Monday, October 31, 2011
Sunday, October 30, 2011
گێژەنی یەکگرتنەوەی حیزبی دێموکڕات
شرۆڤەو بۆچوونەکانی من لە ماوەی ڕابردوودا سەبارەت بە کێشەکانی پێوەندی‌دار بە حیزبی دێموکرات؛ کە لە مانگی مارسی ساڵی ٢٠١٠دا، لە وتووێژێکی تایبەتی‌دا لەگەڵ "مێدیا نیوز" باسم کردن، زۆر جێگای تێڕامان‌و لێوردبوونەوەن.
هەر بۆیە داوا لە خوێنەرانی بەرێز دەکەم جارێکی دیکە ئەم تێڕوانینانە بە وردی بخوێنەوە تاکوو بەرچاو روونتر ئەم پرسە گرینگە تاوتوێ بکەن‌و لەگەڵ ئاستەنگەکانی بەردەم ئەم بابەتە‌دا باشتر ئاشنا بن.
رحیم رشیدی ئه‌ندامی فیدراسیۆنی نێونەتەوەیی ڕۆژنامه‌وانان‌و دانیشتووی واشینگتۆن له ئامریکا، له‌م وتووێژه‌دا له‌گه‌ڵ "مێدیا نیوز"سه‌باره‌ت به وه‌ڕێکه‌وتنی "که‌مپینی یه‌کبوون" باس له ڕوانگه‌و بۆچوونه‌کانی خۆی ده‌کات.
پرسیار: وه‌کوو ده‌زانن ماوه‌یه‌که که‌مپینێک بۆ کۆ کردنه‌وه‌ی واژۆ به مه‌به‌ستی یه‌کگرتنه‌وه‌ی "حدکا" ده‌ستی به کار کردووه، بۆچوونی تایبه‌تی ئێوه له‌م باره‌وه چییه؟
رەحیم ره‌شیدی: به‌ر له‌وه‌ی وڵامی ئه‌و پرسیاره بده‌مه‌وه، به پێویستی ده‌زانم ڕای خۆم له‌سه‌ر یه‌کگرتنه‌وه ده‌رببڕم. نه‌ک یه‌کیه‌تیی ریزه‌کانی حدکا، به‌ڵکوو ته‌بایی‌و یه‌کیه‌تیی له نێوان هه‌موو حیزب‌و رێکخراوه دێموکڕات‌و پێشکەوتنخوازەکانی ئێرانی‌و کوردستانی به پێویست ده‌زانم. چوونکە هۆی مانەوەی رێژیمە دیکتاتۆرەکان نەک بەهێزی وان، بەڵکوو لاوازی نەیارەکانیانە.
ئه‌وه‌ی له‌م وتووێژه‌دا قسه‌ی له‌سه‌ر ده‌که‌م، لێدانه‌وه‌ی تایبه‌تی خۆمه، له‌م دیمانه‌دا پتر له که‌موکووڕیه‌کانی ئه‌و جۆره هه‌وڵانه ده‌دوێم. ده‌نا باوه‌ڕم وایه، دیالۆگ ته‌نیا رێگای چاره‌سه‌ری کێشه‌کانه.
خۆزگه ده‌خوازم به بێ ئه‌وه‌ی که‌سایه‌تی یه‌کتر خه‌وشدار بکه‌ین، هه‌وڵ بده‌ین به پست به‌ستن به به‌ڵگه ڕاوبۆچوونی خۆمان ده‌رببڕیین. له دۆخێکی ئه‌وتۆدا هه‌مووان قازانج ده‌که‌ین.
جارێ با ئه‌و ڕاستییه باس بکه‌م، هیچ چه‌شنه یه‌کگرتنێک له‌سه‌ر تۆڕی جیهانی ئینترنێت نابێ‌و ناکرێ. ئاشکرایه به‌ر له‌و به‌رێزانه که‌سانی دیکه‌ش، هه‌وڵی له‌و چه‌شنه‌یان داوه‌و سه‌رکه‌وتوو نه‌بوون. جا که‌وایه ده‌بێ وه‌رێخه‌رانی ئه‌و که‌مپینه ئه‌گه‌ر لانیکه‌م ناخوازن هۆکاره‌کانی جیا بوونه‌وه‌ی ئەو تاقمە له "حدکا" له ڕوانگه‌ی خۆیانه‌وه باس بکه‌ن، باشتره هۆکاری سه‌رنه‌که‌وتنی هه‌وڵه‌کانی که‌سانی به‌ر له خۆیان شی بکه‌نه‌وه، بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ر هیچ نه‌بێ له پاته کردنه‌وه‌ی ئەو هەوڵە سەرنەکەوتوانە خۆ ببوێرن.
به‌رێوه‌به‌رانی "که‌مپین" نه‌ک ئه‌م کاره‌یان نه‌کردوه به‌ڵکوو هه‌ر له سه‌ره‌تاوه هه‌وڵیان داوه، به‌رگێکی سۆزداری به‌به‌ر ئه‌م بابه‌ته‌دا بکه‌ن‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش له کۆمه‌ڵێک ده‌سته‌واژه‌و بایه‌خ که‌ڵک وه‌رده‌گرن که ئه‌وه‌ش خۆی له خۆیدا دابه‌ش کردنه‌ویه‌کی دیکه‌یه.
پرسیار: مه‌به‌ستت له‌و دابه‌ش کردنه‌وه‌یه چیه، ده‌کرێ ئه‌و بابه‌ته پتر ڕوون بکه‌یته‌وه؟
رەحیم ره‌شیدی: که‌ڵک وه‌رگرتن له ناوی شه‌هیدان‌و ئه‌وه‌ی که گۆیا یه‌کگرتن ویستی خه‌ڵکی کوردستانه ناتوانێ ئامرازێکی به‌هێزو سه‌رنجڕاکێش بۆ به‌دیهاتنی وه‌ها مه‌به‌ستێک بێ.
چوونکه خۆ جیا بوونه‌وه له ڕابردوودا حه‌زو ویستی بنه‌ماڵه‌ی شه‌هیدان‌و زۆرینه‌ی خه‌ڵکی کوردستان نه‌بوه که ئێستا ئه‌وان پشتیان له‌م داخوازیه کردبێ. با روونتر بڵێم، وه‌کوو هێندێک ده‌ڵێن ئه‌گه‌ر هه‌وڵدان بۆ یه‌کگرتنه‌وه کارێکی شۆڕشگێڕانه‌یه، که‌واته ده‌بێ ئه‌وان ئه‌وه بسه‌لمێنن جیا بوونه‌وه کرده‌وه‌یه‌کی به پێچه‌وانه بووه.
خۆ ناکرێ جیا بوونه‌وه‌و یه‌کگرتنه‌وه هه‌ر دوو باش بن، ئه‌گه‌ر وایه دیسان سوبه‌ی جیابوونه‌وه‌یه‌کی دیکه پاته ده‌بێته‌وه. لە پاڵ ئەمەدا ڕەنگە کۆمەڵێک لە ئەندامان‌و بنەماڵەی شەهیدان بە پشت بەستن بە هەمان بەڵگە‌و لێكدانەوەو پێوانەکانی وەرێکخەرانی کەمپین، وڵامی نا بەو بانگەوازە بدەنەوە.
پرسیار: به‌ده‌نه‌ی "حدكا" تا چه‌ند له‌گه‌ڵ هەوڵی یه‌كگرتنه‌وه کۆکن که کۆمه‌ڵیک کادرو پێشمه‌رگه ده‌ستیان پێکردوه؟
رەحیم ره‌شیدی: پێم وایه نه‌ک کادرو پێشمه‌رگه‌ی "حدکا"، هه‌موو مرۆڤیکی نیشتمان په‌روەرو تێکۆشه‌ر به‌و جیابوونه‌وه کسپه له جه‌رگیه‌وه هاتووه. به‌ڵام ئه‌وانه‌ی تاکوو ئێستا ئه‌و بانگه‌وازه‌یان واژۆ کردوه نه پێشمه‌رگه‌ن نه کادر، ئه‌وان ته‌نیا ئه‌ندام یان لایه‌نگرن. کادرو پێشمه‌رگه پله‌ی ته‌شکیلاتی‌‌و رێکخراوه‌یی ئەو ئەندامانەیە کە تەواووەخت لە خزمەت حیزبەکەدان، یان کادری رێبەرین لە دەرەوە. ڕه‌نگه به‌شێک له‌و به‌رێزانه له ڕابردوودا خاوه‌نی ئه‌و جۆره پله‌یه بوبێتن. مه‌به‌ستم له باس کردنی ئه‌م خاڵه ئه‌وه‌یه، تاکوو ئه‌م بابه‌ته له نێو کادرو پێشمه‌رگه‌کان‌دا شێلگیرانه نه‌یه‌ته گۆڕێ باوه‌ڕ ناکه‌م هیچ هه‌وڵێکی له‌م چه‌شنه به ئاکام بگات.
ئه‌وه‌ش ده‌بێ له نێو بینای حیزبه‌که‌دا کۆڕو سمیناری بۆ ساز بکرێ، تاکوو بیروڕای نێوخۆیی بۆ ئه‌و مه‌به‌سته ئاماده‌و ته‌یار بکرێ.
نابێ له‌بیرمان بچێ تووڕه‌یی تێکشکانی که‌سایه‌تی پێشمه‌رگه‌کان‌و ژانی ئەو هەموو قسەو قسەلۆکانه‌ی لەو بارەوە هاتونە گۆڕێ، هەروەها سێبه‌ری قورس‌و ناخۆشی ئه‌و دۆخه‌ی که جیابوونه‌وه خولقاندویه‌تی نه‌ڕەویوەتەوە.
له یه‌ک قسه‌دا زامه‌کانی ئه‌و کرده‌وه ناخۆشه که به‌ڕاستی هیچ پێویست نه‌بوو بێته ئاراوه، سارێژ نه‌بۆته‌وه. بۆیە پێم وایە بەو فەرهەنگەوە یەکگرتنەوەش ببێ، سەرکەوتوو نابێ...
پرسیار: یانی هه‌وڵه‌کانی ئه‌و که‌مپینه بێ ئاکام ده‌بێ؟
رەحیم ره‌شیدی: کاری به‌رێوه‌به‌رانی که‌مپین بۆ یەکبوون کە لە نێو تەشکیلاتی حدکا، هیچ هەوڵێکیان بۆ نەداوەو زمینەیان بۆ خۆش نەکردوە وه‌کوو ئه‌وه وایه هێلکه‌یه‌کی ڕژاو‌و بڵاوە بوو له نێو یه‌خه‌چاڵ بنێیت. ئه‌وه له بنه‌ڕه‌ته‌وه کارێکی هه‌ڵه‌یه. ئەو هەنگاوە یانی بێ نرخ کردنی رێبه‌ری، کارێک که هیچ که‌س قازانجی لێ نابینێت.
وه‌رێخه‌رانی که‌مپینه‌که، (مه‌به‌ست ئه‌وانه‌ن که ئه‌ندامی حیزبن)، جیا لەوەی سیاسەتی ڕاگەیەندراوو فەرمیی حیزبەکەیان لەو بارەوە پێشل کردوە، مرۆڤ ئەگەر ئاگاداری وردەکارییەکان نەبێ پێ وادەبێ ئه‌و حیزبه درگای له‌سه‌ر هاتنه‌وه یان یه‌کگرتنه‌وه داخستوە.
ئه‌و حیزبه سیاسه‌تی خۆی له‌و باره‌وه ڕاگه‌یاندوه، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه که ئه‌و دۆستانه ده‌بێ ناوی خۆیان بگۆڕن، واته ئه‌م داو‌ایه له لایه‌ن "حدکا"وه مه‌رجه بۆ به فه‌رمیی ناسینی وان... که‌وایه ده‌بێ به‌رێوه‌به‌رانی که‌مپین یان ئه‌و ئه‌ندامانه‌ی ئه‌و داخوازیه واژۆ ده‌که‌ن بۆچوونی خۆیان له به‌رانبه‌ر ئه‌و هه‌ڵوێسته‌دا به ڕوونی ڕابگه‌یه‌نن، ئه‌ویش نه‌ک له‌سه‌ر ئینتڕنێت، به‌ڵکوو له نێوخۆی حیزبه‌که‌داو بۆ ئه‌و مه‌به‌سته له‌و ده‌رفه‌ت‌و یاسا حیزبیانه که‌ڵک وه‌رگرن که له پێڕه‌وی نێوخۆدا ده‌ست نیشان کراوه.
باشه ئه‌گه‌ر به‌رێوه‌به‌رانی که‌مپین وڵامی نایان له لایه‌ن زۆرینه‌وه وه‌رگرت ئاماده‌ن به دابراوه‌کانه‌وه په‌یوه‌ست بن؟، یان درێژە بە هەوڵەکانیان ئەدەن، ئەدی ئەگەر رێبەری حدکا بە پێچەوانەی ویستی وان، پێی نایە نێو کارەکەوە، ئەوان چی دەکەن‌و ئەم هەوڵانە چۆن درێژە دەدەن؟ ئه‌وان به‌و کاره بیانهه‌وێت یان نا، خۆیان له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی حیزبه‌که داناوه، چونکه له هه‌ڵبژاردنه‌کانی ڕابردوودا به‌شدار بوون، ئه‌و هه‌ڵبژاردنانه‌ی که کۆنفرانس‌و له ئاکام‌دا کۆنگره‌ی لێکه‌وته‌وه. ئه‌و کۆنگره‌ش رێبه‌ری‌و چوارچێوه‌ی ده‌سه‌ڵاته‌که‌ی دیاری کردوه.
