه‌مووان ده‌توانیین به‌ درێژه‌ دان به‌ خه‌باتی دێموکراتیک‌، به‌ پشت به‌ستن به‌ هێزو توانای بێ بڕانه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ر، به‌ به‌ره‌وژور چوونی ئاستی ماف خوازی نه‌ته‌وه‌کانی ئێرانی، به‌ چڕ بوونه‌وه‌ی خه‌باتی لاوان‌و ژنان‌ له‌ پێناوی دێموکراسی‌دا‌و بۆ جێگیر کردنی ده‌سه‌ڵاتێکی لائیک‌و فیدڕاڵ‌و فره‌یی له‌ ئێرانی داهاتوودا، سه‌رو دڵخۆش به‌ ئاسۆی ڕووناکی سبه‌ی، هیواداربیین.

بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش یه‌کگرتوویی‌، یه‌کده‌نگی‌و هاوهه‌نگاوی ده‌توانێ یارمه‌تی ده‌رێکی شوێن دانه‌ر بێ، یه‌کگرتن نه‌ ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ی که‌ چ مان ناوێ، به‌ڵکوو بۆ ئه‌وش که‌ چ مان ده‌وێ‌و سیمای ئێڕانی داهاتوو چۆن ده‌ست نیشان ده‌که‌ین.

Friday, February 1, 2008

پێکه‌وه‌ (3).

نامه‌ی هه‌وه‌ڵ.
حه‌زی یه‌که‌م‌ ژوانی که‌ویرو ئاوه‌ دووره‌کان، وا له‌ کۆتایه‌کانی پاییزی 86ی هه‌تاوی‌دا، پێته‌وه‌ ده‌نووسێ؛ ئه‌ڕژێته‌ خوێنته‌‌وه‌، ده‌چێته‌‌ پێسته‌‌وه‌، ره‌نگی هه‌ناروو بۆنی سێوو گوڵه‌باغ‌و ئاوه‌دانی گه‌نمه‌ جاڕ ئه‌دا، ساته‌کان پڕ جووڵه‌و بارانی ده‌کا، ره‌نگه‌ قه‌ترانیه‌کان ده‌شارێته‌وه‌، بزه‌ ده‌کاته‌‌ میوانی لێوه‌ تینوه‌کان، هه‌موو ناحه‌زییه‌کان تونا ئه‌کا، تۆوی هیواوو ئازایه‌تی له‌ جه‌سته‌‌دا ئه‌چێنێته‌وه‌، گومان، دوو دڵی، ڕه‌ش بینی، بێ هیوایی، نه‌بوون‌، نه‌کردن‌و نه‌کرانی پێکنه‌گه‌یشتن له‌ قامووس‌و کولتووری دڵدارانی ئه‌وینداردا ئه‌سڕێته‌ووه‌و له‌ قوڕگی ئاورینی خۆی‌دا ئه‌یتوێنێته‌ووه‌.
له‌ بۆنی لم‌دا نوقم ئه‌بی. له‌ ژێر تیشکی خۆری سه‌حرا، مانایه‌کی دیکه‌ له‌ هه‌تاوو گه‌رما هه‌ست پێده‌که‌یت.

هه‌موو کردارێک له‌گه‌ڵ که‌سیک که‌ خۆتی له‌به‌ر خۆت ده‌وێت، جیاوازه‌. ته‌ماحه‌کان ته‌نیا بۆ نیگای چاوه‌کانی ژنێکی عاشقه‌‌. ‌چ سێحراوییه‌ له‌ نیگای ژنێکی عاشق‌دا وون بیت. نیگایه‌ک بۆ سه‌رزه‌مینه‌ هه‌ره‌ دووره‌کان ڕاتکێشێ، نیگایه‌ک هه‌ر وه‌کوو ئاوه‌نگی سه‌ر گوڵه‌ شلێره ڕوون‌. ڕوانینێک فێرت ده‌کات له‌ دڕکه‌زارا به‌ پێخاوسی ڕابکه‌ی، وه‌ها ئازات ئه‌کا به‌‌ شاخه‌ به‌رزو ئه‌سته‌مه‌کان‌دا هه‌ڵزنی.

