Archive

Saturday, November 26, 2011

زۆر بەرێز هاوڕێی خۆشەویستم گوڵاڵە کەمانگەر!

وێنە: گوڵاڵە کەمانگەر


بە خۆشحاڵییەوە ئاگادار بووم کە ئێوە پلەی یەکەمی ئەمساڵی بەشی توێژێنەوەی فستیڤاڵی گەلاوێژتان بە دەست هێناوە.

وتاری "مێژوویەک بەستراوەیی‌و شوناسيى سەربەخۆ" کە هەڵسەنگاندن‌و تاوتوێیەکی دەروونناسانەی ئێوە لە هەمبەر چیرۆکێکی شێرزاد حەسەن لە ژێر ناوی "ژنێک بە سەر منارەوە" بوە، کارێکی گرینگ‌و پڕ بایەخە.

بە بۆنەی ئەو سەرکەوتنەوە بە گەرمی پیرۆزبایتان پێدەڵێم‌و لە دڵەوە هیوای گەشەو پێشکەوتنی پترتان بۆ بە ئاوات دەخوازم.

لە ژنێکی چالاک‌و چاوکراوەی وەکوو ئیوە چاوەڕوانی سەرکەوتنی مەزنترو پێشڤەچوونی زیاتریش دەکرێت.


لەگەڵ پیرۆزبایی دووبارەدا

هەر بژیین

براتان

ڕەحیم ڕەشیدی

واشینگتۆن

٢٦ی نوامبری ٢٠١١


Thursday, November 24, 2011

ڕۆژی نێونه‌ته‌وه‌یی خه‌بات دژ به‌ توندوتیژی له‌ هه‌مبه‌ر ژنان


رحیم رشیدی

توندوتیژی له‌ بنه‌ڕه‌تدا یه‌کێک له‌ گرفته‌ به‌رچاوو‌ داخهێنه‌ره‌کانی کۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تییه.‌‌ ئه‌م په‌تایه‌ له‌ شکڵ‌و شێوازی جوراوجۆردا خۆی ده‌رده‌خات‌و پتر گرێدراوی کۆمه‌ڵگا دواکه‌وتوو ناسه‌قاگیره‌کانه‌ که‌ دیکتاتۆری باڵی ڕه‌شه‌ی به‌سه‌ردا کێشاوه‌و له‌وان‌دا که‌ش‌و‌ هه‌وای له‌بار بۆ په‌روه‌رده‌و ڕاهێنانی مرۆڤ ته‌وه‌رانه‌‌و دێموکڕاتیک وه‌کوو پێویست نه‌هاتۆته‌ گورێ. ئه‌گه‌ر له‌م به‌ستێنه‌دا ته‌نیا ئاوڕ وه‌سه‌ر توندوتیژی دژی توێژی ژنان بده‌ینه‌وه‌، ئاماره‌کان له‌م بازنه‌یه‌دا گه‌لێک داخهێنه‌ره‌.

ئه‌وه‌ له‌ حاڵێک دایه‌ که‌ توندوتیژی له‌ نێو بنه‌ماڵه‌داو به‌ شێوه‌ی که‌س پێنه‌زان زۆر زیاتر له‌ ڕاده‌ی ئه‌و توندوتیژیانه‌یه‌ که له‌ کۆمه‌ڵگاداو له‌ ئاستێکی به‌رینتردا ڕوو ده‌ده‌ن‌و‌ ئاشکرا ده‌بن‌و پینه‌وپه‌ڕۆ ناکرێن.

لێره‌دا به‌ کورتی ئاو‌ڕیک له‌ چۆنیه‌تی هاتنه‌ گۆڕێی بیرۆکه‌ی ڕۆژی نێونه‌ته‌وه‌یی خه‌بات دژ به‌ توندوتیژی له‌ هه‌مبه‌ر ژنان‌دا ده‌ده‌ینه‌وه‌.

رێکه‌وتی 25ی نوامبری ساڵی 1960ی زایینی‌ له وڵاتی دۆمینیکن‌و له‌ سه‌رده‌می ده‌سه‌ڵاتداریه‌تی سه‌ره‌ڕۆیانه‌ی رافایل تورجیلودا، سێ خوشک به‌ نێوه‌کانی، ماریت ترزا، بتریه میرابل‌و منیروا پاش ئه‌وه‌ ماوه‌ی چه‌ند مانگ له‌ به‌ندیخانه‌دا به‌ تاوان وه‌پاڵدانی تێکۆشانی سیاسیی دژی حکوومه‌ت جه‌زره‌به‌یان دیت، دواتر له‌ دار دران.

21ساڵ دوای ئه‌و رووداوه واته ساڵی 1981 له رۆژانی 17 تا 21 ژوئیه له شاری بوگوتا پێته‌ختی وڵاتی کۆلۆمبیا کۆنفرانسێک له لایه‌ن رێکخراوه‌کانی داکۆیکاری مافی ژنان‌و لایه‌نگرانی مافی یه‌کسانی له ئه‌مریکای لاتین‌و دوورگه‌کانی کارائیب به‌رێوه‌ چوو. له‌و کۆنفڕانسه‌دا پێشنیار کرا، وه‌کوو به‌ بیر هێنانه‌وه‌و رێزگرتن له‌ خه‌باتی ئه‌و سێ خوشکه‌ رۆژی ئێعدامی وان به رۆژی خه‌بات دژ به‌ توندوتیژی دژی ژنان دیاری بکرێت، به‌ڵکوو ئه‌وه‌ ده‌ره‌تانێ بێ بۆ ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵک پتر له‌گه‌ڵ توندوتیژی دژ به‌ ژنان ئاشنا بن‌، لایه‌نه‌کانی بناسن‌و دژبه‌ری له‌گه‌ڵ‌دا بکه‌ن.

دوای ئه‌مه‌، ساڵی 1999ی زایینی رێکخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان ئه‌و رۆژه‌ی وه‌کوو رۆژی نێونه‌ته‌وه‌یی دژ به‌ توندوتیژی دژی ژنان په‌سه‌ند کرد، ساڵێک دواتر ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی رێکخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان بریارنامه‌ی 1325ی له‌ ژێر ناوی "ژنان گه‌ڵاڵه‌ی ئاشتی‌و ئاسایش‌" په‌سه‌ند کرد.

کۆمیسیۆنی ژنانی سه‌ر به‌ رێکخراوی نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان له ساڵی 1946دا بۆ کار کردن له‌ هه‌مبه‌ر گرفتی ژنان‌و مافه‌کانیان پێکهات. سه‌ره‌ڕای تێکۆشانی ئه‌م کۆمیسیۆنه‌ به‌رنامه‌ی تایبه‌ت سه‌باره‌ت به‌ مافی ژنان له ساڵی 1967دا په‌سه‌ند کرا. ئه‌و به‌رنامه‌یه بوو به‌ بناخه‌ی جارنامه‌ی مافی ژنان که له ساڵی 1979 له‌ لایه‌ن ڕێکخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتوه‌کانه‌وه‌ په‌سه‌ند کراوه‌.

تاکوو کاتی نووسینی ئه‌م وتاره‌ له‌ 114 وڵاتی جیهان‌دا به‌ کار هێنانی توندوتیژی دژی ژنان له‌ ڕووی یاسایه‌وه‌ هیچ به‌ربه‌ستێکی له‌ به‌رده‌م‌دا دانه‌ندراوه‌. ته‌نیا له‌ ماوه‌ی 13 ساڵی ڕابردوودا له‌ کۆماری کۆنگۆ پتر له‌ 200 هه‌زار ژن ده‌سدرێژیان کراوه‌ته‌ سه‌ر، په‌ره‌ گرتنی ئه‌م دیارده‌ ئه‌و ئاکامه‌ی لێکه‌وته‌وه‌ که‌ رێکخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتوه‌کان ئه‌و ڕاستییه‌ له‌به‌رچاو بگرێ که‌ ده‌سدرێژی کردنه‌ سه‌ر ژنان له‌ کاتی شه‌ڕو داگیرکاری‌دا وه‌کوو تاوان دژی مرۆڤایه‌تی چاوی لێده‌کرێ.

یاسای رێکخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان به‌م جۆره‌ توندوتیژی دژی ژنان پله‌ به‌ندی ده‌کات:

1. هه‌ر شێوه توندوتیژی‌یه‌ک که ئاکامه‌که‌ی ببێته هۆی زیان‌ یان ئازاری رۆحی، جیسمی یان جنسی، هه‌ره‌ها هه‌ڕه‌شه کردن، یان به‌ زۆر یان خۆ به‌ ناوی دڵسۆزی بۆ به‌رته‌سک کردنی ئازادی ژنان له کۆمه‌ڵگاو بنه‌ماڵه‌دا له خۆ ده‌گرێت.

شێوه‌کانی توندوتیژی دژی ژنان:

1. جیسمی:

لێدان له‌ ‌ هه‌ر شکڵ‌و شێوه‌یه‌کدا، له‌ قژکێشان‌و داپلۆسینه‌وه‌ بگره هه‌تا قه‌تلی نامووسی، تۆندوتیژییه‌.

2. رۆحی:

هه‌ڕه‌شه لێکردن، جنێو پێدان، بێحورمه‌تی‌ کردن، تۆمه‌ت‌ وه‌پاڵدان، ئه‌مه‌ هه‌موو ئه‌و بوارانه‌ ده‌گرێته‌وه‌ که‌ له‌ باری ڕۆحییه‌وه‌ ئازاری ژنانی لێبکه‌وێته‌وه‌.

3. جنسی:

به‌ زۆر تیکه‌ڵ بوون له‌گه‌ل ژن، ئه‌گه‌ر مێردیشی بێ، هه‌ر جوره‌ هه‌وڵدان بۆ پێوه‌ندی جنسی له‌ گه‌ڵ ژنان به‌ بێ ئۆگری‌و ره‌زامه‌ندی ژن، توندوتیژی دژی ژنانه‌.

4. کۆمه‌ڵایه‌تی:

ئا. له‌ په‌راوێز خستن، هه‌ڵسوکه‌وتی نه‌شیاوو ساردو سڕی له‌ پێوه‌ندی‌دا له‌ لایه‌ن بنه‌ماڵه‌وه‌ به‌رانبه‌ر به‌و کچ و ژنانه‌ی که‌ له‌ قسه‌ی نێرینه‌‌و ئه‌ندامانی دیکه‌ی بنه‌ماڵه‌ وه‌ک باب، خاڵ، باوه‌ گه‌وره، دایک، خوشک، پور، برا، مێرد، مام، دایه‌ گه‌وره‌و... لایان داوه،‌ یان به‌ پێی ویست‌و دڵخۆازی ئه‌وان هه‌ڵسوکه‌وت ناکه‌ن، به‌شێک له‌ توندوتیژی دژی ‌ ژنانه‌.

