Archive

Sunday, January 31, 2021

سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا له‌ چوار ساڵی داهاتوودا


شاندی ڕێكخراوی تەندورستی جیهانی چۆتە چین بۆ لێكۆڵینەوە



سەرەڕای بەربەستی بەردەوام و ڕێگری كردنی چین، لە ئاكامدا تیمی سەر بە ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، بە مەبەستی لێکۆڵینەوە لە بنەماكانی سەرهەڵدانی کۆڤید-19، ماوەی دوو ڕۆژە لە وڵاتی چین خەریكی بەدواداچونن. تیمەكە ڕۆژی شەممە چونە ئەو نەخۆشخانەی كە لە سەرەتاوە لە شاری ووهان چارەسەی تووشبووانی كڕۆنای دەكرد.
پیتەر داسزاک یەكێك لە ئەندامی تیمەکە لە تویتێکدا نووسیوویەتی: "ئەمە دەرفەتێکی بایەخدارە بۆ راوێژ كردنی ڕووبەڕوو لەگەڵ ئەو کارمەندانەی تەندروستی کە لەوکاتە گرینگەدا لەوێ شەڕی دژ بە کۆڤیدیان دەکرد."
ماریۆن کۆپماناس، ئەندامێكی دیكەی شاندەكە دەڵێ: ”هەنووكە لە سەردانی نەخۆشخانەی شینیانتان گەڕاینەوە لە ووهان، ئەو نەخۆشخانەیە لەسەرەتای بڵاوبوونەوەی پەتاكەدا تەرخان كرابوو بۆ چارەسەرکردنی گیرۆدەبووانی کۆرۆنا. ڕووداوەكان هاوچەشنی ئەو بەسەرهاتانەیە كە لە پزشکانی بەشی چاودێری وردی نەخۆشخانەکانی خۆمان بیستوومە."
ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی دەڵێت مەبەست لەم لێکۆڵینەوەیە ئەوە نییە لایەنێک تاوانبار بكرێ، بەڵکوو ئامانج ئەوەیە بزانیین سەرەتا پەتاكە چۆن بڵاوبۆتەوە تاكوو لە داهاتوودا ڕێگری لە پەتای هاوچەشن بكرێ.
پەتای جیهانداگری كۆرۆنا لە مانگی دێسەمبەری 2019 لە شاری ووهانی چین سەریهەڵداو زۆربەی ولاتانی جیهان چین بەوە تۆمەتبار دەكەن. كە راستیەكانی گرێدراو بەم پەتایەی شاردۆتەوە. ئێستا كۆڕۆنا پتر لە 200 وڵاتی جیهانی گرتۆتەوە. تاكوو هەنووكە لە جیهاندا نزیك بە 103 میلیۆن 
.كەس تووشی ڤایرۆسی كۆڕۆنا بوون و پتر لە 2 میلیۆن و 226 هەزار كەس بەم هۆیەوە گیانیان لە دەست داوە.
#مسته‌ر_كورد


Saturday, January 30, 2021

واشنگن ئاسانكاری بۆ مانه‌وه‌ی په‌نابه‌رانی سوریا ده‌كات



له‌ كاتێكدا بەڕێوەبەرایەتی پێشووی ئه‌مریكا، به‌ هۆی له‌ ئارادابوونی شه‌ڕ دوو جار مۆڵەتی مانەوەی کاتی بۆ په‌ناخوازه‌ سوریاییەکان درێژ كردبوه‌وه‌، رۆژی هه‌ینی وەزارەتی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌مریكا له‌ به‌یاننامه‌یه‌ك دا ئاشكرای كه‌ وڵاته‌یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا ماوه‌ی مانه‌وه‌ی كاتی بۆ نزیك به 7000 هه‌زار كه‌س له‌ هاوڵاتیانی سوریا درێژ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ هه‌نووكه‌ له‌ ئه‌مریكا ده‌ژین.
دەیڤد پیکۆسکی وه‌زیری ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی به‌ وه‌كاله‌ت له‌م به‌ستێنه‌دا رایگه‌یاند: "وەزارەتی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی، مۆڵەتی مانەوەی 6,700 هاوڵاتی سوریا تاكوو مانگی سێپته‌مبه‌ری 2022 درێژ دەکاتەوە، هاوكات رێگاش ده‌دات ‌ 1,800 كه‌سی دیكه‌ی‌ خه‌ڵكی سوریا داخوازی مانه‌وه‌ی كاتی له‌ ئه‌مریكا پێشكه‌ش بكه‌ن."
له‌ به‌شێكی دیكه‌ی به‌یاننامه‌ی وه‌زاره‌تی ئاماژه‌ بۆ كراودا هاتوه‌: "شه‌ر له‌ سوریا بۆته‌ هۆكاری ئه‌وه‌ی خه‌ڵك به‌رده‌وام پێویستیان به‌ هاوكاری مرۆیی هه‌بێ، ئاواره‌كان زۆرتر بن، خۆراك كه‌م بێ، ئاوی خاوێن بۆ خواردنه‌وه‌ كه‌م و سنوورداره‌و خه‌زمه‌تگوزاری له‌شساغینكه‌مه‌و ئه‌مانه‌ش هۆكاری خاپوربوونی ژێرخانی وڵاته‌كه‌ن. به‌م هۆیانه‌وه‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ئاواره‌كان و دابین كردنی ئاسایشیان له‌ ئارادا نیه‌."
له‌ به‌یاننامه‌كه‌ی وه‌زاره‌تی ئاماژه‌ بۆ كراودا باس له‌وه‌ كراوه: "شەڕی نێوخۆیی كۆتایی نه‌هاتوه‌و خه‌ڵكی مه‌ده‌نی له‌و شه‌ڕه‌دا به‌ ئه‌نقه‌ست ده‌كرێنه‌ ئامانج و وێرای به‌كارهێنانی چه‌كی شیمیایی، منداڵان بۆ شه‌ڕ كردن به‌كار ده‌هێنرێن و چه‌كدار ده‌كرێن."
له‌ به‌یاننامه‌كه‌ی وه‌زاره‌تی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی دا، تیشك خراوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ كه‌‌ شەڕی نێوخۆی سوریا كۆتایی نه‌هاتوه‌و خه‌ڵكی مه‌ده‌نی له‌و شه‌ڕه‌دا به‌ ئه‌نقه‌ست ده‌كرێنه‌ ئامانج و وێرای به‌كارهێنانی چه‌كی شیمیایی منداڵان بۆ شه‌ڕ كردن به‌كار ده‌هێنرێن و چه‌كدار ده‌كرێن.
شه‌ری نێوخۆیی سوریا له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 2011وه‌ سه‌ری هه‌ڵداوه‌، وڵاته‌كه‌ بۆته‌ مه‌یدانی ململانێ و ره‌مبازێنی وڵاتانی نێوچه‌یی و نێوده‌وڵه‌تی و به‌‌ میلیۆنان كه‌س ئاواره‌و ماڵ به‌ كۆڵ بوون، شه‌ڕه‌كه‌ سه‌دان هه‌زار كوژراو برینداری لێكه‌وتۆته‌وه‌و ئاسۆیه‌ك بۆ كۆتایی نزیك مه‌ودای ئه‌و قه‌یرانی فره‌ ڕه‌هه‌نده‌ له‌ ئارادا نیه‌.
ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدایه‌ گییەر پێدەرسن، نوێنەری تایبەتی نەتەوەیەکگرتوەکان بۆ سووریا، له‌ نوێترین لێدوانیدا رایگەیاند، لە کۆبوونەوەکانی ئەم هەفتەی شاندنی نووسینەوەی دەستووری سووریا بێ هیوا بووەو هیچ رێککەوتنێک نه‌هاتۆته‌ ئاراوه‌و له‌م به‌ستێنه‌دا رێژیمی سوریای تاوانبار كردو به‌ هۆكاری به‌ربه‌ست له‌به‌رده‌م رێكه‌وتندا ناوی برد كه‌ گشت پێشنیار و گه‌ڵاڵه‌كانی رێكه‌وتن و كۆتایی. هێنان به‌ شه‌ڕی له‌و وڵاته‌ ره‌ت كردۆته‌وه‌