خۆ ناکرێ بۆ جێبه‌جێ کردنی کارێکی باش‌و یاسایی به شێوه‌یه‌کی هەڵە‌و نایاسایی هه‌نگاو هه‌ڵگیرێت.
هاوکات دەخوازم بڵێم، لە "حدکا"دا شتێکی ئەوتۆ گۆرانی بەسەردا نەهاتوە، ئەو دیمەنەی جیا بوەکان پاش دابڕان لە "حدکا"یان نیشان داوە، دۆزەخێکەو هیچی دیکە. باشه ئه‌گه‌ر ئه‌و قسانه‌ی ده‌یانکردن ڕاست بوون، چۆن ده‌گه‌رێنه‌وه نێو ئه‌و دۆزه‌خه، کەواتە هاتنەوە بۆ نێو دۆزەخ بە بیرۆکەی بە بەهەشت کردنی دۆخەکەیە، واتە ئاستەنگ‌و کێشەکان لە داهاتوودا چڕتر خۆ دەردەخەن، ئەوەش بە مانای ئافەرین بۆ هەوڵەکانی ئەمڕۆ، تووک‌و نزا لەو جۆرە هەوڵانەیە لە داهاتوودا. جارێک ئەوە تاقی کراوەتەوەو بە چاوی خۆمان دیتومانە.
دەبێ لە پرۆسەی یەکگرتنەوەدا هیج لایەنێک خۆی بە دۆڕاو نەزانێ، دەنا کێشەکان هەر لە جێگای خۆیان دەمێنەوەو لە قوناغێکی دیکەدا دەکرێنە پردەبازی قۆڵوقۆلبازییەکی بێ تامی دیکە، هر چەند مەرج نیە بێ یەکگرتنەوەش دۆخی جەناح سەر هەڵنەداتەوە. ئەوە پتر پێوەندی بە میکانیزمی ئیدارە کردنی حیزب‌و دابەش کردنی دەسەڵاتەوە هەیە لە نێوخۆی رێکخراوەکەداو مشورخواردن بۆ ئەو ئالۆگۆڕو ئه‌رکانه‌یه کە بە جۆرێک لە جۆرەکان پرسی حدکان، یان دەبن...
پرسیار: باشه تاکوو ئه‌و جێگا ئێوه ئاگادار بن، له ئاستی سه‌ره‌ودا هیچ هه‌نگاوێک بۆ ئه‌و بابه‌ته نراوه که هیوابه‌خش بێ، ئایا یه‌کگرتنه‌وه به‌ر له کۆنگره‌ی چوارده هاسانتر نه‌بوو؟
رەحیم ره‌شیدی: به باوه‌ڕی من، دۆستانی جودا‌بوو لە هەلومەرجی ئێستادا بۆ یه‌کگرتنه‌وه ئاماده نیین، به‌ڵکو ته‌نیا وه‌کوو بابه‌تێک دژی حدکا، له به‌رانبه‌ر بیروڕای گشتیی‌دا که‌ڵک له پرسی یه‌کگرتنه‌وه وه‌رده‌گرن. چوونکه:
1. خۆیان به حیزبی دێموکڕات ده‌زانن‌و به‌رده‌وام بانگه‌شه‌ی ئه‌وه ده‌که‌ن ئه‌و سیمایانه‌ی حیزبی پێوه ده‌ناسرێته‌وه له‌گه‌ڵ ئێمه‌ن.
2. ئه‌وان ئیدعا ده‌که‌ن حیزبی دێموکراتیان خستۆته‌وه سه‌ر رێگای ڕاست‌و زۆربه‌ی ڕووناکبیران‌و کادره باشه‌کان له‌گه‌ڵ ئه‌وانن. ئه‌گه‌ر وابێ یه‌گرتنه‌وه بۆ ئه‌و خۆشه‌ویستانه ده‌بێته هاتنه‌وه بۆ سه‌ر رێگایه‌کی چه‌وت، ئه‌مه‌ش باش نیه.
مه‌به‌ست له به‌بیر هێنانه‌وه‌ی ئه‌م باسه ئه‌وه‌یه که بزانیین ئه‌م ئه‌رکه قورسه‌و به چه‌پڵه‌رێزان ناکرێ، کارو کاتی ده‌وێ...
3. له هه‌مووی ئه‌مانه گرینگتر، کاتێک سه‌رۆکایه‌تی به‌رێزی هه‌رێمی کوردستان رێکه‌وتی 14ی خاکه‌لێوه‌ی 86ی هه‌تاوی، له دانیشتنێک‌دا داوای کرد کێشه‌کان کۆتایی بێن، به‌رێز هیجری له‌و کۆبوونه‌وه‌دا ئاماده‌یی ده‌رده‌بڕێ هه‌ر ئێستا ئاماده‌ین به بڵاوکردنه‌وه‌ی به‌یاننامه‌یه‌ک کۆتایی به‌و وه‌زعه بێنیین، هه‌ر که‌س بگه‌ڕێته‌وه سه‌ر کاری پێشووی خۆی. به‌ڵام به‌رێز حه‌سه‌ن زاده ئاماژه ده‌کات، ئێمه پێشتر میکانیزمان هه‌بوه، ئێستا هێڵه گشتییه‌کانیشمان هه‌یه، پاشان ده‌بێ ده‌فته‌ری سیاسیی له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته بڕیار بدات...*
4. ئه‌گه‌ر به‌ته‌مابان به‌م نزیکانه یه‌کبگرنه‌وه، کۆنگره‌یان نه‌ده‌گرت، پێش کۆنگره، ده‌یان وت، که‌مایه‌تیی کۆمیته‌ی ناوه‌ندین، سکرتێریان قبووڵ بوو، مه‌شروعیه‌تیی کۆنگره‌ی سێزده‌یان قبووڵ بوو، به‌رنامه‌و پێره‌وو به‌رنامه‌ی سیاسیی کۆنگره‌ی 13یان قبووڵ بوو، به‌ڵام ئێستا که‌م‌وزۆر ئه‌م شتانه‌یان گۆڕیوه، واته کارێکیان به قازانجی لێک نزیک بوونه‌وه نه‌کردوه، ئیدی چۆن یه‌کده‌گرنه‌وه؟
5. لە لایەکی دیکه‌وه رێبەری ئه‌و لایه‌نه، به دوای شانۆی هه‌ڵبژاردنی خولی ده‌هه‌می سه‌رککۆماری رێژیم له ئێران‌دا، له باری سیاسییه‌وه له "حدکا" دوور که‌وتوونه‌ته‌وه.
6. حدکا زۆرتر باوه‌ڕی به رێکخستنێکی رێکوپێکه که خاوه‌نی نه‌زم‌‌و دیسیپیلینی رێکخراوێکی ئه‌وتۆ بێ که له بەرامبەر یه‌کێک له سه‌ره‌رۆتریین سیستمه دیکتاتۆره‌کانی مێژوو له خه‌باتدا دایه. به‌ڵام ئه‌وه‌ی ئه‌وان بۆ ئیدارە کردنی ته‌شکیلات باسی لێوه‌ده‌که‌ن لە ڕوانگەی بەرپرسانی هەنووکەی "حدکا"وە زۆرتر پاشا گه‌ردانییە.
٧. پێم وایە ئەوان زۆرتر هەوڵی ئەوە دەدەن لە لایەن حیزبەوە بە فەرمیی بناسرێن. هەر بۆیە هەمیشە باوەڕم وا بوە ئەگەر حیزب بە ڕوونی پرسی یەکگرتنەوەی بێئەملاو لا بێنێتە گۆرێ، ئەوە ئەوان لەم مەیدانەدا کیش‌و مات دەبن‌و بیروڕای گشتیی باشتر ئەوەی بۆ دەردەکەوێ کە لانیکەم دابراوەکان لەم بارەوە قسەو کردەوەیان یەک نیە‌و سیاسەتی یەک بان‌و دوو هەوا ڕەچاو دەکەن.
که‌واته هه‌موو ئه‌مانه جیاوازین‌و ده‌بێ قسه‌یان له‌سه‌ر بکرێ‌و شرۆڤه بکرێن، ده‌نا وه‌کوو به‌رێ بارودۆخێکی قازانج ویستانەی گروپی‌و سۆزداری پێکدێت، پاش چه‌ند ساڵی دیکه هه‌مان ئه‌م ڕووداوە ناخۆشانە دووپات ده‌بنه‌وه که هه‌مووان له‌گه‌ڵی ئاشناین.
هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌وێ ئه‌وه‌ش بڵێم، سیاسه‌تیی بێ دەنگی رێبه‌رایه‌تی "حدکا"و ئه‌و میکانیزمانه‌ی تاکوو ئێستا لە بەرانبەر ئه‌و دۆستانه ده‌کاری کردوون، ئه‌وه نیشان ده‌ده‌ن که ڕۆژ به ڕۆژ پتر کاریگه‌ری‌و ده‌وری پاساوهه‌ڵگری خۆیان له ده‌ست ده‌ده‌ن.
ناوی که‌سانێک له هه‌ر دوو لا، له نێو لیستی واژۆکه‌راندا ده‌بیندرێ که کاتی خۆی دژی لایه‌نه‌که‌ی دیکه زۆر توند بوون، مرۆڤ لە خۆی دەپرسێ چی ڕوویداوە ئێستا ئه‌م جۆره که‌سانه له‌گه‌ڵ وه‌ها شه‌پۆلێک که‌وتوون، ئایا نه‌یانده‌زانی که جیابوونه‌وه‌یه‌کی ئاوا خراپه، لێ ئەگەر باس بکرێ پێشتر هۆکاری ئەو هەڵچوونە چی بووه، هەنووکە ئەم هەستی یەکیەتیی خوازییە لەبەر چییە، باشتره.
ئه‌وان دەبێ بۆ خەڵکی شیبکەنەوە کە بۆ ئەوەیان کرد، ئەدی بۆ ئەمە دەکەن؟ بەڵکو ئەمە وانەیەک بێ بۆ داهاتوو کە هەموو کەس لێوەی فێر بێ.
با ڕوونبێتەوە ئایا شێوازی ئیدارە کردنی حیزبەکە کێشەی هەیە، یان ئەو جۆرە کەسانە نەگەیشتوونەتە ئەو خەونانەی کە بەر لە جیابوونەوە خۆیان بۆ دانابوو. هەڵبەت لایه‌نی هه‌ره که‌می ئاکامی ئه‌م کاره ئه‌وه ده‌بێ که هەوڵی کەسانی دڵسۆز کە هەر لە سەرەتاوە دژی جودابوونەوە بوون، لە هەلپەره‌ستی کەسانێک کە تەنیا قازانجی خۆیان مەبەستە جیا بکرێته‌وه.
پرسیار: باشترین میکانیزم بۆ یه‌کگرتنه‌وه چیه؟
رەحیم ره‌شیدی: لە هەلومەجی ئێستادا باشترین میکانیزم بۆ یەکگرتنەوە، هه‌وڵدان بۆ دووری کردن له یه‌کگرتنێکی خێراو بێ بەرنامەیە. له ڕوانگه‌ی منه‌وه یه‌کگرتنه‌وه‌ی ئه‌و جاره ئه‌گه‌ر بڕیار بێ بێته ئاراوه، یان باشتره بڵێم بۆ ئه‌وه‌ی جارێک بۆ هه‌میشه ئه‌و بابه‌ته له بازاڕی قسه‌و قسه‌ڵۆک ببرێتە ده‌ره‌وه که هێندێک خۆی پێوه ڕائه‌نێن، بۆ وێنه که‌سانێک که حیزبه‌که‌ش به‌سه‌ر یه‌که‌وه بوو سه‌رقاڵی ژیانی خۆیان‌و دوورە پەرێزو ته‌نانه‌ت دژی "حدکا" بوون، ئێستا پێیان وایه ئه‌گه‌ر کوتومت به قسه‌ی وان نه‌کرێ، به‌و جۆره‌ی ئه‌وان ده‌یان هه‌وێ حیزبەکە وەسەریەک نەخرێتەوە، دونیا وێران ده‌بێ.
ئه‌و که‌سانه ئه‌گه‌ر هێنده به په‌رۆشی به‌هێزی جوڵانه‌وه‌ی کوردن، با پرۆژه‌یه‌ک بۆ یه‌کیه‌تیی‌و ته‌بایی نێوان هه‌موو رێکخراوه سیاسییه‌کانی کوردستانی پێشکه‌ش بکه‌ن، خۆ ئه‌گه‌ر وه‌ها پرسێک سه‌ر بگرێ قازانجه‌که چه‌ند به‌رانبه‌ر ده‌بێ. له لایه‌کی دیکه‌وه له‌م دۆخه‌دا وردبه‌ره‌وه‌و ببینه که ئه‌ندامی کۆمیته‌ی فڵانی حیزب نامه‌ی سه‌رئاوه‌ڵا بۆ سکرتێری حیزبه‌که ده‌نێرێ، له حاڵێکدا ده‌توانێ ته‌‌له‌فوونه‌که‌ی ده‌ستداتێ‌و قسه‌ی له‌گه‌ڵ بکات. ئه‌مه یانی چی‌و چ ناوێکی له‌سه‌ر داده‌نێیت؟.