ب. چاوه‌دێری کردنی توندوتۆڵی کچان و ژنان له‌ لایه‌ن بنه‌ماڵه‌‌و که‌س‌و کاره‌وه‌.

س. بێبه‌ش ‌کردنی کچان‌و ژنان یان به‌رته‌سک‌ کردنی ئاستی به‌شداری ئه‌وان له‌ چالاکییه‌ سیاسیی‌و کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کاندا‌ به‌ بیانووی پاراستنی شه‌ره‌ف‌و ناوبانگی بنه‌ماڵه‌وه‌.

د. ناچار کردنی کچان‌و ژنان به‌ له‌به‌ر کردنی جل‌و به‌‌رگی تایبه‌تی‌و ڕه‌چاو نه‌کردنی مافی له‌به‌ر کردن‌و پۆشین‌ بۆ ئه‌وان توندوتیژییه‌.

5. ئابووری:

له زۆربه‌ی وڵاتانی دونیا ژنان ئه‌رکی کار کردن‌و خزمه‌ت به‌ بنه‌ماڵه‌یان له‌سه‌ر شانه‌، لێ به‌ جێ گه‌یاندنی ئه‌و ئه‌رکه وه‌کوو کار بۆیان حه‌ساو ناکرێ، هه‌ر بۆیه پتر ژنان له باری ئابوورییه‌وه به‌ مێرد یان پیاوانی بنه‌ماڵه‌وه‌ به‌ستراونه‌ته‌وه‌. کچان به‌ هۆی ئه‌وه‌ی که‌ له‌ زۆر کۆمه‌ڵگادا مافی کار کردنیان له‌ ده‌ره‌وه‌ی ماڵ نییه‌ ده‌بێ له لایه‌ن باب یان برا یارمه‌تی ئابووری وه‌رگرن، ئه‌مه‌ش گه‌لێک جاران مێینه‌ له‌ به‌رانبه‌ر فه‌رمانبه‌ری‌و ویستی نێرینه‌دا مل که‌چ ده‌کات.

گومانی تێدا نیه‌ کۆمه‌ڵی کورده‌واری له‌ لایه‌ک به‌ هۆی نه‌بوونی ئازادی‌، له‌ ئارادا بوونی کولتووری پیاو مه‌زنانه‌و زاڵ بوونی سیسته‌مێکی کۆنه‌په‌رستانه‌ له‌ ماوه‌ی ده‌یان ساڵی ڕابردوودا بۆته‌ مه‌یدانێکی پان‌و به‌رین بۆ به‌رهه‌م هاتنه‌وه‌ی توندوتیژی دژی ژنان.

ئه‌م توندو تیژییه‌ له‌ ئاخاوتن، قسه‌ی سووک‌و ناشرینه‌وه‌ بگره‌ تاکوو لێدان‌، داپڵۆسین، دارکاری کردن‌، داغ کردن‌و له‌ ئاکام‌داو له‌ دوایین پله‌ی خۆی‌دا واته‌ کوشتن‌و له‌ نێو بردن به‌رچاو ده‌که‌وێت، دیارده‌یه‌ک که‌ به‌ جۆریک شه‌ره‌ف پارێزی‌و ئازایه‌تی چاوی لێده‌کرێ...

ئیدی ئه‌وه‌ ته‌نیا یاسای کۆنه‌په‌رستانه‌و داوو ده‌زووی سیسته‌می داڕزاوی ده‌سه‌لاتی نا خه‌ڵکی نیه‌ که‌ کۆسپ‌و کڵو له‌ به‌رده‌م ئازادی‌و مافه‌کانی ژنانی مه‌دا داده‌نێ، به‌ڵکوو کولتوری قیزه‌وه‌نی پیاو مه‌زنی‌و به که‌م‌ گرتنی مێینه‌ سه‌رتاپای جومگه‌کانی کۆمه‌ڵگای گرتۆته‌وه‌و زۆربه‌ی تاکه‌کانی کۆمه‌ڵگای کوردستان به‌ ڕه‌فتارو هه‌ڵسوکه‌وتی نه‌شیاو له‌ په‌ره‌ پێدان‌و چڕترکردنه‌وه‌ی دیارده‌ی توندوتیژی دژ به‌ ژنان ده‌ور ده‌بینن‌‌و به‌داخه‌وه‌ تێیدا به‌شدارن.

ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ینێ، زۆر زوو له‌و ڕاستییه‌ ده‌گه‌ین که‌ ده‌ست بردن بۆ ژنان، وه‌دوو که‌وتنیان له‌ لایه‌ن پیاوانه‌وه‌، تانه‌و ته‌شه‌ر لێدان‌، قسه‌ بۆ هه‌ڵبه‌ستن‌و ناوزڕاندن له‌ پانتایی کۆمه‌ڵگادا هه‌یه‌‌و که‌س ناتوانێ حاشای لێبکات، ئه‌م ڕه‌فتاره‌ بۆ هه‌ر مه‌به‌ستێک بێ‌ خزمه‌ت کردنه‌ به‌و داموده‌زگا داپلۆسێنه‌ره‌ که‌ هه‌موو ژیانی خه‌ڵکی کۆمه‌ڵگاکه‌ی له‌گه‌ڵ دژواری‌و تاقه‌ت پڕووکێنی ڕووبه‌ڕوو کردوه‌.

کێ هه‌یه‌ که‌ بتوانێ چاو له‌ ئاست ئه‌و ڕاستییه‌‌دا بقونجێنێ که‌ ئێستاش به‌شێکی زۆر له‌ ژنان له‌ ترسی ئابڕووی خۆیان‌و له‌به‌ر‌ تێکبه‌رنه‌بوونی پیاوان ئه‌و توندو تیژییه‌ی له شوێنی کار، یان‌ سه‌ر شه‌قامه‌کان‌و کۆڵانه‌کانی نیشتمانی مه‌دا دژ به‌وان ده‌کرێ ده‌شارنه‌وه‌و به‌مه‌ش ئه‌وان بۆ خۆیان ڕاست له‌ جێگر کردنی ئه‌و نوڕم‌و یاسایانه‌دا ده‌بنه‌ ئه‌کته‌رێکی ده‌ورگێر که‌ ئه‌وه‌ش‌ به‌ مه‌یلی پیاوانی چاوچنۆک‌و چلێسه‌...

به‌ڕاستی ئه‌وان ده‌بی چ بکه‌ن، ده‌رکاندنی ڕه‌نگه‌ ببێته‌ هۆکاری سووربوونی ده‌ستی باوک‌، برا، مام، برازاو...به‌ خوێن، ده‌بێته‌ ده‌ره‌تانێ بۆ ئه‌وه‌ی ده‌روجیران، خزم‌و ناسیاوان هه‌ر ژنه‌ی قوربه‌سه‌ر به‌ تاوانبارو هۆکاری کێشه‌که‌ بزانن‌و به‌ قسه‌ی سووک‌و بردنه‌ ژێر پرسیای که‌سایه‌تی ئه‌و ته‌نیا له‌به‌ر ژن بوونی، سه‌دان جار له‌ خۆی‌دا وردو خاشی بکه‌ن، ئالێره‌دایه‌ که‌ ژن بوون ده‌بێته‌ جۆرێک له‌ شوره‌یی‌و پرۆسه‌ی ژێر ده‌سته‌ بوون‌و خۆم به‌ که‌م گرتن‌، ته‌نانه‌ت خۆ به‌ سه‌رچاوه‌ی نه‌گبه‌تی‌و نه‌هامه‌تی زانیین به‌ قوڵی جێده‌گرێ‌و له‌ هه‌ناوی‌دا ریشه‌ داده‌کوتێ‌.

ئه‌گه‌ر نایدرکێنێ هه‌ر خۆی ده‌خواته‌وه‌و پیش ده‌باته‌وه‌. ناشبێ بۆ خۆی زار بکاته‌وه‌ چوونکه‌ ئه‌و ژنه‌‌و له‌و وێرانه‌ نیشتمانه‌دا ده‌نگ هه‌ڵبڕینی ژنان له‌سه‌ر مافه‌کانیان ئه‌گه‌ر بۆ پیاوان ئازایه‌تی‌و بوێرییه‌، ئه‌وا بۆ خاتوونه‌کان زمان درێژی‌و بێ حه‌یایی‌و ڕوو هه‌ڵماڵدراوییه‌‌!

تاکوو ئێستاش ژنانی پاشماوه‌ی ئه‌نفال، ژنانی دیل‌و گیراو له‌ به‌ندیخانه‌کانی داگیرکه‌رانی کوردستان‌دا له‌ ترسی په‌راوێز که‌وتنی خۆیان‌و درز بردنی شان‌و شه‌وکه‌تی پیاوو بنه‌ماڵه‌کانیان نه‌یانوێراوه‌و ناوێرن سه‌باره‌ت به‌و هه‌موو تاوان‌و ده‌سدرێژیانه‌ بێنه‌ گۆ‌و بنووسن‌و درگای قه‌ڵای بێده‌نگی بکه‌نه‌وه‌، به‌و کاره‌ هه‌م سیسته‌مه‌ داڕزاوه‌کانی زاڵ له‌ قاو بده‌ن، هه‌م باری ده‌روونی خۆیان سووک بکه‌ن، بوار ره‌خساندن بۆ ژنان بۆ ئه‌وه‌ی بێنه‌ ئه‌و مه‌یدانه‌وه‌ به‌ر له‌ هه‌موو شتێک ئه‌رکی پیاوانه‌ که‌ په‌راوێزی ئاسایشی‌و رێزگرتنیان بۆ مسوگه‌ر بکه‌ن، ئه‌رکی پیاوانه‌ چونکه‌ کۆمه‌ڵگاکه،‌ کۆمه‌ڵگایه‌کی نێرسالاره‌‌و پیاوه‌ له‌ زۆربه‌ی هه‌ره‌ زۆری بواره‌کان‌دا به‌ ناڕه‌وا خاوه‌ن ماف‌و بڕیار ده‌ره‌...

