Archive

Monday, January 31, 2011

به‌رچاوته‌نگیی و چاوچه‌نوکیی پاشماوه‌کانی مه‌نسووری حێکمه‌ت

توێژه‌ران_هێمن
ئازه‌ر ماجێدی: ناسیۆنالیسم ژه‌هر یان ویروسێکی کۆمه‌ڵایه‌تیه‌!!
به‌ر له‌ هه‌ڵسه‌نگاندی قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی به‌ پێویستی ده‌زانم به‌دوو مه‌سه‌له‌ ئیشاره‌بکم، یه‌که‌م من نه‌ ئه‌و حه‌قه‌ به‌خۆم ده‌ده‌م که‌ له‌ لایه‌ن کۆمه‌ڵه‌وه‌ وه‌ڵامی قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی بنوسمه‌وه‌و به‌ پێویستی نا‌زانم‌ چۆنایه‌تی دامه‌زرانی حیزبی کۆمونیستی ئێران له‌و باسه‌دا شیکه‌مه‌وه‌.
بۆ هه‌ردوو مه‌به‌ست پیموایه‌ کۆمه‌ڵه‌ و به‌رێز عه‌بدوڵڵای موعته‌دی که‌ که‌وتونه‌ته‌ به‌رهێرشی ئازه‌ر ماجێدی ده‌بێ ئه‌و ئه‌رکه‌ی‌ به‌جێی به‌هێنن.
لێدوانه‌که‌ی‌ من قسه‌کانی ئازه‌ر ماجیدی، ناسیونالیسم و پرسی نه‌ته‌وه‌یی کورد ده‌گرێته‌وه‌.
له‌قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی وه‌هادێته‌ دی که‌ به‌رێزیان هه‌نوکه‌ له‌ رۆژه‌کانی سه‌ره‌تایی ساڵه‌کانی شۆرشی ئێران دا ده‌ژین و ئاگادری بارودۆخی هه‌نوکه‌ی کوردستان نین.
هه‌رچه‌ند له‌ ژیاننامه‌ی بڕێزیان هه‌ست به‌وه‌ ده‌کرێ که‌ مرۆڤێکی هه‌وڵده‌ر و زانایه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ وتاره‌که‌یو هه‌ستوسۆزی به‌رچاوته‌نگانه‌ی چه‌پی ئازه‌ر ماجێدی به‌رابه‌ر به‌ پرسی نه‌ته‌وه‌یی کورد چاوچه‌نوکانه‌و نیسبه‌ت به‌ ڕۆژه‌کانی سه‌ره‌تایی شۆورشی ئێران گۆرانکارییه‌کی ئه‌وتۆی تێیدا نه‌خۆڵقاوه‌.
ئازه‌ر ماجێدی هه‌نوکه کوردستان به‌ سه‌رزه‌مێنێکی سه‌نعه‌تی و خاوه‌ن پرۆلیتاری ده‌بینێ و ڕێکخراوی یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمونیستیش به‌ بزوتنه‌وه‌ی پێشڕوی کڕێکارانی جیهان له‌ کورستان. بڵام بێ خه‌به‌ر له‌وه‌ی ته‌وه‌ری ستالینسم کۆتایی هاتووه‌، ئازه‌ر هه‌ستی نۆستاڵژیا به‌هێزبووه‌ و فێله‌که‌ی یادی هێندوستانی کردوه‌.
هه‌ڵبه‌ت بۆچوونی ئازه‌ر ماجێدی په‌شت ڕاستکه‌ره‌وه‌ی قسه‌کانی هه‌وادارانی چه‌پی ساڵه‌کانی 1357ته‌ که‌ جووڵانه‌وه‌ وخه‌باتی ڕاسته‌قینه‌ی کوردیان به‌ حه‌ره‌که‌تێکی بورژوازی و ناسیونالیستی ده‌زانێ و نکۆلیان ده‌کردو له‌و باوه‌ره‌دابوون دژی بورژوازی ناسیونالیستی کورد ده‌بێ تاکوو له‌به‌ێن چوونی شه‌ڕبکرێ.
ئازه‌ر ماجێدی بڕاستی تێکه‌ڵیکردوه‌و کۆڵبه‌رانی کوردستان که‌ ڕۆژانه‌ له‌سه‌ر سنووره‌کان به‌ده‌ستی هێزه‌کانی کۆماری سێداره‌ ده‌کۆژرێن به‌ بورژزای کورد به‌راورد ده‌کاو پێشیوایه‌ که‌ ڕێکخراوی یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست وه‌کوو رابردو له‌ داهاتوداش پێویسته‌ به‌ربه‌ره‌کانی ناسیونالیستی کورد بکا.
ئازه‌ر ماجێدی له‌ وتۆوێژێکدا له‌گه‌ل ڕۆژنامه‌وان ره‌حیم ره‌شیدی ئاماژه‌ به‌ مه‌سه‌له‌ی نه‌ته‌وه‌یی کورد کردوه‌ و له‌و باوه‌ره‌دایه‌ که‌‌ ناسونالیسم ئیدلوژییه‌کی دژی کرێکاری، ره‌گه‌زپه‌رستانه‌و دژی ئازایخوازی و به‌رابه‌ریخوزاییه‌وده‌ڵێ:
" ناسیونالیسم ره‌وتێکی مه‌ترسیداه، ژه‌هر یان ویروسێکی کۆمه‌ڵایه‌تییه‌"
ئازه‌ر ماجێدی یه‌کلاوروون وه‌لامی هه‌ستیوسۆزی ناسیونالسیمی کورد و لایه‌نگرانی جووڵانه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌یی کۆمه‌ڵه داوه‌ته‌وه‌و جێ هیچ شکوگومانێکی نه‌هێشتۆته‌وه‌و ئه‌وانی به‌ ژه‌هر و ویروسێکی که‌مه‌لایه‌تی هێنانه‌ ئه‌ژماردن.
ئازه‌رماجێدی بێ ئه‌وه‌ی پێوانه‌ و په‌ێمانه‌ وسنووره‌کانی ئازادیخوازی به‌رابه‌ریخوازی هه‌ڵسه‌نگاند بکا بیروسۆزی نه‌ته‌وه‌یی به‌ ئیدلوژی دژی کرێکاری، ره‌گه‌په‌ره‌ستانه‌ تۆمه‌تبارده‌کا.
ئازه‌ر ماجێدی له‌بیری ده‌چی که‌ ڕێکخراوی یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست که‌ ئه‌و لایه‌نگری لێده‌کا پێره‌وی نیزامێکی ته‌ک حزبی کۆمۆنیستییه‌و له‌و نیزامه‌دا هیچ بیروباوه‌رێکی تر ئازدا نییه‌.
ئازه‌ر ماجێدی توشی سه‌رلێشێواوی و خۆزگه‌خواستن بۆ جاری جاران بووه‌و پێوایه‌ که‌ خه‌ڵکانی کوردستان تێگه‌یشتنیان له‌سه‌ر ئاستوڕاده‌ی پێشوو ماوه‌ته‌وه‌، به‌ڵام به‌خۆشحالییه‌وه‌ هه‌ستوسۆزی نه‌ته‌وه‌یی و کوردایه‌تی له‌ هه‌موو پارچه‌کانی کوردستان له‌ه‌ په‌ڕی گه‌شه‌گرتنه‌و کورد ئاگاداری سنووره‌کانی چاوچه‌نوکی و به‌رچاوته‌نگانه‌ی هێزه‌کانی چه‌پگرا و ڕاستگرا و ره‌گه‌په‌رستی فارس و تورک و عه‌ره‌بن و چیتر ناهێڵێت کوردستان له‌ داهاتوودا به‌بێته‌ مه‌یدانی ئاژاوه‌نانه‌وه‌ی ئه‌و چاوجه‌نوکانه‌.
جێ سه‌رنج و ڕامانه‌ بیستوهه‌شت سال دوای دامه‌زرانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران که‌ له‌ یه‌کێک له‌ دیهاته‌کانی سه‌رده‌شتێ، هه‌رچه‌ند ئه‌و حزبه‌ به‌ ته‌رکیبی ئه‌وسا له‌ئارادا نه‌ماوه‌ و مه‌نسووری حێکمه‌ت داریژه‌ری ئه‌و بیروباوه‌ڕه‌ مردوه‌، هاوسه‌ر و جێگه‌ری مه‌نسوورحێکمه‌ت هه‌ره‌شه‌ له‌ هه‌ست و سۆزی نه‌ته‌وه‌یی کورد ده‌کاوئه‌گه‌ر ده‌رفه‌تی بۆ پێک بێ بێگومان دژی جووڵانه‌وه‌ی به‌رحه‌قی نه‌ته‌وه‌یی کورد دێته‌ جه‌نگ کردن.
ئازه‌ر ماجێدی ناسیونالیسم به‌‌ ئیدلوژی بورژاوزی بۆ ژێرده‌سته‌ هێشتنه‌وه‌ی چینی کرێکار تۆمه‌تبارده‌کاو هاه‌وکاتیش پێوایه‌ کۆسپێکی گه‌وره‌ی به‌رده‌م ده‌ست پێراگه‌یشتن به‌ کۆمه‌ڵگایه‌کی ئازاد، به‌رابه‌رو تێروته‌سه‌له.
وه‌ پێشیوایه‌ که‌ شه‌ڕی کۆمه‌ڵه‌ له‌ گه‌ڵ حیزبی دێموکرات شه‌ڕی نێوان بورژاوزی کورد‌‌ و بزوتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی له‌ کوردستان بووه‌ و له‌و رابه‌ته‌دا ده‌ڵێ:
" به‌ڵام ئه‌م شه‌ڕه‌ هه‌روه‌کوو له‌و سه‌رده‌مه‌دا له‌لایه‌ن مه‌سوور حێکمه‌ته‌وه‌ شرۆفه‌ده‌کراورووناکی ده‌خرایه‌ سه‌ر لایه‌نه‌کانی شه‌ڕی بورژوازی کورد له‌ گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی له‌ کوردستان "
یه‌که‌م پرسیار له‌ ئازه‌ر ماجێدی له‌ ڕابه‌ته‌ی بادرودۆخی ئه‌و کاته‌ که‌ شه‌ڕ درووست بووه‌ ئه‌وه‌یه‌. ئایا ئازه‌ر ماجێدی مه‌به‌ستی له‌ بۆرژوای کورد کێ بوون، حیزبی دێموکرات، لانه‌نگرانی هه‌ستوسۆزی نه‌ته‌وه‌یی ناو کۆمه‌ڵه‌، یاخۆ خه‌ڵکی کورد به‌ گشتی؟
ئازه‌ر ماجێدی جگه‌ له‌وه‌ی هۆکارییه‌کانی درووستبوونی شه‌ڕی نێوان کۆمڵه‌ و حیزب ناخاته‌ به‌رباس و ڕوونی ناکا‌ته‌وه‌، به‌ڵام ناشڵێ مه‌به‌ستی له بورژوازی کورد کێن‌و ئایا بوزوازی که‌ ئازه‌ر باسی لێده‌کا ئه‌و به‌شه‌ له‌ لایه‌نگرانی بیری نه‌ته‌وه‌یی ناو کۆمه‌ڵه‌ش ده‌گرێته‌وه‌؟
سه‌ێره‌ ئه‌وه‌یه‌، ئازه‌ر ماجێدی له‌ لایه‌ک لایه‌نگرانی ناسیونالیسمی کۆمه‌ڵه‌ به‌ پێشگه‌رو ته‌گه‌ره‌ له‌سه‌ر ڕێگای به‌ ئاکام نه‌گه‌یشتنی ئامانجه‌کانی مه‌نسووری حێکمه‌ت وه‌کوو به‌ڵگه‌ ده‌هێنێته‌وه‌ وله‌ لایه‌که‌ی تر شه‌ڕی نێوان کۆمه‌ڵه‌ و حیزب به‌ شه‌ڕی بورژوا و ناسیوناسیونالیستی کورد و چینی کرێکار هه‌ڵسه‌نگاندن ده‌کا.
ئازه‌ر ماجێدی روونی نکردۆته‌وه‌‌ مه‌به‌ستی له‌ شه‌ڕی نێوان چینی کرێکار له‌ لایه‌ک و به‌ره‌ی ناسیوناستی و بورژوای کورد له‌ لایه‌که‌ی دیکه‌ کێ بوون؟
ئایا ئازه‌ری مه‌به‌ستی له‌ ناسیونالستو بوژوای کوردحیزبی دێموکراته‌ یاخۆد لایه‌نگرانی هه‌ستوسۆزی نه‌ته‌وه‌یی کورد له‌ ناو کۆمه‌ڵه‌ن ڕووننیه‌؟
ئازه‌ر ماجێدی له‌ په‌ێوه‌ندی به‌ئاکام نه‌گه‌یشتن ودابه‌شی بوونی حیزبی کۆمونیستی ئێران ئاواده‌ڵێ:
"مه‌نسووری حێکمه‌ت حه‌وڵێکی زۆریدا که‌ حیزبی کۆمۆنیست بخاته‌ سه‌ر ڕێچکه‌ی تێکۆشانی کۆمۆنیستی کرێکاری، تێکۆشانی بێ وه‌چان بۆقانع کردن، نووسین، وقسه‌کردن، ڕێبه‌ری به‌کرده‌وه ‌سیاسی حیزب، به‌ڵام رۆژێک به‌کرده‌وه‌ به‌و ئاکامه‌ گه‌یشت که‌ ئه‌و کاره‌ چی دیکه‌ ئاکامی نابێت و کارێکی بێهوده‌یه‌"
قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی پێجه‌وانه‌ی یه‌کترن له‌ لایه‌ک ئازه‌ر ماجێدی پێوایه‌ که‌ شه‌ڕی نێوان کۆمه‌ڵه‌ و حێزب جه‌نگی بورژوا و چینی کرێکاربووه‌، له‌لایه‌که‌ی دیکه‌ به‌ئاکام نه‌گه‌یشتنی حه‌وڵه‌کانی مه‌نسووری حێکمه‌ت ده‌خاته‌ پاڵ کێشه‌وناکۆکی ناوخۆیی حیزبی کۆمۆنیستی ئێرانو به‌پێی قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی‌ رێشه‌ی ئه‌و کێشه‌یه‌ له‌ به‌رچاوته‌نگی خه‌تی ناسونالیستی کورد له‌ ناو کۆمه‌ڵدا بووه‌.
هه‌ر له‌و پێوه‌ندییه‌دا، ئازه‌ر ماجێدی هۆکارییه‌کانی به‌ئاکام نه‌گه‌یشتنی حیزبی کۆمۆنیستی وه‌ وازهێنانی مه‌نسووری حێکمه‌ت له‌ حه‌وڵه‌کانی ئاوا راڤه‌کردوه‌:
"بارودۆخی نێونه‌ته‌وه‌یی، رووخانی یه‌کیه‌تی سۆویه‌ت، هێرشی بۆرژاوزی هار بۆ سه‌رمارکسیسم وکۆمۆنیسم وهه‌روه‌ها په‌لوپۆده‌رکردنی ناسیونالیسم به‌گشتی وناسیونالیسمی کورد به‌ شێوه‌یه‌کی تایبه‌تی، کاره‌که‌ی یه‌کلاکرده‌وه‌"
له‌و به‌شه‌ له‌ قسه‌کانی ئازه‌ر ماجێدی هاوسه‌ری مه‌نسووری حێکمه‌ت ئاشکرا دێته‌ دی هه‌ر له ‌ڕۆژه‌کانی سه‌ره‌تایی دامه‌زرانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران دووبه‌ره‌کی و ناکۆکی له‌ ناو حیزبه‌که‌ی دا‌ بوون.
ئازه‌ر ماجێدی هیچ لێدوانێک له‌سه‌ر هۆرکاییه‌کانی رووخانی یه‌کیه‌تی سۆویه‌ت ناکا، به‌لام ئه‌وه‌نده‌ له‌ هه‌ستوسۆزی نه‌ته‌وه‌یی کورد به‌ره‌قه‌، که‌ جیاوازییه‌ک نێوان بورژاوازی هار و ناسیونالستی کورد دانانێ وه‌ وه‌ک دوژمنێک ناویان ده‌باو هه‌ستی نه‌ته‌وه‌ی کورد وه‌ک به‌ڵگه‌ بۆ رووخانی سۆویه‌ت وه‌ یه‌کلاکردنه‌وه‌ی ڕووداوه‌کانی جیهان ده‌هێنێته‌وه‌.
هه‌ستوسۆزی به‌رچاوته‌نگانه‌و ره‌قو کێنه‌ی‌ چه‌پی ئازه‌ر ماجێدی به‌رامبه‌ر به‌ پرسی نه‌ته‌وه‌یی کورد ئه‌وه‌نده‌ چاوچه‌نوکانه‌یه‌ ته‌نانه‌ت حازریشه‌ هه‌موو هه‌وڵێک بۆ به‌ ئاکام نه‌گه‌یشتنی ئامانجه‌کانی ڕاسته‌قینه‌ی نه‌ته‌وه‌یی کورد بدا.
رێکه‌وتی 22 ژانویه‌ی 2011
تێبینی:
ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ وڵامی رێزدار ئازه‌ر ماجێدی‌دا نووسراوه‌، سه‌باره‌ت به‌و قسانه‌ی که‌ له‌ وتووێژدا له‌گه‌ڵ من کردبوونی، وه‌کوو رێزگرتن له‌ ئازادی به‌یان‌و له‌سه‌ر داوای نووسه‌ره‌که‌ی لێره‌دا بڵاوی ده‌که‌مه‌وه‌.