عه‌شق فێرت ده‌کات بیر له‌ هه‌موو ئه‌و شتانه‌ بکه‌یته‌وه‌ که‌ هه‌رگیز له‌ کاتی ئاسایی‌دا بیریان لێ ناکه‌یته‌وه. عاشق ته‌نیا سڵامه‌تی‌و ئاسووده‌یی عاشقه‌که‌ی ده‌وێ. ئه‌گه‌ر وا نه‌بوویت شووشه‌ی عه‌شقت درزی بردووه‌، شووشه‌ی عه‌شق ته‌نها به‌ نامێره‌بانی درز هه‌ڵده‌گرێت. عه‌شق به‌ مێهره‌بانی ده‌که‌وێته‌ داره‌داره‌، به‌ فیداکاری پێده‌گرێ، به‌ وه‌فاو به‌رزه‌ گوفتاری ته‌مه‌ن دڕێژ ده‌بێت. به‌ راست وێژی‌ مه‌زن ده‌بێت. درۆ خۆره‌ی‌ عه‌شقه‌، عاشق درۆ ناکات. خۆشه‌ویستی سۆز دێنێت، به‌ڵام عه‌شق ته‌نها عه‌شق‌و ئازایه‌تی‌ دێنێ. گه‌وره‌تریین په‌یامی عه‌شق دڵه‌ کوته‌یه‌ بۆ دیدارێک، فه‌رق ناکات کورت یان درێژ، ماوه‌ی دیداری عه‌شق ئه‌گه‌ر وه‌کوو هه‌ناسه‌ کورت‌و قوڵیش بێ پڕ مانایه‌، پیرۆزه‌و پێویست.

درۆ کۆتایی عه‌شقه‌ له‌ ناخی مرۆف‌دا.
درۆ له‌ ناخدا بچووکت ده‌کاته‌وه‌، بچووک بوونه‌وه‌ له‌ ناخ‌دا داری خۆڕاگری مرۆڤ بۆش‌و کلۆرو کڕمۆڵ ده‌کات، به‌ره‌و پوکانه‌وه‌ی ده‌بات وه‌ها که‌ به‌ هه‌ر کزه‌ بایه‌ک بکه‌وێته‌ له‌قین.
نابێ قه‌ت به‌ متمانه‌وه‌ پاڵ به‌ داری له‌قه‌وه‌ بده‌ی، بیر له‌وه‌ مه‌که‌وه‌ قه‌ت له‌ ژێر داری له‌ق‌و کلۆردا پشوو بده‌یت. ترسی به‌لادا که‌وتنی قه‌ت ناهێڵێ ئارام بگریت.
ئه‌م ترسه‌ به‌رده‌وام ناخت ده‌خوات، ئارام‌و قه‌رارت لێده‌بڕێ، به‌ بێ ئه‌وه‌ی هه‌ست بکه‌یت ورده‌ ورده‌ به‌ره‌و دڵره‌قی ده‌رۆیت، کانیاوی مێهره‌بانی ئیدی له‌ ناخت‌دا ناقوڵێ، که‌ کانیاوی مێره‌بانی نه‌قوڵا گومان‌و دڵپیسی حه‌شاری مرۆڤ ده‌ده‌ن، دڵپیسی کوتکی ده‌ستی کوێره‌، ڕه‌نگه‌ بتاسێنێ، له‌وانه‌یه‌ ئه‌ندامێکت لێبستێنێ، هاکا هه‌موو شتی ته‌فرو توونا کرد.
له‌ عه‌شق‌دا جیا له‌ مێره‌بانی‌و راست گۆیی‌، جیا له‌ فیداکاری‌و هه‌وڵدان بۆ قوڵکردنه‌وه‌ی عه‌شق، له‌غاوی هه‌موو شتێک له‌ ده‌ستی عاشقه‌کان دایه‌.

ڕووداوێک، سه‌فه‌رێک، هه‌نگاوه‌کانی ژنێکی عاشق به‌ رێگا پڕ له‌ مه‌ترسییه‌کان‌دا ده‌توانێ لای پیاوێک چ کاریگه‌رێکی هه‌بێت، فێرت ده‌کات ئه‌بێ ئه‌ونده له‌ خۆت‌دا‌ گه‌وره‌ بیت که‌ بتوانی که‌سێکی عاشق له‌ زه‌مین‌و زه‌مان بستێنیه‌وه‌، عه‌شق یانی ده‌ست بردن بۆ کاره‌ نامۆو ئه‌سته‌مه‌کان، عه‌شق یانی ئازایه‌تیی‌، یانی نه‌ترسان له‌ ده‌ربڕینی هه‌رچی که‌ له‌ دڵت دایه‌، یانی پێشکه‌ش کردن‌و پێشکه‌ش کردن به‌ بێ ئه‌وه‌ی بیر له‌ قازانج بکه‌یته‌وه‌، گه‌وره‌تریین قازانج بۆ عاشقێک قبووڵ کردنی عاشقه‌ به‌و جۆره‌ی هه‌یه‌، به‌ بێ بیر کردنه‌وه‌ له‌ گۆڕان‌و به‌ ده‌ست هێنانی، عه‌شق ڕووبارێکه‌ هێدی هێدی ده‌گاته‌ زه‌ریا، ئه‌گه‌ر نه‌توانی زه‌ریا بیت چاوه‌ڕوانی عه‌شق مه‌که‌. عه‌شق ئه‌و شه‌پۆلانه‌یه‌ مانا ده‌به‌خشێته‌ ده‌ریا.
ده‌ریا به‌ بێ شه‌پۆل نه‌خۆشه‌.