دواخستنی خه‌بات بۆ وه‌دی هاتنی مافه‌کانی ژنان به‌ هه‌ر بڕوبیانوویه‌ک‌و له‌ ژێر هه‌ر ناوێک‌دا ناڕه‌وایه‌، جا ئه‌و ناڕه‌وایه‌ چ به‌ ناوی ئایین‌و خوداوه‌ بێ، یان خه‌بات بۆ دابین بوونی سته‌می نه‌ته‌وایه‌تی بێ، یان شه‌ق کردنی ریزی یه‌ک گرتووی چینی کرێکار‌، خه‌بات بۆ دژایه‌تی له‌گه‌ڵ توندوتیژی دژی ژنان هه‌ر ئێستا، هه‌ر ئه‌مڕۆ، چوونکا ئه‌زموون ئه‌و ڕاستییه‌ی نیشان داوه‌ که‌ پاش هاتنه‌ ئارای ئازادی‌‌و نه‌مانی سته‌می نه‌ته‌وایه‌تی له‌ زۆر کۆمه‌ڵگادا دیسانه‌وه‌ به‌ هۆی نه‌بوونی کولتووری دێموکڕاتیک ژنان هه‌ر ئه‌وه‌یان به‌سه‌ر هاتۆته‌وه‌ که‌ له‌سه‌رده‌می داگیرکاری‌و سه‌ره‌رۆیی‌دا داوێن گیریان بوه‌، بگره‌ زۆر جاران ئه‌گه‌ر ئاستی به‌شداری ئه‌وان له‌ گۆڕان‌و خه‌بات‌دا ڕه‌چاو بکه‌ین، ڕاده‌ی سته‌م له‌سه‌ریان زۆرتر بوه‌..‌.

خه‌بات بۆ دژبه‌ری له‌ هه‌مبه‌ر توندوتیژی دژ به‌ ژنان ئه‌رکی هه‌ر مرۆڤێکی خاوه‌ن شکۆو ویژدان زیندوه، خه‌بات بۆ پاراستنی مافی ژنان، خه‌بات بۆ داکۆکی له‌ مافی مرۆڤه‌.

Monday, November 21, 2011

بوژانەوە

وەکوو هەتاو رژاویتە دەروونمەوە/ گەرماییم لێ دەچۆڕێ/ بە هەر جێگایەک‌دا گوزەر دەکەم/ تین دەبەخشمەوە/ دەستەکانت شنەن/ باوەشێنی سکڵی هەناوم دەکەن/ یادت گڕکانێکە مەوداکان ناناسێ/ لەو پەڕی ئاوە دوورەکانەوە/ سەرتاپای وجوودم بوژاوەتەوە/ هەر ئێستا دەبارێی بەسەر جەستەم‌دا/ تێمئاڵاوی‌و باڵام هەڵمی گرتوە/ بم جوڵێنە بەدەم هەناسە بڕکێوە/ با بخوسێین لە پێناوی مانەوەدا...

٣٠ی خەزەڵوەری ٩٠
٢١ی نوامبری ٢٠١١

Friday, November 18, 2011

نشریه تایمز، نقش سپاه پاسداران در قاچاق مواد مخدر را برملا کرد

روزنامه تایمز در گزارشی مبسوط از نقش سپاه پاسداران رژیم ایران در قاچاق مواد مخدر در سراسر جهان، انحصار قاچاق مواد مخدر ایران و همکاری برای قاچاق مواد مخدر با باند‌های بزرگ مافیایی در نقاط مختلف جهان خبر داده است.

رطبق این گزارش که در خبرگزاری‌های فارسی زبان نیز انعکاس یافته است، قاچاق مواد مخدر سالیانه میلیاردها دلار عاید سپاه پاسداران می‌کند.

نشریه انگلیسی تایمز به نقل از مقامات پیشین سپاه پاسداران نوشته است: یکی از انگیزه‌های سپاه از قاچاق مواد مخدر ضربه زدن به کشورهای غربی است.

در این گزارش آمده است، اطلاعات بدست آمده همزمان است با اظهارات اخیر دولت آمریکا که واحدهای قدس سپاه پاسداران را متهم کرده که در تبانی با یک کارتل بزرگ مواد مخدر در مکزیک قصد ترور سفیر عربستان سعودی در آمریکا را داشته‌اند.

براساس این گزارش و به نقل از خبرگزاری فرانسه، سازمان اطلاعات آمریکا موفق شده است دو تن از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران ایران را که مستقیما در قاچاق مواد مخدر دست دارند شناسایی کند. یکی از این فرماندهان، سردار عبدالله عراقی، فرمانده سپاه پاسداران تهران بزرگ می‌باشد، که با باندهای جنایت در اروپای شرقی ارتباط دارد. و محسن رفیقدوست از دیگر فرماندهان سپاه که از سال‌های 1360 همچنان روابط خود با سازمان‌های جنایتکار را حفظ کرده است.

سجاد حق پناه از مقامات پیشین حفاظت اطلاعات سپاه به تایمز گفته است که قاچاق مواد مخدر نزد فرماندهان این نیروی نظامی به امری فراگیر تبدیل شده است و شماری از آنها مستقیما در قاچاق مواد مخدر دست دارند.

به گفته حق پناه، سپاه تریاک افغانستان را در داخل به هروئین و مرفین تبدیل و در همکاری با باندهای تبهکار آن را به سراسر جهان قاچاق می‌کند.

این مقام پیشین سپاه پاسداران می‌گوید: سپاه پاسداران در این قاچاق از لجستیک خاص خود که عبارت است از شرکت‌های کشتیرانی و هواپیمایی استفاده می‌کند و در عمل قدرتی نامحدود دارد.

وی در جریان ده سال فعالیت خود در حفاظت اطلاعات سپاه به رابطه فرماندهان این نیرو به شبکه‌های قاچاق مواد مخدر در ایران پی برده است.

به‌گفته‌ او، یکی از رؤسای این دست شبکه‌ها رضا یوسف‌نژاد نام دارد، که دارای ده‌ها دستگاه اتوبوس و کامیون است و از اعزام زائران به امکان مقدس در سوریه و ترکیه به عنوان پوششی برای قاچاق مواد مخدر استفاده می‌کند.

این مسئول سابق در سپاه پاسداران به تایمز گفته است: هر بار مقادیر زیادی از مواد مخدر کشف شده ناپدید می‌شد.

ابوالفضل اسلامی، دیپلمات پیشی رژیم ایران، به نشریه تایمز گفته است: درگیر شدن سپاه در امر قاچاق مواد مخدر به سال‌های 1360 و کاهش بهای نفت در آنزمان برمی‌گردد.

به‌گفته او در این زمان سپاه با موافقت عالی رتبه‌ترین مقامات رژیم ایران برای تأمین نیازهای خود به قاچاق مواد مخدر روی آورد.

بڵاوکراوەی تایمز، رۆڵی سپای پاسدارانی له‌ قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان‌دا ئاشکرا کرد

رۆژنامه‌ی تایمز له‌ راپۆرتێکی تێروته‌سه‌لدا، هه‌واڵی‌ رۆڵی سپای پاسدارانی رێژیمی ئێرانی له‌ قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان له‌ سه‌رانسه‌ری جیهاندا، پاوان کردنی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان له‌ ئێران و

هاریکاریی گرووپه‌‌ گه‌وره‌ و مافیاییه‌کانی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان له‌ سه‌رانسه‌ری جیهان، بڵاو کردۆته‌وه‌.

به‌پێی ئه‌م راپۆرته‌ که‌ له‌ هه‌واڵده‌رییه‌ فارس زمانه‌کانیشدا بڵاو بۆته‌وه‌، سپای پاسداران له‌ ئاکامی قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان ساڵانه‌ به‌ میلیاردها دولار قازانج ده‌کات.

بڵاڤۆکی ئینگلیزی زمانی تایمز له‌ زاری به‌رپرسانی پێشووی سپای پاسدارانه‌وه‌، نووسیویه‌تی: یه‌کێک له‌ هۆکاره‌کانی سپای پاسداران له‌ ئه‌نجام دانی قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان، زه‌ربه‌ لێدانی وڵاتانی رۆژئاواییه‌.

له‌م راپۆرته‌دا هاتووه‌، زانیارییه‌کان له‌گه‌ڵ قسه‌کانی ئه‌م دواییانه‌ی ده‌وڵه‌تی ئه‌مریکا که‌ یه‌که‌کانی قودسی‌ سپای پاسدارانی به‌ هاوکاری له‌گه‌ڵ کۆمپانیایه‌کی گه‌وره‌ی قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان له‌ وڵاتی مکزیک و پیلانی تیرۆری باڵوێزی عه‌ره‌بستان له‌ ئه‌مریکا، تۆمه‌تبار کردووه‌.

به‌گوێره‌ی ئه‌م راپۆرته‌ و له‌ زاری هه‌واڵده‌ریی فه‌ڕانسه‌وه، رێکخراوی ئیتلاعاتی‌ ئه‌مریکا دوو فرمانده‌ی پایه‌ به‌رزی سپای پاسداران که‌ راسته‌وخۆ له‌ قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان ده‌ستیان بووه‌، ئاشکرا بکات. یه‌کێک له‌و فرماندانه‌ سه‌ردار عه‌بدوڵـڵا عێراقی، فرمانده‌ی سپای پاسدارانی تارانه‌ که‌ له‌گه‌ڵ گرووپه‌ جه‌نایه‌تکاره‌کانی رۆژهه‌ڵاتی ئورووپا پێوه‌ندیی هه‌یه‌ و موحسین ره‌فیق‌دووست یه‌کێکی دیکه‌ی فرماندانه‌ی سپای پاسدارانه‌ که‌ له‌ ساڵه‌کانی 1360 هه‌تا ئێستا پێوه‌ندیی خۆی له‌گه‌ڵ رێکخراوه‌ جه‌نایه‌تکاره‌کاندا پاراستووه‌.

"سه‌جاد حه‌ق‌په‌نا" یه‌کێک له‌ رایه‌دارانی پێشووی حه‌فازه‌تی ئیتلاعاتی سپای پاسداران، به‌ "تایمز"ی گوتووه‌: قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان لای فرمانده‌رانی ئه‌م هێزه‌ نیزامییه‌ بووه‌ته‌ کارێکی گشتگیر و ژماره‌یه‌کیان راسته‌وخۆ له‌م کرده‌وه‌یه‌دا ده‌ستیان هه‌یه‌.

به‌ وته‌ی سه‌جاد، تریاکی ئه‌فغانستان له‌ ناوخۆی ئێران ده‌که‌ن به‌ هێرۆئین و مۆرفین و به‌ هاوکاریی گرووپه‌ تاوانباره‌کان، له‌ سه‌رانسه‌ری جیهاندا بڵاو‌ی ده‌که‌نه‌وه‌.

ئه‌م به‌رپرسه‌ی پێشووی سپا، ده‌ڵێت: سپای پاسداران له‌ قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کاندا له‌ لوجستیکی تایبه‌تیی خۆی که‌ بریتییه ‌له‌ شیرکه‌ته‌کانی پاپۆڕوانی و فڕۆکه‌وانیی، که‌ڵک وه‌رده‌گرێت و له‌ کرده‌وه‌دا هێزێکی به‌ره‌ڵا و بێ چوارچێوه‌ی هه‌یه‌.