Tuesday, January 25, 2011

کنفرانس گذار به‌ دمکراسی در ایران

عکس: رحیم رشیدی

کنفرانس روز شنبه دوم بهمن 89، برابر با 22 ژانویه‌ 2011، در دانشگاه جورج واشنگتن، واقع در شهر واشنگتن دی ‌سی، شروع به‌ کار کرد و روز دوشنبه‌ در کنگره‌ آمریکا به‌ کار خود پایان داد.
در این کنفرانس که‌ تعدادی از کارشناسان بین‌المللی مسائل سیاسی، اجتماعی و همچنین استراتژی امنیتی شرکت داشتند، با کمک انستیتوی سیاست‌های جهانی و کنفدراسیون دانشجویان ایرانی تشکیل شده بود. گفته‌ می‌شود این کنفدراسیون، یک جنبش مستقل است که دارای دفاتری در کشورهای ایالات متحده آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، بلژیک، هلند، ایتالیا، عراق، ترکیه، مالزی و ایران است.
برگزار کنندگان "کنفرانس گذار به‌ دمکراسی در در ایران"، می‌گویند که‌ دیدی واقع گرایانه به انجام تغییرات در ایران و همچنین هموار کردن راه برای تاسیس یک دولت سکولار دارند. علاوه بر آن، به تعدد حزبی و وجود یک حکومت دموکراتیک معتقدند.
در نخستین روز کنفرانس و در بین پانلیست‌ها و شرکت کنندگان، روزنامه‌نگاران، زندانیان سیاسی سابق، صاحبان رسانه‌های خارج از کشور و کارشناسان آمریکائی، ایرانی و اروپائی حضور داشتند.