بۆ عاشق بوون ئه‌بێ دڵت وه‌کوو شه‌پۆله‌کانی ده‌ریا به‌رده‌وام له‌ ته‌کان‌‌و بزووتن‌دا بن. ئه‌گه‌ر وا نه‌بێ عه‌شق ئه‌بێ به‌ هه‌وه‌س‌، پاش به‌تاڵ بوونه‌وه‌ هه‌موو شت پاته‌ کراوو ده‌بێت، نه‌ بۆن جیاواز ده‌بێ، نه‌ جه‌سته‌کان، نه‌ نیگاکان. ئیدی گرتنه‌ به‌ری ڕێگا ئه‌سته‌مه‌کان ده‌بێته‌ گاڵته‌یه‌ک، که‌ به‌ خۆتت وت مرۆڤی عاقڵ کاری وا ناکات، تێبگه‌ خۆت له‌ نێوان گومان‌و عه‌شق‌دا هێشتۆته‌وه‌.
له‌ عه‌شقی کامڵ‌و هۆشمه‌ندانه‌‌دا عه‌قڵ‌و هه‌ست پێکه‌وه‌ رێگا هه‌ڵدێرو دژواره‌کان هه‌موار ده‌که‌ن‌و بواری گه‌یشتن به‌ ژوانگه‌ ده‌ڕه‌خسێنن.
عه‌شق کامڵ بوونی مرۆڤه‌. که‌م که‌س کامڵ ده‌بن، کامڵ بوون یانی ئه‌وه‌ی بیر له‌وه‌ نه‌که‌یته‌وه‌ عه‌شق بۆ بازنه‌ی ژیانێکی گشتیی پاڵپێوه‌نێیت، ده‌توانی له‌ هه‌موو که‌سی بشاریته‌وه‌، بۆت هه‌یه‌ هه‌موو داوایه‌کی لێبکه‌یت، به‌ڵام له‌ عه‌شق‌دا زۆرو زۆر وێژی نییه‌. حه‌زه‌کان، شادی، غه‌مه‌‌و دڵته‌نگیه‌کان دوو لایه‌نه‌ن.

عه‌شقی ژنێکی یاغی، عه‌شقی پیاوێکی ئۆقره‌ نه‌گرتوو، ئه‌و جیاوازیانه‌ به‌رجه‌سته‌ ده‌کاته‌وه‌ که‌ هه‌ر دوو له‌ ژیانی خۆیان‌دا ئه‌زموونیان کردووه، ئه‌مه‌ فێرت ده‌کات تۆفانه‌کانی ده‌روون ڕام بکه‌ی، له‌ ئاست سه‌ختی‌‌و دژوارییه‌کان‌دا نه‌چه‌مێیته‌وه‌، لێوه‌کان زمانی عه‌شق فێری ئینسان ده‌که‌ن، په‌نجه‌کان ڕاتده‌هێنن به‌رگه‌ی ته‌وژمی گه‌رما بگری، باوش ده‌بێته‌‌ سه‌کۆیه‌کی پڕ جوڵه‌‌و ته‌کان، ئه‌بێته‌ زه‌ریا،‌ هه‌تاو،‌ ئارامتریین په‌ناوپه‌سێو بۆ دڵته‌نگه‌یه‌کان، ته‌کانه‌کانی کۆشی له‌ زه‌ریا چوو فێرت ده‌کات تاقه‌ت بێنی به‌ سڕو ساردی نه‌بوونی ئه‌و که‌سه‌ی که‌ هه‌موو چرکه‌ ساته‌کانتی داگیر کردووه‌، فێری بڕینی ڕێگا‌ دوور‌ ده‌سته‌کان ده‌بی، سه‌فه‌ره‌ نامۆکان، ئه‌و سه‌فه‌رانه‌ی سارێژن له‌ ژیان‌و ژیانه‌وه‌، لێوان لێوان له‌ ماناکانی ئه‌و دیوو ژیانه‌ ده‌سته‌مۆو پاته‌ کراوه‌کان.
جیاوازییه‌کان که‌لاو ده‌که‌ن له‌ نه‌ریت شکێنی، له‌ سنوور به‌زاندن، داری ئازایه‌تی به‌ر دینێت له‌ رێگای ئه‌م سه‌فه‌ره‌ دوورانه‌دا. له‌ ڕیگای ئه‌و سه‌فه‌رانه‌ی که‌ هه‌موو مه‌ترسییه‌ک له‌ که‌مین دایه‌، به‌ڵام عاشق هه‌موو هێزو وزه‌ی ده‌خاته‌ گڕ بۆ ئه‌وه‌ی ته‌لبه‌ندکان ببڕێ‌و بگاته‌ ژوانگه‌.