ناوبراو له‌ چالاکیی 10 ساڵه‌ی خۆی له‌ حه‌فازه‌تیی ئیتلاعاتی سپادا له‌ پێوه‌ندیی ئه‌م هێزه‌ له‌گه‌ڵ تۆڕه‌کانی قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان له‌ ئیران، تێگه‌یشتووه‌.

به‌ وته‌ی ناوبراو، نێوی یه‌کێک له‌ به‌رپرسانی ئه‌و تۆڕانه‌ "ره‌زا یووسف‌نژاده‌"ه‌ که‌ خاوه‌نی ده‌یان ده‌زگا ئوتووبووس و کامیۆنه‌ و له‌ ناردنی زیاره‌که‌ران بۆ شوێنه‌ پیرۆزه‌کان له‌ وڵاتانی سووریه‌ و تورکیه،‌ کاری قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان، حه‌شار ده‌دات.

ئه‌و به‌رپرسه‌ی پێشوی سپای پاسداران به‌ تایمزی گوتووه‌: زۆربه‌ی کاته‌کان بڕێکی زۆر له‌ ماده‌ هۆشبه‌ره‌کانی ده‌سبه‌سه‌ردا گیراو، ون ده‌بوو.

"ئه‌بولفه‌زل ئیسلامی"، دیپلۆماتکاری پێشووی رێژیمی ئێران، به‌ بڵاڤۆکی "تایمز"ی گوتووه‌: تێکه‌ڵیی سپای پاسداران له‌ کاروباری ماده‌ هۆشبه‌ره‌کاندا بۆ ساڵه‌کانی 1360 و دابه‌زینی‌ نرخی نه‌وت له‌و کاته‌دا، ده‌گه‌ڕێته‌وه‌.

به‌ وته‌ی ناوبراو، له‌و کاته‌دا به‌ ره‌زامه‌ندیی به‌رزترین فرمانده‌ی سپای پاسدارانی رێژیمی ئێران، بۆ دابین کردنی پێداویستییه‌کانی ژیانی خۆی رووی له‌ قاچاخی ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان کردووه‌.

Wednesday, November 16, 2011

ڕه‌حیم ڕەشیدی: ڕژێمی ئیسلامی ئێران نیشانی داوه‌ که‌ ڕژێمێكی بێ پرنسیپه‌و پێوانه‌ نێونه‌ته‌وه‌ییه‌کان ڕه‌چاو ناکات.

دوابه‌دوای ئاشکرا بوونی زانیاری نوێ له‌لایه‌ن ئاژانسی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان بۆ کاروباری ناوکی له‌ سه‌ر به‌رنامه‌ی ناوکی ئێران، ئێستا ئیسرائیل داوای هه‌نگاوه‌ی توندتری کۆمه‌ڵگای نێونه‌ته‌وه‌یی ده‌کات له‌ دژی ئێران و ده‌ڵێت به‌رنامه‌ی ناوکی ئێران مه‌ترسییه‌کی مه‌زنه‌ بۆ سه‌ر ئاشتی سه‌رتاپای جیهان و ده‌بێت ڕێگای لێ بگیرێت. سه‌رباره‌ت به‌م بابه‌ته‌ ڕۆژنامه‌وان ڕه‌حیمی ڕه‌شیدی له‌ وتووێژێکدا له‌گه‌ڵ هاوکارمان حه‌یده‌ر که‌ریم ده‌ڵێت هیچ گومانی تێدا نییه‌ که‌ ڕژێمی ئیسلامی ئێران نیشانی داوه‌ که‌ ڕژێمێكی بێ پرنسیپه‌و یاساو ڕێساو پێوانه‌ نێونه‌ته‌وه‌ییه‌کان ڕه‌چاو ناکات و به‌رده‌وام ته‌نها وڵاتێکه‌ له‌ ئاستی جهیاندا که‌ به‌رپرسه‌کانی بانگه‌وازی ئه‌وه‌ ده‌که‌ن که‌ ده‌بێت ئیسرائیل له‌ سه‌ر ڕووی زه‌وی‌ بسڕدرێته‌وه‌.

ڕه‌حیمی ڕه‌شیدی سه‌باره‌ت به‌ مه‌سه‌له‌ی ڕاپه‌ڕینی خه‌ڵکی ئێران گوتی من هیچ گومانم له‌وه‌دا نییه‌ که‌ له‌ ئاکامدا بزوتنه‌وه‌ی‌ ناڕه‌زایه‌تی جه‌ماوه‌ری خه‌ڵکی ئێران به‌ سه‌ر دێوه‌زمه‌ی کۆماری ئیسلامی ئێراندا سه‌رده‌که‌ون.

ده‌توانن له‌ ڕێی کلیککردنی ئه‌و فایله‌ ده‌نگیه‌ی سه‌روه‌ی ده‌سته‌ چه‌پ گوێبیستی ته‌واوی گفت و گۆکه‌ بن که‌ ماوه‌که‌ی 9:35 خوله‌که‌.

Tuesday, November 15, 2011

Kurdistan: Civilization unexplained. کردستان: تمدن غیر قابل توضیح

شوێنه‌وارناسان سه‌ریان له‌ مێژووی کوردستان سووڕماوه‌!!

ئه‌و شوێنه 500 مایل دورتر له‌ بازاڕه‌ قه‌ره‌بالغه‌کانی ئیستانبوله‌وه‌ هه‌ڵکه‌وتووه‌.
ئیشانورفا له‌ باشووری رۆژهه‌ڵاتی ترکیایه‌. ساڵی 1994 له‌ "گۆبگلی ته‌په"‌، شوانێک سه‌رنجی سووچی به‌ردێکی دا که‌ سه‌ری له‌ خۆڵ وه‌ده‌رنابوو.