به‌ڵام گومانم نیه که له نێو ئه‌و خه‌ڵکه‌شدا که‌سانی دڵسۆزو غه‌مخۆر هه‌ن که هه‌موو ژیانی خۆیان له پێناو ئه‌و حیزبه‌و هاتنه دی ئامانجه‌کانی‌دا داناوه‌و جیا له به‌هێزی پتری "حدکا" هیچی دیکه‌یان مه‌به‌ست نیهو ئه‌وه‌ش شایانی رێزو سوپاسه‌و ده‌بێ قسه‌یان له‌گه‌ڵ بکرێ...
به باوه‌رێ من یه‌کێک له دیارتریین کێشه‌کان ئه‌وه‌یه که ئه‌ندامانی حیزب له کاتی خۆیداو وه‌کوو پێویست زانیاریان له‌سه‌ر ڕووداوو هه‌نگاوه‌‌کان پێناگات، ئه‌مه کێشه‌یه‌کی گه‌وره‌یه!
هه‌نووکه ئیدی ئه‌وه بڕاوه‌ته کێ حیزبی دێموکڕاته، هه‌ر بۆیه پێویسته حدکا وه‌کوو هێزێکی سیاسیی به‌رپرس پرۆژه‌ی نوێتر بۆ ئه‌م مه‌به‌سته پێشکه‌ش بکات.
ئه‌وه‌ی تاکوو ئێستا کراوه ناتوانێ وڵامده‌ر بێ، بۆ ئه‌وه‌ی جارێکی دیکه ئه‌ندامانی حیزبه‌که له نێوان ئه‌م‌و ئه‌ودا دابه‌ش نه‌بن، بۆ ئەوەی کەسانی ئەوتۆ پەیدا نەبن کە سواری ئەم شەپۆلە بن، ده‌بێ ئه‌ندامانی ڕێبه‌ری وەکوو دەسەڵاتدارانی حیزبەکە له ئاستی سه‌ره‌وه‌دا سه‌باره‌ت به‌م پرسانه پتر قسه بکه‌ن‌و سیاسه‌تی یه‌گگرتووانەی خۆیان به ڕوونی بۆ ئه‌ندام‌و لایه‌نگره‌کانیان ڕابگه‌یه‌نن‌و کۆسپ‌و ته‌گه‌ره‌کان ده‌ست نیشان بکه‌ن..
دەکرێ هەمان پرۆژەی یەکگرتنەوەی ساڵی ١٣٧٥ هەتاوی، بەرانبەر بە ٩٦ی زایینی، کە هاتنەوەی دابراوەکانی پاش کۆنگرەی هەشتی لێکەوتەوە بە بنەما وەرگیرێت.
لە بیرمان نەچێت سەرووبنی قسەی ئەوان تاکوو ئەمڕۆش ئەوەیە کە ماوەی ١٠ ساڵ کار کراوه بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و یه‌کگرتنه‌وه‌یه له بار ببرێ. هاوکات "حدکا" هه‌موو هه‌وڵی خۆی له‌سه‌ر ئه‌وه چڕ کرده‌وه که بڵێ پێشه‌نگ‌و ده‌مڕاسته‌کانی ئه‌وانه هه‌مان دابڕاوه‌کانی کۆنگره‌ی هه‌شت‌و نه‌یارانی دوکتۆر قاسملوو بوون. ئێمە دەزانیین کە ٩٩ لە سەدی ئەو کەسانەش لەگەڵ دابرانەکەی ئەم دوایە بوون، کەواتە ئەگەر ئەو یەکگرتنەوەیە هێندە پیرۆز بوەو ئەو دۆستانە ئەوندە قوڵ باوەڕیان پێیەتی با بنەما بێ بۆ وەسەریەک کەوتنەوەی ئەم جارەی حیزبی دێموکراتی کوردستان.
ئاوا ڕەنگە هەر دوو لا خۆیان بە سەرکوتوو بزانن کە ئەمە شتێکی باش دەبێ. له بیرمان بێ که هه‌موو مێژووی مرۆڤایه‌تیی تێکۆشان بوه بۆ ئه‌وه‌ی یاسا سه‌روه‌ر بێ. ئه‌وانه‌ی که به‌رێوبه‌ری یاسان به‌ڵام پێشێلی ده‌که‌ن، تاوانیان له خه‌ڵکی ئاسایی پتره.
پرسیار: جیاوازی ئەو دوو لایەنە زۆرتر لە چیدایە؟
رەحیم ره‌شیدی: ئەو فەرهەنگە سیاسییەی کە کاک خالید عەزیزی لە وتووێژی رۆژی ٢ی مارسی ٢٠١٠ بەرانبەر بە ١١ی ڕەشەمەی 88ی هه‌تاوی، لەگەڵ بی بی سی باسی لێوە دەکات کە پاش کۆنگرەکەیان لە پێناو ریشەدار کردنی دێموکراسی لە حیزبەکەیان‌دا هێناویانەتە ئاراوە، کە ئەندامانیان بتوانن بە ئاشکرا ڕەخنە لە حیزبەکە لە دەرەوەی حیزبەکە بگرن...هتد، نزیک لە هەموو ڕەوتێکە "حدکا" نەبێ.
دەنا "حدکا" نیشانی داوە کە شتی ئاوای زۆر به دڵ نیهو قبووڵی ناکات، لەم بارەوە هەمان سیاسەتی ڕابردووی هەیە کە قسەی حیزبەکە دەبێ لە نێو حیزبەکەدا بکرێ.
هەڵبەت ئەوەمان لە بیر بێ ئەندامێکی لایەنی دابڕاو رێکەوتی ٩ی فیوریە لە بابەتێکدا لە ژێر ناونیشانی "با سواڵی بە رەسمی ناسیین لە حدکا بەس بێ" کە پێشنیاریک بوو بۆ پلینۆمەکەیان ناردرابوو، نووسیبووی "به بڕوای من پێویسته حدک له‌مه‌وبه‌دوا باسی ئه‌و مه‌سه‌له‌یه نه‌کاته‌وه که له لایه‌ن حدکاوه به ره‌سمی بناسرێت. حدکا له‌و ئاسته‌دا نییه که حدک ده‌ستی بۆ پان بکاته‌وه. ئه‌م سیاسه‌ته به دڵی زۆرینه‌ی ئه‌ندامانی حدک نییه".
مرۆڤ لە خۆی دەپرسێ ئەو چ حیزبێکە کە دیارتریین سیاسەتی بە دڵی زۆربەی ئەندامەکانی نەبێ؟ ڕەنگە ئەمە جۆرێک لە "نهادینە" کردنی دێموکڕاسی‌و هەوڵدان بۆ جێبەجێ کردنی ئەو ئاڵوگۆڕانە بێ کە ئەوان پێیان وابوو رێبەرایەتی هەڵبژێردراوی کۆنگرەی ١٣ بەری بە جێبەجێ کردنیان گرتبوو؟.
پرسیار: ئێوە بۆ خۆتان ئەو بانگەوازەتان واژۆ کردوە؟
رەحیم ره‌شیدی: بۆ جیا بوونەوە لە حدکا هیچم واژۆ نەکردوە، بەڵام بۆ یەکگرتنەوەیه‌کی ئوسوولی ئامادەم ئەگەر کاتی هات واژۆ بکەم. هەر چەندە ئەگەر دۆخی یەکگرتنەوە بخولقێ پێویست بە واژۆ ناکات.
زۆربه‌ی ڕێبه‌رانی "حدکا" که‌سانی فیداکارو دڵسۆزن‌و دڵنیام ئه‌وه‌ی به قازانجی کوردو بزوتنه‌وه‌که‌ی بێ ده‌یکه‌ن.
به‌ڵام له بنه‌ڕه‌تدا له‌گه‌ڵ په‌ره‌پێدانی ئه‌و کولتووره‌دا نیم که هه‌ر که‌س هه‌ستا، بێ به‌رنامه‌و بوار ره‌خساندن بۆ کارێکی گرینگی ئه‌وتۆ، کۆمه‌ڵێک خه‌ڵک له ده‌وری خۆی کۆ کاته‌وه‌و داوا بکات که فڵان حیزب‌و رێکخراو داواکه‌ی جێبه‌جێ بکات، به تایبه‌تی که که‌سه‌کان خۆیان له‌و رێکخراوه‌دا ئه‌ندام بن‌و ده‌ره‌تانی ئه‌وه‌یان هه‌بێت له نێوخۆی حیزبه‌که‌یاندا کار بۆ مه‌به‌سته‌که‌یان بکه‌ن.
ئاماده‌م واژۆ بکه‌م که قه‌ت لایه‌نگری‌و پشتیوانی له هیچ جیابوونه‌وه‌یه‌ک ناکه‌م که کولتوورو ڕه‌وتێکی نوێ نه‌هێنێته ئاراوه. چوونکه ئاوا که‌شی دیالۆگی نێوخۆیش چرتر ده‌بێته‌وه‌و که‌سانی ده‌سه‌ڵاتدار له سه‌ره‌وه ناتوانن به په‌له درگاکانی ئاخاوتن له‌سه‌ر یه‌ک دابخه‌ن...
پرسیار: واته باوه‌ڕتان وایه که یه‌ک حیزبی دێموکڕات هه‌یه؟
رەحیم ره‌شیدی: بە بێ سڵکردنەوە دەڵێم، یەک حیزبی دێموکرات هەیە، بە یەک فەرهەنگی سیاسیی‌و مێژوویەکی پڕ لە فیداکارییەوە، بەڵام بە داخەوە یەک حیزبی دێموکڕات بە هۆی نەحەوانەوەی چەند کەسێک لە سەرەوە، خاوەنی دوو رێبەرییە کە بەشێک لە خەڵکەکەی بە ناڕەوا دابەش کردوە.
لە لایەکی دیکەوە مادام لە ماوەی سێ ساڵی ڕابردوودا ڕەوتێکی نوێ دانەمەزراوە که ئاڵوگۆر هەموو حیزبەکەی لەسەرەوە بۆ خوارەوە تەنیبێتەوە، قسە کردن لە یەکگرتنەوە هەر بەردەوام دەبێ.
تاکوو یه‌کگرتنه‌وه‌ش، دەرفەتەو لەوانەیە ئەو دۆستانە بەشێک لەو سناریۆو گەڵاڵەی چاکسازیان بە سەرکەوتوویی جێبەجێ کرد کە کاتی خۆی بۆ پاساوی جیابوونەوە ڕایانگەیاند. یان مودێلێکی دیکە لە حیزبایەتی سەرکەوتووتریان لە ئێستا خولقاند، ئه‌گه‌ر وابێ ئه‌وه خه‌ڵکی دیکه ناچاره به‌وانه‌وه په‌یوه‌ست بێ، ئه‌وده‌م ئه‌وانیش ئیدی هێنده پێویستیان به یه‌کگرتنه‌وه نابێ‌و وه‌کوو حیزبێکی جیاواز جێ پێی خۆیان ده‌که‌نه‌وه، ئینجا ده‌کرێ، ئه‌و دوو لایه‌نه وه‌کوو دوو حیزبی جیاواز، له پێناو به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌که‌مان‌دا ته‌باوڕه‌با بن.
پرسیار: باشه پێتان وایه ئه‌و مه‌سه‌له به دانیشتنی نێوان کاک موسته‌فای هیجری‌و کاک خالید عه‌زیزی چاره‌سه‌ر بێ، جیاوازی نێوان ئه‌و دوو که‌سه چیه؟
رەحیم ره‌شیدی: ئاماده نیم له‌سه‌ر که‌سایه‌تی کۆمه‌ڵایه‌تی ئه‌و به‌رێزانه قسه به‌که‌م، قه‌ت ئیزنی ئه‌و کاره به خۆم ناده‌م. به‌ڵام سه‌باره‌ت به ڕوانگه‌و بیرو بۆچوونی سیاسیی وان قسه ده‌که‌م.
ئه‌وه‌ی پێوه‌ندی به به‌رێز هیجرییه‌وه هه‌یه، ماوه‌ی 30 ساڵه له ریزه‌کانی "حدکا" دایه، له‌و ماوه‌دا ئه‌ندامی رێبه‌ری بوه، پۆست‌و پله‌ی جۆراوجۆری وه‌رگرتوه. له‌گه‌ڵ ده‌روونناسی ئه‌ندامانی حیزب‌و فه‌رهه‌نگی نێوخۆیی حیزبه‌که‌و چۆنیه‌تی که‌ڵک وه‌رگرتن له ئامرازه ته‌شکیلاتییه‌کان ئاشنایه، به ته‌واوه‌تی خاوه‌نی ده‌سه‌ڵات‌و بڕیاره له چوارچێوه‌ی به‌رنامه‌و پێڕه‌وی نێوخۆی حیزبه‌که‌دا، هه‌موو ئه‌و ده‌سه‌ڵاتانه‌ی هه‌یه که سکرتێری حیزبێکی وه‌کوو حیزبی دێموکڕات ده‌بێ هه‌یبێ.