چوونه‌ به‌ر ئاوێنه‌ ئیدی ته‌نیا دووپات بوونه‌وه‌ی سیماو دیمه‌نی خۆت نیه‌، ڕه‌نگه‌کانی سه‌فه‌ر، حاڵ‌و هه‌وای هه‌موو چره‌کانی سه‌فه‌رو پێکه‌وه‌ بوون له‌ ئاوێنه‌که‌ت‌دا ڕه‌نگ ده‌ده‌نه‌وه‌، فرمێسکه‌کانت بسڕه‌وه‌، لێوه‌کانت ڕه‌نگیتر بکه‌، جه‌سته‌ بحه‌وێنه‌وه‌، دڵه‌ڕاوکه‌کان تووڕ بده‌، هێنده‌ مه‌زن بوویت به‌رگه‌ی سه‌فه‌ری دیکه‌ی ڕیگا دوورو ئاسته‌مه‌کان بگری.
ئاگات له‌ خۆت بێت بۆ دیدارێکی دیکه‌ بۆ ئه‌وه‌ی عه‌شقه‌که‌ت بێشکه‌ی دڵت ڕاژێنێ، بۆ ئه‌وه‌ی کوڵی دڵه‌ به‌قه‌راره‌که‌ت دامرکێته‌وه‌، زیندوو به‌ هه‌میشه‌ جانتای سه‌فه‌ری رێگا دووره‌کانت به‌ کۆڵه‌وه بێ.
عاشقی سه‌فه‌ری رێگا دووره‌کان به‌. خۆت به‌ ده‌سته‌کانی عاشق بسپێره‌، مه‌ترسه‌ له‌ مه‌ترسی‌و ڕه‌نگی شه‌و.

ژوانێک چه‌نده‌ ده‌توانێ سه‌لمێنه‌ری چاو نه‌ترسی، به‌ بڕشتی عاشقێک بێت.
دیدارێک ئاوا هه‌موو ئه‌ندامه‌کانی له‌ش له‌ خه‌وه‌ هه‌ڵسێنێت، جه‌سته‌ ببوژێنێته‌وه‌، هیوا به درێژه‌دانی‌ ژیان له‌ ناخی مرۆڤ‌دا بژێنێته‌وه‌، ئه‌مه‌یه‌ ئیدی هه‌ستی چاوه‌ڕوانی نابێته‌ حه‌سره‌ت‌و غه‌م، به‌ڵکوو ده‌بێته‌ رێگایه‌ک بۆ دیداری دیکه‌، ده‌بێته‌ بڕیارێکی ئاگایانه‌ بۆ ئه‌وه‌ی نیگاکان لێکهه‌ڵپێکرێنه‌وه‌‌، عاشقان له‌ ئامێزی مێره‌بانی‌دا خۆیان له‌ هه‌موو چاوه‌ به‌غیله‌کان ده‌شارنه‌وه‌‌.

ئێستا، باندۆڕی ئه‌و ژوانه‌، باوش گرتن‌و ڕامووسینه‌، دیتن‌و بۆن هه‌ڵمژینه‌، وه‌ها بۆته‌ هه‌تاوێکی به‌ تین‌و ته‌وژم که‌ هه‌موو وجودت داده‌گرێ‌‌، سه‌رتاپای رۆژه‌کانت ده‌گرێته‌وه‌، تا ده‌جوڵێی، تا ده‌بزووی، ته‌کان ده‌ده‌ی، زۆرتر تیرێژی به‌ تام‌و تینی ئه‌و پێکه‌وه‌ بوونه‌‌، ئه‌م دیداره، ئه‌م بینینه؛‌ له‌ خۆی‌دا نوقمت ده‌کات‌، ده‌تکات به‌ ژێر بۆنی ساته‌کانی تێک ئاڵاین‌، تێک ئاڵانێک بۆ هه‌میشه‌‌ ڕووخساری سه‌مای حه‌زه‌کانی ژیانت به‌ ره‌نگی دڵخوازی خۆت ده‌ڕه‌نگێنێ، به‌ بۆنی باران ئاو پڕژێنی ڕۆژه‌کانت ده‌کات، ده‌بێته‌ شیباو شنه‌ی ده‌م‌و به‌یانێکی وه‌رزی هاوین، بۆنی ئاره‌قه‌ی سه‌ر ته‌وێڵ لاده‌دات‌، به‌ مه‌زراکان‌، ته‌پۆڵک، باغه‌کان، شاخ‌و پێده‌شته‌کان‌دا که‌روێشکه‌ ده‌کات‌‌و بۆنی ژیان‌و ئاوه‌دانی له‌ باڵای بیره‌کانت ده‌پڕژێنێ.

ساته‌کانی دیتنی عاشقه‌که‌ت، بۆته‌ جوانترین تابلۆی بیره‌وه‌رییه‌کان، نه‌ک بیره‌وه‌ری؛ بۆته‌ بوون، له‌گه‌ڵی ده‌ژی‌و وزه‌و هێزت پێده‌دات. بۆته‌ دیارده‌یه‌ک‌ سڕینه‌وه‌ی‌ له‌ ناخ‌دا، له‌ زه‌ینه‌ت‌دا له‌ ژینت‌‌دا، واته‌ وێران کردنی هه‌موو ئه‌وه‌ی پێیده‌وترێ داهاتوو، به‌خته‌وه‌ری، شادی...