عکس: دکتر علیرضا نوریزاده‌، محمد شمس و امیر شجره


‌نخستین سخنران این کنفرانس، جان لنزوفسکی ١ مؤسس و مدیر انستیتوی سیاست‌های جهانی بود که از تشکیل "کنفرانس گذار به‌ دموکراسی در ایران" و گفتگو در باره چنین مسئله‌ای مهم اظهار خوشحالی نمود. وی گفت که خود در گذشته چند بار به ایران سفر کرده است.
او که تحصیلاتش در زمینه مطالعات بین‌المللی پیشرفته و پژوهش‌ها و تالیفاتش در چهارچوب اتحاد جماهیر شوروی پیشین است؛ به غنای فرهنگی و مشارکت با ارزش ایران در تمدن جهان اشاره کرد و در باره تغییر سیاسی در ایران گفت: "...من با ایرانیان در این مورد احساس همدردی می‌کنم...".
وی سپس در ادامه‌ سخنانش گفت که‌ پدرش در دوران جنگ جهانی دوم با نازی‌ها جنگیده و پس از پیوستن به میسیون لهستان به ایران رفته است. از سوی دیگر، مادرش نیز که به عنوان یک زندانی سیاسی در اتحاد جماهیر شوروی پیشین بوده و در همان دوران به تهران رفته بوده با پدرش ازدواج می‌کند. آن دو سپس دوران ماه عسل خود را در هتل دربند آن روزگار می‌گذرانند و به همین سبب وی همیشه علاقه ویژه‌ای به ایران در خود حس کرده است.
دکتر جان لنزوفسکی سپس گفت واقعیت اینست که رژیم ایران مشروع نیست. وی در این زمینه‌ چنین گفت: "... وقتی شما از مردم خود بترسید، یک سیستم درونی امنیتی برای کنترل آنها بوجود می آورید، دروغگوئی در رژیم ایران فراوان است. رژیم‌هائی مانند رژیم ایران از هر گونه ایده متفاوتی وحشت دارند. یک جامعه آزاد نیاز به جنبش های دموکراتیک دارد...".

عکس: جمعی از شرکت کنندگان کنفرانس

در دومین روز کنفرانس گذار به‌ دمکراسی در ایران برخی از کارشناسان ایرانی مقیم اروپا نیز شرکت داشتند. ابتدا سرود «ای ایران» نواخته شد و سپس، مسئله سکولاریسم و رسانه‌ها و همچنین نقش تحریم‌های بین‌المللی بر علیه‌ جمهوری اسلامی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
در واقع می‌شود گفت مهمترین روز کنفرانس روز پایانی آن بود‌ که‌ در کنگره‌ آمریکا صورت گرفت و در ان‌ دو سناتور امریکایی از حزب جمهوری خواه‌ طرح "چگونگی گذار به‌ حکومت دمکراتیک در ایران" را ارائه‌ دادند، که‌ از دیدگاه‌ انان، این نقطه‌ پایانی بی موضعی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.
شایان ذکر است که‌ همان روز، دو عضو کنگره‌ نیز از حزب دمکرات‌ و جمهوری خواه‌، تاسیس"کمیته‌ کار برای ازادی ایران" را اعلام نمودند.

عکس: رحیم رشیدی در حال تهیه‌ گزارش

Monday, January 24, 2011

آذر ماجدی در گفتگو با رحیم رشیدی: ناسیونالیسم یک جریان خطرناک است، یک سم یا ویروس اجتماعی است.

عکس: آذر ماجدی

اما جنگ کومله‌ و دمکرات همانگونه که در آن مقطع توسط منصور حکمت تحلیل و تبیین شد، جنگ بورژوازی کورد بود با جنبش کمونیستی در کردستان.

ناسیونالیستها تبلیغ می‌کردند که‌ "کومه‌له فریب منصور حکمت فارس را خورده است."

تمام اسنادی که منصور حکمت تبیین می‌کرد همواره باتفاق آراء رای می‌آورد. کسانی که بعد از جدایی او شروع به اتهام زنی به او کردند، بطور مثال عبدالله مهتدی، تا آخرین روزی که او در تشکیلات بود به او رای می‌دادند و با او اعلام توافق می کردند.

در چند سال اخیر یک موج دلسردی در میان جنبش کمونیسم کارگری در سراسر ایران، از جمله کردستان، بوجود آمد.

ناسیونالیسم یک ایدئولوژی ضد کارگری، نژاد پرستانه و ضد آزادیخواهی و برابری طلبی است. یعنی تمام آرمان‌هایی که کمونیسم برای آن مبارزه می کند. ناسیونالیسم ایدئولوژی بورژوایی برای تحت قیمومیت نگاه داشتن طبقه کارگر است.

یادم است حتی عبدالله مهتدی یکبار به دفتر مرکزی حزب آمد و با منصور حکمت صحبت کرد و از او پرسید که اختلاف منصور حکمت با او بر سر چیست. (او میخواست که از طرف منصور حکمت پذیرفته شود. البته عبدالله مهتدی عضو فراکسیون کمونیسم کارگری بود.)