... شوانه‌که‌ ده‌ستی کرد به‌ دانه‌وه‌. به‌رێکه‌وت گه‌یشته‌ دیوارێکی 90 فووتی که‌ لێواره‌کانی رێک تاشرابوون. ناوه‌ڕاستی دیواره‌که‌ په‌یکه‌ری تاشراوی ئاژه‌ڵێکی پێوه‌بوو.
له‌ تاقیکارییه‌کی وردتردا ئه‌وه‌ روون بۆوه‌ که‌ دیوار و په‌یکه‌ره‌کان له‌ لایه‌ن په‌یکه‌رتاشێکی لێزانه‌وه‌‌ ساز کراون که‌ ئامرازی پێشکه‌وتووی هه‌بووه‌.
کاتێ ئه‌م دۆزینه‌وه‌یه‌ به‌ زاناکان گه‌یشت راستییه‌ک ده‌رکه‌وت
شوانه ‌کورده‌که‌ شتێکی دۆزییه‌وه‌ که‌ ره‌نگه‌ سه‌رسوڕهێنه‌رترین دۆزینه‌وه‌ی مێژوویی له‌ چاخه‌ مۆدێرنه‌کاندا بێ.
له‌ شوێنیک که‌ به‌ "گۆبگلی ته‌په‌" ناسراوه‌..
گروپی شوێنه‌وارناسان ئاڵمانی بۆ ماوه‌ی 13 ساڵ به‌ وردی چوونه‌ نێو گۆڕاییه‌که‌ هه‌تا ئه‌وجییه‌ی که‌ توانییان له‌ سه‌رده‌می ئه‌و شوێنه‌یان کۆڵییه‌وه‌.
ئه‌وان له‌ ماوه‌ی 13 ساڵدا ته‌نیا توانییان 5% له‌و شارستانییه‌ته‌ مه‌زنه‌ هه‌ڵبده‌نه‌وه‌.
ئه‌وان ده‌یانزانیی که‌ چ شتێک له‌ ژێر عه‌رزی دایه‌؟
بازنه‌ به‌ردینه‌کان یه‌ک له‌ دوای یه‌ک، بازنه‌ی به‌ردینی ته‌واو، له‌نێو بازنه‌کاندا کۆڵه‌که‌ی به‌ردینی تاشراوی زۆر گه‌وره‌ هه‌بوون.
هه‌ر کۆڵه‌که‌یه‌ک 19 فوت به‌رزه‌ و 15 تۆن کێشی هه‌یه،‌
ئه‌نجامی تاقیکارییه‌کان ئه‌م گریمانه‌یه‌یان ده‌رخست که‌ "گۆبگلی ته‌په"‌ 12000 ساڵی ته‌مه‌ن هه‌یه‌.
نزیکه‌ی 7000 ساڵ له‌ میزۆپۆتامیا کۆنتره‌ که‌ بۆ ماوه‌یه‌کی زۆر به‌ بێشکه‌ی شارستانیه‌تی مرۆڤ له‌قه‌ڵم ده‌درا.
ئێمه‌ هیچ شوێنێکی پێشکه‌وتووتری دیکه‌مان له‌ چاو ئه‌وێ نێیه‌.
له‌به‌ر ئه‌مه‌ ئێستاکه‌ ته‌مه‌نی مرۆڤ دوو به‌رامبه‌ر بووه‌.
ئه‌وێ ئه‌مێستاکه‌ شوێنێکی مه‌زنی بێوێنه‌یه‌ و بازنه‌ی سه‌رسوڕهێنه‌ری تێدایه‌ که‌ ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ له‌وێ راوه‌ستاوه‌ هه‌تا ئێمه‌ نهێنییه‌کانی بدۆزینه‌وه‌. له‌ئێمه‌ ده‌پرسێ که‌ بچین و بیدۆزینه‌وه که‌ ئه‌م شوێنه‌وارانه‌ چین؟ ‌ورده‌کارییه‌کانیان؟ ئێمه‌ نازانین که‌ کێ ئه‌وانه‌ی ساز کردووه‌! ئه‌وان ته‌نیا له‌ تاریکاییدا هاتوونه‌ته‌ ده‌رێ. ئێمه‌ له‌باره‌یانه‌وه‌ هیچ نازانین!
چوونه‌ته‌ ناو مێژوویه‌ک که‌ پێشتر به‌ ته‌واویی پێگه‌یشتبوو. به‌ بۆچوونی من ئه‌وه‌ به‌شێکی فه‌رامۆشکراوه‌ له‌ مێژووی مرۆڤایه‌تی.
ئایا دۆزینه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی "گۆبگلی ته‌په"‌ ده‌توانێ له‌ بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ تێگه‌یشتنی ئێمه‌ له‌ مێژووی مرۆڤایه‌تی بگۆڕێت؟
ره‌نگه‌ هۆیه‌ک بێ بیسه‌لمێنێ که‌ مرۆڤ خشتێکی له‌ هه‌قیقه‌ته‌کان له‌م شارستانیه‌تییه‌ که‌ونارایه‌دا ون کردبێ.
زۆر حیکایه‌ت و چیرۆک هه‌ن که‌ پێشتر شارستانیه‌تیه‌ت هه‌بووه‌‌ و به‌شێوه‌یه‌کی سه‌رسووڕهێنه‌ر ئاڵۆزه‌ و‌ به‌قا به‌ کۆنبوونه‌که‌ی ناکرێ.
من پێموایه‌ که‌ ئێمه‌ له‌باره‌ی دنیاوه‌ زانیاری و تێگه‌یشتنی که‌ممان هه‌یه‌، له‌ رابوردوودا شتی زۆر ئاڵۆزتر و سه‌رسوڕهێنه‌رتر هه‌بوون که‌ له‌ سه‌رده‌مه زۆر کۆنه‌کاندا روویان داوه‌. به‌ کۆکردنه‌وه‌ی لایه‌نه‌ جۆراوجۆره‌کان ئه‌وه‌ ده‌رده‌که‌وێ که‌ "گۆبگلی ته‌په‌" ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ 12000 ساڵ له‌وه‌پێش، ئه‌وه‌ش 7000 ساڵ پێشتر له‌ کۆڵه‌که‌ به‌ردینه‌کان و سێ کوچکه‌ مه‌زنه‌کانه‌ و له‌ راستیدا به‌ پێی نه‌ریتی مه‌سیحی چوار ساڵ به‌ر له‌ زایین ساز کراون و ئه‌مه‌ش له‌ راستیدا 8000 ساڵ پاش دامه‌زرانی "گۆبگلی ته‌په"‌یه‌.
به‌م پێیه‌ لێره‌دا سه‌رزاره‌کییانه‌ شتێکی دژ و ناته‌با سه‌باره‌ت به‌ تێگه‌یشتنی ئاسایی له‌ گه‌شه‌ی شارستانیه‌تی مرۆڤی هه‌یه.‌
به‌شێوه‌یه‌کی سه‌رسووڕهێنه‌ر پاش 13 ساڵ هه‌ڵکه‌ندن و پشکنین، شوێنه‌وارناسان درێژه‌ به‌ پشکنینی خۆیان ده‌ده‌ن.
ئه‌وان نه‌یانتوانیوه‌ ئامرازێکی به‌ردتاشین یان که‌ره‌سته‌یه‌کی کشتوکاڵ بدۆزنه‌وه‌. چۆن ده‌توانی به‌ردی تاشراو و نه‌خشێندراوی ته‌واو رێک و پێک ساز بکه‌ی که‌ 19 فوت به‌رزه‌ و 11000 تا 12000 ساڵ ته‌مه‌نیان هه‌یه‌، به‌ڵام هیچ که‌ره‌سته‌یه‌کت نه‌بێ؟!
رازی سه‌رهه‌لدانی "گۆبگلی ته‌په"‌ پێکهاتووه‌ له‌ به‌ردی که‌ونارای هه‌ڵکۆڵراوی زۆر گه‌وره‌ که‌ له‌سه‌ری وێنه‌ی بونه‌وه‌رانێکی وه‌کو مشکه‌ کێوی و قورینگیان تاشیوه‌. ئێمه‌ بوونه‌وه‌رگه‌لێکی زۆر و ئاژه‌ڵی جۆراوجۆرمان دۆزیوه‌ته‌وه‌، باڵنده‌، حه‌شه‌ره‌ و ته‌نانه‌ت مرۆڤ و کۆیه‌کی ئاوا سه‌یریان خوڵقاندووه‌ هه‌روه‌ها ئه‌و گا کێوییه‌ که‌ شوێنه‌وارناسان له‌ بن خۆڵیان ده‌رهێناوه‌ و ئێستا ئه‌وه‌ی ئه‌وان به‌ ئێمه‌ی ده‌ڵێن ئه‌م گریمانه‌یه‌ ده‌خاته‌ مێشکی منه‌وه‌ که‌ ئه‌وان ته‌نانه‌ت سه‌رده‌می نوحیش نیشان ده‌ده‌ن.
نزیکه‌ی 350 مایل له‌ ئاراراته‌وه‌ دووره‌ که‌ زۆربه‌ی زاناکانی کتێبی پیرۆز پێیان وایه‌ که‌ شوێنی له‌نگه‌رگرتنی که‌شتی نوح بووه‌. ئاژه‌ڵه‌ تاشراوه‌کانی "گۆبگلی ته‌په‌" ئه‌م بۆچوونه‌ دێنێ که‌ ئاژه‌ڵه‌کان جۆراوجۆر بوون، به‌ڵام له‌ راستیدا که‌ سه‌رنج بده‌ین ئاماژه‌ به‌ لافاوێکی گه‌وره‌ ده‌کا که‌ له‌ ئه‌نجیلیشدا باسی لێوه‌کراوه‌.
شوێنه‌وارناسان به‌و راستییه‌ ده‌زانن که‌ زیاتر له‌ 2000 حه‌کایه‌ت سه‌باره‌ت به‌ لافاوه‌ گه‌وره‌که‌ هه‌یه‌ که‌ شارستانیه‌تی سه‌ره‌تای له‌ناوبرد. به‌شێک له‌ لێکۆڵه‌ره‌وان پێیانوایه‌ که‌ رووداوه‌کانی نوح و چیرۆکی هاوشێوه‌ی ئه‌و وته‌یه‌ ده‌ڵێن نوح له‌ شوێنه‌واره‌کانی "گۆبگلی ته‌په"‌دا تۆمارکراوه‌. ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ راست بێ، روون ده‌بێته‌وه‌ که‌ کاتی لافاوه‌ گه‌وره‌که‌ ده‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ کۆتاییه‌کانی چاخی سه‌هۆڵین که‌ چاخی پیرۆز زۆر نزیکتره‌. نیشانه‌گه‌لێک له‌به‌ر ده‌ست هه‌ن که‌ ئه‌وێ ره‌نگه‌ به‌ خۆڵی رۆس (
Clay) وێران بووبێ و کۆتایی پێهاتبێ. زۆر شت روویداوه‌، کۆڕه‌و زۆر، ئه‌گه‌ری هه‌یه‌ بورکانه‌کان ته‌قیبێتنه‌وه‌، لمی زۆری به‌جووڵه‌ و خێرا هاتبێت، گۆڕانکاریی زۆر خێرا و بێوێنه‌ روویانداوه‌، به‌ڵام پرسیارێکی زۆر قورس هه‌روا بێ وه‌ڵامه‌، کێ "گۆبگلی ته‌په‌"ی ساز کردووه‌؟ بۆ چ مه‌به‌ستێک و چۆن شوێنه‌وارێکی ئاوای خوڵقاندووه؟ وا له‌ هه‌لومه‌رجێکی ده‌گمه‌ندا زیاتر له‌ 10000 ساڵه‌ که‌ ماوه‌ته‌وه‌؟ ئێمه‌ سه‌باره‌ت به‌ "گۆبگلی ته‌په"‌ ئه‌وه‌مان زانی که‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ به‌ وردبینییه‌وه‌ به‌ خراوه‌ته‌ بن عه‌رزی‌. ئیدی "گۆبگلی ته‌په"‌ له‌وێ نه‌ما و خه‌ڵکی کۆچیان کرد، به‌ڵام له‌وه‌ ده‌چێ که‌ به‌جێی ئه‌وه‌ی خاپووری بکه‌ن، ئه‌وێیان ناشت هه‌تا له‌ ئاشتیدا بمێنێته‌وه‌. به‌ڵام بۆچی خه‌ڵکی ئه‌وێ شوێنه‌ مێژووییه‌که‌ی خۆیان خسته‌ ژێر 20 فوت خۆڵه‌وه‌؟
ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ هه‌یه‌ که‌ "گۆبگلی ته‌په"‌ به‌ئانقه‌ست ناشترابێ هه‌تا له‌ چنگی هێرشکاران بیپارێزن؟ یان له‌به‌ر ئه‌وه‌ ناشتوویانه‌ هه‌تا وه‌ک خۆی بمێنێته‌وه‌ بۆ ئه‌و کاته‌ی که‌ ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌؟


Thursday, November 10, 2011

گردهمایی رئیس حکومت کردستان در واشنگتن


عکس: رحیم رشیدی و پول بریمر
روز سە شنبە تاریخ ٨ نوامبر ٢٠١١، دفتر نمانیدگی حکومت اقلیم کردستان در آمریکا برای دکتر برهم صالح، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق، یک جلسە تشکیل داده بود کە در ان سەرمایەداران، نمایندە برخی از کشورها، شماری از شخصیات سیاسی و اکادمیک کرد و آمریکایی کە در میان انان پول بریمر، حاکم مدنی عراق پس از براندازی رژیم صدام حسین، نیز حضور داشت شرکت کردند.

عکس: رحیم رشیدی و دکتر برهم صالح
این گردهمایی در دفتر نمایندگی حکومت اقلیم کردستان عراق برگزار شد، قباد طالبانی نمایندە حکومت اقلیم کردستان در آمریکا ضمن خوش امد گویی بە مهمانان در مورد سفر دکتر برهم صحبت کرد.
سپس برهم صالح اهداف خود از سفر به آمریکا را تشریح کرد، وی با اشاره به ثبات و پیشرفت‌هایی که اقلیم کردستان به خود دیده است، از سرمایه‌داران آمریکایی خواست جهت احیا و پیشرفت اقتصادی اقلیم کردستان، در این منطقه سرمایه‌گذاری کنند.

Wednesday, November 9, 2011

د. به‌رهه‌م پێشوازی له‌ژماره‌یه‌ك كه‌سایه‌تی و نوێنه‌ری باڵیۆزخانه‌و بازرگانان و دۆستانی گه‌لی كورد كرد



وێنە: دوکتور بەرهەم‌و قوباد تاڵەبانی

سه‌ر له‌ئێواره‌ی رۆژی 8 /11 /2011 له‌واشنتۆن د. به‌رهه‌م ساڵح، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌باره‌گای نوێنه‌رایه‌تی حكومه‌ت پێشوازیكرد له‌ژماره‌یه‌كی زۆر له‌كه‌سایه‌تی سیاسی و نوێنه‌رانی باڵیۆزخانه‌كان و ئه‌كادیمی و بازرگان و دۆستانی گه‌لی كورد له‌ئه‌مریكاو به‌شێك له‌دانیشتوانی كورد له‌و وڵاته‌دا.