دژواره‌، مرۆڤ به‌ بێ تروسکایی بژیت. با هیواکان دوره‌ ده‌ست بن، با ده‌ست وێڕاگه‌یشتنیان پڕ هه‌ورازوو نشێو بێت، به‌ڵام ژیان به‌ بێ هیوا هه‌نگاونانه‌ له‌ تاریکی‌دا، تێپه‌رینه‌ به‌و کوێره‌ رێیانه‌دا‌ له‌ مێژه‌ که‌س ناگه‌یه‌نه‌ ئاوه‌دانی‌.
زۆر جار هه‌ستنی گه‌یشتن به‌ شتێک خۆشتره‌ له‌ پێگه‌یشتنی، چوونکا هه‌ستی پێگه‌یشتن به‌رده‌وام وزه‌ت ده‌داتێ بۆ ئه‌وه‌ی پێیبگه‌یت، هه‌موو ژیان حه‌ولی بۆ ده‌ده‌یت‌و به‌م هه‌سته‌وه‌ هه‌ست به‌ به‌ختیاری ده‌که‌یت، ئه‌م هه‌سته‌ له‌گه‌ڵت دێت‌، وه‌کوو سێبه‌ر به‌ دواته‌وه‌یه‌و لێت نابێته‌وه‌، چ ده‌توانێ له‌مه‌ کاریگه‌رتر بێت بۆ به‌رده‌وام بوون، بۆ مانه‌وه‌و تاقه‌ت هێنان‌، ته‌نها هه‌ستی گه‌یشتن به‌و که‌سه‌ یان شته‌ی وا نیته‌...

زۆر جاران له‌ خۆت پرسیار ده‌که‌ی، ئه‌مه‌ی باسی ده‌که‌م، بیری لێ ده‌که‌مه‌وه‌، بۆی ده‌مرم، بۆی ده‌ژیم، له‌ جنسی چییه‌، چ ناوێکی له‌سه‌ر دانێم، له‌ کوێ‌دا بیشارمه‌وه‌، له‌ کوێ‌دا ئاشکرای که‌م، که‌نگێ له‌ حاندی بێ ده‌نگ بم، چ تاوێ بۆی بێمه‌ گۆ، ئاخر هه‌تا دێت مه‌زن‌تر ده‌بێت، جوانتر ده‌دره‌وشێت وه‌کوو تیشکی نێو شه‌وگاری ئه‌نگوسته‌ چاو، بۆندارتر ئه‌بێ وه‌کوو بۆنی شه‌وبۆو سنه‌وبه‌ر له‌ وه‌رزی ئاوس بوونی خاک‌و کێڵگه‌کان، مه‌زراو ده‌شته‌کان، به‌ خۆڕتر ئه‌بێ وه‌کوو ڕووباری پڕ ده‌نگ‌و ته‌کانی سه‌ره‌تای وه‌رزی به‌هار که‌ به‌فری کوێستانه‌کان به‌ زه‌بری تیشکی هه‌تاو وه‌جوڵه‌ دێن‌، پێ ده‌گرن‌و به‌ گاگۆلکێ ده‌رژێنه‌ رۆحی جۆگه‌له‌کان‌، له‌‌وێڕا به‌ ئه‌سپایی بۆنی خاک‌و کوێستان، بۆ نێو زه‌ریاکان ده‌گوازنه‌وه‌.

بیر ده‌که‌یه‌وه‌‌، ته‌کانه‌کانی زه‌ریا، نائارامی‌یه‌کانی ده‌ریا به‌رهه‌می ئه‌م هه‌موو ڕه‌نگ‌و ماچانه‌یه‌ که‌ له‌ ئاکامی ژوان‌و چاوبڕکێنێی هه‌تاوو به‌فردا له‌ دایک ده‌بێ، پاش لێو گرتنی هه‌زاران مرۆڤ، به‌ هه‌ر هۆیه‌ک ڕوویان له‌ ده‌شت‌و دۆڵه‌کان کردوه‌، له‌ بنارو لوتکه‌ی چیاکان گریساونه‌وه‌...

ئاوا، هه‌ستت، بیریت، ڕوانین‌و ڕوانگه‌ت ئه‌مه‌یه‌، لێره‌دایه‌ مرۆڤ وه‌کوو بونه‌وه‌رێک هه‌ست ده‌کات که‌سێکی پێویسته‌، یه‌کێک‌ بوونی حاشا هه‌ڵنه‌گر بێ، وه‌کوو گه‌ر‌ما له‌ شه‌خته‌و سه‌هۆڵبه‌ندان‌دا، وه‌کوو تیشک‌و رووناکایی له‌ تاریکی‌دا، وه‌کوو ئاو بۆ تینوو، وه‌کوو ژیان بۆ ژیان، وه‌کوو ئازادی بۆ ژیان، هه‌روه‌ک ژیان بۆ ئازادی...