رحیم رشیدی

1. اجازه‌ بدهید که‌ مصاحبه‌ را با این سوال شروع کنم، چرا شما بعد از یک دهه‌ مبارزه‌ عملگرایانه‌ در صفوف کومله‌ و حزب کمونیست ایران برای تحقق آرمانهای کمونیستی، به‌ این نتیجه‌ رسیدید که‌ مبارزه‌ را "کارگری" کنید؟
آذر ماجدی: راستش منظور شما را از مبارزه عملگرایانه متوجه نمی شوم. اگر اجازه دهید مختصری در مورد فعالیت مان تا تشکیل حزب کمونیست ایران توضیح بدهم. شاید این توضیحات مساله را روشن کند. من با سازمان اتحاد مبارزان کمونیست فعالیت می کردم. اتحاد مبارزان کمونیست در اسفند ماه 1357 تحت نام هسته سهند اعلام موجودیت کرد و چند ماه بعد نام خود را به سازمان اتحاد مبارزان کمونیست تغییر داد. فعالیت ما سیاسی، تئوریک و عملی یا پراتیک بود. اتحاد مبارزان کمونیست به رهبری منصور حکمت، یک مبارزه تئوریک – سیاسی همه جانبه و عمیق را علیه پوپولیسم، که خط حاکم بر جنبش چپ آن مقطع در ایران بود، به پیش برد. ا.م.ک موفق شد طی دو سال جنبش پوپولیستی را کاملا عقب بنشاند و پرچم مارکسیسم انقلابی را در جنبش چپ ایران به اهتزاز درآورد.
نزدیکی ا.م.ک با کومه‌له نیز در همین متن و راستا آغاز شد. بخشی از رهبری وقت کومه له (از جمله عبدالله مهتدی) در کنگره دوم به سمت ادبیات و مواضع ا.م.ک. سمتگیری کرد و اعلام هواداری از مارکسیسم انقلابی کرد. قطعنامه های مصوب این کنگره برای رهبری ا.م.ک. ارسال شد. منصور حکمت ضمن ابراز خوشحالی از این رویکرد کومه له، این قطعنامه ها را مورد نقد قرار داد. بدنبال این نقد، منصور حکمت به کردستان رفت و با رهبری کومه له چندین نشست داشت و از نزدیک با سازمان کومه له آشنا شد. سپس متن برنامه مشترک دو سازمان به نگارش درآمد. منصور حکمت بار دیگر در زمستان 1360 به کردستان سفر کرد و مدت دو ماه در کردستان و با کومه له بود.
طی این مباحث و مذاکرات رهبری دو سازمان بر لزوم تشکیل حزب کمونیست ایران که یکی از مطرح ترین مسائل درون جنبش چپ بود، تاکید کردند و به نقطه نظرات مشترکی در این زمینه رسیدند. ضرورت یک برنامه حزبی، مساله ای بود که ا. م .ک بر آن تاکید داشت، رهبری کومه‌له نیز این مساله را پذیرفت. رهبری کومه‌له خیلی سریع با منصور حکمت (که در آن زمان نادر نامیده می شد) نزدیک شد. اعتماد متقابلی نسبت به توانایی های کمونیستی، انقلابی و عملی میان رهبری کومه له و منصور حکمت شکل گرفت. منصور حکمت در اواخر اسفند ماه به تهران بازگشت. چند روز پیش از بازگشت او انتشارات ا. م. ک. ضربه خورده و ده ها نفر از رفقای ما دستگیر شده بودند. اگر اشتباه نکنم در این ضربه و دام های بعدی حدود صد نفر از رفقا دستگیر شدند. ا. م. ک در آن مقطع در بسیاری از کارخانه ها و واحدهای تولیدی هسته های بزرگ کارگری داشت. بسیاری از این هسته ها ضربه خوردند یا مجبور به انحلال شدند.
با دریافت خبر این ضربه بزرگ منصور حکمت به رهبری ا. م. ک پیشنهاد کرد که سریعا بخشی به کردستان عازم شوند تا در دام پلیس رژیم اسلامی نیافتند. پس از بحث های بسیار قرار شد که منصور حکمت، حمید تقوایی و خسرو داور از رهبری سازمان عازم کردستان شوند. من نیز همراه منصور حکمت به کردستان رفتم. در کردستان از اردیبهشت 1361 فعالیت متمرکزی در جهت تشکیل حزب کمونیست ایران انجام گرفت. حزب کمونیست ایران در شهریور 1362 تشکیل شد. البته باید اشاره شود که مقاومت هایی در سازمان کومه له از جانب جریان ناسیونالیستی در مقابل تشکیل حزب وجود داشت. این مقاومت ها بنا به شرایط مختلف بیشتر و کمتر می شد. بطور مثال عبدالله مهتدی که رهبری جریان پیوستن کومه له به مارکسیسم انقلابی را عهده دار بود، زیر این فشارها نوسان می کرد. در مقطعی به گرایش ناسیونالیستی تسلیم می شد و در مقاطعی دو آتشه از تشکیل حزب دفاع می کرد. اما بعضا دفاع او از حزب به دلایل پراگماتیستی بود. برای نجات تشکیلات و جلوگیری از رشد انفعال درون پیشمرگان یا دلسرد شدن آنها و راه افتادن یک موج "آش پتال" خواهان تشکیل حزب می شد.
در نتیجه چه قبل از تشکیل حزب و چه پس از آن یک گرایش ناسیونالیستی درون کومه له با تشکیل حزب مخالف بود و به طرق مختلف مانع تراشی می کرد. اما باید اذعان کرد که اکثریت تشکیلات خواهان تشکیل حزب بود. این گرایشات پس از تشکیل حزب نیز به حیات خود ادامه دادند و بالاخره در زمان حمله آمریکا به عراق، پس از قدرت گیری احزاب ناسیونالیست در کردستان عراق "فیل شان یاد هندوستان کرد" و بقول منصور حکمت "کوکاکولای شان را از آن بالا روی زمین دیدند" و علنا و عملا گرایش ناسیونالیست کرد درون حزب و کومه له به جلوی صحنه آمد و عبدالله مهتدی که عضو فراکسیون کمونیسم کارگری درون حزب بود، اعلام کرد که کومه له باید "به دوستان امروز و فردایش" ابراز ارادت کند.
برای منصور حکمت بعنوان لیدر فکری، سیاسی و تئوریک مارکسیسم انقلابی و سپس کمونیسم کارگری، کمونیسم تغییر معنا نداده بود. او از تشکیل حزب، قصد روحیه دادن به پیشمرگان یا زندانیان سیاسی را نداشت، هر چند که این نتیجه جانبی باعث خوشحالی او بود. او میخواست انقلاب کارگری را سازمان دهد؛ سرمایه داری را واژگون کند و سوسیالیسم را بنا گذارد. مبارزه او معطوف به سازماندهی طبقه کارگر برای این انقلاب بود. خیلی سریع پس از تشکیل حزب و کنگره موسس، او مباحث مربوط به کمونیسم کارگری را آغاز کرد.
منصور حکمت یک سخنرانی مهم و مشهور (درون حزب) دارد بعنوان "فاصله حرف و عمل." این سخنرانی در مقر شین کاوه انجام گرفت. (پس از حمله رژیم به آلان، ما به خاک عراق عقب نشینی کردیم و در شین کاوه یک مقر بزرگ سازمان یافت.) تم اصلی این سخنرانی معطوف به فعالیت و ماهیت فعالیت کمونیستی دارد. او خیلی روشن می گوید که وقتی ما فعالیت کمونیستی نمی کنیم، عملا طبقات دیگر دارند فعالیت می کنند. یادم است که رهبری وقت کومه له از این سخنرانی ناراحت شد. این سخنرانی هیچوقت منتشر نشد. (اخیرا در انتشار بخشی از آرشیو شخصی او این نوشته منتشر شده است.)
در کنگره دوم منصور حکمت در گزارش کمیته مرکزی در مورد کمونیسم کارگری صحبت کرد. سپس بخش وسیعی از فعالیت تئوریک و سیاسی او بر باز کردن جنبه های مختلف این مقوله متمرکز شد. مباحث با ارزش او در مورد سبک کار کمونیستی، سیاست سازماندهی کارگری، عضویت کارگری، درباره اهمیت آژیتاتور کارگری، حوزه های کمونیستی، شورا و سندیکا و غیره در این دوره در کنفرانس های درون تشکیلاتی ارائه شده و سپس در نشریات حزبی انتشار یافت. اغلب آثار این دوره منصور حکمت به باز کردن وجوه و جنبه های متفاوت فکری، سیاسی و عملی کمونیسم کارگری اختصاص دارد.
این فعالیت شبانه روزی درون حزبی و علنی در اشاعه کمونیسم کارگری در حزب با استقبال وسیعی از یک سو و با سکوت یا تائید و سر تکان دادن ها و "به به" کردن ها از سوی دیگر روبرو می شد. اما کار آنگونه که باید به پیش نمی رفت. بالاخره منصور حکمت کنفرانس های کمونیسم کارگری را در حزب برگزار کرد. پس از کنفرانس در مورد فعالیت حزب در کردستان، در تشکیلات کردستان اختلافات و تنش به شکل بارز و علنی بالا گرفت. منصور حکمت اعلام فراکسیون کرد. جالب اینجاست که اکثریت حزب در تشکیلات علنی کردستان و خارج کشور به فراکسیون پیوستند، از جمله تقریبا تمام رهبری حزب. اما این مساله مانع از رشد تنش و جدایی نشد. بالاخره در کنگره سوم این اختلافات به شکل روشنی بروز کرد.
پس از حمله آمریکا و ناتو به عراق و روی کار آمدن احزاب ناسیونالیست کرد در کردستان عراق، گرایش ناسیونالیستی درون کومه له علنا ابراز وجود کرد و دیگر بنظر می رسید که همزیستی این گرایشات با یکدیگر امکانپذیر نیست. منصور حکمت تصمیم به جدایی از حزب کمونیست گرفت. لازم است به یک نکته اشاره شود، منصور حکمت در حزب اکثریت مرکزیت و اعضای حزب را با خود داشت. اکثریت حزب به عضویت در فراکسیون کمونیسم کارگری درآمده بودند. طبق سنت هر حزب و سازمانی، چه راست و چه چپ او می توانست در کنگره حزبی، حزب را بدست بگیرد و ناسیونالیست ها را کنار بگذارد. اگر این کار را کرده بود، هیچ اصل دموکراتیکی زیر پا گذاشته نشده بود. او اکثریت را داشت. اما او تصمیم گرفت که دست به چنین اقدامی نزند. تصمیم گرفت که خود جدا شود و حزب دیگری تاسیس کند.
تعدادی از اعضای مرکزیت به او اعتراض می کردند. می گفتند که ما اکثریت هستیم و چرا باید امکانات و اسم حزب را بگذاریم و برویم؟ او اولا در پاسخ می گفت که من انشعاب نمی کنم، استعفاء می دهم. و "جز قلمم هیچی چیز دیگری از حزب نمی برم." هر کس بخواهد می تواند در حزب بماند. سپس چنین استدلالی در مورد این تصمیم خود ارائه می داد: این یک تشکیلات مسلح است، اگر چنین کاری کنیم، جنگ مسلحانه در می گیرد، خون به راه می افتد. ضمن کشته شدن عده ای انسان، کمونیسم در این فشاری که زیر آن قرار گرفته است نمی تواند براحتی سر بلند کند. مهر استالینیسم به ما خواهند زد و کارمان بسیار دشوار خواهد شد. لذا او از حزب استعفاء کرد. بدنبال استعفای او بسیاری از مرکزیت حزب و کادرهای آن نیز استعفا دادند. بخش عظیم این کادرها به حزب کمونیست کارگری که توسط منصور حکمت تاسیس شد پیوستند.
امیدوارم که این تاریخچه مختصر علت جدایی ما از حزب کمونیست ایران را روشن کرده باشد. البته ادبیات بسیاری از این دوره موجود است که می توان با رجوع به سایت بنیاد منصور حکمت به آنها دسترسی پیدا کرد. مطالعه این ادبیات قطعا تمام آن تاریخ و ماهیت کشمکش هایی که به جدایی منصور حکمت و اکثریت کادرهای حزب کمونیست ایران و کومه له انجامید را روشن می کند.

2. آیا واقعا مبارزه‌ شما در صفوف کومله‌ در راستای تحقق منافع کارگران نبود که‌ لزوما باید شما جدا می شدید، تا برای رهایی طبقه‌ کارگر یک حزب کارگری تشکیل می دادید؟
آذر ماجدی: فکر می کنم که پاسخ به این سوال تا حدود زیادی در پاسخ به سوال اول داده شده است. همانگونه که اشاره کردم، حزب کمونیست ایران دارای گرایشات مختلف بود. گرایش کمونیست کارگری، گرایش مرکز یا چپ رادیکال و گرایش ناسیونالیست کرد. تا مقطع کنگره سوم این گرایشات در کنار هم فعالیت می کردند. "فاصله حرف و عمل" عملا به این همزیستی گرایشات نقد داشت. اینکه فعالیتی که باید معطوف به مبارزه کمونیستی و سازماندهی طبقه کارگر برای انقلاب کارگری می بود، عملا در بسیاری موارد نتیجه دیگری می داد. تلاش های کمونیستی بعضا با مبارزه منفی گرایش ناسیونالیست کرد مواجه می شد.
ظاهرا همه با نظرات، مواضع و سیاست های منصور حکمت موافق بودند. منصور حکمت همواره باتفاق آراء برای کمیته مرکزی و دفتر سیاسی انتخاب می شد. در کنگره دوم و سوم گزارشی که توسط او تهیه و تبیین شده بود، بعنوان گزارش کمیته مرکزی به کنگره ارائه شد. (یعنی در پلنوم پیش از کنگره کمیته مرکزی به آن رای داده بود و از او خواسته بود که بعنوان گزارش کمیته مرکزی ارائه اش دهد.) حتی پس از اینکه تصمیم گرفت از حزب جدا شود، تا زمانی که رسما استعفای خود را تقدیم پلنوم کرد، او باتفاق آراء به دبیری تشکیلات انتخاب شد. تمام اسنادی که او تبیین می کرد همواره باتفاق آراء رای می آورد. کسانی که بعد از جدایی او شروع به اتهام زنی به او کردند، بطور مثال عبدالله مهتدی، تا آخرین روزی که او در تشکیلات بود به او رای می دادند و با او اعلام توافق می کردند.
یادم است حتی عبدالله مهتدی یکبار به دفتر مرکزی حزب آمد و با منصور حکمت صحبت کرد و از او پرسید که اختلاف منصور حکمت با او بر سر چیست. (او میخواست که از طرف منصور حکمت پذیرفته شود. البته عبدالله مهتدی عضو فراکسیون کمونیسم کارگری بود.)
منصور حکمت بارها گفته بود که "موافق نمیخواهم، هم نظر می خواهم।" منصور حکمت تلاش بسیاری کرد که حزب کمونیست را در ریل فعالیت کمونیستی کارگری قرار دهد. تلاش شبانه روزی در اقتاع، نوشتن، صحبت کردن، رهبری عملی و سیاسی حزب. ولی عملا در نقطه ای به اینجا رسید که این کار دیگر امکانپذیر نیست و آب در هاون کوبیدن است. شرایط بین المللی، سقوط شوروی، حمله بورژوازی هار به مارکسیسم و کمونیسم و پر وبال گرفتن ناسیونالیسم بطور کلی و ناسیونالیسم کرد بطور خاص، کار را یکسره کرد.