ئێستا له "حدکا"دا که‌س نیه که ئوتوریته‌ی کاک موسته‌فای قبووڵ نه‌بێ، ئه‌توانم بڵیم سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ره‌خنه‌ی له‌سه‌ره، هه‌مووان به شیاوی ئه‌و پۆسته‌ی ده‌زانن، که‌واته مرۆڤ ده‌توانێ له‌سه‌ر قسه‌و هه‌ڵوێستی که‌سێکی ئاوا حیساب بکات.
به‌ڵام کاک خالید به هۆی ئه‌وه‌ی که له نێو کادرو پێشمه‌رگه‌کان‌دا نه‌بوه، ته‌نانه‌ت له نێوچه‌ش قه‌ت به ناوی "حدکا"وه له نێو خه‌ڵکدا ده‌رنه‌که‌ووتوه، زۆربه‌ی ژیانی له دونیای ده‌ره‌وه بوه، سروشتییه که که‌متر له‌گه‌ڵ ده‌روونناسی‌و گرێچنی ده‌سه‌ڵات له نێو ئه‌و که‌سانه‌دا که ئێستا کاریان له‌گه‌ڵ ده‌کات ئاشنا بێ.
وا بیر ده‌که‌مه‌وه که کاک خالید هه‌ر چه‌نده ده‌یهه‌وێ ئاڵوگۆڕ پێکبێنێ له‌گه‌ڵ کۆمه‌ڵێک کێشه‌ی شێلگیر ڕووبه‌ڕووه.
له نێو ئه‌و لایه‌نه‌دا که‌سانی وه‌کوو مامۆستا حه‌سه‌ن زاده هه‌ن، هەر چەندە ئه‌ندامی رێبه‌ری نیه، به‌ڵام سه‌رمایه‌و پوڵی حیزبه‌که‌ی لایه، له باری هێزی مه‌عنه‌ویه‌وه زۆر له کاک خاڵید به نفووزترو ده‌سه‌ڵاتدارتره، که‌سانی وه‌کوو کاک حه‌سه‌نی رستگارو...هتد، ده‌بیندرێن که به ته‌واوه‌تی نوقمی نوستالژیین‌و ناتوانن ده‌ست له ڕابردوو به‌رده‌ن، خه‌ڵکه‌که زۆرتر چاویان له زارو کرده‌وه‌ی وانه.
کاک خالید به حه‌ق نیشانی داوه خوازیاری دروست کردنی ره‌وتێکی نوێییه‌و له قسه‌و لێدوانه‌کانی‌دا ئه‌مه ده‌بیندرێ. وتووێژی ناوبراو له‌گه‌ڵ ڕۆژنامه‌ی "ڕووداو" که رێکه‌وتی 14ی ده‌سامبری 2009 پێکیهێنا، باوه‌ڕو تێڕوانیینه سیاسییه‌کانی بۆ حیزبایه‌تی پێکدێنێ که به‌ڕاستی ئه‌وه ئاڵوگۆرێکی گهورهیهو ئه‌گه‌ر سه‌ربگرێ نه‌ک چاکسازی، به‌ڵکوو شۆڕشێکه.
لێره‌دا له‌سه‌ر لایه‌نی باش‌و خراپی ناوه‌رۆکی ئه‌و وتووێژه قسه ناکه‌م، پتر مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه که جیاوازییه‌کان ده‌ست نیشان بکه‌م، له به‌رانبه‌ر ئه‌م بۆچوونه‌دا کاک موسته‌فا هه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌و رێبازه‌یه‌‌و به خه‌ستی ده‌یباته پێشی که هەر لە سەرەتاوە درێژه‌ی هه‌یه، هه‌ر ئه‌و رێبازه که تاوانباریان ده‌کرد سازشکاره، یان پوڵی له ناتۆ وه‌رگرتوه، ناسیۆنالیست‌و دواکه‌وتوه، له یه‌ک قسه‌دا کاک موسته‌فا ڕابردوو، ئێستاو داهاتووشی هه‌ر گرێ داوه‌ته‌وه به "حدکا"وه‌و به هه‌موو وجودیه‌وه پارێزگاری لێده‌کات.
له حالێکدا هه‌ڵسووکه‌وت‌و گوتاری کاک خالید ئه‌وه نیشان نادات که زۆر ده‌ربه‌ستی ئه‌و شتانه بێ...
هه‌ڵه‌یه‌کی گه‌وره‌یه که پێمان وابێ به دانیشتنی چه‌ند که‌سێک له‌سه‌ره‌وه کێشه‌کان ده‌برێنه‌وه، باشتر ئه‌وه‌یه خه‌ڵکه‌که له خواره‌وه هاتووچۆی یه‌کتر بکه‌ن، له غه‌م‌و شادی یه‌کتردا که‌م‌و زۆر به‌شدار بن، ئه‌گه‌ر ئه‌مه ده‌ست پێبکات به باوه‌ڕی من کارێکی گهورهیهو مافی قسه کردن‌و بیروڕا گۆڕێنه‌وه‌ش ده‌پارێزرێ‌و زامه‌کانیش به‌ره به‌ره سارێژ ده‌بنه‌وه‌‌و به‌م شێوه‌یه هه‌مووان له خواره‌وه بۆ سه‌ره‌وه یارمه‌تی ده‌که‌ین به جێگیر کردنی کولتوورێکی دێموکراتیکی ئه‌وتۆ که که‌سایه‌تی تاک پارێزراو بێ‌‌و سه‌ربه‌خۆیی بڕیاردان‌و شایی به‌خۆبوونیش له هه‌ناوی‌دا ره‌گ داکوتێ.
ئه‌م ڕه‌وته ده‌توانێ پێش به هه‌وڵی بێ به‌رنامه‌ی ئه‌وتۆ بگرێ که ئه‌گه‌رچیی له ڕووی دڵسۆزیشه‌وه بێ، که سه‌ر نه‌گرێ پتر بێ هیوایی‌و دڵساری ده‌خولقێنێ، به‌و هیوایه هه‌رگیز له داهاتوودا ئیدی شاهیدی ئه‌وه نه‌بین گروپێک رۆژێک بۆ جیابوونه‌وه، رۆژێک بۆ پێکه‌وه بوون ئیمزا کۆ که‌نه‌وه.
* چه‌ند ڕوژ پاش ئه‌و دانیشتنه، له رێگای دۆستێکه‌وه، به‌ڵگه‌یه‌کم ده‌ست که‌وت که راستی ئه‌م دانیشتنه‌و ناوه‌رۆکه‌ی ده‌سه‌لماند.
هەر وەکوو دەزانن لە پاش شۆڕشی گەلانی ئێرانەوە لە ساڵی ١٣٥٧دا، تاکوو ئامادە کردنی ئەم بابەتە، سێ جیابوونەوە لە "حدکا"دا ڕووی داوە. جیا بوونەوەی یەکەم ساڵی ١٣٥٩ی هەتاوی‌و لە دوای کۆنگرەی ٤. جیابوونەوەی پاش کۆنگرەی ٨ کە ساڵی ١٣٦٧هاتە ئاراوە. دواین جیابوونەوە ٢ ساڵ پاش گیرانی کۆنگرەی ١٣ بوو، کە ساڵی 85 ڕووی‌دا.
Saturday, October 29, 2011
Friday, October 28, 2011
Thursday, October 27, 2011
Wednesday, October 26, 2011
Tuesday, October 25, 2011
Monday, October 24, 2011
رای دادگاە میکونوس سند غیر قابل انکار در رابطە با نقش دولت ایران در گسترش تروریسم بین‌المللی ...
Tuesday, October 18, 2011
"کنفرانس بین‌المللـی به منظور بررسی جنایات رژیم علیه بشریت"
رحیم رشیدی، روزنامهنگار و عضو فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران_واشنگتن
میتوان گفت مردم کردستان در این دوران بيش از همه از استبداد مذهبی زيان ديده‌اند اینجا هر ناظر بیطرفی میبایست متوجه این مهم شده باشد که نه تنها در کردستان بلکه سایر مناطق ایران، در صورت استقرار سیستمی دمکراتیک و بدور از رنج و تالم خشونت سیستم حکومتی استقبال عامه جامعه را همراه خواهد داشت.بدیهی است چنانچه در ورای تجربه پیش رو کسانی بخواهند تحت هر شعار و برنامه‌ای سعی در باز سازی و رتوش چهره سیاسی حاکمیت و تحمیل دوباره و بازسازی آن بر جامعه گردند نه تنها با اقبال چندانی مواجه نخواهند شد؛ بلکه اسباب سرخوردگی عمومی را فراهم خواهند نمود.
از همان اغاز حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، کردستان با یک فضای کاملاء امنیتی و نظامی روبرو هست که در ان شاهد اجرای اعدام‌های سياسی؛ خشونت و سرکوب عریان و آشکار مردم توسط نيروهای امنيتی و نظامی هستیم. کمتر روزی است که دستگيری‌های خودسرانه و شکنجه مردم، و نیز مزاحمت‌های خودسرانه و تيراندازی نيروهای انتظامی به سوی مردم عادی و کاسبکاران صورت نگیرد.
در کردستان جلسات و گردهمائی‌های مدنی مردم و فعالیت اتحادیه‌های معلمان، دانشجويان، کارگران، زنان و سازمان‌های حقوق بشری به بهانه‌های واهی چون عوامل بیگانگان و طرفدار احزاب کرد و غیره... مورد شدیدترین شیوه‌های سرکوب قرار می‌گیرند که بیشتر مواقع با پشتیبانی عریان، خشن و بدون ملاحظه رهبران سیاسی و مذهبی و اجتماعی هوادار"اقتدار مطلق مرکزی" روبرو بوده است!
دولت مرکزی ایران، چه در دوره گذشته نظام سلطنتی و چه در دوره حاکمیت جمهوری اسلامی، با اتکا به ايدئولوژی‌های تبعيض‌امیز، نظامی خوکامه را با زور و سرکوب بر ایران تحمیل کرده‌اند که این روند باعث شده است افرادی که خود مورد اين تبعيضات قرار نگرفته‌اند، متوجه ناسازگاری این تبعیضات با زیربنای حاکمیت استوار بر مبنای دموکراسی و حقوق بشر نمی‌شوند.
در واقع قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران با الهی خواندن منشاء نظام بر مبنای مذهب شیعه که با محوريت اصل ولايت مطلقه فقيه، همراه است با یک نظام دمکراتیک که همانا به رسميت شناختن حق مردم برای تعین سرنوشت خویش از راه انتخابات ازاد و بر مبنای مشروعيت حاکميت مردمی است، کاملاء بيگانه است.
حال برای اثبات این دیدگاه به گوشه‌هایی از عملکرد رژیم مذهبی در کردستان می‌پدازیم.
حماسه پاوه به روایت چمران:
"...صبح 27/5/58 بر بالاى دیوار خانه پاسداران بودم و به شهر مى‌نگریستم و گلوله از هر دو طرف، همچنان مى بارید؛ یک باره فریاد الله اکبر پاسداران به هوا بلند شد؛ پرسیدم مگر چه شده است؟ گفتند: امام خمینى اعلامیه‌اى صادر کرده است؛ اعلامیه‌اى تاریخى که اساس بزرگترین تحولات انقلابى کشور ما به شمار مى‌رود. امام خمینى، فرماندهى کل قوا را به دست مى‌گیرد و فرمان مى‌دهد که ارتش باید در عرض 24 ساعت، خود را به پاوه برساند و ضد انقلاب را قلع و قمع کند..." ١
وقایع پاوه به روایت مهدی چمران برادر مصطفی چمران
مهدی چمران رئيس شورای شهر تهران و برادر مصطفی چمران، در مراسم گراميداشت سالروز "آزاد سازی پاوه" گفته است: پخش فرمان امام (ره) از راديو آنچنان شور و هيجانی در بين پاسدارن به وجود آورد كه منجر به حركتی عظيم شد و از طرف ديگر اين پيام ميان دشمنان آنچنان رعب و وحشتی ايجاد كرد كه پا به فرار گذاشتند، لذا بايد اذعان كرد كه پاوه با معجزه كلام امام (ره) آزاد شد.
وقتی اخبار و اوضاع پاوه به تهران رسيد و توسط مرحوم حاج احمد خمينی وضعيت به اطلاع امام راحل رسيد، ايشان آن پيام تاريخی را صادر فرمودند.
نیم نگاهی به ۲۸ مرداد و غائله کردستان:
امام (ره) طی 20 روز 24 حکم، پیام و سخنرانی درباره کردستان داشتند و از آنها به عنوان اشرار، خرابکار، مفسد و خیانتکار نام برده و از قوای انتظامی خواستند هر چه سریعتر به این غائله خاتمه دهند.
حضرت امام (ره) در این پیام‌ها حتی وارد جزئیات هم شدند، امام بزرگوار، در بیاناتی فرمودند: "...به قوای انتظامیه و سپاه دستور اکید داده‌ام که غائله کردستان را ختم نموده و مردم شریف آن را از دست ضد انقلابیون نجات دهند و امنیت را برقرار کنند."
فرمان امام (ره) برای آزاد سازی پاوه چنین بود"...به دولت و ارتش و ژاندارمری اخطار میکنم اگر با توپ‌ها و تانک‌ها و قوای مجهز تا 24 ساعت دیگر حرکت به سوی پاوه نشود، من همه را مسئول می‌دانم."