وێنە: رەحیم رەشیدی‌و دوکتۆر بەرهەم

سه‌ره‌تا قوباد تاڵه‌بانی به‌خێرهاتنی سه‌رۆكی حكومه‌ت و سه‌رجه‌م میوانه‌كانی كردو وته‌یه‌كی پێشكه‌شكرد، پاشان د. به‌رهه‌م ساڵح وێرای ده‌ربڕینی خۆشحاڵی خۆی به‌ كۆبوونه‌وه‌كه؛‌ باسی له‌گرنگی په‌یوه‌ندی نێوان هه‌رێم و ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا كردو ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه‌جێگه‌ی خۆشحاڵیه‌ ئێستا حكومه‌تی هه‌رێم خاوه‌نی نوێنه‌رایه‌تی خۆیه‌تی و له‌شه‌قامێكی سه‌ره‌كی واشنتۆندا ئاڵای كوردستان ده‌شه‌كێته‌وه‌. وه‌ك د. به‌رهه‌م ساڵح ئاماژه‌ی پێكرد ئه‌مه‌ش به‌ری هه‌وڵ و ماندوبوونی دڵسۆزان و دۆستانی گه‌لی كورده‌، له‌هه‌مان كاتدا ده‌ستخۆشیشی له‌ نوێنه‌ری حكومه‌ت و ته‌واوی ستافی نوسینگه‌كه‌ كرد بۆ كارو چالاكیه‌كانیان.
پاشان سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم باسی له‌دۆخی سیاسی و ئابوری هه‌رێمی كوردستان كردو ئاماژه‌ی به‌و گه‌شه‌كردن و پێشكه‌وتنه‌دا كه‌ له‌گشت بواره‌كاندا به‌ده‌ست هاتووه‌، سه‌باره‌ت به‌وه‌زعی سیاسی له‌كوردستان رونیكرده‌وه‌ سه‌ره‌ڕای ئاسته‌نگ و گرفته‌كان، هه‌نگاوی گه‌وره‌مان بڕیوه‌ به‌ره‌و بونیاتنانی ئه‌زموونێكی سه‌ركه‌وتوو، له‌م باره‌یه‌وه‌ وتی: هه‌موو كه‌سێك ده‌زانێت ئێمه‌ له‌چ رۆژگارێك ده‌ستمان به‌كاركردن كرد و ئێستاش گه‌یشتوینه‌ته‌ چ قۆناغێكی گه‌شه‌سه‌ندن و ئاوه‌دانی، ئێمه‌ هه‌رگیز ناڵین ئه‌وه‌ی به‌ده‌ستمان هێناوه‌ جێگه‌ی ره‌زامه‌ندی خه‌ڵك و خۆشمانه‌، چونكه‌ پێمان وایه‌ هاوڵاتیانی كوردستان شایسته‌ی خزمه‌تی زیاترن، به‌ڵام به‌ به‌راوردكردنی ئه‌مڕۆمان له‌گه‌ڵ چه‌ند ساڵێكی پێش ئێستا، ده‌بینین هه‌نگاوی گه‌وره‌مان بڕیوه‌.
هه‌ر له‌درێژه‌ی وته‌كه‌یدا د. به‌رهه‌م ساڵح رونیكرده‌وه‌ هه‌رێمی كوردستان ئێستا هۆكارێكی سه‌ره‌كی ئاشته‌وایی و ئارامیه‌ له‌ناوچه‌كه‌داو رۆژ دوای رۆژیش په‌یوه‌ندیه‌كانی له‌گه‌ڵ وڵاتانی دراوسێ ده‌چێته‌ قۆناغی باشتره‌وه‌، له‌ئاستی ناوخۆش سه‌ره‌ڕای به‌رقه‌راری ئه‌من و ئاسایش، له‌بواری ئاوه‌دانی و خزمه‌تگوزاریشه‌وه‌ ده‌ستكه‌وتی گه‌وره‌مان به‌ده‌ست هێناوه‌و به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ ناوچه‌كانی تری عیراق ئاستی ژیان و گوزه‌رانی خه‌ڵك و چالاكی ئابووری و بازرگانی جیاوازیه‌كی به‌رچاوی هه‌یه‌، سه‌ره‌ڕای ده‌سه‌كه‌وته‌كانیش پرۆسه‌ی چاكسازی و وه‌ڵامدانه‌وه‌ی داخوازی و خواستی خه‌ڵكیش به‌رده‌وامه‌، چونكه‌ بڕوامان وایه‌ ژینگه‌ی سیاسی ناوچه‌كه‌ به‌گشتی كه ‌كوردستانیش به‌شێكه‌ تیایدا پێویستی به‌چاكسازی و گۆڕانكاری پێویسته‌.
وێنە: پوول بریمەرو رەحیم رەشیدی

هه‌ر له‌م كۆبونه‌وه‌ فراوانه‌دا كه‌ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له‌دۆستانی گه‌لی كورد تیایدا ئاماده‌بوون، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم باسی له‌وه‌كرد كه‌كوردستان بازارێكی گرنگی وه‌به‌رهێنان و سه‌ره‌مایه‌گوزاریه‌و به‌پێی ئاماره‌كان قه‌باره‌ی وه‌به‌رهێنانی ده‌ره‌كی ئێستا نزیكه‌ی 16 ملیار دۆلاره‌، به‌مه‌به‌ستی هاندانی سه‌رمایه‌ی ده‌ره‌كیش كه‌ڕوو له‌كوردستان بكات چه‌ندین كارئاسانی قانوونی پێشكه‌شكراوه‌و به‌م هۆیه‌شه‌وه‌ ژماره‌یه‌كی زۆر كۆمپانیای بیانی له‌كوردستان كارده‌كه‌ن و ساڵانه‌ش چه‌ندین پیشانگای نێوده‌وڵه‌تی به‌هه‌ماهه‌نگی كه‌رتی تایبه‌تی خۆماڵی و ده‌ره‌كی ئه‌نجام ده‌درێن.
له‌دوا ته‌وه‌ری ئه‌م كۆبونه‌وه‌ فراوانه‌دا سه‌رۆكی حكومه‌ت رایگه‌یاند: بۆ ئاوه‌دانی بوژانه‌وه‌ی وڵاته‌كه‌مان پێویستمان به‌هاریكاری و پشتیوانی دۆسته‌كانمان هه‌یه‌، بۆ ئه‌وه‌ی بتوانین باشتر خزمه‌تی خه‌ڵكی خۆمان بکه‌ین و له‌م چوارچێوه‌یه‌دا داوایكرد كه‌هه‌ر یه‌كێك له‌جێگه‌ی خۆیدا رۆڵی هه‌بێت و هاوكاری هه‌ڵمه‌تی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ و پێشكه‌وتنی كوردستان بێت.
راپۆرت: نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئامریکا

Monday, November 7, 2011

ویکیلیکس: قاسملو، صدام، طالبانی، رجوی و آمریکا

سند منتشر شده توسط ویکیلیکس بتاریخ یک سپتامبر ۲۰۱۱

گزارش از سفارت آمریکا در بغداد، گزارش شماره BAGHDAD۸۵۵۸۸

تاریخ گزارش : ۱۶ فوریه ۱۹۸۸

عنوان گزارش: نظرات قاسملو یک کرد ایرانی

۱ ـ محرمانه : تمامی متن

۲ ـ خلاصه: قاسملو رهبر کردهای ایرانی، در حال پائین آمدن از کوهها بهنگام یکی از سفرهای گاه و بیگاهش به بغداد در تاریخ ۱۰ فوریه با صدام ملاقات کرد. قاسملو قبول کرد که بمباران وسیع در ستاد پیشینش (پایین رودخانه منتهی به شهر موات که صف آرایی شده بود) منجر به این شد که مجبور شود ستاد فرماندهی خود را ۳۵ کیلومتر به طرف شمال تغییر دهد. او ادعا کرد که ۱۰ تا ۱۲ هزار جنگنده فعال در اختیار دارد و قادر است افراد بیشتری هم بخدمت خود در آورد. علاوه بر این هم تسلیحات زیادی در اختیار دارد (تسلیحاتی که از ایرانیان به غنیمت گرفته شده است) و هم پول که از طریق قاچاق بدست آمده است. او از آمریکا تقاضای حمایتهای سیاسی و معنوی کرد. با توجه به اینکه حزب خودش همیشه با جریان گروگانگیری مخالفت شدید داشته، سفیر ایتالیا از طرف گروگان گرفته شدگان توسط طالبانی از او طلب کمک کرده و او امیدوار است که در این جهت [آزادی گروگانها] بتواند موثر واقع شود.

۳ ـ قاسملو مردی است که روابط خوبی با طالبانی دارد. هر چند مشی قاسملو در حفظ بیطرفی بین طالبانی و عراقی ها منجر به بروز تنش میشد. قاسملو متوجه بود که نیازی برای ائتلاف بین گروههای مخالف ایرانی وجود دارد. ولی رجوی، که قاسملو او را فردی غیر حرفه ای میدانست، تمایلی به این موضوع نداشت. عملیات نظامی محدود رجوی در شمال، روابط قاسملو و طالبانی را پیچیده کرد و حالا رجوی در پی آن است که فعالیتهایش را در جنوب متمرکز کند. قاسملو بر خلاف رجوی، از اینکه با صدام عکس داشته باشد پرهیز می کرد. قاسملو توضیح داد که در سه ماه اخیر وضعیت کردستان ایران از ثبات برخوردار بوده در حالیکه وضع کردستان عراق در سه سال اخیر "شدیدا وخیم" است (از دید دولت مرکزی در عراق). برنامه ویران سازی روستاهای کردستان توسط عراق هنوز در ایران در مقیاس بزرگ اعمال نشده است.

۴ ـ بعد از پایان کنگره حزب دمکرات کردستان در سال ۱۹۸۸، قاسملو دبیر کل حزب در تاریخ ۱۰ فوریه از کوهها پایین آمد تا با صدام ملاقات کند. بخاطر تعداد زیاد کردها در سوئد و فرانسه بطور طبیعی هنگام سفر به بغداد با سفرای سوئد و فرانسه نیز تماس می گیرد. رئیس گروه (منظور رئیس گروه اطلاعاتی آمریکا در بغداد است. مترجم) نزد سفیر سوئد تومن وساطت کرد تا وی با قاسملو ملاقات کند و بدین منظور در تاریخ ۱۲ فوریه برای صرف ناهار که مدت ۶ ساعت به طول انجامید، دعوت شد. قاسملو فردی بسیار روشنفکر جا افتاده و در عین حال سخنور بنظر می رسید. حتی در انگلیسی که زبان ششم او (بعد از کردی، فارسی، عربی، فرانسوی و چکی) محسوس بود از قدرت بیان خوبی برخوردار است. در این ملاقات نمایندگان حزب دمکرات کردستان ایران در کشورهای پاریس، بغداد و استهکلم او را همراهی میکردند (عبدالله قادری، ابراهیم جورابکا و سلام عزیزی).