3. چرا تا کنون جریانات چپ رادیکال در کشور ما نتوانسته‌اند به‌ نیروی تاثیر گذار اجتماعی تبدیل شوند؟
آذر ماجدی: این ارزیابی اغراق آمیز است. چپ در جامعه تاثیرات بسیاری داشته است، اما موفق نشده است که قدرت را بنفع کارگر و کمونیسم بچرخاند. آرمان های چپ در آنچه به انقلاب 57 معروف شد بسیار نقش داشت. در مقطع انقلاب، چپ در جامعه بسیار محبوب و با نفوذ بود. در اول ماه مه 1358 حدود سیصد هزار نفر زیر پرچم چپ فقط در تهران راهپیمایی کردند. اما دو مساله باعث شد که چپ نتواند در قدرت سیاسی نقش تعیین کننده ای ایفاء کند.
سرکوب خشن بورژوازی. باید توجه داشت اگر چپ آنطور که در سوال شما مستتر است بی تاثیر بود، این خشونت و سرکوب بورژوازی ضرورت پیدا نمی کرد. این دستگاه پیچیده سرکوب ضروری نمی شد. کشتار دهه 60 عمدتا هدفش نابودی چپ و کمونیسم در جامعه بود. بیش از صدهزار نفر اعدام شدند که بخش بزرگ آن چپ و کمونیست بودند.
در کردستان که چپ موفق شد یک جنبش اجتماعی را سازمان دهد. بویژه در جنوب کردستان، در سنندج و مریوان، سازماندهی جنگ سنندج و کوچ مریوان فقط دو نمونه از این تاثیر و نفوذ چپ است. حمله حزب دموکرات به کومه‌له نیز بخشی از حمله بورژوازی به چپ و کمونیست در جامعه بود. درست است که اکنون هم کومه له ای های سابق و هم حزب دموکرات تلاش دارند که این جنگ را بعنوان یک "برادر کشی" اعلام کنند و "گناه" آنرا نیز به گردن منصور حکمت بیاندازند. اما این جنگ همانگونه که در آن مقطع توسط منصور حکمت تحلیل و تبیین شد، جنگ بورژوازی کرد بود با جنبش کمونیستی در کردستان. البته بالاخره با توصیه منصور حکمت مبنی بر ارائه آتش بس یکجانبه از طرف کومه له به حزب دموکرات این جنگ پایان یافت.
پس از روی کار آمدن رژیم اسلامی، چپ تنها جریانی بود که علیرغم ضعف هایش، حاکمیت پوپولیسم بر آن و نفوذ شرق زدگی در آن، از حقوق زن دفاع کرد و توانست در ابتدا عقب نشینی هایی به رژیم اسلامی تحمیل کند. جنبش کارگری و مقاومت های آن در مقابل رژیم جنایتکار اسلامی نیز بروزی از جنبش کمونیسم کارگری بود. اینکه رژیم اسلامی سی سال است که باید مشغول سرکوب اپوزیسیون باشد و مدام در حال جنگ و سرکوب یک دلیل اصلی آن قوی بودن و نفوذ آرمان ها و جنبش کمونیستی است. اما مشکل اصلی حاکمیت کمونیسم غیرکارگری بر جنبش چپ ایران است. البته این فقط معضل کمونیسم ایران نیست، یک پدیده بین المللی است. در ابتدا پوپولیسم گرایش غالب در جنبش کمونیستی ایران بود، که مارکسیسم انقلابی توانست آنرا نقد کند و به عقب بنشاند. کمونیسم کارگری توانست کمونیسم را از زیر انقیاد این گرایشات بورژوایی بیرون آورد. اما متاسفانه خود جنبش کمونیسم کارگری نیز با مرگ منصور حکمت و رویدادهای ناگواری که در حزب کمونیست کارگری پیش آمد، دچار ضربات بسیاری شد. این رویداد ها و ضربات یک عقب نشینی را به جنبش کمونیسم کارگری تحمیل کرد که به جنبش چپ سنتی و رادیکال میدان داد بار دیگر عرض اندام کند. ما اکنون امیدواریم که بتوانیم دگر بار جنبش کمونیسم کارگری را با قدرت به میدان مبارزه سیاسی بکشانیم.

4. مدام در جریانات چپ به‌ ویژه‌ کمونیست کارگری انشعاب صورت می گیرد، دلیل اصلی این همه‌ تضاد و انشعاب چیست؟
آذر ماجدی: انشعاب در تمام احزاب سیاسی رخ می دهد. اختلاف بر سر تاکتیک، استراتژی در تمام احزاب موجود است. این مساله خاص جریانات چپ نیست. در احزاب راست، فراکسیون های مختلف اعلام شده و نشده وجود دارد که برای دستیابی به رهبری حزب فعالیت می کنند. این احزاب بخاطر دستیابی به قدرت معمولا یک ظاهر متحد را حفظ می کنند. اما در محافل شان بعضا چشم ندارند همدیگر را ببینند. این واقعیت سیاست راست است.
در جامعه ایران بعلت دیکتاتوری، سرکوب و خفقان، تحزب سیاسی یک پدیده جاافتاده و گسترده نیست. مبارزه حزبی بجز دوره های بسیار کوتاه، هیچگاه نتوانسته در جامعه ریشه بدواند و به یک سنت جاافتاده بدل شود. این مساله در مورد جریانات راست در سیاست ایران بیشتر از چپ بچشم می خورد. به کل جنبش ناسیونالیسم پرو غرب و ملی – اسلامی نگاه کنید و پراکندگی سیاسی این دو جنبش از نقطه نظر تحزب را بخوبی مشاهده می کنید. در کل جنبش ناسیونالیسم پرو غرب، طرفداران رژیم سابق، با شاه یا بی شاه، فقط یک حزب وجود دارد که بخش کوچکی از این جنبش را در خود متشکل کرده است. طیف ملی – اسلامی یک طیف وسیع از چپ تا راست است که به گروه ها و جریانات کوچک و بزرگ تقسیم شده است.
فضای ضد کمونیستی حاکم موجب می شود که چنین تبلیغاتی در مورد چپ و جنبش کمونیستی اشاعه یابد. و ظاهرا اگر باندازه کافی یک گفته تکرار شود بعنوان حقیقت پذیرفته می شود. در حالیکه تا به سیاست در ایران بر می گردد، چپ از نظر تحزب بسیار مستحکم تر از راست است. تا آنجا که به کمونیسم کارگری بر می گردد، حزب کمونیست کارگری بمدت ده سال تحت لیدرشیپ منصور حکمت با استحکام کامل فعالیت می کرد. البته همیشه افراد مختلف به یک حزب می پیوندند یا از آن جدا می شوند؛ حزب سیاسی مثل فرقه مذهبی نیست که اگر یکبار به آن پیوستی، خروج از آن با کرام الکاتبین باشد. در حزب کمونیست کارگری دو انشعاب پس از مرگ منصور حکمت رخ داد که دلایل بسیار روشن سیاسی و جنبشی دارد. ما به سهم خود در نوشته های متعددی علل این واقعه را تحلیل کرده و توضیح داده ایم.*
اما اگر کمونیسم کارگری را با جریان ناسیونالیسم کرد مقایسه کنید، تعداد انشعابات در جریان اخیر بسیار بیشتر است. حزب دموکرات کردستان تاکنون چندین انشعاب را پشت سر گذاشته است. در کومه له تاکنون چندین انشعاب رخ داده است. پس از جدایی کمونیسم کارگری از حزب کمونیست ایران تاکنون دو انشعاب از موضع ناسیونالیسم کرد از کومه له رخ داده است و در سازمان زحمتکشان نیز یک انشعاب رخ داده است. حداقل انشعاب در حزب کمونیست کارگری بر سر مسائل مالی و بالا کشیدن پول های آمریکا نبوده است و در هنگام جدایی به روی یکدیگر اسلحه نکشیدند. در حالیکه اسلحه کشیدن به روی مخالف در پلنوم سازمانی، یا دعوا و مرافعه بر سر بالا کشیدن پول واقعیت جریان ناسیونالیست کرد، بویژه باند زحمتکشان است.

5. منتقدین حزب کمونیست کارگری، حزبتان را بیشتر یک جریان شعاری و خیالی قلمداد می کنند، در این رابطه‌ چه‌ پاسخی دارید؟
آذر ماجدی: من اکنون بیش از سه سال است که از حزب کمونیست کارگری جدا شده ام و همراه رفقایم حزب اتحاد کمونیسم کارگری را بنیان گذاشته ایم. ما خود به این حزب، سیاست ها و روش های آن نقد های بسیاری داریم، اما نقد ما از زاویه چپ و کمونیسم کارگری منصور حکمت است. مطمئن نیستم که شما از چه منتقدینی صحبت می کنید و نقد آنها از چه زاویه ای است. لذا در این مورد نمی توانم اظهار نظر کنم.