من به عنوان رئیس کل قوا به رئیس ستاد ارتش دستور می‌دهم که فورا با تجهیزات کامل عازم منطقه شوند و به تمام ارتش و ژاندارمری دستور می‌دهم که -بی انتظار دستور دیگر و بی فوت وقت- با تمام تجهیزات به سوی پاوه حرکت کنند و به دولت دستور می‌دهم وسایل حرکت پاسداران را فورا فراهم کنند. تا دستور ثانوی من مسئول این کشتار وحشیانه را قوای انتظامی می‌دانم و در صورتی که تخلف از این دستور نمایند، با آنان عمل انقلابی می‌نمایم..."
همزمان با آنها امیر خلبان محمد کریم عابدی با یک فروند هلیکوپتر شونک و 50 نفر از نیروهای زبده لشکر 21 حمزه با حمایت 3 هلیکوپتر کبرا به خلبانی شیرودی، کشوری و پیشگاه هادیان نیز به حرکت در آمدند. ٢
جمهوری اسلامی از همان بدو بر سر کار آمدنش سياست تبعيض و سرکوب خشن و خونين و نظامی کردن و امنيتی کردن فضای کردستان را مبنای کار خود قرار داده است. «فرمان جهاد» خمینی به کردستان در روز ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۸، که بر اساس بهانه‌های ساختگی صورت گرفت، و نیز دفاع و مقاومت توده‌ای مردم کردستان در برابر اين هجوم که با جان فشانی قابل توجه‌ای از سوی مردم کردستان مصادف بود.
این مقاومت یکی از صفحات درخشان مبارزه ملت کرد در برابر ظلم و ستم است که هرگز از یاد و خاطره مردم کردستان محو نشده است. نباید فراموش کرد که مسئول و مسبب خشونت در کردستان جمهوری اسلامی است.
کردها در طول حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در معرض بمباران دروغ پردازی‌های اين رژيم قرار دارند، اکثریت مردم کشور از طريق همان رسانه‌های دستگاه حکومت با شايعات و دروغپردازی برعلیه مردم کردستان تغذيه می‌شوند.
کردها در طول حاکمیت با همان سرکوب خشنی مواجه بوده‌اند که بخشی از آن روش‌ها اکنون مردم تهران و شهرهای بزرگ ایران در خيابان‌ها و بازداشتگاه‌ها با آن روبرو شده‌اند، دهها نفر از دختران کرد در همان آغاز حاکمیت جمهوری اسلامی برای اين که باکره به بهشت نروند قبل از اعدام از طرف بازجویان و زندانبانان مورد تجاوز قرار گرفتند. ٣
به دلیل اینکه اکثریت احزاب سياسی کردستان حاکمیت سکولار را مناسب برای اداره جامعه میدانستند و حاضر نشدند زير بار خواسته‌های جمهوری اسلامی بروند و نیز مردم کردستان در رفراندوم 12 فروردین سال 1358 جمهوری اسلامی شرکت نکردند. حق طلبی، دمکراسی خواهی، رعایت حقوق بشر و برابری زن و مرد از خواسته‌های پایه‌های مردم کردستان بود، تلاش برای این خواسته‌ها و مقاومت جانانه مردم کرد و تبدیل شدن کردستان به سنگر آزادی ایران، خمینی را واداشت که بر علیه مردم کردستان فرمان جهاد بدهد.
حالا برای درک بهتر از نتایج فرمان خمینی و بازتولید خشونت اگاهانه در کردستان به این گزارش توجه فرمائید.
در تاريخ ۱۱ شهريور ماه سال ۵۸ در ساعت ۱ بعد از ظهر، لشکری مسلح به روستای قارنا از توابع نقده در منطقه مکریان، واقع در شمال شرقی کردستان، حمله بردند و مردم اين روستا را قتل عام کردند. بر اساس آماری که با ذکر نام منتشر شده است، ۶۸ نفر در اين حمله به قتل رسيدند.
روزنامه اطلاعات در سال ۵۸ گزارشی در مورد قتل عام روستای قارنا تهيه و چاپ کرد که در گوشهايی از اين گزارش می خوانيم:
حمزه می‌گويد: "روز ۱۱ شهريور، تمام اطراف ده را با تانک و توپ محاصره کرده بودند، و ساعت يک بعد از ظهر عده‌ای حدود صد نفر بهمراه شخصی با اسم قادری، بشکل مجاهدين پاسدار، به خانه‌ها ريختند و هر کسی را دم دستشان ديدند، کشتند و سر بريدند. روحانی ده، با يک جلد قران، نزد آنها رفت و قسم خورد که مردم اين ده هيچ تقصير و گناهی ندارند. مهاجمين روحانی ده را فوراً کشتند و سرش را بريدند و با خود بردند و هنوز سر روحانی ده پيدا نشده است". زنی که دو فرزند ۱۵و ۱۸ ساله‌اش را در اين کشتار از دست داده است می‌گويد: "آنها به هيچ کس رحم نکردند. اين همه بيرحمی را ما هيچ جا نشنيده بوديم آنها که حالا زنده‌اند در آن ساعت يا در ده در خانه‌شان نبودند يا توانستند به طريقی خود را مخفی کنند."
پيرمردی بنام سيد احمد می‌گويد: "بعضی‌ها را با تفنگ کشتند، بعضی‌ها را با چاقو و کارد سر بريدند، بعضی‌ها را هم مخصوصاً کودکان را زير لگد و پوتين خفه کردند. سيد احمد که ۹ نفر از اعضای خانواده‌اش را از دست داده است درباره چگونگی زنده ماندن خود می‌گويد، من آن روز در نقده بودم و غروب، وقتی وارد قارنا شدم، جهنم را جلوی چشم خود ديدم.
مردم زجر کشيده اين روستا علاوه بر از دست دادن عزيزان خود از درد بزرگ ديگری هم رنج می‌بردند آنها می گويند: "درد ما اينست که در طول اين مدت، هيچکس به فرياد ما نرسيده است. هيچکس نيامده تا وضع ما را ببيند؛ ما قاتلين عزيزان خود را می‌بينيم که خونسردانه و فاتحانه از مقابل ما می گذرند. بعضی‌هايشان بخاطر اين جنايت پاداش هم گرفته‌اند! ما می‌دانيم طراح اين جنايت، يک امير ارتش بوده است."
گروهی از اهالی ده "قارنا" با اطلاع از سفر هيات حسن نيت به کردستان از "قارنا" به مهاباد امدند. انها با حرفهايشان، داريوش فروهر را سخت متأثر کرده بودند. وقتی فروهر به زنی که شوهر و دو دخترش را از دست داده بود گفت بکار شما رسيدگی می‌شود، با فرياد و بغض گفت: "در ده ما جنايت شده، ما پول نمی‌خواهيم، ما فقط می‌خواهيم قاتلين عزيزان ما را بگيريد و محاکمه کنيد و مزدشان را کف دستشان بگذاريد. ما می‌خواهيم آن گروهی که وارد خانه‌های ما شدند و عده‌ای طفل معصوم و بی‌گناه را کشتند و حالا با خيال راحت و خيلی خونسرد، از مقابل ما می گذرند دستگير و محاکمه شوند. ما چيزی نمی‌خواهيم، جز عدالت. ما می‌خواهيم کسی به فرياد ما برسد. کسی بيايد اينجا و به کار ما رسيدگی کند. ديروز عده‌ای آمدند و گفتند: "خوب جنگ بود و جنگ هم از اين حرفها دارد، اما به خدا، به دين، به پيغمبر، اينجا جنگ نبود، اينجا يک مشت مردم بی‌گناه را سلاخی کردند. بچه چهار ساله چطور می‌توانست در قيام شرکت داشته باشد.
فروهر به آنها قول داد: حرفهايشان را به امام منتقل کند. بازماندگان قتل‌ها در حالی که لحظه‌ای از گريستن و ناليدن آرام نداشتند، خود که هنوز نشانه‌های عزاداری را بر تن دارند بازگشتند.
روز سيزده آبان سال ۱۳۵۹ افرادی تحت عنوان کميته اروميه و بسيج، که تحت رهبری ملا حسنی (امام جمعه کنونی ارومیه) و عظيم معبودی اداره می‌شدند، برای پاکسازی روستاهای مهاباد ـ منطقه شارويران ـ وارد ده ايندرقاش شدند. ده ايندرقاش و ده ديگری به نام يوسف‌کند، در ده کيلومتری شمال خاوری مهاباد قرار دارند. هنگامی که حسنی و اعضای کميته بسيج به سرپرستی معبودی به ده می‌رسند، به نام پاکسازی و خلع سلاح از مردم طلب اسلحه می‌کنند؛ و مردم می‌گويند که ۱۰ روز قبل سپاه به منطقه آمده و سلاح‌ها را تحويل گرفته است. افراد حسنی بدون توجه به حرفهای مردم و سندی که بيانگر تحويل اسلحه به سپاه بود، در کمتر از دو ساعت ۳۵ نفر از روستائيان را به قتل رساندند و هر کسی را که ديدند به رگبار بستند. ٤
در هفدهم آبان و چهار روز پس از کشتار در ايندرقاش افراد بسيج اروميه و نقده باز هم با رهبری ملا حسنی و عظيم معبودی، به قصد پاکسازی روستاهای منطقه عازم صوفيان اشنويه شدند و بدون مقدمه شروع به تيراندازی کردند. در اين حمله روحانی ده و معلم آن و جمعاً ۱۳ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی شدند.
کشتار دسته جمعی مردم روستای قلاتان از توابع شهرستان نقده در تاريخ ۶/۱/۵۹، صورت گرفت که روی هم رفته ۱۳ نفر جان باختند.
کشتار دسته جمعی روستای صوفيان از توابع پيرانشهر در تاريخ ۲۷/۸/۵۹ که طی آن ۱۲ نفر از اهالی اين روستا در حالی که به طور کامل غير نظامی بودند به قتل رسيدند.
قتل‌عام روستای باييزآباد نقده در تاريخ ۱۸/۸/۶۲ که طی آن ۱۲ نفر به قتل رسيدند.
کشتار دسته جمعی کارگران کوره خانه‌ی آجرپزی ساروقاميش در تاريخ ۲۳/۶/۶۰ که در اين فاجعه ۱۸نفر کشته شدند.
کشتار دسته جمعی مردم روستای قره گول مهاباد در تاريخ ۶/۱۱/۶۱ که در اين کشتار نيز ۱۸ نفر جان خود را از دست دادند که در ميان کشته شدگان افرادی با سنين ۷۰ و ۹۵ سال ديده می‌شوند.
کشتار ۹ نفر از اهالی روستای سوزی از توابع مهاباد.
کشتار دسته جمعی مردم روستاهای ديلان چرخ، حلبی، کويکان، کهريزه‌ی شکاکان و يونسليان در منطقه نقده؛ در اين کشتارها مجموعا بيش از ۴۰ نفر کشته شدند.
کشتار دسته جمعی در روستاهای ديمه سور، جعفر آباد، مرجان آباد از توابع مهاباد؛ در اين حملات که در تاريخ ۲۵/۱۲/۶۱ انجام گرفت عده‌ای از مردم غير نظامی کشته شدند که تنها اسامی ۹ نفر شناسايی و ثبت شده است.
کشتار دسته جمعی مردم روستاهای هه‌لقوش و گيجه، در منطقه سومای اروميه در تاريخ ۳/۱ /۶۲، که اسامی ۱۳ نفر شناسايی و به ثبت رسيده است.
کشتار دسته جمعی روستاهای چقل مصطفی، خليفه‌ليان و گورخانه نقده در تاريخ ۵/۱/۶۲، که منجر به کشته شدن ۲۱ نفر شد.
کشتار دسته جمعی روستاهای جبرييل آباد و گونده‌ويله و دو آب اشنويه، ۲۳/۶/۶۲، ۶ نفر در اين حملات جان خود را از دست دادند.
به جز اسامی کشته شدگان روستای قارنا در سال ۵۸ که از ۶۸ نفر آنها تنها اسامی ۴۹ نفر قابل شناسايی بوده و ۱۲ نفر از اهالی روستای قلاتان، ۳۵ نفر از اهالی روستاهای ايندرقاش و وسوکند و ۱۲ نفر از اهالی صوفيان، در سال ۱۳۵۸، حدود ۲۷ نفر ديگر از شهروندان غير نظامی در ديگر مناطق کردستان کشته شده‌اند. ٥
در فاصله سال‌های ۵۸ تا۷۰، ۸۳۲ نفر در کردستان تيرباران شدند. ۵۹ نفر از جوانان مهابادی در تاريخ ۱۲/۳/۶۳ بازداشت و همگی به طور هم زمان اعدام شدند. بيشترين تعداد اعدام‌ها در سال‌های ۱۳۶۰، ۶۱، ۶۲، ۶۳ و ۱۳۶۷ روی داده است. در ۲۸و ۲۹ مرداد ۵۸، ۱۸ نفر هم زمان در زندان ديزل آباد کرمانشاه اعدام شدند. فردای آن روز يعنی ۲۹مرداد ماه نيز ۷ نفر اعدام شدند و همچنين ۳ شهريور ماه ۷ نفر ديگر اعدام شدند. ۴ شهريورماه ۱۳۵۸ يازده نفر در شهر سنندج تيرباران شدند. ۵ شهريور۵۸، يعنی فردای آن روز ۲۰ نفر در پادگان شهر سقز اعدام شدند.