۵ ـ درخواست برای کمکهای معنوی: قاسملو از آمریکاییها قویا تقاضای حمایتهای سیاسی و معنوی کرد. با توجه به اینکه حزب دمکرات کردستان ایران همواره شدیدا مخالف تروریسم و گروگانگیری بوده است به رئیس گروه سندی ارائه داد که اخیرا این سند از طریق نماینده وی در گردهمایی در مورد تروریسم ارائه شده بود که در آن گردهمایی استفاده از تروریسم بعنوان ابزاری برای رسیدن به هدف توسط گروههای انقلابی آزادیبخش مخالفت شده بود. قاسملو عمیقا متاثر از این است که رئیس جمهور آمریکا مشتی از بنیادگرایان عقب افتاده افغانی را ملاقات کرده است و اصرار به بزرگ نمودن گروههای نیکاراگوئه که هیچ شانسی ندارند می نماید، در صورتی که هیچ توجهه به گروههایی که برای ارزشهای جهانی حقوق بشری می جنگند، ندارد.

۶ ـ رئیس گروه متوجه شد با این که مردم در آمریکا اطلاع زیادی از وضعیت کردستان ندارند امّا نسبت به کردها دل نگرانی دارند و شاید به نفع قاسملو باشد که با ایجاد ارتباط با خبرنگاران رسانه ها از این وضعیت بهره برداری کند. قاسملو گفت از جمله اقداماتی که دفعه آخر هنگام اقامتش در بغداد کرده این بوده که برای"گرفتن ویزای آمریکا برای جنفن رندل (پاریس) کمک کرده است. قاسملو به وی، خبرنگار واشنگتن پست که مشغول نوشتن کتابی راجع به کردها میباشد، ۱۴ ساعت وقت مصاحبه داد. قاسملو از اینکه "شورویها پیوسته فکر می کنند که حزب دمکرات کردستان ایران به آمریکایی ها نزدیک است و امریکاییها فکر میکنند که به روسها نزدیک هستند" شکوه میکرد، وی ادعا میکرد "کردها هیچ دوستی به غیر از کوهستانها ندارند".

۷- گروگانهای ایتالیایی: قاسملو تایید کرد که با سفیر ایتالیا، تسکانو دیدار کرده و قول داده است که برای آزادی ۳ گروگان ایتالیایی که توسط اتحادیه میهنی طالبانی ربوده شدند کمک کند. وی اظهار داشت که هر بار که در این موارد وساطت کرده است موفق بوده و وساطتش مورد قبول واقع خواهد شد. وی این طور وانمود میکرد که این اولین بار است که در مورد آزادی ۳ گروگان ایتالیایی اقدام کرده است و تا بحال از وی خواسته نشده بود که اقدامی انجام دهد). قاسملو از اینکه گروههای دیگری که برای رسیدن به اهدف خود به تروریسم متوسل میشوند بیشتر از حزب دمکرات کردستان ایران که ”سازمان مستجم تر و گسترده تری از دیگر گروههاست“ مورد توجه واقع میشوند شکایت کرد.

۸- پایه های قدرت حزب دمکرات کردستان ایران : قاسملو ادعا میکرد بین ۱۲۰۰۰-۱۰ رزمنده مسلح تحت فرماندهی دارد و وی به دلایل مسایل لجیستیکی توان تجهیز کردن افراد بیشتر از این را ندارد. وی مدعی است در هیچ مسابقه ای برای نفوذ بیشتر بین کردهای ایران شرکت ندارد ( چون ۸۰٪ از کردهای ایران را جانبدار خود میداند) او به وضعیت عراق پوزخند میزد و میگفت: "در ایران وضعیت مشابهی مانند عراق ( کسی مثل طه معروف) معاون رییس جمهور عراق (و یا شرکت وزرای کرد در کابینه) و یا کردهای جاش نداریم.

۹- قاسملو تاکید می کرد که وی خواستار پول یا اسلحه نیست بلکه در" پی حمایت سیاسی و معنوی" است. وی اظهار میداشت که گرچه همیشه آدمی بیشتر از آنچه را که دارد میخواهد امّا آنها به اندازه کافی پول و اسلحه دارند. وی مدعی بود که حزب دمکرات کردستان ایران در طی سالها به اندازه کافی از ارتش و پاسداران (ایران) اسلحه به غنیمت گرفته است. وی از افشا منابع مالی خود ابا داشت و مدعی بود که هر خانواده کرد به آنها کمکهای داوطلبانه ای مینماید. امّا در طی گفتگو معلوم شد که حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان مخارج عمده خود را از راه قاچاق به دست می آورند. قاسملو اظهار داشت که وی تنها ۳٪ از بهای کالاهایی که بین ایران و عراق (از راه قاچاق) مبادله می شود را دریافت می دارد در حالی که به گفته وی گروه طالبانی ۲۰٪ از کل بها را دریافت می نماید. از جمله کالاهایی که از عراق به ایران قاچاق می شوند می توان ویسکی و ویدئو را مثال زد، و از جمله کالاهایی که از ایران به عراق قاچاق می شوند می توان فرش و پسته را ذکر نمود. سابقاً چایی از عراق و شکر از ایران مبادله می شد امّا اکنون هم چایی و هم شکر از عراق به ایران وارد می شود. قاسملو می گفت که اخیراً از طالبانی پرسیده که اگر دستش از منابع مالی که دارد بریده شود تا چه زمان می تواند دوام بیاورد، طالبانی در پاسخ گفته است که تا ۲ ماه، در حالی که قاسملو مدعی بود که خود وی تا ۲ سال میتواند دوام بیاورد.

۱۰- قاسملو وضعیت کردستان ایران را ثابت توصیف می کرد. به گفته وی وضعیت امروز کردستان مثابه وضعیت سال ۱۹۸۰ میلادی است، سالی که حزب دمکرات کردستان کنترل شهرهای کردستان را از دست داد و روی به تاکتیکهای چریکی آورد. به گفته وی دولت ایران کنترل شهرها را در دست دارد، امّا تسلط آنها به جاده های اصلی محدود به ساعات ۵ صبح تا ۸ شب می باشد و در طی شب سازمان دمکرات کردستان کنترل (راه ها) را در دست دارد. از آنجایی که قاسملو مطمئن از حمایتی تزلزل ناپذیر از خود در کردستان است، آینده خوش بینانه ای را پیش گویی می کرد. او می گفت که آماده است در کوهستانها تا ۲۵ سال دیگر دوام بیاورد، وی هم چنین اظهار می داشت که اگر خمینی به زودی از دنیا برود در ایران به ویژه در تهران امکان وقوع آشوب میرود در عین اینکه وضعیت اقتصادی نیز متزلزل است. وقتی که از قاسملو سوال شد که آيا وی به مناطق بیشتری مسلط و یا طالبانی و بارزانی، وی پاسخ داد که تا ۳ سال پیش وی به مناطق بیشتری مسلط بود امّا اکنون اکراد عراق مناطق بیشتری در تسلط دارند. البته نه به دلیل آن که وضعیت وی بدتر شده است بلکه از آنجایی که کنترل رژیم بغداد در سال اخیر در مناطق کرد نشین بیشتر از پیش متزلزل شده است. چنین بنظر میرسد که اکراد عراق در این مورد از وی بیشی گرفته اند . وی مدعی بود که نقش کلیدی در مذاکرات طالبانی بین صدام حسین و طالبانی که اکنون متوقف شده است را داشته است.

۱۱- مجبور به انتقال ستاد: قاسملو پذیرفت که اخیرا بعلت بمباران شدید توپخانه ایران او مجبور به انتقال ستاد خود شده است. او به نقشه ای متاسفانه نه چندان دقیق اشاره کرد و که در آن به نظر می رسد که محل سابق ستادش در نزدیکی قسمتهای پایینی جائی که رودخانه ZAB که به عراق جریان دارد می بوده است. در آنجا بیمارستان بزرگی در اختیار داشت که پزشکان فرانسوی هر ماه به آن رفت و آمد داشتند، و اغلب حزب دمکرات کردستان در شرایط غیر عادی قرار میگرفت زیرا این بیمارستان در عین حال پذیرای مجروحان هر دو طرف، طالبانی و ارتش عراق میشد. آن محل دیگر قابل دفاع نبود زیرا ارتش ایران در شرق بود ، ارتش عراق در غرب، و نیروهای طالبانی در پشت ارتش عراق بیشتر در غرب و "هر کسی روی هر کسی بمب میریخت". در حال حاضر او حدودا به یک نقطه در سی و پنج کیلومتری به سمت شمال ، بر روی مرز ایران نقل مکان کرده است. طوری که قاسملو بیشتر وقت خود را در خاک ایران (او ادعا می کند) صرف میکند. مکانی که در آن ارتش عراق در غرب بسیار دورتر است. بنابراین به نظر می رسد که مقرش اکنون در زمینی بلامدعی است در آن حزب دمکرات کردستان تحرک تمام دارد. او می گوید که بیمارستان را آنجا درست کرده است و پزشکان فرانسه همچنان می آیند.

۱۲- در مورد جنگ در موات، کنار رودخانه گوگاسور درسمت جنوب جای مقر سابقش، قاسملو گفت که هدف ایرانی ها باز کردن گذر شرق ـ غرب برای طالبانی است. قاسملو مدعی است که مقر طالبانی در جنوب غربی موات است (جایی حدودا در دره رودخانه شیلر که در جنوب موات با رودخانه گوگاسور تلاقی دارد) تقریبا در ۳۵۴۷ شرق و ۴۵۴۰ شمالی. ایرانی ها بلندی مشرف بر موات از شرق را کنترل میکنند، عراقی ها تپه های جنوب غربی موات را کنترل میکنند و جنگهای زیادی آنجا و در کوه غربی موات که ایرانی ها نسبتا آنرا کنترل میکنند، وجود دارد. همان صبح قاسملو تلفنی از مقرش دریافت کرده بود که عراقی ها حمله جدیدی به مواضع ایرانی ها در غرب موات انجام داده بودند. قاسملو اضافه کرد که خود موات مثل پنجوین به طور کامل ول شده است.