6. شما به‌ عنوان جریانی که‌ از دل کومله‌ پا به‌ عرصه‌ مبارزه‌ حزبی گذاشتید، چرا این همه‌ با کردیت و "کوردایه‌تی" و ملی گرایی کردها مخالفت می کنید؟
آذر ماجدی: این یک ارزیابی بسیار نادرست است. من یا ما "از دل جریان" کومه له پا به عرصه مبارزه حزبی نگذاشتیم. من و بسیاری از رفقایم همانگونه که گفتم از کمونیست های قدیمی هستیم، که در مقطعی همراه کومه له حزب کمونیست ایران را تشکیل دادیم. برایم جالب است که شما بعنوان یک "ناسیونالیست کرد" چنین ارزیابی را ارائه می دهید. زیرا که پس از تشکیل حزب کمونیست ایران، ناسیونالیسم کرد اعلام می کرد که "منصور حکمت فارس" کومه له را فریب داد.
حال به بخش دوم سوالتان بپردازم. من بعنوان یک کمونیست کارگری عمیقا مخالف ناسیونالیسم هستم. ناسیونالیسم یک ایدئولوژی ضد کارگری، نژاد پرستانه و ضد آزادیخواهی و برابری طلبی است. یعنی تمام آرمان هایی که کمونیسم برای آن مبارزه می کند. ناسیونالیسم ایدئولوژی بورژوایی برای تحت قیمومیت نگاه داشتن طبقه کارگر است.
ناسیونالیسم یک مانع جدی دستیابی به یک جامعه آزاد، برابر و مرفه است. از این رو من با هر نوع ناسیونالیسمی مخالفم، چه عظمت طلب، چه قومی؛ چه ایرانی، چه کرد. از این رو است که ما مخالف کردایتی و ناسیونالیسم کرد هستیم. از قضا حزب اتحاد کمونیسم کارگری بسیار بیشتر علیه ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی، بعنوان یک مانع مهم سیاسی – ایدئولوژیک در برابر سازماندهی یک انقلاب کارگری و ایجاد یک جامعه آزاد، برابر و مرفه، افشاء گری می کند و آن را مورد نقد قرار می دهد.

7. شما کاملا به‌ این امر واقفید که‌ تا کنون انشعابات پی در پی در کومله‌ و حزب کمونسیت ایران به‌ وقوع پیوسته‌ است، که‌ دلیل اصلی آن تن دادن به‌ یک خواست عمومی رایج در کردستان و آن هم رفع ستم ملی است، دیدگاه‌ شما در این رابطه‌ چیست؟
آذر ماجدی: تاکنون چندین انشعاب در حزب کمونیست ایران و کومه له رخ داده است. اما دلیل آن "تن دادن به خواست ستم ملی نیست." این بنظر من بیان وارونه واقعیت است. دلیل انشعابات وجود گرایشات مختلف درون کومه له است. این انشعابات عملا میان دو گرایش راست و چپ درون ناسیونالیسم کرد رخ داده است. ستم ملی موجد ناسیونالیسم نیست. بالعکس است. ناسیونالیسم ستم ملی را بوجود می آورد. علیرغم ایده رایج و حاکم، ناسیونالیسم جوابگوی ستم ملی نیست، بالعکس، ناسیونالیسم به تفرقه و جدایی ملی دامن می زند. این یکی از سموم ناسیونالیسم است که در بالا به آن اشاره کردم.
پاسخ واقعی به ستم ملی، برابری طلبی واقعی است. به این معنا کمونیسم کارگری پاسخ واقعی و انسانی به ستم ملی ارائه می دهد. ما خواهان رفع ستم ملی هستیم. لذا برای برابری واقعی، اجتماعی و اقتصادی کلیه ساکنین یک جامعه، صرفنظر از ملیت، نژاد، جنسیت، زبان، مذهب مبارزه می کنیم. تا آنجا که به مساله زبان مربوط می شود، ما از حق هر انسان به سخن گفتن به زبان مادری دفاع می کنیم و مخالف تعیین زبان رسمی هستیم. بعلاوه یک راه حل معین نیز برای مساله کرد داریم. ما خواهان برقراری رفراندم در شرایط آزاد در مناطق کرد نشین هستیم. با این رفراندوم روشن می شود که آیا مردم کردستان خواهان باقی ماندن در ایران و زندگی در شرایط برابر با سایر شهروندان هستند یا میخواهند جدا شوند و کشور خود را داشته باشند.
این پاسخ واقعی و انسانی به ستم ملی و مساله کرد است. اما ناسیونالیسم می کوشد که ملیت را تعمیق کند. جدایی ملی و برتری ملی را گسترش دهد. بدین ترتیب حاکمیت ناسیونالیسم با حاکمیت تفرقه ملی و نژاد پرستی توام خواهد بود.

8. جریان شما در حالی که‌ شعار تا سر حد جدایی و "تشکیل دولت مستقل کردستان" را به‌ دنبال خود یدک می کشد، زننده‌ترین ادبیات سیاسی را در مورد جریانات توده‌ای کوردستان و شخصیت‌ های بارز آن به‌ کار می گیرد، آیا تا کنون این روند برای جریان کمونیست کارگری دستاوردی به‌ دنبال داشته‌ است؟
آذر ماجدی: اولا کمونیسم کارگری این شعار را "یدک نمی کشد." این مطالبه در برنامه "یک دنیای بهتر" برنامه حزب ما که توسط منصور حکمت نوشته شده است، بعنوان یک بند طرح شده است. بنابراین یک مطالبه برنامه ای ما است.
در این سوال چند مقوله ناروشن مطرح شده که پاسخ به این سوال را دشوار می کند. "جریانات توده ای کردستان" منظور چه جریاناتی هستند؟ "شخصیت های بارز" منظور چه کسانی هستند؟ "ادبیات زننده" کدام ادبیات منظور نظرتان است؟ بدون روشن بودن این مقولات قبول می کنید که پاسخ ساده نیست.
من شخصا ادبیات زننده ای را بخاطر ندارم. اما ما ناسیونالیسم کرد را نقد کرده و نقد خواهیم کرد. همانگونه که در بالا اشاره کردم، ناسیونالیسم یک جریان خطرناک است، یک سم یا ویروس اجتماعی است. خیلی دور لازم نیست برویم. به بالکان در دهه 90 میلادی نگاه کنید که چگونه ناسیونالیسم یک جنگ خانمان برانداز را در قلب اروپا دامن زد. "پاکسازی قومی" ترمی بود که در این جنگ مورد استفاده قرار گرفت.
یا به کردستان عراق نگاه کنید که چگونه وضعیت مردم کارگر و زحمتکش و بخصوص زنان پس از روی کار آمدن ناسیونالیسم کرد بمراتب بدتر شده است. ما با ناسیونالیسم مخالفیم و بشدت با آن مبارزه می کنیم. این را رسما در برنامه مان اعلام کرده ایم.

9. با توجه‌ به‌ گفتار و کردار متضادی که‌ در رابطه‌ با رفع ستم ملی در کردستان، کم و بیش در مورد آن بحث کردیم، آینده‌ کمونیسم کارگری را در کردستان ایران چگونه‌ می بینید؟
آذر ماجدی: با توجه به پاسخی که من به سوال بالا دادم، راستش این سوال جایی ندارد. زیرا تضادی میان گفتار و کردار کمونیسم کارگری وجود ندارد. یکبار دیگر تاکید می کنم. ناسیونالیسم پاسخ ستم ملی نیست. کمونیسم کارگری پاسخی قاطع و انسانی به ستم ملی و مساله کرد ارائه کرده است.
باید بگویم که کمونیسم کارگری در کردستان بسیار محبوب است. در چند سال اخیر یک موج دلسردی در میان جنبش کمونیسم کارگری در سراسر ایران، از جمله کردستان، بوجود آمد. این یک واقعیت تلخ اما قابل درک است. مرگ منصور حکمت و انشعاب در حزب کمونیست کارگری ایران موجد این دلسردی بوده است. اما حزب اتحاد کمونیسم کارگری در سه سال و نیم گذشته با تمام قوا تلاش کرده است که بر این موج دلسردی فائق آید و روحیه اتحاد را در جنبش کمونیسم کارگری احیاء کند. ما بمیزان بسیار زیادی موفق بوده ایم. بویژه سیاست ها و مواضع اصولی و کمونیستی حزب ما در خیزش اخیر مردم ایران و در قبال مسائل و رویدادهای متفاوت که موجب برافراشته نگاه داشتن پرچم کمونیسم کارگری منصور حکمت شده است، به این امر کمک بسیار کرده است. آینده کمونیسم کارگری را در کردستان درخشان می بینم.