در تاريخ ۲/۲/۱۳۵۸ اسماعيل مولود نژاد جوان ۲۱ ساله در زندان اشنويه اعدام شد. تا ۹/۱۱/۱۳۵۸ که به اعدام محمد پروری انجاميد مجموعا ۲۶ نفر اعدام شدند. در سال ۱۳۵۹ مجموعا ۵۲ نفر اعدام شدند. در سال ۱۳۶۰، صد و شصت و سه نفر در زندان‌های مهاباد، سنندج، کامياران، بانه، ديواندره، قروه، و ديگر شهرهای کردستان اعدام شدند. سال ۱۳۶۱ اسامی ۸۸ نفر که حکم اعدام با تيرباران در مورد آنها اجرا شده به ثبت رسيده است. ۱۳۶۳ آمار به ثبت رسيده حاکی از اين است که ۴۵ نفر اعدام شده‌اند. سال۱۳۶۴ اسامی ۳۷ نفر فعال سياسی کرد که اعدام شدند پخش شده است. سال ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶، ۲۰ نفر اعدام شدند. در اعدام‌های دسته جمعی که در سال‌های ۱۳۶۷ و ۱۳۶۸ در کل زندان‌های ايران انجام گرفت ۵۹ نفر از اعضا و هواداران احزاب سياسی فعال در کردستان و برخی فعالان سياسی مستقل نيز اعدام شدند.
در سال ۶۹، هشت مورد اعدام به ثبت رسيده است. سال ۷۰، آمارها حکايت از ان دارد که ۲۵ نفر اعدام شده‌اند. در سال ۷۰ تنها اسم ۱۳ نفر که اعدام شده‌اند ذکر شده است، در حالی که اين امار به هيچ وجه تکميل نيست و اعدام‌ها بيش از اينهاست. سال ۱۳۸۳، شش نفر در شهر سقز اعدام شدند. اسماعيل محمدی اهل بوکان، به اتهام همکاری با احزاب مخالف رژيم در سال ۱۳۸۲ دستگير و در ۱۳ شهريور ۱۳۸۴ در زندان اروميه به اتهام محاربه به دار آويخته شد. محمد پنجوينی به اتهام عضويت در يک گروه کرد مخالف رژيم در سال ۱۳۸۱ دستگير و زندانی و در ۱۳ شهريور ۱۳۸۴ به دار آويخته شد. حسن حکمت دمير در سال ۱۳۸۶ به اتهام عضويت در يک حزب کردی در زندان خوی اعدام شد. از سال ۱۳۸۶ تا ۲۰ آبان ماه ۸۸، احسان فتاحيان اعدام شد.
لازم به ذکر است بنا به گزارش سال ۱۹۹۱ عفو بين‌الملل از سال ۷۹ تا ۹۱، پنچاه هزار کرد کشته و از سال ۸۷ تا ۹۱، ۱۰۵ نفر از کردها در ايران اعدام شده‌اند. در گزارش ماه مارس سال ۹۴ همين سازمان در ژوئن سال ۹۳، ۵ نفر در کرمانشاه بعد از دو سال زندان اعدام شده‌اند.
بر اساس گزارش کميسيون مبارزه با تبعيض نژادی و حمايت از اقليت‌های وابسته به سازمان ملل در تاريج ۱۰ ۰۸ ۹۴ و بر اساس گزارش نماينده فرانس ليبرتی در ۸ سپتامبر ۹۳، ۷۰ نفر به اتهام پوشيدن لباس کردی بازداشت و ۱۰ نفر آنها بی نام و نشان مانده‌اند. ٦
اکنون احزاب سياسی و توده‌ای کردستان به همراه طیف وسیعی از فعالان کرد و صدها شخصيت مستقل، خواستار و پيگير حل مسئله كرد هستند. بخش عمده و اکثریت فعالان كرد، فدراليسم را الگو و پدیده مناسبی برای حل مسئله كرد و دیگر ملیت‌های ایرانی می‌دانند و خواست بسياری از احزاب و سازمان‌های سیاسی ریشه‌دار کردستان؛ تحقق ایرانی دمکراتیک و فدرال است.
از نظر کردها باید قدرت و ثروت، جهت استقرار عدالت اجتماعی و عدم باز تولید دیکتاتوری و حاکمیتی خودکامه، در نظام ایران اینده تقسیم شود و از همین زاویه است که احزاب ریشه‌ای و توده‌ای کردستان ایران بر ایجاد یک دولت غير متمرکز که بتواند تنوع ملی و تکثر جامعه ايران را مد نظر داشته باشد پافشاری می‌کنند. حزب دمکرات و حتی طیف‌هایی از کومله خواستار فدرالیزم برای ایران هستند.
از زمان تاسیس حزب دمکرات در سال 1324، تا برگزاری کنگره 13 حزب دمکرات کردستان که در تابستان سال 2004 برگزار شد، شعار استرتژیک حزب مذکور عبارت بود از "دمکراسی برای ایران خودمختاری برای کردستان".
در قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده است: "استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است". ٧
اما بخش آموزش تدریس ادبیات در مدارس اصل ۱۵ از زمان تصویب تا بحال هیچگاه اجرا نشده است. در انتخابات‌های ریاست جمهوری رژیم به طور عموم، و در انتخابات دور دهم به ویژه، برخی از کاندیداها وعده‌هایی در اجرای کامل این بند و حتی فراتر از آن را نیز مطرح کرده بودند...
لازم به تذکر است که آقای منتظری در ماههای آخر حیات خویش حق تحصیل به زبان مادری را از حقوق شرعی قلمداد کردند. این اقدام ایشان طی فتوایی فقهی مطرح شد، و علیرغم اینکه در میان جمعی از متخصصین دینی نیز بحثهایی در تائید آن انجام گرفت، ولی فعالین سرشناس جنبش سبز به همراه رسانه‌های دولتی تاکنون در مورد این امر مهم، سکوت اختیار کرده‌اند.
در منشور جهانی حقوق بشر نوشته شده است: هدف آموزش و پرورش باید شکوفایی همه جانبهء شخصیت انسان و تقویت رعایت حقوق بشر و آزادیهای اساسی باشد. آموزش و پرورش باید به گسترش حسن تفاهم، دگرپذیری و دوستی میان تمام ملتها و تمام گروههای نژادی یا دینی و نیز به گسترش فعالیتهای ملل متحد در راه حفظ صلح یاری رساند. ٨
همچنان در همین منشور امده است که: پدر و مادر در انتخاب نوع آموزش و پرورش برای فرزندان خود، بر دیگران حق تقدم دارند. ٩
یکی از پیامدهای نقض حق تحصیل به زبان مادری افت و ترک تحصیل دانش آموزان اقلیت‌های ایرانی است؛ علاوه بر این که کودکان از همان سال‌های اول تحصیل دچار از خود بیگانگی و در نتیجه فرار از مدرسه می‌شوند. ضمن این که در زمینه فرهنگی، موضوع این زبان‌ها را که جزو زبان‌های زنده دنیا به حساب می‌ایند با خطر نابودی روبرو می‌کند.
این حق در بسیاری از اسناد و معاهدات حقوق بشری مانند میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، منشور زبان مادری (ماده‌ی ۲۷)، کنوانسیون حقوق کودک (ماده‌ی ۳۰)، اعلامیه‌ی جهانی حقوق زبانی، اعلامیه‌ی حقوق اشخاص متعلق به اقلیت‌های قومی، ملی، زبانی و مذهبی (بندهای ۳ و ۴ ماده‌ی ۴) مورد تاکید قرار گرفته است.
امار و ارقام به خوبی این حقیقت را نشان می‌دهد که مبارزه برای تحقق خواسته‌های خلق کرد کماکان در جریان بوده است. در اینجا توجه شما را به گزارش زیر جلب می‌نمایم و جهت خوداری از طولانی شدن مطلب از ذکر اسم‌ها پرهیز کرده‌ایم.
در شش ماه اول سال 88، تعداد ۱۳۲ فعال سیاسی و مدنی و شهروند کرد بازداشت شدند که ۱۱ تن از آنان را زنان و همچنین از این تعداد بازداشتی ۲۰ تن را دانشجویان تشکیل می¬دهند. دست کم در طی سال گذشته ۱۵ نفر نیز به حبس محکوم شده‌اند.
نقض حقوق بشر در کردستان به صورت مستمر و سیستماتیک هر سال ادامه دارد، از مهم‌ترین دلایلی که در این باره مطرح شده وجود «نگاه امنیتی» در کردستان بوده که زمینه را برای هر چه بیشتر نقض حقوق بشر فراهم کرده است.
علیرغم این مساله، کردستان به عنوان یک جغرافیای معترض، هر گونه اطلاع رسانی حرفهای و جامع را با دشواری‌های خاص خود همراه کرده است. از طرفی دیگر بخشی از نقض حقوق بشر در کردستان مربوط به روند کشتارها در مناطق مرزی بوده که از سوی نیروهای امنیتی به صورت روزانه صورت می‌گیرد و رسانه‌ها در این مورد طبق قانونی نانوشته و دستور داده شده، از اطلاع رسانی منع می‌شوند.
اطلاع‌رسانی در مورد موارد نقض حقوق بشر در ایران همواره با دشواری‌ها روبه‌رو بوده است که مهم‌ترین دلیل آن دولت ایران است که اجازه دیده‌بانی را به فعالین حقوق بشر نمی‌دهد. این روند سخت اطلاع‌رسانی در شهرستان‌ها به ویژه در مناطقی چون کردستان با ایجاد چتر و حصار امنیتی خاص با دشواری‌های بیش‌تری روبه‌رو بوده است. آن چه که مسلم است موارد و آمار ارائه شده بخشی از نقض حقوق بشر در کردستان بوده و «گزارشگران و فعالان حقوق بشر ایران» جهت مستندسازی این موارد دست به انتشار آن زده‌اند.
آمارها نشان می‌دهد اکثر بازداشت شدگان به اتهام همکاری با احزاب کرد بازداشت شده و عمده محکوم شده‌گان نیز به همین اتهام با محکومیت مواجه شده‌اند.
بنا به دفتر پیگری وضعیت زندانیان سیاسی "رهانا" هم اکنون ۸۲ تن از فعالان کرد در زندان بسر میبرند. اسامی ۱۳۰ تن از بازداشت شدگان در همین گزارش ذکر شده است.
کشتار کاسبکاران و کولبران (بارکش) مرزی به طوری‌که عبدالرضا محمودی فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا طی آماری از کشته شدن ۳۸ نفر و زخمی شدن ۷۱ نفر در مناطق آذربایجان غربی خبر داده بود. او خود معترف شده بود «اگر بخواهیم مرزها را با کمک تیر و کشتن قاچاقچیان مهار کنیم امنیت در مرزها سطحى می‌شود و با کشتن قاچاقچى خانواده او نسبت به نظام بدبین می‌شود».
نا به گزارشات متعددی که طی سال گذشته منتشر شده ۹۰ تن از کاسبکاران کشته و ۵۷ نفر زخمی شدند.
۵۸ نفر از کاسبکاران توسط شلیک نیروهای انتظامی کشته و ۲۸ نفر مجروح گشته‌اند. همچنین در شش ماه آخر سال نیز ۳۲ تن از کاسبکاران بر اثر شلیک مستقیم نیروهای انتظامی کشته و ۲۹ نفر زخمی شدند. که اسامی تعدادی از کشته شدگان منتشر شده است.
مین‌ها جان کردها را همچنان می‌گیرد.
در حالی‌که مسئولان حکومتی پاکسازی میادین مین در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان را تمام شده اعلام کرده‌اند، روزانه شاهد انفجار مینهای ضد نفر در این مناطق هستیم.
بنا به آمارهای رسمی، ایران با داشتن ۱۶ میلیون مین ضد نفر بعد از کشور مصر بیشترین مینهای ضد نفر را دارد. اکثر مینهای ضد نفر در پنج استان خوزستان، کردستان، آذربایجان غربی، ایلام و کرمانشاه کار گذاشته شده که بخش عمده‌ی کاشت آن به جنگ ایران و عراق بر می‌گردد که با گذشت بیست سال از این واقعه هنوز مینهای ضد نفر در کردستان و سایر نقاط ایران قربانی می‌گیرند. طبق پیمان “اتاوا” دولتها موظف اند بعد از گذشت ۱۰ سال از اتمام جنگ کلیه کشتزارها و مزارع را از مین‌ها پاکسازی کنند.
برحسب آمار در چهار استان کردستان، آذربایجان غربی، ایلام و کرمانشاه بیش از ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار مین کار گذاشته شده که با احتساب آمار ساکنین این استان‌ها برای هر یک شهروند بیش از یک مین وجود دارد
اگر چه اطلاع رسانی در این مناطق به صورت حرفهای و جامع صورت نمی‌گیرد، طی سال گذشته بر اثر انفجار مینهای ضد نفر کشته شدن ۱۳ نفر و زخمی شدن ۱۰ نفر گزارش شده است.
اعدام در کردستان
سال گذشته ۱۰ فعالی مدنی و سیاسی در کردستان اعدام شدند و ۷ نفر دیگر نیز به اعدام محکوم شدند. ١٠
همین منبع در مورد نقض حقوق بشر در گزارش سال 89 اورده است:
اقلیت‌ها
در سال ۱۳۸۹ تعداد ۱۰۲۹ نقض موردی حقوق اقلیت‌های قومی در ایران توسط واحد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به ثبت رسیده است و بر اساس این آمار به ترتیب استان‌های کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان بیشترین آمار نقض حقوق شهروندان در حوزهٔ مذکور را به خود اختصاص داده‌اند.