Friday, January 29, 2021

ناوه‌ڕۆكی پەیوه‌ندی ته‌له‌فۆنی وه‌زیرانی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكا و عێراق



رەحیم رەشیدی K24 واشنگتن

ئێواره‌ی رۆژی پێنجشه‌ممه‌، نێد پـرایس، گوتەبێژی ئۆفیسی وەزیری دەرەوەی ئه‌مەریكا، لە ڕاگەیه‌ندراوێكدا ئاشكرای كرد، ئەنتۆنی بلینکن و فوئاد حوسێن، لە پەیوەندیـیەکی تەلەفۆنیدا پێكه‌وه‌ قسه‌یان كردوه‌ و ده‌رباره‌ی پته‌وتركردنی پێوه‌ندییه‌كانی نێوان واشنتن و به‌غدا ئاڵوگۆڕی بیروڕایان كردوه‌.

به‌رپرسه‌كه‌ی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه سه‌باره‌ت به‌ ناوه‌ڕۆكی ئه‌و پێوه‌ندییه‌ ته‌له‌فونییه‌‌ گوتی: "وه‌زیرانی ده‌ره‌وه‌‌، سه‌باره‌ت به‌ گوتووێژی درێژخایه‌نی نێوان هەر دوو وڵات پێداگریان كردووەته‌وه‌ و هاوكات جه‌ختیان له‌سه‌ر ئەو بنەمایانە كردووەته‌وه، كه‌ ھەردوو لایه‌ن له‌ دووتووێی رێکەوتنی ستراتیژیدا لەسەری پێكهاتوون".

وەزیری دەرەوەی ئه‌مەریكا، وێڕای ده‌ربڕینی پشتیوانی بۆ به‌ڕێوه‌چوونی هه‌ڵبژاردنی پێشوه‌خت، هاوكات داوایكردوه‌ حكوومه‌تی عێراق له‌ هه‌وڵه‌كانی بۆ بەدیهێنانی ویسته‌كانی خەڵکی عێراق به‌رده‌وام بێت و كار بۆ یه‌كسانی و دادپه‌روه‌ری بكه‌ن.

وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ له‌ به‌شێكی دیكه‌ی قسه‌كانیدا، به‌ڵێنی به‌ هاوتا عێراقیه‌كه‌ی داوه،‌ كه‌ واشنتن له‌ هاوكاریكردنی عێراق به‌رده‌وام ده‌بێت تاكوو بتوانن كێشه‌ ئابوورییه‌كانیان چاره‌سه‌ر بكه‌ن له‌ دۆخێكدا، كه‌ په‌تای كۆرۆنا له‌ ئارادایه‌.

له‌ پاڵ ئه‌مانه‌دا، بلینكن به‌ڵێنی به‌ فواد خوسێن داوه‌، ئه‌مەریكا هاوكاری و پشتیوانی عێراق ده‌كات بۆ جێبه‌جێكردنی به‌رنامه‌كانی ریفۆرم و له‌و بواره‌شدا هه‌وڵ ده‌ده‌ن ھەر دوو لایه‌ن پەیوه‌ندییه‌ بازرگانی و ئابوورییه‌كانیان له‌ پێناو دابینكردنی به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ر دوو لادا په‌ره‌ پێبده‌ن.

له به‌شێكی دیكه‌ی ئه‌و پەیوه‌ندییه‌ ته‌له‌فۆنییه‌دا، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مەریكا پرسه‌ و سه‌ره‌خۆشی له‌ خه‌ڵكی عێراق كردووه‌ سه‌باره‌ت به‌ هێرشە تیرۆریستییه‌كانی هەفتەی رابردووی شاری بەغدا و پارێزگای سەلاحەدین، كه‌ له‌ لایه‌ن داعشه‌وه‌ ئەنجامدرابوون و له‌ ئاكامدا كۆمه‌ڵێك كوژراو برینداری لێكه‌وته‌وه‌.

Thursday, January 28, 2021

سه‌رۆك بایده‌ن به‌م شێوه‌ پاشه‌كشه‌ به‌ ئێران ده‌كا



بایده‌ن و پۆتین به‌ ته‌له‌فوون قسه‌یان كردوه‌


ره‌حیم ره‌شیدی\ واشنگتن

جێن ساکی وتەبێژی کۆشکی سپی، لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا باسی له‌وه‌ كرد سەرۆک بایدن دوانیوه‌رۆی دوێنی سێشەممە، له‌ رێگای پێوه‌ندیه‌كی ته‌له‌فوونیه‌وه‌ له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی رووسیا ڤلاده‌میر پۆتین قسه‌ی كردو نیگه‌رانی خۆی سه‌باره‌ت به‌ ده‌رمانداوكردنی ئالێکسی ناڤاڵنی كه‌سایه‌تی به‌رهه‌ڵستكاری ده‌سه‌ڵاتی ڕووسیا ده‌ڕبڕیه‌وه‌. 

سه‌رۆك بایده‌ن پشتیوانی وڵاته‌كه‌ی بۆ هاوپه‌یمانی ناتۆو هه‌روه‌ها سەروەری وڵاتی ئۆکرانیا له‌ بەرامبەر هه‌نگاوه‌ دوژمنکاریـیەکانی ڕووسیادا، دووپات كردۆته‌وه‌.

له‌ به‌شێكی دیكه‌ی قسه‌و باسی نێوان دوو سه‌رۆك دا باس له‌وه‌ كراوه‌ كه‌ پێویسته‌‌ دوو لایه‌ن بۆ ماوه‌ی ٥ ساڵی دیكه‌‌ رێكه‌وتنی نیوستارت درێژبكه‌نه‌وه‌.

كۆشكی كرملێن لای خۆیەوە ڕایگەیاندوه‌ سه‌رۆك پۆتین بە هاوتا ئه‌مریكایه‌كه‌ی راگه‌یاندوه‌ مۆسكۆ پشتیوانی لە ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیـیەکانی نێوان دوو وڵات دەکات، به‌ چه‌شنێك‌ لە بەرژەوەندی هەردوو ولاو گشت جیهان دا بێ.

 ئه‌م پێوه‌ندیی و قسه‌ كردنانه‌ی هه‌ر دوو سه‌رۆك، پاش ئه‌وه‌ دێت كه‌ رۆژی شه‌ممه‌، ‌هه‌زاران  خۆپیشاندەر، بۆ پشتیوانی کردن لە ئالێکسی ناڤاڵنی، ڕەخنەگری سیاسه‌ته‌كانی رووسیا، خۆپیشاندانیان کرد كه‌ له‌ ئاڵمانیاوه‌ گه‌رایه‌وه‌ مۆسكۆ، ناوبراو پاش ژه‌هرخواردن كردنی له‌ لایه‌ن رووسیاوه‌، بۆ چاره‌سه‌ر چبوه‌ ده‌ره‌وه‌ی وڵات.

ماریا زاخارۆڤا، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا بە میدیای ڕوسیای ڕاگەیاند: "جێگری وەزیری دەرەوەی ڕوسیا، وتووێژی لەگەڵ باڵیۆزی واشگنتن دا کردووە، و سه‌باره‌ت به‌ كرده‌وه‌كانی ئه‌مریكاو بڵاوكردنه‌وه‌ی په‌یامه‌كانی باڵوێزخانه‌، ناڕەزایه‌تی ده‌ربڕیه‌وه‌و ئه‌و كرده‌وانه‌ی به‌ هاندانی خۆنیشانده‌ران و ده‌ستێوه‌ردان له‌ كاروباری نێوخۆیی رووسیا لێكداوه‌ته‌وه‌."

هاوكات وتەبێژێکی باڵیۆزخانەی ئه‌مریكا لە مۆسکۆ دەڵێت: "ئەوەی بڵاوکراوەتەوە کارێکی ئاساییە بۆ باڵیۆزخانەو کونسوڵخانەکانی ئه‌مریكا بۆ ئه‌وه‌ی هاوڵاتیان له‌ ئالۆزییه‌كان ئاگادار بكه‌نه‌وه‌ تاكوو ئاگاداری سڵامه‌تی و پاراستنی خۆیام بن."

له‌ ماوه‌ی حه‌تووی ڕابردوودا، سه‌رۆك بایده‌ن له‌گه‌ڵ سه‌رۆكه‌كانی فه‌رانسه‌و مه‌كسیك و هه‌روه‌ها سه‌رۆك وه‌زیرانی بریتانیاو كه‌نه‌دا به‌ ته‌له‌فوون قسه‌ی كردوه‌و له‌سه‌ر كاری هاوبه‌ش له‌ ئاستی نێوده‌وڵه‌تی دا پێداگری كردۆته‌وه‌. ئه‌م هه‌نگاوانه‌ش وه‌كوو بایه‌خپێدانی به‌رێوه‌به‌رایه‌تی بایده‌ن به‌ هاوبه‌شه‌ نێونه‌ته‌وییه‌كان لێكده‌درێته‌وه‌.

واشنگتن به‌ توندی كردوه‌ تیرۆریستییه‌كانی به‌غدای مه‌حكووم كرد.



ره‌حیم ره‌شیدی\ واشنگتن



پێشنیوەڕۆی دوێنێ پێنجشەممە، لە نێوه‌ڕاستی شاری بەغدا دوو كرده‌وه‌ی خۆکوژی لە گۆڕەپانی تەیەران هاتنه‌ ئاراوه‌و ئه‌مه‌ش كاردانه‌وه‌ی نێوخۆیی، نێوچه‌یی و نێوده‌وڵه‌تی لێكه‌وته‌وه‌ كه‌ گشتیان به‌ بایه‌خه‌وه‌ باس له‌ گرینگی ئاسایش و سه‌قامگیری عێراق ده‌كه‌ن.

هه‌ر له‌م به‌ستێنه‌دا، وه‌زاره‌تی كاروباری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا، له‌ به‌یاننامه‌یه‌ك دا،  ئه‌و په‌لاماره‌ خۆكوژیانه‌ی به‌ توندی مه‌حكووم كرد.

دوابه‌ دوای ته‌قینه‌وه‌كان، دانیەل بی سمێت کە بە شێوەی کاتی کارەکانی وەزیری دەرەوەی بەڕێوە دەبات، له‌ به‌یاننامه‌یه‌ك دا كه‌ نوسخه‌یه‌كی بۆ كوردستان تی ڤی ناردراوه‌، نووسیویه‌تی: "ئێمە بەتوندترین شێوە هێرشە تیرۆریستییه‌كانی ئەمرۆی بەغدا مەحکووم دەکەین. له‌ دوو كرده‌وه‌ی تەقینەوەدا‌ لانیکەم 32 کەسیان کوژراون و ژمارەیەکی پتریش بریندار بوون. ئەو تەقینەوانە كرده‌وه‌ی کوشتنی بەکۆمەڵه‌و به‌ بیرهێنه‌ره‌وه‌یه‌كی ناخۆشی تیرۆریزمه‌ کە به‌رده‌وام درێژەی هەیەو هەڕەشە لە ژیانی عێراقییه‌ بێتاوانه‌كان دەکات. ئێمە به‌ قوڵی سەرەخۆشی له‌ بنه‌ماڵه‌ی قوربانییه‌كان ده‌كه‌ین، هه‌روه‌ها هیواخوازین برینداره‌كان هه‌رچی زووتر چاك ببنه‌وه‌."

پاش ئه‌و رووداوه‌ تیرۆریستیه‌ش سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان لە بەیاننامەیەکدا سه‌رکۆنه‌ی هێرشه‌کەی کردو رایگەیاند "ئه‌م هێرشه‌ تيرۆریستيیانه‌ نيشانده‌رى قه‌باره‌ى مه‌ترسييه‌كانى تيرۆرن و لايه‌نه‌ په‌يوه‌ندیداره‌كان و ته‌واوى هێزه‌ سياسييه‌كانى وڵات ده‌خه‌نه‌ به‌رده‌م به‌رپرسایه‌تی نيشتمانى بۆ ته‌بايى، يه‌كڕيزى، هاوبه‌شى و پێكه‌وه ‌كاركردن له‌پێناو به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى ئاڵنگارییەکان و ده‌ربازكردنى وڵات له‌ مه‌ترسى و ئاڵۆزى و كێشه‌ و قه‌يرانه‌كان".