10. خانم ماجدی، اجازه‌ بدهید که‌ یک سوال سیاسی - روانی مطرح کنم. در فضای سیاسی کردستان برای هتک حرمت و تحقیر جایگاه‌ شخصی افراد فعال در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، سعی می شود که‌ افراد را وابسته‌، طرفدار یا عضو سابق جریان کمونیست کارگری جلوه‌ دهند، آیا فکر نمی کنید که‌ این مسئله‌ نشانگر این است که‌ تبلیغات شما در مورد مسائل سیاسی اجتماعی در کردستان نتیجه‌ معکوس به‌ بار آورده‌ است.
(خانم ماجدی، واقعا از طرح این سوال پوزش می طلبم، ولی این اتفاق بارها برای بنده‌ رخ داده‌ است، در حالی که‌ من هیچ وقت طرفدار یا عضو تشکیلاتی هیچ سازمان و جریان کمونیستی، منجمله‌ کمونیست کارگری نبوده‌ام، صد البته‌ برای مبارزه‌ هر انسان شرافتمندی که‌ صادقانه‌ برای آرمانهای انسانی پیگیرانه‌ تلاش می کند احترام قائلم.)
آذر ماجدی: حتما در محافل ناسیونالیستی چنین است. همانگونه که کمونیسم کارگری مخالف جدی ناسیونالیسم است، ناسیونالیسم نیز با کمونیسم کارگری خصومت می ورزد. من تردیدی ندارم که جریانات ناسیونالیستی دست به چنین تحریکاتی می زنند. کما اینکه حزب دموکرات کردستان چه زمانی که منصور حکمت در رهبری حزب کمونیست ایران بود و چه هنوز حملات بسیار زننده ای به منصور حکمت می کند. همانگونه که پس از تشکیل حزب کمونیست ایران جریانات ناسیونالیست کرد تبلیغ می کردند که "کومه‌له فریب منصور حکمت فارس را خورده است." یا بارها کوشیده اند که جنگ میان حزب دموکرات و کومه له را به گردن منصور حکمت بیاندازند. در حالیکه این حزب دموکرات بود که به کومه له حمله کرد. کوشید فعالیت سیاسی کومه له را محدود کند. و بالاخره این منصور حکمت بود که با توصیه "آتش بس یکجانبه" به کومه له باعث پایان جنگ گردید.
بعلاوه، عبدالله مهتدی پس از جدایی منصور حکمت از حزب کمونیست ایران، زننده ترین لحن را علیه منصور حکمت استفاده کرد. اخیرا نیز که خود من کومه له را مورد نقد سیاسی قرار دادم، کادرهای کومه له با توسل به یک لمپنیزم زننده به پاسخگویی برآمدند و دگر بار به منصور حکمت و کمونیسم کارگری حمله ور شدند. این ناسیونالیسم است که به منصور حکمت، کمونیسم کارگری، ما، حزب اتحاد کمونیسم کارگری حمله می کند. ناسیونالیسم از رشد کمونیسم کارگری در کردستان بسیار نگران و در هراس است. قابلیت و پتانسیل این جنبش را می شناسد. از محبوبیت شخص منصور حکمت در کردستان آگاه است. فکر می کنم که بد نباشد شما فاکت هایتان را بار دیگر چک کنید.
عکس: منصور حکمت و آذر ماجدی

بیوگرافی خانم اذر ماجدی:
عضو رهبری حزب اتحاد کمونیسم کارگری، رئیس سازمان آزادی زن، عضو هیات اجرایی ابتکار فمینیستی اروپا و رئیس بنیاد منصور حکمت است. آذر ماجدی همچنین نویسنده، مدرس، برنامه ساز تلویزیونی و از فعالین جنبش آزادی زن و اپوزیسیون جمهوری اسلامی است.
آذر ماجدی در سال 1361، بدنبال ضربه خوردن سازمان اتحاد مبارزان کمونیست، همراه همسرش منصور حکمت به کردستان رفت و مدت دو سال در کردستان با ا. م. ک و سپس حزب کمونیست ایران فعالیت می کرد. آذر در هیات تحریریه نشریه کارگر کمونیست، کمونیست و رادیو صدای حزب کمونیست ایران فعالیت داشت.
آذر ماجدی در سال 1984 به اروپا رفت و فعالیت خود علیه رژیم اسلامی، برای آزادی، برابری و حقوق زنان را در اروپا ادامه داد. وی در سال 1991 به عضویت حزب کمونیست کارگری در آمد و در کنگره اول حزب به عضویت کمیته مرکزی و دفترسیاسی حزب انتخاب شد و تا سال 2007 در رهبری حزب بود. وی از سال 2004 تا 2006 رئیس دفتر سیاسی حزب کمونیست کارگری بود. آذر طی سال های 1999- 2002 مدیر و از برنامه سازان رادیو انترناسیونال و از 2004 تا 2007 از برنامه سازان تلویزیون کانال جدید و تلویزیون انترناسیونال بود. در سال 1998 نشریه مدوسا را همراه رفقای خویش راه اندازی کرد و بعنوان سردبیر آن فعالیت می کرد. آذر ماجدی در ماه مه 2007 از حزب کمونیست کارگری جدا شد و همراه رفقای خود حزب اتحاد کمونیسم کارگری را بنیان گذاشت. آذر ماجدی در ماه ژوئیه 2002، پس از مرگ منصور حکمت، بنیاد منصور حکمت و در نوامبر همان سال سازمان آزادی زن را بنیان گذاشت. آذر ماجدی در کنفرانس های متعدد بین المللی در مورد وضعیت زنان در ایران و خاورمیانه، اسلام سیاسی، سکولاریسم، اوضاع سیاسی ایران و موقعیت جمهوری اسلامی شرکت کرده است. او همچنین از سازماندهندگان کنفرانس های بسیاری بوده است.
انتشارات:
کتابی به زبان انگلیسی از آذر تحت عنوان: "حقوق زنان در تقابل با اسلام سیاسی" در سال 2007 منتشر شده است. همچنین کتابی در رابطه با مبارزه برای آزادی زن در ایران و مبارزه علیه اسلام در دست انتشار دارد. مقالات متعددی از وی در رابطه با مساله زن، اسلام سیاسی، سکولاریسم و جمهوری اسلامی علاوه بر نشریات و وب سایت های فارسی زبان در ژورنال ها و وب سایت های بین المللی و به زبان های مختلف انتشار یافته است. مقالات او به زبان های مختلف، از جمله فرانسه، ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی، عربی، ترکی، لهستانی و یونانی ترجمه شده است.
رسانه‌ها:
رسانه های مختلف بین المللی، از جمله رادیو بی بی سی، تلویزیون بی بی سی فارسی، رادیو صدای آمریکا، تلویزیون جی ام تی وی، تلویزیون "مور 4"، اینترنشنال هرالد تریبیون اشپیگل آنلاین، یوتبوری پستن و غیره با او مصاحبه کرده اند. آذر همچنین در تلویزیون آی تی وی و همچنین در فیلمی که توسط تلویزیون بی بی سی در مورد شیرین عبادی تهیه شد، حضور داشته است. در سی امین سالگرد انقلاب 57 رادیو بی بی سی 4 و همچنین سرویس جهانی در برنامه ویژه شان با او مصاحبه کرده‌اند.
جوایز:
آذر ماجدی در سال 2007 کاندید دریافت جایزه اما هامفری شد. در سال 2008 از طرف بنیاد شیلا مک ککنی برای دریافت جایزه در لیست فینالیست ها قرار گرفت و در همان سال کاندید دریافت جایزه سکولاریست سال شد.

توضیح:
لطفا در مورد این مصاحبه‌ هر نقد، سوال یا اظهار نظری دارید، با بنده‌ تماس حاصل فرماید.
info@rahimrashidi.com
منبع:
http://rahimrashidi.com/

Thursday, January 20, 2011

ئازه‌ر ماجێدی له‌ وتووێژ له‌گه‌ڵ ره‌حیم ره‌شیدی: ناسیۆنالیزم ره‌وتێکی مه‌ترسیداره، ژه‌هرو ویروسێکی کۆمه‌ڵایه‌تییه.

وێنه‌: ئازه‌ر ماجێدی

دوای دامه‌زرانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران، ناسیوناڵیسته‌کان ته‌بلیغیان ده‌کرد که کۆمەڵه فریوی مه‌نسوور حێکمه‌تی فارسی خواردوه.

له چه‌ند ساڵی رابردوودا شه‌پۆلێکی دڵساردی له نێو بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری له سه‌راسه‌ری ئێران‌و له‌وانه‌ش له کوردستان پێکهات، ئه‌مه راستییه‌کی تاڵه به‌ڵام دوور له چاوه‌ڕوانی نیه.

ئێمه دژایه‌تی ناسیونالیسم ده‌که‌ین‌و به توندی له به‌رانبه‌ری‌دا ڕاده‌وستین. ئه‌مه‌مان به‌ فه‌رمیی له به‌رنامه‌که‌مان‌دا راگه‌یاندوه.
ناسیونالیسم ئیدئولوژییه‌کی دژی کرێکاری، ره‌گه‌زپه‌رستانه‌و دژی ئازادیخوازی‌و به‌رابه‌ریخوازییه. ناسیۆنالیسم بریتییه له ئیدئولوژی بورژوازی بۆ ژێر ده‌سته‌ هێشتنه‌وه‌ی چینی کرێکار.

به‌ڵام شه‌ڕی کۆمه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ دێموکڕات، ئه‌م شه‌ڕه هه‌ر وه‌کو له‌و سه‌رده‌مه‌دا له لایه‌ن مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه شرۆڤە ده‌کراو رووناکی ده‌خرایه سه‌ر لایه‌نه‌کانی، شه‌ڕی بورژوازی کورد بوو له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی له کوردستان.

ته‌واوی ئه‌و بڕیاروو به‌ڵگانه‌ی که مه‌نسوور حیکمه‌ت ئاماده‌ی ده‌کرد هه‌موو کات ده‌نگی دێناوه‌و په‌سه‌ند ده‌کرا. ئه‌وانه‌ی که دوای جیابوونه‌وه ده‌ستیان به تۆمه‌تبار کردنی ئه‌و کرد، بۆ وێنه عه‌بدوڵلا موهته‌دی تا دوایین رۆژه‌کانی مانه‌وه‌ی ئه‌و له رێکخستندا ده‌نگیان پێده‌داو له‌گه‌ڵی هاوده‌نگیان‌ ده‌نواند. له بیرمه که ته‌نانه‌ت عه‌بدوڵلا موهته‌دی جارێک هاته لای مه‌نسوور حێکمه‌ت‌و لێی پرسی که جیاوازی مه‌نسوور حێکمه‌ت له‌گه‌ڵ ئه‌و له سه‌ر چیه؟ (ئه‌و دەیهه‌ویست که له لایه‌ن مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه حه‌ساوی بۆ بکرێت). ( به‌ڵام عه‌بدوڵلا موهته‌دی ئه‌ندامی فراکسیۆنی کۆمۆنیستی کرێکاری بوو).