ڕه‌نگه‌ بۆ که‌سێک نێوه‌راسته‌کانی وه‌رزی هاوینی 2007ی زایینی، سه‌ره‌تای داڕمانی سه‌رجه‌م ئه‌و شتانه‌ بێ که‌‌ ڕه‌نگ یان بۆنی ترس ده‌ده‌ن له‌ چوون بۆ ژوانێک. ڕه‌گاژۆ بوونی هزرێکه‌ وه‌کوو حه‌زی دایک بۆ کۆرپه‌، دیل بۆ ئازادی، برسی بۆ نان، هه‌ژار بۆ تێری، ماندوو بۆ پشوو، کوێر بۆ بینایی، لاڵ بۆ ئاخافتن.
سێ رۆژ ئه‌بێ به‌ سه‌ره‌تای هه‌موو بڕیارێک بۆ ته‌واوی دۆخه‌ سه‌خت‌و تاقه‌ت پڕوکێنه‌کان، ئه‌بێته‌ چڵه‌ پۆپه‌ی هیواوو شانازی، یه‌ک ته‌نیا به‌ هیوای دیدار ڕێگا ده‌گرێته‌به‌رو ئیهه‌وێت هه‌موو شتێک له‌ سه‌نگی مه‌حه‌ک بدات، یه‌کی دیکه‌ 10 ساڵ له‌ ته‌مه‌نی مامه‌ڵه‌ ده‌کات، مه‌ترسییه‌کان به‌ گیان ده‌کرێت، سێ ڕۆژ له‌ ژێر بۆنی ترس‌و دڵه‌ ڕاوکه‌دا ئه‌بنه‌ کامڵتریین ڕۆژه‌کانی دوو مرۆڤ...

جاران، به‌ر له‌وه‌ی باران به‌ کێڵگه‌کانی "مین‌"دا، به‌ نێو هه‌زاران چقڵ‌، دێوه‌زمه‌و بوونه‌وه‌ری چاوبرسی‌و دڕدا، بۆ بینینی پیاوێک نه‌ک چه‌ند ساڵ له‌ ته‌مه‌نی خۆی، به‌ڵکوو هه‌موو ته‌مه‌نی مامه‌ڵه‌ کرد. پیاوێک زۆر سات له‌گه‌ڵ یادوه‌ری‌یه‌کان، له‌گه‌ڵ وێنه‌و نامه‌کانت ده‌که‌وته‌ دوان، بیری دیدارێک ته‌زووی به‌ هه‌موو جه‌سته‌‌یه‌دا دێنا، بیری چه‌ند خووله‌ک پێکه‌وه‌ بوون، قه‌سه‌ کردن له‌ هه‌موو شت، له‌ هه‌موو که‌س به‌رده‌وام که‌ڵافه‌ی ئاڵۆزی بیره‌کانی بوون، هه‌ستی ده‌کرد به‌ بینینت ئیدی هه‌موو شتێکی په‌یوه‌ندیدار پێته‌وه‌ ئاسایی ئه‌بێته‌وه‌، ئه‌وجار ئه‌توانێ رێگا دوورو سه‌خته‌کان نزیکتر بکاته‌‌وه‌، ئه‌توانێ له‌ بیرت کات، بوونی سه‌رکه‌ش‌و ده‌سته‌مۆ نه‌کراوت له‌ رۆحی غه‌ریبی‌‌دا بکوژێ؛ به‌ڵام ئێستا بۆنی تۆ هه‌موو شتێکی گرتۆته‌وه‌، له‌ قوڵتریین ساته‌کانی‌دا به‌ گه‌رم‌و گوڕی هه‌یت‌، له‌ ژووره‌که‌‌ی‌دا، له‌ ڕۆژه‌کانی‌‌دا، هه‌ستت پێده‌کات، به‌رده‌وام له‌به‌ر خۆیه‌وه‌ ده‌ڵێت، حاشا لێ کردنت، له‌ بیر کردنت خۆ فریودانێکی ساویلکانه‌یه‌.
تۆ ئه‌بیته‌ ئه‌ستێره‌، ئه‌بیته‌ گه‌لاوێژ. ئه‌بیته‌ ئه‌ستێره‌ی کاروان کوژه‌ی ئاسمانه‌ دووره‌کان. ئه‌بیته‌ ڕووناکایی شه‌وگاره‌ تنووکه‌کان.