در سال گذشته دستکم ۴۴۹ تن در حوزهٔ اقلیت‌های قومی بازداشت و ۴۷ تن از سوی مراجع قضایی احضار شدند. هم چنین ۴۹ تن از ایشان از سوی دادگاه‌های انقلاب جمعا به ۱۹۴۱ ماه زندان و پرداخت ۷۵۰۰۰۰۰۰ ریال جریمه نقدی محکوم شدند.
این در حالیست که حداقل ۵۷ شهروند در حوزه مذکور نیز به دست نیروهای امنیتی کشته و دهها تن زخمی شدند.
اعدام
اعدام ۳۶۵ نفر در سال ۱۳۸۹ از سوی واحد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به ثبت رسیده است که اجرای حکم ۱۳ تن از ایشان در ملاءعام انجام شده است.
اتهام برخی از این افراد از سوی مراجع قضایی جرایم مربوط به مواد مخدر و یا قتل عنوان شده است که این اتهامات از سوی هیچ مرجع مستقلی مورد تایید قرار نگرفته است و البته بسیاری از ایشان منجمله حسین خضری، فرزاد کمانگر، علی حیدریان، شیرین الم هولی، فرهاد وکیلی، مهدی اسلامیان، علی صارمی، جعفر کاظمی، محمدعلی حاج آقایی، عبدالحمید و عبدالمالک ریگی، محمود براهوئی، شهرام ناروئی، ظهور احمد عاصف دوست و جهانبخش براهوئی به اتهام محاربه اعدام شدند. هم چنین پیکر دستکم ۱۷ نفر از این افراد به خانواده‌های ایشان تحویل داده نشده و یا مخفیانه دفن شده‌اند.
از سویی دیگر نیز دادگاه‌های کیفری و انقلاب برای دستکم ۳۰۳ نفر حکم اعدام صادر کرده است
نکته قابل توجه در مورد اعدام‌های سال گذشته در صدر قرار گرفتن دی ماه با اجرای دستکم ۷۹ مورد اعدام بوده است". ١١
در پی اعتراض به اعدام‌های 19 اردیبهشت، بنا به درخواست سازمان‌های مدافع حقوق بشر و مخالفین اعدام و نیز احزاب کرد اپوزسیون جمهوری اسلامی ایران، از نخستین ساعات صبح روز پنج شنبه 13 مه 2010، مصادف با 23 اردیبشت 89، شهرهای کردستان ایران اعتصاب عمومی کردند. مردم در استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان و اذربایجان، از خانه‌هایشان بیرون نیامدند و کردستان در یک عملکرد مدنی اعتراض خود را باری دیگر بر علیه جمهوری سلامی به نمایش گذاشت. ١٢
اهمیت این اعتصاب از این منظر مهم بود که برخی‌ها در رابطه با سکوت کردستان در قبال جنبش سبز معترض بودند، ولی این امر نشان داد که مردم کرد از اگاهی سیاسی والایی برخوردارند، انان خواسته‌های مشخصی برای دمکراتیزه کردن قدرت سیاسی در ایران دارند و امکان اینکه انان وارد بازی‌های "درون حکومتی" شوند بسیار اندک است.
البته نباید از یاد برد که کردستان در طول سالیان گذشته در رابطه با مبارزه مدنی موثر هم در ایران پیشگام بوده است. در همین راستا توجه شما را به درخواست کاندیداتور جایزه صلح نوبل از مردم کردستان برای پیوستن به اعتصاب 22 تیر ماه سالروز ترور دکتر قاسملو و عبدالله قادری آذر، از زندان "اوین" جلب می‌نمایم.
محمدصدیق کبودوند طی پیامی از زندان، از مردم کرد درخواست کرد که در روز تروریسم دولتی در کردستان و ماه سرکوب اعتراض‌های مدنی مردم کرد، تروریسم دولتی و سرکوب اعتراضات و حرکت‌های مدنی را محکوم کنند. متن پیام در پی می آید:
در بیست و دوم تیرماه 22 سال پیش دکتر عبدالرحمان قاسملو دبیرکل وقت حزب دموکرات کردستان ایران در جریان مذاکره با یک مقام دولت جمهوری اسلامی در آپارتمانی در شهر وین پایتخت اتریش مورد سوءقصد تروریستی قرار گرفت و همراه با دو دستیارش به قتل رسید، این در حالی بود که به نماینده جمهوری اسلامی هیچگونه آسیب جدی وارد نشد. در این اقدام جنایتکارانه و هولناک که از پیش برنامه ریزی شده بود، دست تروریست‌ها از آستین یک دولت رسمی بیرون آمده بود، اگر چه پس از این حادثه تروریستی رویدادهای جنایت بار دیگری نیز اتفاق افتاده است، اما عملیاتی از این دست مصداق بارز تروریسم دولتی است.
به باور من و هم چنین از نظر سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، تروریسم عملیاتی کور و ناجوانمردانه است و اقدام به آن در هر جا و از سوی هر کس، و یا ارتکاب به آن با هر هدف و منظوری که باشد غیر قابل توجیه است و اعمال، روش‌ها و رویه‌های آن نیز قطع نظر از انگیزه‌های مرتکبینش، اعمالی مجرمانه، غیر موجه و قویاً مردود و محکوم است.
من شخصاً معتقدم مناسبت دارد که روزبیست دوم تیرماه به «روز سرکوب تروریسم دولتی توسط جامعه مدنی» نام گذاری شود و علاوه بر این ماه تیر به «ماه ابراز تنفر عمومی از سرکوب‌های دولتی» نامیده شود. زیرا در چنین ماهی در سال 1384 اعتراض‌های مدنی سرتاسری مردم کرد مورد سرکوبی خشن قرار گرفت، بطوری که طی آن دهها نفر کشته و مجروح و صدها نفر بازداشت و روانه زندان‌ها شدند. از این رو از مردم کرد در استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی، همدان، لرستان و خراسان شمالی دعوت می‌گردد، همصدا با سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، استفاده از ابزار ترور بوسیله دولت و تروریسم دولتی و همچنین سرکوب اعتراض‌های مدنی و مسالمت آمیز مردم را توسط دولت محکوم نمایند. ١٣
زندان اوین/ دوشنبه 6 تیر 90/27 ژوئیه 2011
"اتحاد احزاب کرد با جنبش سبز"
به گزارش ندای سبز ازادی، پس از این که حکومت در وقاحت تمام جنازه‌ی شهیدمان را مصادره کرد و در تشییع جنازه‌ای نمایشی جسد بی‌جانش را به‌خاک سپرد و پس از این که برادر صانع در گفت‌وگویی بیان کرد که صانع بسیجی نبوده و به همین خاطر نیز بازداشت شد؛ برخی از احزاب کرد و اهل تسنن پیوستن و همراهی‌شان را با جنبش سبز اعلام کردند و خود را عضوی از جنبش سبز دانستند.
هنگامی که حکومت در خیال خود گمان می‌برد با رفتارهای پوپولیستی و نمایش‌هایش مردم را از هم جدا می‌کند، مردم کردستان نیز اعلام همراهی با جنبش سبز می‌کنند؛ این اتفاق، آن هم در هفته‌ی وحدت، به معنای واقعی کلمه در راستای اتحاد توده‌ی ایران به اعتراض از حاکمیت است.
حکومت در شرایطی قرار گرفته که هر رفتاری که انجام می‌دهد، باخت باخت است. رویه‌ی برخورد تند و رادیکال، مصادره‌ی جنازه‌ی شهیدمان، فحاشی و شعار مرگ بر موسوی و کروبی، همه و همه باعث اتحاد بیشتر مردم می‌شود. باعث یک دست شدن مردم می‌شود. باعث می‌شود که مردم در کنار هم بایستند و تفاوت‌های قومیتی را کنار بگذارند. تفاوت‌های تفکری را کنار بگذارند. تفاوت‌های نژادی را کنار بگذارند...
اتحاد احزاب کردستان با جنبش سبز، در هفته‌ی وحدت، همان چیزی‌ست که حاکمیت از آن هراس دارد." ١٤
با خواندن این سطرها یاد و خاطره دواران کودکی در من زنده می‌شود که بر روی در و دیوارهای کردستان چنین شعارهایی نقش بسته بود:
"ما با کفر می جنگيم نه با کورد، مسئله ملی در اسلام چيز بدی است".
هر چند که در این نوشته مشخص نشده است که منظور از مردم کردستان و نیز احزاب کردستان چه کسانی می‌باشند، در ضمن در کردستان ، یارسان، سنی، شیعه، یهودی، مسیحی، زرتشی و بی دین و غیره... وجود دارند، آیا اینان هم در 356 روز سال فقط باید در "هفته وحدت" وحدت داشته باشند، آیا پیوستن یک هفته‌ای اینان به "وحدت" ضروری و یا کافی است؟
این تفکر در منشور دوم جنبش سبز نیز نهفته است، در حالی که باید جنبش سبز خود را برای شنیده شدن صدای همه گروه‌ها با خواسته‌های متفاوت و هویت خودشان اماده کند، ولی می‌بینیم که تکثرگرایی در این نگاه از میان برداشته می‌شود و نگاهی که در نهایت تبدیل به خودی و غیره خودی، یا همانا شهروندان را به درجه اول و دوم تقسیم می‌کند، می‌شود...
همین دیدگاه پوپولیستی و فرصت‌طلبانه است که مرا نسبت به اینده جنبش سبز سخت نگران کرده است. همین اقایان "وحدت طلب" نسبت به سخنان "شیخ مهدی دانشمند" که فیلم سخنرانی‌های وی از شبکه ماهواره‌ای "سلام" پخش شده است و در انترنت و سایت‌ها موجود است، که در چند دقیقه دهها بار الفاظ ناشایست "حرامزاده و ولدالزنا" را برای سنی‌ها به کار می‌برد، او نه تنها خلیفه دوم اهل سنت را حرامزاده و ولدالزنا می‌خواند، بلکه تمام سنی‌ها را حرامزاده می‌داند و بر این روش اصرار دارد و می‌گوید که تا آخر عمر فریاد می‌زند که سنی‌ها حرامزاده‌اند! او وحدت شیعه و سنی را نفی کرده و می‌گوید این طرح امام" قدس سره" و رهبری نبوده و نیست، این پیشنهاد فرد دیگری (که منظور ایشان آیت الله منتظری است)، بوده که سیلی فاطمه زهرا (س) را خورد.
او که صدها بار و بر فراز منبر به صدها میلیون مسلمان حرامزاده گفته است! با او چه باید کرد؟ همه اهل سنت را حرامزاده می‌خواند و علماء و مراجع دم بر نمی‌آرند؟ این بذر تفرقه نیست؟. ١٥
ایا کسانی که خود را وابسطه به جنبش سبز قلمداد می‌کنند و شعار "یا حسین میر حسین" سر می‌دهند، چنین می‌اندیشند؟. ایا انان نستب به نبود یک مسجد برای صدها هزار نفر از اهل سنت در شهری چون تهران راضی و خشنود هستند؟. من که سکولارم این سخنان را ابراز می‌دارم، چرا چون سکولاریسم به هیچ وجه به معنای ضدیت با دین نیست، بله به معنای جدایی دین از دولت است و مخالف ابزاری کردن دین برای نیل به قدرت است.
"قانون اساسی جمهوری اسلامی دین رسمی را دین اسلام مذهب جعفری اثنی عشری می‌داند. ولی از پیروان دیگر مذاهب اسلامی چون حنفی، شافعی، مالكی، حنبلی، زیدی اسم برده است." ١٦
گویا پیروان این مذاهب از احترام كامل برخوردارند!.
در همان قانون اساسی آمده است: «تفتیش عقید ممنوع است و هیچكس را نمی‌توان به صرف داشتن عقیده‌ی مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.» ١٧
همین قانون اساسی در باب اقلیت‌های دینی تنها دین یهودی، مسیحی و زرتشتی را دین رسمی ذكر می‌كند. ١٨
گویا یارسان‌ها، بهائیان، بی دین‌ها، سکولارها و کومنیست‌ها و غیره... باید سرکوب شوند، که شده‌اند.
صد البته دادگاه میکونوس در شهر برلن پایتخت کشور آلمان، و در رای صادره علیه جمهوری اسلامی ایران به دلیل ترور دکتر صادق شرفکندی دبیر کل حزب دمکرات کردستان و فتاح عبدلی نماینده حزب در اروپا و همایون اردلان نماینده حزب دمکرات در المان و نوری دهکردی دوست و پشتیبان جنبش کردستان که در تاریخ 17 سپتامبر 92، در رستوران میکونس ترور شدند، بعد از گذشت چهار سال تحقیق و بنا به اسنادی غیر قابل رد دولتمردان جمهوری اسلامی ایران را تروریست و چنین توصیف کرده است:
"دولت جمهوری اسلامی ایران "سیستم جنایتکاریست" که مقامات ان در "پست‌ترین حد اخلاق" عمل می‌کنند." ١٩
به گزارش اسنادی که پخش شده است، از سال 1991 تا 2007. یعنی در طول 16 سال 151 نفر از اعضای حزب دمکرات کردستان ایران و بیش از 300 نفر از کردهای ایران در اقلیم کردستان عراق از سوی جمهوری اسلامی ترور شده‌اند. اکثریت ترورها در زمان حاکمیت اصلاح طلبان به وقوع پیوسته است. ٢٠
کشتار جوانان کردستان به ویژه شهر سنندج که به فرمان عبدلله رمضان زاده استاندار وقت کردستان و در تاریخ سوم اسفند ماه 77 و در اعتراض به ربودن اقای عبدلله اجلان رهبر کردهای ترکیه، از یاد کسی نخواهد رفت، جوانانی که تنها خواستار اجرای حق و عدالت در مورد آقای اجلان، و نیز تحقق خواسته‌های دمکراتیک مردم کرد در ایران بودند و کاملاء به صورت مدنی و صلح طلبانه رهپیمایی کرده بودند. رمضان زاده که کرد بود و بعدها هم سخنگوی دولت خاتمی شد.
اصلاح طلبان را از این زاویه باید نقد کرد. آنان خواهان بازگشت به دوران خمینی‌اند. در برهه‌ای از زمان آنان بیش از اصولگرایان به مردم آزادی خواه ایران صدمه زدند. آنان بزرگترین جنایت‌ها را در کردستان مرتکب شدند. دوران حاکمیت خمینی سیاهترین دوران زندگی همه‌ی مردم ایران و منطقه بویژه کردستان بوده است.
در همین نوشتار شمار اندکی از فاکتهای موجود را برای شناساندن این نظام در توجیه رویگردانی مردم کرد از باصطلاح رفرمخواهان حکومتی ارائه کردیم. سخنان آقای خمینی بحدی روشن و گویا است که نیازی در تفسیر آن مشاهده نمی‌شود. علاوه بر آن، امام آنچه را در گفتار خویش بیان نمود در عمل نیز پیاده کرد. سیمای واقعی ایران امروز و عملکرد احمدی نژاد و همفکرانش در جمع ولایت فقیه همخوانی کامل با گفتار فوق دارد.
کردستان و آنچه در این ایام بر مردمش گذشت داستان انکار ناپذیر پیاده شدن فرمانهای مملو از قهر خمینی در این سرزمین طبق رهنمودهای ایشان است.
منابع:
١. سایت دیارونادیار، وابسته به وزارت اطلاعات رژیم
٢. سایت دیارونادیار، وابسته به وزارت اطلاعات رژیم
٣. رضا علامه زاده، سندی از تجاوز در زندان‌های ایران؛ گفتگو با اذر آل کنعان (نینا اقدم). گفتگوی رحیم رشیدی با مینو هومیلی
٤. روزنامه اطلاعات، تاريخ ۱۶ آذر ماه سال ۵۸
٥. تزلزل رژيم جمهوری اسلامی و گسترش خشونت و اعدام، عنوان کنفرانسی بود که "انجمن پژوهشگران ايران" در روزهای شنبه و يکشنبه ۱۴ و ۱۵ آذر ماه ۸۸ برابر با ۵ و ۶ دسامبر ۲۰۰۹، در شهر کلن کشور آلمان برگزار نمود، که متن کامل سنخرانی رحيم رشيدی نويسنده و روزنامهنگار و نيز عضو فدراسيون بين‌المللی روزنامه‌نگاران تحت عنوان "اعدام بازتولید خشونت اگاهانه در کردستان" ارائه شد.
٦. 30 سال اعدام سیاسی در کردستان، شهاب‌الدين شيخی، سایت روز آنلاین
٧. اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
٨. بند دوم، ماده ۲۶ منشور جهانی حقوق بشر
٩. بند سوم، ماده ۲٧ منشور جهانی حقوق بشر
١٠. گزارش سالانه نقض حقوق بشر در کردستان "سال 88" رهانا. پنجشنبه، ۵ فروردین ۱۳۸۹. کد خبر: 088024 خبرگزاری حقوق بشر ایران- رهانا
١١. گزارش سالانه نقض حقوق بشر "سال 89" رهانا. خبرگزاری حقوق بشر ایران- رهانا
١٢. تیشک تی وی، بی‌بی‌سی، صدای آمریکا
١٣. کردوند: «پایگاه اطلاع رسانی خانواده کبودوند» و سایت سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان
١٤. سایت سحام نیوز، وابسطه به جنبش سبز، تحت عنوان: "هفته‌ی وحدت؛ اتحاد احزاب کرد با جنبش سبز"
١٥. دانشمند جاهل، مهدی خزعلی، سایت باران
١٦. اصل 12 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
١٧. اصل 23 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
١٨. اصل 13 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
١٩. حکم شفاهی قرائت شده در 10 آوریل 1997 در شعبه‌ی یک دادگاه جنائی برلن، هنوز در برلن قاضی هست، ترور و دادگاه میکونوس، مهران پاینده، عباس خداقلی و حمید نوذری، چاپ دوم، نشر نیما، 1999/1379، اسن آلمان
٢٠. نشریه کردی "میدیا" چاپ هولیر، پایتخت حکومت اقلیم کردستان عراق، شماره 286
توضیح:
١. این نوشتە از کتابی تحت عنوان "چرا کردها بە جنبش سبز نپیوستند؟" تهیە شدە است کە اخیرا توسط رحیم رشیدی تدوین شدە است و قرار است کە در طول چند ماە ایندە و در چهارچوب پروژەای بە زبان‌های انگلیسی و فارسی چاپ و پخش شود.
٢. این مقالە برای "کنفرانس بین‌المللـی به منظور بررسی جنایات رژیم علیه بشریت" کە در تاریخ ١٥ اکتبر ٢٠١١، در شهر مانیز کشور آلمان برگزار شد، تهیە شدە است.
٣. نهاد و سازمان‌های زیر از حامیان برگزاری این کنفرانس بودند:
Linkswärts e.V.,Kontakte e.V.,Iranisches Kulturzentrum e.V., Action for Democracy&Human Rights in the Middle East
Sunday, October 16, 2011
Friday, October 14, 2011
Thursday, October 13, 2011
یادی مەشعەل تەمۆ لە واشینگتۆن بەرز راگیرا
K\media: Piştînîvroya roja Dûşmî berwar 10’ê Çiriya Pêşîn, hejmarek ji kesayetiyên azadîxwaz ên Kurd û Ereb ên Sûriyê li Waşîngtonê, ji bo rêzgirtin ji “Meşiel Temo” kesayetiyê navdar yê Kurdê Sûriyê û berdevkê tevgera “Elmsuteqbil”, korra pirse û sersaxiyê pêkanîn.
Rehîm Reşîdî bi nûneratiya Komîteya PDK Îranê- Amerîka, di vê korrê de beşdar bû û hevxemiya Komîteya han û peyama sersaxiya PDK Îranê bi nêzîkên Meşiel Temo ragihand.
Pêkînerên vê korê, beşdariya PDK Îranê di vê korrê de bilind nirxandin.
مراسم ادای احترام به مشعل تمو در واشنگتن برگزار شد
ک/میدیا: روز دوشنبه ـ 18 مهرماه ـ مجموعه‌ای از شخصیت‌های آزادی‌خواه کُرد و عرب سوریهای در واشنگتن، مراسمی را به مناسبت ادای احترام به مشعل تمو، یکی از رهبران کُردهای سوریه و سخنگوی روند "المسقبل" کُرد در این کشور، برگزار کردند.
در این مراسم رحیم رشیدی، به نمایندگی از کمیته‌ی حزب دمکرات کردستان ایران در آمریکا شرکت کرد، و ضمن ارج نهادن به مبارزات و فعالیتهای مشعل تمو در راه آزادی، مراتب تأسف و همدردی کمیته‌ی حزب در آمریکا و همچنین دفتر سیاسی حدکا را اعلام کرد.
مراسم ادای احترام به مشعل تمو با استقبال کُردها و سوریهای مقیم واشنگتن روبرو شد.
کۆڕی ماتەمینی شەهید "مەشعەل تەمۆ" لە واشینگتۆن بەڕێوە چوو
دوای نیوەڕۆی رۆژی دووشەممە رێكه‌وتی 18ی ره‌زبه‌ری 1390ی هه‌تاوی کۆمەڵێک لە کەسایەتیی ئازادیخوازی کورد و عەرەبی سووریە لە واشینگتۆن، بە مەبەستی رێزگرتن لە یاد و بیرەوەریی شەهید مەشعەل تەمۆ كه‌سایه‌تیی ناسراوی كوردی سووریه و وته‌بێژی رەوتی "المستقبل"ی كورد لەو وڵاتە، کوڕێکی پرسە و ماتەمینیان پێکهێنا.
کۆڕی ماتەمینی شەهید مەشعەل تەمۆ لەگەڵ پێشوازیی بەرچاوی دانیشتووانی کورد و سووریایی نیشتەجێ لە دەڤەری واشینگتۆن بەڕەوڕوو بوو.
هه‌روه‌ها رەحیم رەشیدی بە نوێنەرایەتی کۆمیتەی حیزب لە ئەمریکا لەو کۆڕەدا بەشداریی کرد و وێڕای بەرز نرخاندنی خەبات و تێکۆشانی شەهید مەشعەل تەمۆ لە پێناوی ئازادیدا، هاودەردی و هاوخەمی کۆمیتەی حیزبی دێموکرات لە ئەمریکا و پەیامی هاوخەمی دەفتەری سیاسی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێرانی پێڕاگەیاندن.
جێگای ئاماژه‌یه بەشداریی حیزبی دێموکراتی کوردستان له‌و پرسه‌دا له‌لایه‌ن رێكخه‌رانی كۆڕه‌كه‌وه بەرز نرخێنرا.
Beşdariya nûnerê PDK Îran-Amerîka di pirseya şehîd “Meşiel Temo” de li Waşîngtonê
K\media: Piştînîvroya roja Dûşmî berwar 10’ê Çiriya Pêşîn, hejmarek ji kesayetiyên azadîxwaz ên Kurd û Ereb ên Sûriyê li Waşîngtonê, ji bo rêzgirtin ji “Meşiel Temo” kesayetiyê navdar yê Kurdê Sûriyê û berdevkê tevgera “Elmsuteqbil”, korra pirse û sersaxiyê pêkanîn.
Rehîm Reşîdî bi nûneratiya Komîteya PDK Îranê- Amerîka, di vê korrê de beşdar bû û hevxemiya Komîteya han û peyama sersaxiya PDK Îranê bi nêzîkên Meşiel Temo ragihand.
Pêkînerên vê korê, beşdariya PDK Îranê di vê korrê de bilind nirxandin.
مراسم ادای احترام به مشعل تمو در واشنگتن برگزار شد
ک/میدیا: روز دوشنبه ـ 18 مهرماه ـ مجموعه‌ای از شخصیت‌های آزادی‌خواه کُرد و عرب سوریهای در واشنگتن، مراسمی را به مناسبت ادای احترام به مشعل تمو، یکی از رهبران کُردهای سوریه و سخنگوی روند "المسقبل" کُرد در این کشور، برگزار کردند.
در این مراسم رحیم رشیدی، به نمایندگی از کمیته‌ی حزب دمکرات کردستان ایران در آمریکا شرکت کرد، و ضمن ارج نهادن به مبارزات و فعالیتهای مشعل تمو در راه آزادی، مراتب تأسف و همدردی کمیته‌ی حزب در آمریکا و همچنین دفتر سیاسی حدکا را اعلام کرد.
مراسم ادای احترام به مشعل تمو با استقبال کُردها و سوریهای مقیم واشنگتن روبرو شد.
کۆڕی ماتەمینی شەهید "مەشعەل تەمۆ" لە واشینگتۆن بەڕێوە چوو
دوای نیوەڕۆی رۆژی دووشەممە رێكه‌وتی 18ی ره‌زبه‌ری 1390ی هه‌تاوی کۆمەڵێک لە کەسایەتیی ئازادیخوازی کورد و عەرەبی سووریە لە واشینگتۆن، بە مەبەستی رێزگرتن لە یاد و بیرەوەریی شەهید مەشعەل تەمۆ كه‌سایه‌تیی ناسراوی كوردی سووریه و وته‌بێژی رەوتی "المستقبل"ی كورد لەو وڵاتە، کوڕێکی پرسە و ماتەمینیان پێکهێنا.
کۆڕی ماتەمینی شەهید مەشعەل تەمۆ لەگەڵ پێشوازیی بەرچاوی دانیشتووانی کورد و سووریایی نیشتەجێ لە دەڤەری واشینگتۆن بەڕەوڕوو بوو.
هه‌روه‌ها رەحیم رەشیدی بە نوێنەرایەتی کۆمیتەی حیزب لە ئەمریکا لەو کۆڕەدا بەشداریی کرد و وێڕای بەرز نرخاندنی خەبات و تێکۆشانی شەهید مەشعەل تەمۆ لە پێناوی ئازادیدا، هاودەردی و هاوخەمی کۆمیتەی حیزبی دێموکرات لە ئەمریکا و پەیامی هاوخەمی دەفتەری سیاسی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێرانی پێڕاگەیاندن.
جێگای ئاماژه‌یه بەشداریی حیزبی دێموکراتی کوردستان له‌و پرسه‌دا له‌لایه‌ن رێكخه‌رانی كۆڕه‌كه‌وه بەرز نرخێنرا.