هاوكات مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان لە تویتێکدا وێرای ده‌ربڕینی هاوخەمیی خۆی بۆ كه‌سوكاری قوربانیانی تەقینەوەکانی بەغدا ئاماژەی بەوەش کردوه‌ كه‌: "هەرێمی کوردستان ئامادەی هاوکاری و پاڵپشتییە".

 نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق لە تویتێکدا سەرکۆنەی کردەوە خۆکوژییەکانی به‌غدای كردوه‌و ده‌ڵێ: "ئەم کردە چەپەڵانە نابنە هۆی لاوازکردنی کاروانی عێراق بەرەو سەقامگیری و خۆشگوزەرانی".

تەقینه‌وه‌كان له‌ لایه‌ن داعشه‌وه‌ ئه‌نجام دراون . 

‌وەین مه‌رۆتۆ، گوته‌بێژی هێزی هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تی دژ به‌ داعش لە تویتێكدا بە زمانی كوردی ئاشكرای كرد ، له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 2021ـه‌وه‌ تا ئێستا هاوپه‌یمانان له‌ عێراق و سووریا 68 ئۆپه‌راسیۆنیان له‌ دژی چه‌كدارانی رێكخراوی داعش ئه‌نجامداوه‌.

بە گوێره‌ی زانیارییه‌كانی هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تی بۆ تێكشاكاندنی داعش، كه رێكه‌وتی 10ی مانگی 9ی 2014 به‌ سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا پێكهات و هه‌نووكه‌ 83 وڵات تێیدا ئه‌ندامن،  له‌ ساڵی 2020دا، ئه‌و هاوپه‌یمانییه،‌ 55 چالاكی دژی داعش ئه‌نجام داوه‌، له‌ ئاكامی ئه‌و هه‌نگاوانه‌شدا 31 سەرکردەی داعش و 56 ئەندامی رێكخراوه‌كه‌ رێگریان لێكراوه‌و نه‌یانتوانیوه‌‌ کردەوەی تیرۆریستی به‌ڕێوه‌به‌رن. به‌ڵام ئه‌و هاوپه‌یمانییه‌ جیهانییه‌ پێی وایه‌ هێشتاش داعش هەڕەشه‌یه‌ له‌سەر ئاسایشی عێراق.

له‌ ماوه‌ی 3 ساڵی ڕابردوودا هێرشی له‌م چه‌شنه‌ له‌ به‌غدا نه‌هاتۆته‌ ئاراوه‌. 

چاوه‌رێ ده‌كرێ ڕاده‌ی كوشتن و برینداره‌كانی ئه‌م ڕووداوه‌ له‌وه‌ پتر بێ كه‌ وەزارەتی تەندروستی و ژینگەی عێراق ڕایگه‌یاندوه‌.

له‌وانیه‌ هێرشبه‌رانی سه‌ر كۆنگرێس ٢٠ ساڵ به‌ند بكرێن

 



ره‌حیم ره‌شیدی\ كوردستان ٢٤

رۆژی 6ی مانگ، لە کاتێکدا کۆنگرێسی ئەمریکا سەرقاڵی پەسندکردنی ده‌رئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی 2020 و بردنه‌وه‌ی جۆو بایدن وەکوو سەرۆکی نوێی ئەمریکا بوو، لایه‌نگرانی تره‌مپ كه‌ له‌ سه‌راسه‌ری وڵاته‌وه‌و له‌سه‌ر داوای ناوبراو هاتبونه‌‌ واشنگتن، په‌لاماری كۆنگرێسیان دا، ئەمەش له‌ نێوخۆی ئه‌مریكاو ده‌ره‌وه،‌ کاردانەوەو نیگه‌رانی زۆری لێكه‌وته‌وه‌.

 لایه‌نگرانی تره‌مپ به‌ هێرش كردن بۆسه‌ر كۆنگرێس، یاسایان پێشێل كرد، هه‌ر زوو به‌رپرسانی ئاسایشی وڵات و ناوه‌نده‌كانی دادوه‌ری رایانگه‌ید‌ كرده‌وه‌ی له‌م چه‌شنه‌ رێگاپێدراو نیه‌و په‌لامارده‌ران به‌ جیددی رووبه‌رووی یاسا ده‌كرێنه‌وه‌و سه‌زا ده‌درێن.

گرێدراو به‌م باسه‌وه‌ مایکڵ شیریوەین، داواکاری گشتیی وڵاته‌یه‌كگرتوه‌كانی ئەمریکا ئاشكرای كرد: "تاوەکو ئێستا 150 کەس به‌وه‌ تاوانبارن‌ به‌ شێوه‌ی راستەوخۆ لە هێرشەکانی سەر کۆنگرێس دا ده‌ستیان هه‌بوه‌، نزیکەی 50 کەس له‌وان لە لایەن دادگاکانی واشنگتنه‌وه‌ لێكۆڵینه‌وه‌یان لێده‌كرێت. له‌وانه‌یه‌ ژمارەی تۆمەتباران نزیك به‌ 400 کەس بن، ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ش له‌ ئارادایه‌ راده‌ی تۆمه‌تبارانی ئه‌م رووداوه‌و له‌وش پتر بێ."

شیریوەین له‌ درێژه‌ی زانیارییه‌كانی دا ده‌رباره‌ی دۆسیه‌ی تاوانوه‌پاڵدراوان وتی:  "له‌ ده‌ستپێكی دانیشتنه‌كانی دادگادا، بەو كه‌یسانه‌ راگه‌یشتین كه‌ تاوانه‌كانیان سووك بوو، ئه‌وانه‌ش ئه‌و كه‌سانه‌ بوون كه‌ به‌ شێوه‌ی نایاسایی و رێگه‌پێنه‌دراو‌  چەکیان هه‌ڵگرتبوو كه‌ به‌ زۆر چبونه‌ نێو كۆنگرێس، لێ دواتر  په‌رژاینه‌ سه‌ر دۆسیه‌ قورسەکان و له‌وانیه‌ به‌شێك له‌وان ماوه‌ی 20 ساڵ بكرێنه‌ به‌ندیخانه‌؛ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌م باره‌وه‌ به‌رده‌وام ده‌بێ."

به‌ هۆی ئه‌م روه‌وانه‌وه‌، نانسی پیلۆسی سه‌رۆكی كۆنگرێس، داوای له‌ مایك پێنس جێگری سه‌رۆك كرد‌ ماده‌ی 25ی ده‌ستوور بۆ له‌سه‌ركار لادانی تره‌مپ كارا بكات، كاتێك پێنس ئاماده‌ نه‌بوو ئه‌م هه‌نگاوه‌ بنێ، رێكه‌وتی 14ی مانگ، دانیشتنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی ئەمریکا بۆ لێپێچینەوە لە دۆناڵد ترەمپ هاته‌ ئاراوه‌و بە زۆرینەی دەنگی 232 ئەندام  کە 10 كه‌سیان لە کۆمارییەکان بوون، بریاری لێپێچینه‌وه‌یان له‌ تره‌مپ په‌سه‌ند كرد.

رۆژی 26ی مانگ دۆسیه‌كه‌ له‌ لایه‌ن ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌رانه‌وه‌، راده‌ستی ئه‌نجوومه‌نی پیران كرا. بڕیارە رێكه‌وتی‌ 8ی مانگی داهاتوو، ئەنجوومەنی پیرانی ئەمەریکا، بۆ لێپێچینه‌وه‌ له‌ ترەمپ کۆببێتەوە، بەڵام ئه‌م بابه‌ته‌ پێویستی به‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌بێ لە کۆی 100 ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەران، 17 ئەندامی کۆمارییەکانیش دەنگ بە لێپرسینەوە و تۆمەتبارکردنی دۆناڵد ترەمپ بدەن.

تره‌مپ یه‌كه‌مین سه‌رۆكی ئه‌مریكایه‌ له‌ مێژوودا كه‌ له‌ ماوه‌ی سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی دا دوو جار لێپێچینه‌وه‌ی لێده‌كرێ.

Tuesday, January 26, 2021

سپای ئیسرائیل ئاماده‌ی هێرشه‌ بۆسه‌ر ئێران


#مسته‌ر_كورد

ئەنتۆنی بلینکن بوه وەزیری دەرەوە






ئه‌مرۆ سێشه‌ممه‌، رێكه‌وتی 26ی مانگ، ئه‌نجوومه‌نی پیران، ئەنتۆنی بلینکن، به‌ربژێری سەرۆک جۆو بایدن، بۆ وه‌رگرتنی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا، پەسەند کرد.
رۆژی دووشه‌ممه‌، كۆمیته‌ی پێوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌نجوومه‌نی پیران، به‌ 15 ده‌نگی به‌ڵێ له‌ به‌رانبه‌ر 3 ده‌نگی نه‌خێردا، به‌ربژێری بلینكنی بۆ پۆستی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ په‌سه‌ند كردبوو. ته‌د كروز، ره‌ند پاوڵ و جۆن باراسۆ ئه‌و سێ سه‌ناتۆره‌ بوون كه‌ ده‌نگی نایان به‌ به‌ربژێره‌كه‌ی جۆو بایده‌ن بۆ وه‌رگرتنی پۆستی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ دا.
له‌ ده‌نگدانی ئه‌نجوومه‌نه‌كه‌دا، بلینكن به‌ 78 ده‌نگی به‌ڵێ له‌ بەرامبەر 22 ده‌نگی نه‌خێردا سه‌ركه‌وتنی به‌ ده‌ست هێناو وه‌كوو 71یه‌كه‌مین وه‌زیری ده‌ره‌وی ئه‌مریكا‌ به‌ فه‌رمیی ده‌ست به‌كار بوو.
وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ ماوه‌یه‌كی زۆر له‌ نزیكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ جۆو بایده‌ن وه‌كوو ڕاوێژكاری ناوبرواو كاری كردوه‌ له‌و كاته‌ی‌ بایده‌ن سه‌رۆكی كۆمیته‌ی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌نجوومه‌نی پیران بوه‌. هه‌روه‌ها له ساڵی‌ 2009دا، کاتێک جۆو بایدن بوو بە جێگری سه‌رۆكی ئه‌مریكا، ئه‌نتۆنی پـۆستی ڕاوێژکاری ئاسایشی نەتەوەیی جێگری سەرۆکی گرته‌ ده‌ست و له‌ نزیكه‌وه‌ درێژه‌ی به‌ كار كردن له‌گه‌ڵ بایده‌ن دا. دواتر له‌ ساڵی 2014 بلینكن وه‌كوو جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ ئه‌ركی وه‌ئه‌ستۆ گرت كه‌ له‌و كاته‌دا جۆن كێری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ بوو.
ئانتۆنی بلینكن، ته‌مه‌نی 58 ساڵه، له‌ زانکۆی هارڤەرد بڕوانامەی بەکالۆریۆسی وەرگرتووە، دواتر لە زانکۆی کۆلۆمبیا، بڕوانامەی دکتۆرای لە یاسادا بەدەستهێناوە. بلینكن شه‌شه‌مین به‌ربژێری جۆو بایده‌نه‌ كه‌ له‌ لایه‌ن ئه‌نجوومه‌نی پیرانه‌وه‌ متمانه‌ی پێده‌به‌خشرێ.
#مستر_كورد

سێ زلهێزه‌كه‌ی ئه‌وروپا پشتیوانی خۆیان بۆ سعوودیه‌ ده‌رده‌بڕن





دوای ئه‌مه‌ریكا، سێ وڵاته‌ زلهێزه‌كه‌ی ئه‌وروپا، فەرەنسا، بەریتانیا و ئه‌ڵمانیا، له‌ راگه‌یه‌ندراوێكی هاوبه‌شدا، به‌ توندی هێرشه‌ ئاسمانییه‌كانی سه‌ر سعوودیه‌یان مه‌حكووم كرد.

له‌ به‌شێكی ئه‌و راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌دا هاتووه‌: "ئاراسته‌كردنی مووشەک و به‌كارهێنانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان؛ ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکە تێکدەدات کە پێوه‌ی پابەندبووین. ئێمه‌ سه‌ر له‌ نوێ پێداگری له‌سه‌ر ئاسایش و پارێزراوی خاکی سعودیه‌ ده‌كه‌ین".

رۆژی شەممەی رابردوو، سعوودیە رایگەیاند هێزەکانیان بەرپەرچی هێرشێکی ئاسمانییان له‌سه‌ر ئاسمانی ریازی پایته‌خت داوه‌ته‌وه‌.

سعوودیە سه‌باره‌ت به‌و هێرشانه هیچ لایەنێکی تۆمەتبار نەکردووە، هاوكات حوسییەکانی یه‌مه‌ن رایانگه‌یاندووه‌، هیچ پەیوەندییان بەو هێرشانه‌وه‌ نییه‌.

پاش هێرشه‌كان، وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكا له‌ به‌یاننامه‌یه‌كدا رایگه‌یاند، "ئه‌مه‌ریكا به‌توندی ئیدانه‌ی هێرشه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سه‌ر ریازی پایته‌ختی سعوودیه‌ ده‌كات. ئه‌و جۆره‌ هێرشانه‌ پێچه‌وانه‌ی یاسا نێوده‌وڵه‌تییه‌كانن و له‌ دژی هه‌موو ئه‌و هه‌وڵانه‌ن، كه‌ له‌پێناو به‌ره‌وپێشبردنی ئاشتی و سه‌قامگیری ده‌درێن."

سه‌رۆكی نوێی ئه‌مه‌ریكا، جۆو باید‌ن له‌ یه‌كه‌م راگه‌یه‌ندراوی فه‌رمیدا، دوای ده‌ستبه‌كاربوونی رایگه‌یاند، هاوكاری سعوودیه‌ ده‌بێت له‌ سزادانی ئه‌و لایه‌نانه‌ی هێرش ده‌كه‌نه‌ سه‌ر ئه‌و وڵاته‌.

هاوكات فه‌یسه‌ڵ بن فه‌رحان، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی سعوودیه‌ رایگه‌یاند، وڵاته‌كه‌ی گه‌شبینه‌ به‌وه‌ی كه‌ به‌ ده‌ستبه‌كاربوونی ئیداره‌ی نوێی ئه‌مه‌ریكا، په‌یوه‌ندییه‌كانیان له‌گه‌ڵ واشنتن به‌ نایابی ده‌مێننه‌وه‌.

#مسته‌ر_كورد

گاردی نیشتمانی به‌مزووانه‌ واشنتن چۆڵ ناكات




ره‌حیم ره‌شیدی

به‌ مه‌به‌ستی پاراستنی ئاسایشی پایته‌خت و ده‌ستاوده‌ستكردنی ئاشتیانه‌ی ده‌سه‌ڵات، چه‌ند رۆژ به‌ر له‌ 20ی مانگ، واته‌ واده‌ی سوێندخواردنی سه‌رۆك بایدن، باری نائاسایی له‌ واشنتن ڕاگه‌یه‌ندراو نزیك به‌ 25 هه‌زار كه‌س له‌ هێزه‌كانی گاردی نیشتمانی جێگیركران و بڕیار بوو ئه‌م هێزه‌ تاكوو 25ی مانگ بمێنێته‌وه‌.

به‌رپرسانی وەزارەتی بەرگری ئه‌مه‌ریكا (پێنتاگۆن)، له‌سه‌ر زانیارییه‌كانی پۆلیسی فیدراڵی وڵات (ئێف بی ئای)، ئاشكرایان كردووه‌ به‌شێكی ئه‌و هێزه‌ به‌ هۆی هه‌ڕه‌شه‌ تاكو مانگی 3 له‌ واشنگتن ده‌مێننه‌وه‌.

له‌م باره‌وه‌ جۆن ویتڵی به‌ڕێوه‌به‌ری کاروباری وەزیری بەرگری ئاشكرای كرد: "به‌رپرسانی وه‌زاره‌تی به‌رگری سه‌باره‌ت به‌ كۆمه‌ڵێك مه‌ترسی و هه‌ڕه‌شه‌ ئاگادار كراونه‌ته‌وه،‌ بەرپرسانی نێوخۆ نیگەرانن له‌وه‌ی خۆپیشاندان بێته‌ ئاراوه، ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ هه‌یه‌ هەندێک لایەن خۆنیشاندان بۆ ئاژاوه‌ و مه‌به‌ستی دیكه‌ بقۆزنه‌وه‌. هه‌ر بۆیه‌ ئێمە هێزه‌كانمان لەوپەڕی ئامادەباشیدا دەهێڵینەوە تاوەکو بتوانن وەڵامی هەڕەشه‌كان بدەنەوە."

دۆخی واشنتن پاش ئه‌وه‌ شڵه‌ژا، ‌ لایه‌نگرانی تره‌مپ له‌ رێككه‌وتی 6ی كانوونی دووه‌م/ یه‌نایه‌ری 2021، هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر كۆنگرێس؛ له‌م رووداوانه‌دا كه‌سێك كوژراو چوار كه‌سی دیكه‌ش، له‌ نێویان دا پۆلیسێكی پارێزه‌ری كۆنگرێس گیانی له‌ ده‌ست دا.

#مسته‌ر_كورد

واشنگتن جه‌خت له‌ پشتیوانی تایوان ده‌كاته‌وه‌.

ره‌حیم ره‌شیدی\ واشنگتن

تایوان 23 میلیۆن حه‌شیمه‌تی هه‌یه‌و ساڵی 1949و له‌ كۆتاییه‌كانی شه‌ڕی نێوخۆ لە وڵاتی چین جیابۆته‌وه‌و به‌رده‌وام ترسی ئه‌وه‌یان  هه‌یه‌ چین به‌ زه‌بری هێز سه‌ربه‌خۆیه‌كه‌یان لێ زه‌وت بكات.

وەزارەتی بەرگری نیشیتیمانی تایوان ڕایگەیاند، رۆژی شه‌ممه‌ 13 فڕۆکەی جەنگی چین سنووری ئاسمانی تایوانیان به‌زاندوه‌، هەروەها ڕۆژنامەی نیویۆرک تایمز ئاماژەی بەوە داوه‌ رۆژی یەکشەممە، دیسان چین 15 فڕۆکەی دیکەی ڕەوانەی ئاسمانی تایوان کردووە.

 تێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئه‌مریكا لە بەیاننامەیەکدا ڕایگه‌یاند: "بە نیگەرانیەوە چاودێری پێشێلكاری و تۆقاندنه‌كانی کۆماری كۆمۆنیستی چین  بەرامبەر تایوان و دراوسێکانی ده‌كه‌ین. داواكرین چین گوشاره‌ سیاسیی، سەربازی و داراییەکانی لە دژی دورگەکە ڕابگرێت. پشتیوانی ئه‌مریكا بۆ تایوان هەمیشە وەکو بەرد بە پتەوی دەمێنێتەوە." 

ئەم هه‌ڵوێسته‌ش یەکەمین لێدوانی بەڕێوبەرایەتیە نوێیەکەی ئه‌مریكایه‌ بۆ دووپاتكردنه‌وه‌ی پشتیوانی ئه‌مریكا له‌ تایوان كه‌ چین به‌ هه‌موو جۆرێك هه‌وڵ ده‌دات پێوه‌ندییه‌كانی ئه‌و دوورگه‌یه‌ له‌گه‌ڵ جیهانی ده‌ره‌وه‌ به‌ربه‌ست بكات.

رۆژی یه‌كشه‌ممه‌، یه‌كشه‌ممه، ژماره‌یه‌ك كه‌شتی فڕۆكه‌هه‌ڵگری "تیۆدۆر رۆزفێڵت" چوونه‌ته‌ ده‌ریای باشووری چین، بۆ پشتیوانی "ئازادی ده‌ریاوانی".

 رۆژی سێشه‌ممه‌، ئه‌نتۆنی بلینكن، پاڵێوراو بۆ پۆستی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌، له‌كاتی په‌سندكردنی به‌رنامه‌ی وه‌زاره‌ته‌كه‌ی له‌ ئه‌نجوومه‌نی پیران، گوتی: "گومانی تێدا نییه‌، چین به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ وڵاتانی دیكه‌دا مه‌ترسیدارترین كێشه‌یه‌ بۆ ئه‌مریكا."


#مسته‌ر_كورد

سه‌رۆكی نوێی ئه‌مه‌ریكا ده‌ستی به‌ ته‌له‌فۆنه‌كانی كردووه‌



ره‌حیم ره‌شیدی

دوای ئه‌وه‌ی جۆو بایدن رۆژی 20ی مانگ سوێندی خوارد و وه‌كوو 46ـه‌مین سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا ده‌ست به‌كار بوو، تا ئێستا له‌ رێگه‌ی ته‌له‌فۆن و وڵامدانه‌وه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانه‌وه‌، له‌گه‌ڵ سه‌رۆك و به‌رپرسانی پله‌ باڵای وڵاتان ده‌ستی به‌ گفتوگۆ كردووه، ئه‌مه‌ش به‌وه‌ لێكده‌درێته‌وه‌، كه‌ باید‌ن گرنگی به‌ هاوبه‌شه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی ئه‌مه‌ریكا ده‌دات.

له‌م باره‌وه‌ نووسینگه‌ی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا رایگەیاند، سەرۆك وەزیر، بۆریس جۆنسن به‌ جۆو بایدنی راگەیاندوه‌ به‌ریتانیا چاوی له‌ رێککەوتنێکی نوێی بازرگانی نێوان ئه‌مه‌ریکا و بەریتانیایه‌.

له‌ به‌رامبه‌ردا، جێن ساکی، گوته‌بێژی كۆشكی سپی ئاشكرایكرد، بەڕێوەبەرایەتی باید‌ن هیچ کاتێکی دیاریکراوی بۆ ئەنجامدانی ئەو رێککەوتنە نیه‌، چونکە سەرنجی سه‌رۆك باید‌ن زیاتر لەسەر کۆنترۆڵکردنی ڤایرۆسی کۆرۆنا و رازیكردنی کۆنگرێسە، بۆ ئه‌وه‌ی 1.9 ترلیۆن دۆلار په‌سه‌ند بكات، كه‌ بۆ ئه‌و مەبەستە ته‌رخان کراوە.

له‌ لایه‌كی دیكه‌وه‌، ئاندرێ مانوێل لۆپێز ئۆبرادۆر، ‌سەرۆکی مەکسیك ئاشكرایكرد، له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا باسی پرسی كۆچبه‌ری و رێگه‌كانی چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و بابه‌ته‌یان كردوه‌، هه‌روه‌ها‌ بایدن پێی راگه‌یاندووه،‌‌ واشنتن بڕی 4 ملیار دۆلاری بۆ هاوکاریکردنی هیندۆراس، ئه‌ل سێلڤادۆر و گواتیمالا ته‌رخان كردوه‌.

هه‌ر تایبه‌ت به‌م بابه‌ته‌، كاربەدەستێکی که‌نه‌دی بە ئاژانسی هه‌واڵی ئەسۆشێیتد پرێسی راگەیاندووە، بایدن بە سه‌ۆرك وه‌زیرانی كه‌نه‌دا، جه‌ستن ترودۆی راگه‌یاندووه‌، هه‌وڵ ده‌ده‌ن نه‌هێڵن جیاوازییه‌كان درز بخه‌نه‌ نێوان دوو وڵات. پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا و سه‌رۆك وه‌زیرانی كه‌نه‌دا دوای ئه‌وه‌ هاتووه‌،‌ كه‌ سەرۆك وەزیرانی کەنەدا بە ئاشکرا نیگەرانی خۆی سه‌باره‌ت به‌ بڕیارەکەی بایدن ده‌ربڕی، كه‌ بڕیاری وه‌ستاندنی دروستکردنی بۆری نەوتی کیستۆن XLی ده‌ركرد. مه‌زنده‌ ده‌كرێت له‌ چوارچێوه‌ی ئەو پڕۆژە درێژخایه‌ن و باسهه‌ڵگره‌دا،‌ نزیکەی 800 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانه‌ لە ئالبێرتای كه‌نه‌داوه‌ تا کەناری تێكساس بگوازرێته‌وه‌.

له‌ پاڵ ئه‌مانه‌، سه‌رۆكایه‌تی فه‌ره‌نسا باسی له‌وه‌ كرد، ئیمانوێل ماکرۆن، سه‌رۆكی وڵات یەکەمین پەیوەندی تەلەفۆنی لەگەڵ سەرۆکی نوێی ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجام داوه‌ و هه‌ردوولا جه‌ختیان له‌سه‌ر له‌سه‌ر پێوه‌ندی مێژوویی و هاوكاری چڕ و پڕ و متمانه‌پێكراو كردووه‌ته‌وه‌.

سەرۆکایەتی فەرەنسا ئاماژەی بەوەش كردوه‌‌، سه‌رۆك ماکرۆن یەکەمین سەرۆکی دەوڵەتێکی ئەوروپایە، کە جۆو بایدن تەلەفۆنی بۆ کردووە، ئەمەش ئاماژەیەکە كه‌ ئه‌و دوو وڵاته‌ ده‌خوازن پێكه‌وه‌ كار بكه‌ن.

سه‌رۆك بایدن هه‌ر له‌ ده‌سپێكی ده‌ستبه‌كاربوونیه‌وه‌ واژۆی له‌سه‌ر یاسایه‌ك كرد، كه‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ رێككه‌وتنی پاریس سه‌باره‌ت به‌ کەش و هەوا و رێکخراوی تەندروستی جیهانی، چونكه‌ بەڕێوبەرایەتی تره‌مپ، سه‌ره‌ڕای ناڕه‌زایه‌تییه‌ جیهانییه‌كان، له‌م دوو رێككه‌وتنه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌‌ كشابووه‌وه‌.

Thursday, January 21, 2021

٢ی ڕێبه‌ندان



سواره‌ ئیلخانی زاده‌
٢ی ڕێبه‌ندان سواره‌ ئیلخانی زاده‌ بیرەوەری دووی ڕێبەندان
دەمخاتە سەر بەستە و بەندان
ڕێبەندانی ڕێنوێنە
لە داگیرکەر سەرشێوێنە
هەڵات هەڵات لە هەموو دیاران
پێپلیکەی دێو تەختی تاران
دوژمنی کورد جێ پێ لێژە
با بگێڕین گەڕە لاوێژە
***
هۆ هۆ شوانە! بە نەغمەی تەڕ و پاراوت
بە بلوێری لە خەم و دەردا سووتاوت
بارووژێنە گیانی خەوتووی گەزیزەی هەرد
بە سوارۆیێک بە حەیرانێک دامرکێنە بڵێسەی دەرد
***
هۆ هۆ جووتێر، جووتێری چەوساوەی خەمان
خاڵەی ڕێبواری خەیاڵت نیشتەجێ بوو، خەمان نەمان
بە عارەقی نێو چاوانی بەرز و تەرزی کرێکاریت
چناوی هیوا باشین بێ لە کووزی ڕووی دەردە داریت
***
ئەی کچی جوان، ئەی یەزدانی داوێن پاکی
دیلانێ بگێڕە بەسەر چوو دیلی و زەلیلی و خەمناکی
ئەو هەوریەی لەدەوری دارت پێچاوە
لەدەروری دەستت هاڵێنە بەدەم سووڕانی سەماوە
شایی دەگەڕێ لە دێیان
گیان هاتۆتە ئاسۆی گوێیان
دیلانە لە هەموو ماڵان
پیرۆزبایی لە هاواڵان
بەو زستانە دڵ بەهارە
لە هەموو سنووران هاوارە
لە دوژمنان ڕێبەندانە
بۆ کورد وادەی گۆوەندانە
***
شایی نەدار و هەژارە
ئەو جار هەژار خۆی سەردارە
مەڵبەند بەهاری تێ زاوە
قازی مەزن هەر وەک کاوە
هێزی کۆمەڵی لە پشتە
هەودای خاوی هیوا گشتە
***
قورینگ چلەی زستان دەبڕن
چاویان لە کوردستان دەبڕن
بە پۆل گوڵن لە شەتاوان
دەخەمڵێنن دەم چۆماوان
بیستوومە لە کۆنە پیاوان
سەر گورشتەی خاوەن ناوان
لە سەخڵتا خۆشی دیارن
هەر زۆرە کوژەی زۆردارن
نەزیلەی باپیران وایە
شەو بۆ مێران وەک قەڵایە
شەوەی شەو لەشی گوشی بووین
ڕێبەندان ڕێگای تەنیبووین
گیانمان خارا بە دەرد و ئێش
ڕێگای ئازادین گرتە پێش
پاش چەند ساڵ لە نوور دووریمان
هەڵ بوو چرای جمهووریمان
با بگێڕین زەماوەندێ
با بۆتان بڵێم سەربەندێ
ئەو جار چینی فەلا و کرێکار
قەت ناڵێن خۆزگەمان بە پار
دەری هاویشت تۆوی دژی
ڕەنجبەر بژی، بژی، بژی
#مسته‌ر_كورد

ئه‌مریكاو سه‌رۆكێكی نوێ


#مسته‌ر_كورد

سه‌رۆك بایده‌ن به‌ره‌و كۆشكی سپی

سه‌رۆك بایده‌ن به‌ره‌و كۆشكی سپی


Tuesday, January 19, 2021

واشنتن: مستەر کورد وه‌ك كه‌سايه‌تى ساڵى ٢٠١٨ هه‌ڵبژێردرا




بڵاوكراوه‌ی به‌ ناوبانگی ئه‌مریكی (Free Beacon)، ڕۆژنامەوان ره‌حيم ره‌شيدى وه‌ك كه‌سايه‌تى ساڵى ٢٠١٨ ده‌ستنيشان كرد.
له‌ پرێس كۆنفرانسێكدا، ڕەشیدی له‌ لایەن سه‌رۆكى ئه‌مه‌ريكا، دۆناڵد تره‌مپ،‌ به‌ "مسته‌ر كورد" ناوبراو ئه‌و نازناوه‌ نوێيه‌ش بۆ ره‌حيم ره‌شيدى له‌ ئاستى ميدياى ئه‌مه‌ريكى و نێوده‌وڵه‌تييدا كاردانه‌وه‌يه‌كى زۆرى به‌ دواى خۆيدا هێنا.
له‌و باره‌يه‌وه‌، ماڵپەڕەکە ‌‌ نووسيويه‌تى: سەرۆک ترەمپ لەوە تێدەگات کە نکوڵی کردن لە مافی کوردەکان لە مێژوودا یەکێکە لە تاوانەکانی سەدەی نوێ، بۆیەش بە مەبەست باسی لە ئازایەتی کوردەکان کرد و وتی من ئەوانم خۆشدەوێت. تره‌مپ مه‌به‌ستی بوو له‌و رێگاوه‌ سه‌رنجی زۆرتر بخرێته‌ سه‌ر دۆزی كورد...
هه‌روه‌ها بڵاوكراوه‌كه‌ له‌ به‌شێكی دیكه‌دا نووسيويه‌تى: بەهۆی بە شانازییەوە پیشاندانی مێژووی خەڵکە دێرینەکەی بۆ کەسانی ناشارەزای مێژوو و جوگرافیا، لە کۆنگرە رۆژنامەوانییەکانی کۆشکی سپی، رەشیدی وەک یەکێک لە کەسایەتییەکانی ساڵی ٢٠١٨ ی بڵاوکراوەی (Washington Free Beacon) هەڵبژێردرا.
شیاوی باسە کە بڵاوکراوەکە بە وردی باسی لە دەورو کاریگەری مستەر کورد بۆ پێشخستنی دۆزی كوردستان کردوەو له‌م باره‌وه‌ پیرۆزبایی لێكردوه‌.


گەڵاڵەی سەرەکی خەبات:





بۆ درێژەدان بە خەباتی نەتەوایەتی، لە حاست دوژمنێکی فێلەزان و بێ بەزەییدا، پێویستیمان بە راستگۆیی، وەفاداری، یەکتر خۆشویستن و بەردەوام بوونی خەبات بە بێ قین لە دڵی و یەکتر شکاندن هەیە. جێگیر کردنی ئەم کولتوورە گەڵاڵەیەکی سەرەکی و هەرگیز نەگۆری گشت قۆناغە پڕ تەنگوچەڵەمەکانی خەباتی شارو شاخە. ئەگەر توانیمان ئەمە بکەین ئەوە سەرەرای دووری و دژواری رێگای تێکۆشان، هیوا بە ژیان و داهاتوویەکی گەشتر بە ئاسانی لاواز نابێ و ئەمەش باشترین خزمەتە بە خەباتی خۆنەویستی و گەل ویستی و لە بیر نەکردنی ئامانجی بەرزی هاوڕێ شەهیدەکانمان کە بۆ ئازادی و شکۆی نەتەوەکەمان گیانی بەرزیان بەخت کرد...
رەحیم رەشیدی
١٩ی جانەوەری ٢٠١٨