"باران"، ساته‌کانی پێکه‌وه‌ بوون هه‌ر دێن‌و له‌ دایک ده‌بنه‌وه‌، دێن‌و پتر له‌ ناخی بێ ئۆقره‌ی پیاوێکی عاشق‌دا جێده‌گرن. هه‌رچی زۆرتر حه‌ول بده‌ییت له‌م ڕۆژانه‌دا ده‌رنه‌که‌ویت، بێ که‌ڵکه،‌ کڵاو له‌سه‌ر خۆنانه‌، زۆرتر بۆنی پرچی خاوو ڕه‌نگ شه‌رابی تۆ، نوقمت ده‌که‌ن، سه‌ره‌ داوی بیره‌کان بۆ ئه‌ولاوه‌ترت ده‌به‌نه‌وه‌، بیر له‌ هه‌ر شت‌و له‌ هه‌ر که‌س به‌که‌یه‌وه‌، عاقیبه‌ت هه‌ر ده‌گاته‌وه‌ ژوانی ڕۆژه‌ گه‌رمه‌کان، ئه‌گاته‌وه‌ ساته‌کانی پێکه‌وه‌ بوون.
له‌ دێرێ کتێبه‌کان‌دا ده‌رده‌که‌وێت، له‌ ئاوینه‌دا خۆی ده‌رده‌خات، له‌ جله‌کانت‌ ده‌ئالێ، دێته‌ نوێنی خه‌وه‌که‌توه‌، ئه‌بێته‌ چرکه‌‌ چرکوو چرکه‌ی کاتژمێره‌که‌ت.
بۆن‌و بیری دیدارو وێکڕا‌ بوون، پاشان دابڕان‌و چوونه‌وه‌ قاپوخی کۆن، مرۆڤ ده‌مه‌‌زه‌رد‌ ده‌کاته‌وه‌، پێستی ئه‌ستوورو ئه‌ستوورتر ده‌کات، دیواری تاقه‌ت هێنان قورس‌و قایم‌تر ده‌کات. ڕادێی ئه‌م دوورییه تاقه‌ت بێنی.
رادێی بۆ دیداری دیکه‌ ئازاوو سه‌ربزێو بی، به‌ وره‌و چاو نه‌ترس‌تر له‌ پێشوو ده‌بی. ڕادێیت هه‌موو ئه‌و که‌س‌و شتانه‌ی له‌سه‌ر رێگای دیدارێکی دیکه‌ ده‌بنه‌ کۆست به‌ باوه‌ڕبه‌خۆ بونێکی شوێندانه‌ره‌وه‌ ڕاماڵی، ئه‌م ئیراده‌ هه‌موو ئه‌و دارانه‌ی ناخ ڕاده‌ته‌کێنێت که‌‌ به‌ جۆرێک له‌ جۆره‌کان بیر له‌ ترس‌و گومان ده‌که‌نه‌وه‌.
بیری ژوانێکی دیکه‌ یانی‌ به‌خته‌وه‌ری، ئێستا سه‌وز بوون‌و شادمانی سه‌رتاپای ڕۆژه‌کان‌و ساته‌کانی گرتۆته‌وه‌.‌
دڵ به‌ خێرایی لێیدا بۆ که‌سێک، ده‌گه‌نه‌وه‌ یه‌ک. که‌ لێینه‌دا ئیدی نۆره‌ی ده‌ستپێکێکی دیکه‌یه‌. نۆره‌ی خولانه‌وه‌ له‌ نێو بازنه‌دایه‌.
به‌ڵام بۆنی ئه‌و عه‌تره‌، ڕه‌نگی ئه‌و چاوانه‌، نه‌رمی جه‌سته‌و هه‌ناسه‌کانی که‌سێک قه‌تت به‌رناده‌ن، با هه‌زاران جار خۆت بۆ یه‌کی دیکه‌ش ڕووت که‌یه‌وه،‌ به‌رت ناده‌ن، ئه‌مه‌ فه‌لسه‌فه‌ی ئه‌وینه‌.
عه‌شق ژانی هه‌یه‌ وکوو ژانی ژنێک که‌ منداڵی ده‌بێ، وه‌کوو برینێک که‌ سارێژ ده‌بێته‌وه‌. وه‌کوو خه‌و وایه،‌ هه‌موو سپێده‌یه‌ک به‌رت ده‌دا، هه‌موو شه‌وگارێک به‌ نازداری خۆی له‌ چاوه‌کانت هه‌ڵده‌سوێ.

خوو مه‌گره‌ به‌ نه‌دیتن، به ‌نه‌بیستن. هه‌ر ئه‌م هه‌ست‌و سۆزه‌یه‌ وات لێده‌کات زۆرتر خۆت بۆ بینینی سه‌ر له‌ نوێ ئاماده‌ به‌که‌ی، نا، ببووره‌ ئه‌مه‌ ته‌نیا هه‌ستێک نیه‌، بڕیارێکه‌، بڕیاری ڕانه‌هاتن به‌ نه‌بوون. ئه‌م ڕانه‌هاتنه‌یه‌ عاشق زیندوو ڕاده‌گرێ، گه‌رم‌و گوڕتری ده‌کات. بیبینه‌وه‌ له‌ به‌ر خۆی، له‌به‌ر جوانی، له‌به‌ر ژیان‌و زیندوو مانه‌وه‌ بۆ درێژه‌‌دان به‌ ژیان.