۱۳ ـ روابط با طالبانی : قاسملو مدعی شد که "دوستی بسیار" نزدیکی با طالبانی دارد. اخیرا از طالبانی خواسته بود که برای او خاویار دریای خزر را از ایران بیاورد. و وقتی طالبانی خاویار را آورد با شوخی گفت که برای آوردن خاويار برای او و بنابراین بیش از حد مجاز، مجبور شده است که از طریق "روابط ویژه خویش" اقدام کند و اگر مقامات ایرانی می فهمیدند که خاویار برای کیست "سکته می کردند". قاسملو قبول کرد که برخی اوقات مسائل ظریفی نیز پیش می آید. مثلا اخیرا ۵۲ سرباز عراقی شامل ۶ افسر به حزب دمکرات کردستان ایران پناهنده شده بودند و طالبانی درخواست تحویل آنها را کرده بود. نزاع تا دو هفته طول کشید اما قاسملو مصر بود که حزب دمکرات بایستی مطلقا در تمام امور بین عراقی ها و کردها باید بیطرف بماند. و بالاخره سربازان و افسران را به ارتش عراق تحویل داد. قاسملو در عین باز بودن بنحو بارز لغات خود را با دقت انتخاب می کرد. او مایل نبود که در مورد روابطش با مسعود بارزانی سخن بمیان آید. معذالک این فکر را که حزب دمکرات بارزانی یک حزب واقعی است را بمسخره گرفت و گفت "اینها تنها یک قبیله هستند".

۱۴ ـ صدام همه کاره : قاسملو مایل نبود که در باره ملاقاتش با صدام و حتی اینکه ملاقاتی بوقوع پیوسته است صحبت کند (هر چند که بطور خصوصی در ملاقات با سفیر سوئد صریح تر بود). هر چند که به مثل فارسی که "اگر میتوانی خدا را ملاقات کنی دیگر لازم نیست که با یکی از ۱۲ امام کار داشته باشی" اشاره کرد. قاسملو گفت که برخلاف رهبر مجاهدین خلق رجوی، او مطلقا میل نداشت که با صدام در عکسی بیافتد، و یا در مورد مسافرتش به بغداد اطلاع رسانی شود و یا حتی کمتر، از اینکه با صدام ملاقات کرده باشد،"در ایران انعکاس خوبی ندارد". رئیس گروه، روی او فشار آورد که چه کسی در عراق مسئول مسائل مربوط به کردها است. قاسملو گفت "صدام مسئول است او مسئول همه چیز است". این بکنار، با اینهمه ادامه داد که در موضاعات روزانه "سه فرد مهم در عراق هستند صدام، عدنان (خیرالله وزیر دفاع و پسر عموی اول و شوهر خواهر صدام)، که مسئول جنوب است و علی حسن (المجید پسر عموی پدری و شبیه ساوا) که مسئول شمال است. با وجود این قاسملو اشاره کرد که علی حسن را که مقرش در کرکوک بود را زیاد ندیده است. ظاهرا بخاطر اینکه که قاسملو به کمتر از "ملاقات با خدا" راضی نبود.

۱۵ ـ تخریب دهکده ها : رئیس گروه، از قاسملو در مورد واکنش او به کمپین عراق برای ویران کردن دهکده های کرد سئوال کرد. قاسملو معترف شد "اکثر" دهکده ها ویران شده بودند. ولی در اینمورد بنظر بدون احساس می رسید. رئیس گروه سئوال کرد که آيا این کمپین تاثیری در افزایش تعداد چریکها و پناهندگان داشته است؟ قاسملو جواب داد که تعداد چریکها را بسیار افزایش داده است. ولی نه او و نه طالبانی بخاطر سختی فراوان خوراک دادن و رسیدگی به افراد، مشوق پناهندگی به سرزمینهای دیگر نبودند. او قبول کرد که تاثیر نهایی کمپین ویرانی دهات کرد، ویرانی نسبتا کامل زندگی سنتی کشاورزی کردهای عراق بوده است. مردهای کرد در عراق تنها دو انتخاب دارند یا به شهر بروند و یا در مراکز تازه تاسیس که تنها امکان غذایی کمکی دارند، بمانند. قاسملو گفت که ایرانی ها تاکنون فقط ۲۵ دهکده از ۷۰۰۰ دهکده کردستان را خراب کرده اند و جمعیت کردان ایران ۷ میلیون نفر است و ادامه داد که افسوس که هر طرف از عادتهای بد طرف دیگر یاد میگیرد. یک عادت بدی که او مدعی شد ایرانیان دارند استفاده از اسلحه های شیمیایی است "هر دو طرف اینکار را میکنند با وجودیکه عراقی ها بسیار بیشتر". رئیس گروه از قاسملو پرسید آيا با وجود طبیعت سرسبز اکثر کردستان هلیکوپترها و حملات هوایی مسئله جدی ای برای پیشمرگان ایجاد میکنند. قاسملو پاسخ داد "نه ما و نه کردهای عراق در مورد هلیکوپترها نگرانی نداریم، ما میتوانیم حسابشون را برسیم. اما توپخانه است که مسئله جدی ایجاد میکند و حملات شیمیایی نیز مسئله جدی است.

۱۶ ـ دید یک کرد از عراق: قاسملو ملایمتش را از دست نداد که از عراق انتقاد کند. ولی جلوی خودش را نیز از نکته پرانی هایی نمی توانست بگیرد که نسبت به عربها و رژیم عراق حالت تحقیر دارد. مشخصا گفت که بسیار از بغداد بدش می آید و از آمدن به بغداد مگر اینکه مطلقا لازم باشد اجتناب می کرده است. او مجبور به قبول کردن این نکته شد که جامعه ایران جامعه ای سیال تر و دینامیک تر است. او آرزومندانه گفت که "بله در ارومیه مردم هر زمان که دلشان بخواهد میتوانند به آمریکا زنگ بزنند و مسافرت نیز آزاد است." ولی بلافاصله تاکید کرد که در عراق کمتر در اخلاقیات خصوصی مردم دخالت میشود و عراق برای ایده های مدرن تر بازتر است. او از شاه نفرت داشت "ولی خمینی خیلی بدتر است". او خمینی را دو بار در سال ۱۹۷۹ دیده بود و "بطور شرم آوری به او دروغ گفته شده بود". قاسملو خطابه ای در مورد روش "تقیه" (کلک زدن برای هدفی بالاتر) در شیعه داد که یک قسمت حکاکی شده شخصیت شیعه است. رئیس گروه متذکر شد که خود ما نیز در اینمورد چند درس یاد گرفته بودیم.

۱۷ ـ رجوی: قاسملو پذیرفت که حزب دمکرات کردستان محتاج اتحاد با دیگر گروههای ایرانی است. زیرا بدیهی است که به تنهایی نمی تواند رژیم را واژگون کند. او قبول کرد که رژیم پایگاه حمایتی وسیع دارد ("صدها هزار ملا که معاش خود را در خطر میبینند") و سرنگونی اش امر آسانی نیست. رئیس گروه در مورد امکان یک اتحاد با رجوی، که در هر حال حاضر که گزارش شده بود در حال انجام عملیات نظامی در شمال بود پرسید. قاسملو رجوی را بی اعتبار خواند و بعنوان آماتوری که "حداکثر" ۱۲۰۰ جنگجو ولی یک دستگاه خوب تبلیغاتی دارد، دانست. قاسملو قبول کرد که رجوی " اقدام به چند عملیات در شمال کرده است ولی برخلاف حزب دمکرات کردستان ایران، مجاهدین خلق هیچ توانایی واقعی در میدان عمل در ایران ندارند". قاسملو مدعی شد که "در واقع از میان تمامی گروههای اپوزیسیون فقط حزب من است که توانایی قابل توجه در داخل ایران دارد". قاسملو گفت که عملیات اخیر رجوی در شمال برای حزب دمکرات کردستان ایران مسائلی ایجاد کرده اند. زیرا که در مناسبتهایی با نیروهای طالبانی درگیر شده بودند. قاسملو گفت که از این به بعد رجوی در شمال عملیات نخواهد کرد ولی بجایش در جنوب انجام خواهند داد. او قبول کرد که رجوی " ظاهرا مشتاق هیچ اتحادی نیست. رجوی رویای بزرگی دارد، او فکر میکند قادر است اینکار را تنهایی انجام دهد".

۱۸ ـ کنگره حزب دمکرات کردستان ایران: در این میانه، نماینده حزب دمکرات کردستان ایران در پاریس (کسی که به همراه همکارش در استکهلم باید در ۱۵ فوریه به اروپا باز گردد) گفت که "تقریبا ۲۰۰" نماینده حزب در کنگره که در مقر جدید برگزار شد، شرکت داشتند. قبلا کنگره همیشه دو سال یکبار بود اما اینبار بعلت مشکلات ناشی از سفر نمایندگان در کردستان ایران در کنار مرز، کنگره آینده سه سال دیگر برگذار میشود. قاسملو به تکرار بر طبیعت دمکراتیک حزب و سیاستش تاکید میکرد (و مشخص کرد که دمکراتیک به مفهوم غربی و نه شرقی آن) قبول کرد که حریفی برای مقام دبیرکلی حزب ندارد. رئیس گروه از او پرسید آيا حزب نماینده ای از آمریکا داشت و او جواب داد دفعه قبل بله اما اینبار نه.

۱۹ ـ کومله: سفیر سوئد بهت و حیرت خود را نشان داد از اینکه او دو هفته پیش به یک کرد ایرانی برجسته، شیخ عزدالدین حسینی ویزای توریستی برای ورود به سوئد داده بود و در حال حاضر او تقاضای پناهندگی کرده است. درخواست ویزا از طرف دامادش بنام شمسی نماینده کومله (گروه کوچک مارکسیست کرد ایرانی) در بغداد صورت گرفته بود. قاسملو اهمیت مذهبی شیخ عزالدین و کومله را کم کرد.

۲۰ ـ زندگی نامه: قاسملو در سال ۱۹۳۰ متولد شد. تحصیلات اولیه خود را در ارومیه انجام داد. اما او همچنین کالج آمریکایی در تهران تحصیل کرد. او در پاریس به دانشگاه رفت ، ولی از ایران بخاطر فعالیت های انقلاب اخراج شد. او برنده یک بورس تحصیلی از دانشگاه پراگ شد و بمدت بیست سال استاد اقتصاد در پراگ بود. او در سال ۱۹۶۸ هنگامی که روس ها پراگ را اشغال کردند آنجا را ترک کرد. روشن و خاموش در طول سالهای ۱۹۷۰ او به عنوان اقتصاددان در وزارت برنامه ریزی در بغداد خدمت کرد. او ادعا می کند در طی آن مدت او طرح مهم اقتصادی کلان برای عراق می نوشت. قد متوسط و بلند و باریک با موهای سفید شده، اما او با سرعت و چابکی یک مرد جوان حرکت می کند. او خوب حکایت میکند و مکالمه خود را دائم طنز نمکی میکند.

توجه نیوتن OC / T: حذف : پاراگراف ۲۰ خط ۴. اصلاح به دنبال.

لینک ویکیلیکس: