Archive

Tuesday, May 26, 2015

تکایەکی برایانە!

رەحیم رەشیدی

ڕوون و ئاشکرایە کە پێشمەرگەکانی رۆژهەڵات بۆ شەڕ لەگەڵ هیچ لایەنێکی کوردی نەچوونەتە چیای "کێلەشین". ئەوان ئامادەش نەبوون شەڕی براکوژی بکەن و بە کردەوەش سەلماندویانە. تکایە چیدی "ژەهری کۆماری ئیسلامی" لە ژێر ناوی جۆراوجۆردا بڵاومەکەنەوە، بەسە ئیتر بیانووی ئابڕووتکێن بۆ کردەوەیەکی پڕ لە شورەیی و تەژی لە مەترسی مەهێنەوە...
ئەوانەی بەراستی خەمخۆری ئاشتی، تەبایی و یەکریزین؛ بە جێگای شرۆڤەی بێ بنەماو لێکدانەوەی بێسەرەوبەر یان هەڵوەراندنی قین و کێشەی تایبەتی و دەروونی خۆیان، لەم ساتە ناسکەدا، ئەگەر راست دەکەن و بۆ کۆتایی هێنان بەم دۆخە نەخوازراوە بەپەرۆشن، ئەوە باشترە بە جێگای ئەو هاتوهاوارە ناسازە، بە دەنگی بەرز هاوار بکەن: "بەڵێ بۆ ئاشتی و نا بۆ شەری کوردکوژی!.". ئەوجار دەشێ بێژین کە دڵسۆزو خەمخۆری ئەم نەتەوەیەن!
لەگەڵ ئەوەی بە ناڕەوا زامدارو خوێناوی کراین، دیسان هەڵوێستی ئێمە پێداگرییە لەسەر ئاشتی و دوپاتیشی دەکەینەوە بۆ خەبات لە رۆژهەڵاتی کوردستان ئیزن لە کەس وەرناگرین و تەنیا پشت ئەستوور بە هێزی لە بڕاننەهاتووی کۆمەڵانی تێکۆشەری خەڵکی کوردستانین.

بژی برایەتی و هاوپێوەندی کوردستانی

بارزانی بار دیگرخواستار استقلال اقلیم کردستان شد

بارزانی پس از بازگشت از سفر آمریکا و کشورهای اروپایی گفت بسیاری از کشورها از استقلال اقلیم کردستان حمایت می‌کنند. سه کارشناس در گفت‌وگو با دویچه‌ وله درباره "فرصت بارزانی و موانع طرح استقلال" می‌گویند.

مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق دیدارهای خود در آمریکا و اروپا را موفقیت آمیز می​داند. وی پس از بازگشت از سفر به جمهوری چک و مجارستان (۲۹ اردیبهشت/ ۱۹ مه) در نشست با رهبران و شخصیت​های برجسته احزاب و گروه‌های سیاسی اقلیم کردستان اعلام کرد که بسیاری از کشورهای جهان آماده‌ حمایت از استقلال اقلیم کردستان هستند. رهبران احزاب کرد معتقدند تا زمانی​که اقلیم کردستان از عراق جدا نشود، مشکلات کردها حل نخواهند شد.
رئیس اقلیم کردستان پیش از سفر اروپایی خود به مدت یک هفته (۱۲ اردیبهشت/ ۲ مه) از آمریکا بازدید کرده بود. وی در دیدار با باراک اوباما باز هم موضوع استقلال اقلیم کردستان را صریحا مطرح کرد.
چند تن از کارشناسان این منطقه در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گویند که گرچه مسعود بارزانی بارها خواست استقلال اقلیم کردستان را مطرح کرده است اما هیچوقت شرایط و فرصتی مناسب در صحنه جهانی و منطقه‌ای برای این امر پدید نیامده بود. به تائید این کارشناسان در شرایط کنونی ترکیه و کشورهای عربی هم از استقلال اقلیم کردستان حمایت خواهند کرد.
اردوغان مخالف تاسیس کشور کردستان در عراق نیست
رجب طیب اردغان، رئیس جمهور ترکیه که در آستانه یک انتخابات سرنوشت​ساز پارلمانی قرار گرفته است به اظهارات مسعود بارزانی درباره تاسیس کشور مستقل در آن سوی مرزهای کشورش، واکنش مثبتی نشان داد و اعلام کرد که "استقلال اقلیم کردستان عراق به ترکیه ربطی ندارد."
اردوغان گفت: «اگر اقلیم کردستان تصمیم گرفته است در داخل کشور عراق به استقلال برسد این مسئله​ای است که به حکومت مرکزی عراق ارتباط دارد نه ترکیه. در حال حاضر وضعیت حکومت مرکزی عراق مناسب نیست و همچنین اقلیم کردستان در شرایط مساعدی قرار ندارد.»
دیدار رجب طیب اردوغان و مسعود بارزانی در نوامبر ۲۰۱۳ در دیاربکر
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به اظهارات بارزانی درباره تاسیس کشور مستقل واکنش مثبتی نشان داده است
دکتر یاشار آیدین، استاد دانشگاه "هانزا" در هامبورگ که درباره مسائل ترکیه و خاورمیانه تحقیق می​کند، می‌گوید تاسیس کشور مستقل کردستان، دیگر ترکیه را نگران نمی​کند. آیدین اضافه می​کند: «به​رغم برخی حساسیت​های پیشین ترکیه دیگر مانعی برای تاسیس یک کشور مستقل کردستان در خاک عراق به حساب نمی​آید. دلیلش هم این است که ترکیه مناسبات بسیار تنگاتنگی با حکومت محلی کردستان برقرار کرده است.»
وی می‌افزاید: «گرچه بهتر بود که ترکیه پیش از تاسیس چنین کشوری مسئله کردها را در داخل کشورش حل می​کرد، اما استقلال اقلیم به حل مشکل کردها در ترکیه هم کمک خواهد کرد و سبب می​شود خشونت کاهش یابد و حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) خلع سلاح شود. از سوی دیگر در خود ترکیه هم حقوق کردها بیشتر رعایت خواهد شد.»
این محقق دانشگاه "هانزا" هامبورگ معتقد است که مسئله کرد در ترکیه، ایران و سوریه را باید جداگانه بررسی کرد. وی می‌گوید: «کردها بزرگ​ترین ملتی هستند که کشور مستقلی تاسیس نکرده​اند. دولت عثمانی در آن زمان به شدت مخالف این موضوع بود. کردها علیه چهار کشور می​جنگیدند. حال وضعیت دگرگون شده و برای تاسیس یک کشور مستقل کردی شرایط مساعدی فراهم شده است. کردها طرفدار غرب هستند و آنها علیه "دولت اسلامی" (داعش سابق) می​جنگند. وضعیت ایزدی​های کرد در سرتاسر دنیا افکار عمومی جهان را تحت تاثیر قرار داد. بارزانی از این فرصت هم استفاده می​کند اما هنوز ساختار دولتی و حاکم در اقلیم کردستان ضعیف است و می‌تواند از سوی "دولت اسلامی" ضربه بخورد.»
دکتر یاشار آیدین محقق و استاد دانشگاه هانزا درهامبورگ
دکتر یاشار آیدین محقق و استاد دانشگاه "هانزا" درهامبورگ
نظر آمریکا درباره استقلال اقلیم کردستان
رحیم رشیدی، روزنامه نگار کرد مقیم واشنگتن که دیدار بارزانی با اوباما و دیگر مقام​های آمریکایی را از نزدیک دنبال کرده است به دویچه‌ وله می​گوید: «بارزانی در واشنگتن تائید کرد که مسئله استقلال اقلیم مرتبط به مردم کرد و اقلیم کردستان است و به هیچ وجه حاضر نیست از آن دست بکشد. سیاست خارجی آمریکا تابحال در اتحاد و یکپارچگی عراق بوده است. اما در کنگره و سنای آمریکا و همچنین در کابینه آقای اوباما کم نیستند کسانی که معتقدند که اکنون دیگر عراق واحدی وجود ندارد. مناطق شیعی توسط "حشد شعبی" شبه​نظامیان شیعی اداره می​شود. اکثریت مناطق سنی امروز در کنترل داعش هستند و منطقه کردستان هم بیش از دو دهه است که توسط پیشمرگان و مردم کرد اداره می شود. دیدگاه و دورنما و زیربنای حاکمیت این سه منطقه با هم تفاوت دارند. به همین دلیل کردها اکنون با صراحت بیشتری مسئله استقلال را با آمریکایی​ها مطرح می​کنند.»
«ایران مخالف استقلال اقلیم کردستان است»
رشیدی، روزنامه نگار کرد در پاسخ به این پرسش دویچه ‌وله که چرا تاکنون بارزانی استقلال اقلیم را عملی نکرده است، می​گوید: «در مصاحبه​ای که من چند روز پیش با بارزانی کردم وی تاکید کرد که این مسئله باید به صورت مسالمت​آمیز و از طریق رفراندوم پیگیری شود. بارزانی می‌گوید که مسئله استقلال کردستان را نمی​خواهد با جنگ و خونریزی پیش ببرد. این پروسه باید به صورت دمکراتیک عملی شود تا جامعه جهانی حمایت بیشتری از آن نشان دهند. بارزانی می​خواهد که به کشورهای همجوار این پیام را بدهد که استقلال کردستان برای ایجاد صلح و دوستی در منطقه است.»
رحیم رشیدی درباره واکنش کشورهای منطقه درباره استقلال اقلیم کردستان هم می​گوید، بیشتر کشورهای عربی از دخالت​های ایران در بحرین، لبنان و یمن ناراضی هستند. به نظر آقای رشیدی "درعراقی که ایران بر آن تسلط دارد اکثریت جامعه عربی از استقلال کردستان استقبال خواهند کرد."
این کارشناس سیاست ایران در عراق را هم یکی از موانع استقلال اقلیم کردستان می​داند و خاطرنشان می‌‌کند: «جمهوری اسلامی ایران شدیدا با استقلال اقلیم کردستان مخالف است و اعلام کرده که این یک پروژه اسرائیل برای تقسیم عراق است. درحالیکه دخالت ایران و سیاستی که طرفداران ایران در عراق علیه سنی​ها اتخاذ کردند، عراق را به سوی تقسیم سوق داده است. برخلاف ایران ترکیه که ۷۰ سال وجود کردها را در کشورش نفی می​کرد، از حل دمکراتیک مسئله کردها دفاع می​کند.»
استقلال اقلیم کردستان به صورت مسالمت‌آمیز
سرو قادر مسئول "مرکز پژوهش و توسعه‎ی اقلیم کردستان" هم درباره اظهارات بارزانی درباره استقلال، به دویچه ‌وله می​گوید: «بارزانی تلاش می​کند که مسئله استقلال اقلیم کردستان موضوع محوری همه احزاب کرد با هر دیدگاهی باشد. باید این مسئله را هم درک کرد که پروسه استقلال باید یک پروسه سه جانبه شیعی، کردی و سنی در عراق باشد. سنی​ها و شیعه​ها هم باید در جریان این پروسه قرار بگیرند. ما نمی‌خواهیم این موضوع به صورت خصمانه حل شود. در حال حاضر دولت عراق از هم پاشیده و این تقصیر کردها نیست. این کشور باعث جنگ​های بزرگ منطقه​ای شده و حالا آقای بارزانی می​گوید باید یک مرحله نوینی را شروع کرد. "مرحله کنفدرایتو" بر اساس دولت​های مستقل در سه منطقه" (اقلیم کردستان، مناطق شیعه و سنی​نشین) آغاز شود. هر سه منطقه همسایه هستند، تاریخ و منافع مشترکی دارند. این سه بخش به جای جنگ و آزار باید با همدیگر همکاری کنند.»
به نظر مسئول مرکز پژوهش و توسعه‎ی اقلیم کردستان گرچه شرایط جهانی و منطقه​ای برای استقلال اقلیم کردستان مطلوب است اما این پروسه باید سیر قانونی خود را طی بکند و استقلال اقلیم کردستان در یک همه​پرسی به صورت مسالمت آمیز انجام گیرد.