ئه‌زانی، بیر کردنه‌وه‌ جیا له‌ ڕه‌مزو ڕازی خۆشه‌ویستی‌و ئه‌وینداری، تاڤگه‌یه‌کی پڕ که‌ف‌و کوڵه‌ بۆ له‌ دایک بوونی هه‌سته‌ ده‌سته‌مۆ نه‌کراوه‌کان. ته‌نانه‌ت بیانووه‌ بۆ درێژه‌دان به‌ ژیان‌و نه‌چه‌مینه‌وه‌ له‌ ئاست دژوارییه‌کان، هۆکاری سه‌ره‌کی‌یه بۆ هه‌ڵکشان، ئاوا زرت‌و زیندووی، ئاوا به‌رگه‌ری ڕۆژه‌ ڕه‌شه‌کان ده‌گری، عه‌تری عه‌شق له‌ خۆت‌دا مه‌کوژه‌، کوشتنی عه‌تری عه‌شق کوشتنی هه‌موو جوانی‌و بزه‌یه‌که‌‌و پاته‌ که‌رنه‌وه‌ی ژایانێکی بێ ڕۆح‌و بێ گیانه‌.
جاران رۆژێک سۆراغ نه‌ده‌کرا ئه‌وینداره‌که‌تت تێدا خۆش نه‌ویستبێ، رۆژێک نه‌بوو بێ بیر کردنه‌وه‌ له‌ ئه‌و بگاته‌ شه‌و. ئه‌مێستا چه‌ند ڕۆژ یان چه‌ند سات پێکه‌وه‌ بوون، ئاوا ده‌بێته‌ خوێنی ده‌ماره‌کان، ئه‌بێته‌ هه‌ناسه، ده‌بێه‌‌‌ ژیان‌و مانا به‌ زیندوویه‌تی ده‌به‌خشێ.

له‌ خۆت ده‌پرسی ئه‌گه‌ر هیوای دیدارێکی دیکه‌ی‌ له‌ خۆم‌دا بکوژم، چی ده‌بێت، حه‌سره‌تێک له‌ دایک ده‌بێت ڕۆژگارت ڕه‌ش ده‌کات، ده‌بێته‌ خۆره‌ هه‌موو ژیانت لێ ده‌کاته‌ ده‌وزه‌خ.
مرۆڤ نابێ به‌ کوله‌ مه‌رگی بژی، به‌هێز به‌ بۆ هه‌میشه‌ی چاوه‌کانت. مرۆڤ شایانی ئه‌و دۆخه‌یه‌ که‌ تێیدایه‌. ئه‌گه‌ر بتوانی شتێک بگۆڕی‌و نه‌یکه‌ی تاوانباری، ژیان به‌ تاوانباری سووک‌و ساده‌ نییه‌، چێژی نییه‌. ژیان بێ چێژ کوا ژیانه‌؟!

نا، ژیان له‌ ده‌وزه‌خ‌دا هیچ ڕه‌وایه‌کی نییه‌، به‌ تایبه‌تیی مرۆڤ خۆی خۆشکه‌ری ئاگر‌ی ده‌وزه‌خی ژیانی خۆی بێت. ده‌وزه‌خه‌ تۆ حه‌زی فڕین له‌ سه‌رتا بێ‌و قه‌ت ده‌رینه‌بڕی، ده‌وزه‌خه‌ نیگاێک له‌ چاوه‌کانت گیر نه‌کا که‌ جیاوا له‌ هه‌زاران نیگای‌تر بێ. ده‌وزه‌خه‌ که‌سێک خۆی به‌ مه‌مکه‌کانته‌وه‌ بگرێته‌وه‌ که‌ له‌ بۆنی هه‌نار، تامی سێوو ڕه‌نگی گوڵه‌باغ تێنه‌گات.

وه‌ره‌ خۆت لێره‌ بشاره‌وه‌، له‌ ڕۆژه‌کانم‌دا وون به‌، له‌ شه‌وگاره‌کانم‌دا ببه‌ به‌ جووڵه‌‌و ته‌کان، خۆتم له‌به‌ر خۆت ده‌وێت به‌و جۆره‌ی هه‌یت. هه‌ر کات حه‌زت لێبوو درگای ته‌نهایم به‌خه‌ره‌ سه‌ر پشت، هه‌ر زه‌مه‌نێک که‌یفت هێنای درگا ببه‌سته‌‌و بڕۆ، به‌مێنیته‌وه‌ یان نا، من بۆت مێهره‌بانتریین ئه‌بم تاکوو ئه‌و ساته‌ی چاوه‌کانت له‌سه‌ر من نابه‌ستییت...
کۆتایی مانگی یه‌که‌می 2008.