Saturday, May 16, 2015

بە پێی بڕیاری کۆنگرێس ئەمریکا راستەوخۆ پێشمەرگە پڕچەک دەکات

ڕوانگەی شاندی کوردستان سەبارەت بە سەردانی واشنگتن

بارزانی لە ئەنجوومەنی ئەتلانتیک پێداگری لەسەر سەربەخۆیی کردەوە

کۆبوونەوەی لوتکەیی نێوان هەولێر و واشنگتن لە کۆشکی سپی

دیداری سەرۆکی هەرێم لە وەزارەتی بەرگری ئەمریکا

سه‌رۆك بارزانى بۆ جاری دووهەم لەگەڵ جۆبایدەن کۆبویەوە

شاندی کوردستان چونە پەنتاگۆن و باسی پێویستی پێشمەرگەیان کرد

سەرۆک بازانی لە ئەنجومەنی پێوەندییەکانی دەرەوە قسەی کرد و وتی کە حەدشی شەعبیمان ناوێ

وتاری سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەبارەت بە کۆبوونەوەکانی لە ئەمریکا

دیداری سەرۆک بارزانی لەگەڵ سەرۆک ئۆباماو جێگرەکەی لە کۆشکی سپی

مه‌سرور بارزانى دەڵێ سه‌رۆك بارزانى مزگێنی سه‌ركه‌وتنى گه‌وره‌ى پێیه‌

وتووێژی تایبەتی رەحیم رەشیدی لەگەڵ سەرۆک بارزانی

سەرۆک بارزانی لەگەڵ سەرۆک ئۆباما باسی چیان کردوە

بارزانی گەیشتە واشنگتن