له سه‌ره‌تاوه پۆپۆلیسم ره‌وتی زاڵ به سه‌ر بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی ئێران بوو که مارکسیسمی شۆڕشگێرانه‌ توانی لێکدانه‌وه‌ی له‌سه‌ر ئه‌و ره‌وته هه‌بێت‌و پاشه‌کشه‌ی پێبکات.

پێکهێنه‌ری وتووێژ: ره‌حیم ره‌شیدی
وه‌رگێر بۆ کوردی: ره‌حمه‌ت عه‌زیزی
1.ئیزن بده‌ن وتووێژه به‌و پرسیاره ده‌ست پێ بکه‌م، له‌به‌ر چی ئێوه دوای یه‌ک ده‌یه‌ خه‌باتی به کرده‌وه له رێزه‌کانی کۆمه‌ڵه‌و حیزبی کومونیستی ئێران بۆ دابین کردنی ئامانجه‌کانی کۆمۆنیسم، به‌و ئاکامه گه‌یشتن که ده‌بێ خه‌باتی ئێوه خه‌باتێکی کرێکاری بێت؟
به‌راستی له مه‌به‌ستی ئێوه سه‌باره‌ت به‌ خه‌باتی به کرده‌وه تێنه‌گه‌یشتم. ئه‌گه‌ر ئیزنم بده‌ی کورته‌یه‌ک له تێکۆشانی خۆمان تا پێکهاتنی حێزبی کۆمۆنیستی ئێرانتان بۆ باس بکه‌م، له‌وانه‌یه ئه‌م روونکردنه‌وه‌یه ببێته هۆی ڕوونتر بوونی باسه‌که‌مان. من له‌گه‌ڵ یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست تێکۆشانم ده‌کرد. یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست له مانگی ره‌شه‌مه‌ی 1357ی هه‌تاور، له ژێر ناوی ناوکی (هه‌سته)ی سه‌هه‌ند هه‌بوونی خۆی راگه‌یاند، دوای چه‌ند مانگ ناوی خۆی بۆ رێکخراوی یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست گۆڕی. هه‌وڵی ئێمه تێکۆشانێکی سیاسیی، تێئۆریک‌و به کرده‌وه بوو. یه‌کیه‌تی تێکۆشه‌رانی کۆمۆنیست به رێبه‌ری مه‌نسوور حێکمه‌ت خه‌باتێکی تێئۆریک، سیاسیی، هه‌مه‌لایه‌نه‌و قووڵی دژی پۆپۆلیسم که ره‌وتی زاڵ به سه‌ر بزوتنه‌وی چه‌پی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی ئێراندا بوو به‌ڕیوه برد. ی.خ.ک توانی له ماوه‌ی دوو ساڵدا پاشه‌کشه‌ به‌ بزوتنه‌وه‌ی پۆپۆلیستی بکات‌و ئاڵای مارکسیزمی شۆڕشگێرانه له نێو بزوتنه‌وه‌ی ئێراندا به‌رز بکاته‌وه. زه‌مینه‌ی نێزیکایه‌تی ی.خ.ک له‌گه‌ڵ کۆمه‌ڵه‌ش هه‌ر له‌م چوارچێوه‌یه‌دا بوو. هه‌ڵوێستی به‌شێک له رێبه‌رایه‌تی کۆمه‌ڵه (بۆ وێنه عه‌بدوڵڵا موهته‌دی) له کۆنگره‌ی دووهه‌مدا بۆ لای ئه‌ده‌بیات‌و روانگه‌کانی ی.خ.ک نزیک بوه‌وه‌و هه‌وادارییان له مارکسیسمی شۆڕشگێرانه کرد. بڕیارنامه په‌سندکراوەکانی ئه‌م کونگره‌یه بۆ رێبه‌ری ی.خ.ک به‌ڕێکرا. مه‌نسوور حێکمه‌ت وێڕای دەربڕینی خۆشحاڵی خۆی له‌م هه‌ڵوێسته‌ی کۆمه‌ڵه ئه‌م بڕیارنامانه‌ی به‌ سێوه‌ی ڕه‌خنه‌گرانه‌ تاوتوێ کرد. به دوای ئه‌م ره‌خنه‌ گرتنه‌دا مه‌نسوور حێکمه‌ت رۆێشتە کوردستان‌و له‌گه‌ڵ رێبه‌رایه‌تی کۆمه‌ڵە چه‌ند دانیشتنی پێک هێناو له نێزیکه‌وە له‌گه‌ڵ رێکخراوی کۆمه‌ڵە ئاشنا بوو، دوایه‌ش ناوه‌ڕۆکی به‌رنامه‌و پرۆگرامی هاوبه‌شی هه‌ردوو رێکخراو نووسرا.
مه‌نسوور حێکمه‌ت جارێکی دیکه له زستانی 1360 سه‌ردانی کوردستانی کردو ماوه‌ی دوو مانگ له‌گه‌ڵ کۆمه‌ڵه بوو. له درێژه‌ی ئه‌م باس‌و چاوپێکه‌وتنانه‌دا بوو که رێبه‌رایه‌تی هه‌ر دوو رێکخراو پێکهێنانی حێزبی کۆمۆنیستی ئێرانیان که یه‌کێک له گرنگترین باسه‌کانی بزوتنه‌وه‌ی چه‌پ بوو به پێویست زانی‌و له‌ ئاکام‌دا له‌و باره‌وه پێکهاتن.
پێویستی به‌رنامه‌یه‌کی حیزبی، پرسێک بوو که ی.خ.ک له سه‌ری پێداگر بوو. رێبه‌رایه‌تی کۆمه‌ڵه‌ش ملی بۆ قبووڵ کردنی ئه‌م بابه‌ته‌ ڕاکێشاو زۆر زوو له‌گه‌ڵ مه‌نسوور حێکمه‌ت (که ئه‌و کات به نادر ده‌ناسرا) نزیک بوه‌وه. بڕوایه‌کی دوو لایه‌نه به تواناییه‌‌ کۆمۆنیستی‌و شۆرشگێرییه‌کان به کرده‌وه له نێوان رێبه‌رایه‌تی کۆمه‌ڵه‌و مه‌نسوور حێکمەت‌دا ساز بوو.
مه‌نسوور حێکمه‌ت له دوایین رۆژه‌کانی مانگی ره‌شه‌مه‌دا گه‌‌ڕایه‌وه تاران، چه‌ند رۆژ پێش گه‌ڕانه‌وه‌ی، به‌شی چاپه‌مه‌نی (ئینتشاراتی) ی.خ.ک زه‌بری لێکه‌وتبوو ده‌یان که‌س له هاوڕێیانی ئێمه ده‌سبه‌سه‌ر کرابوون. ئەگه‌ر هه‌ڵه نه‌که‌م به‌ هۆی ئه‌م زه‌برو له داوکه‌وتنانه‌وه‌ نزیکه‌ی سه‌د که‌س له هاوڕێیان ده‌سبه‌سه‌ر کران. ی.خ.ک له‌و سه‌رده‌مه‌دا له زۆبه‌ی کارگه‌و یه‌که‌کانی به‌رهه‌م هێناندا رێخستنی کرێکاری مه‌زنی هه‌بوون. ز‌ۆربه‌ی ئه‌م هه‌ستانه زه‌بریان وێکه‌وت یان مه‌جبوور به هه‌ڵوه‌شانه‌وه بوون. به بیستنی هه‌واڵی ئه‌م زه‌به‌رە گه‌وره‌یه مه‌نسوور حێکمه‌ت پێشنیاری به رێبه‌رایه‌تی ی.خ.ک کرد که بۆ ئه‌وه‌ی نه‌که‌ونه داوی پۆلیسی کۆماری ئێسلامی هه‌رچی زووتر به‌ره‌و کوردستان به‌رێ بکه‌ون. دوای قسه‌و باسێکی زۆر بڕیار درا که مه‌نسوور حێکمه‌ت، حه‌مید ته‌قوایی‌و خوسره‌و داوه‌ر له رێبه‌رانی ی.خ.ک به‌ره‌و کوردستان به‌‌ڕێبکه‌ون. منیش له‌گه‌ڵ مه‌نسوور حێکمه‌ت رۆێشتمە کوردستان. له بانه‌مه‌ڕی 1361وه تێکۆشانێکی چڕوپڕ له کوردستان بۆ پێکهێنانی حێزبی کۆمۆنیستی ئێران ده‌ستی پێکرد. له مانگی خه‌رمانانی 1361 حێزبی کۆمۆنیستی ئێران دامه‌زرا. دیاره ده‌بێ ئاماژه به هێندێک دژایه‌تی‌و به‌ربه‌ره‌کانێ له‌گه‌ڵ پێکهاتنی حێزب له لایه‌ن ره‌وتی ناسیۆنالیستی نێو ریکخراوی کۆمه‌ڵه بکه‌م. ئه‌م دژایه‌تییانه به پێی بارودۆخی جیاواز که‌م‌و زیاد ده‌بوون. بۆ وێنه ره‌وتی نێوخۆیی په‌یوه‌ست بوونی کۆمه‌ڵه به مارکسیسمی شۆرشگێرانه‌ به رێبه‌رایه‌تی عه‌بدوڵڵا موهته‌دی، له ژێر ئه‌م زه‌ختانه‌دا بیروڕای ده‌گۆڕا. هێندێک جار ته‌سلیمی ره‌وتی ناسیونالیستی نیو کۆمه‌ڵه ده‌بوو زۆر جار به توندی له پێکهاتنی حیزبی کومونیست داکۆکی ده‌کرد. جاروباریش داکۆکی‌و پشتیوانی موهته‌دی له حیزب هه‌لپه‌رستانه‌ بوو. بۆ رزگار کردنی رێکخستن‌و هێزی پێشمه‌رگه‌ی کۆمه‌ڵه له داماوی‌و ده‌سه‌وه‌ستانی‌و بۆ به‌ربه‌ست کردنی ئاش ‌به‌تاڵ، خوزایاری پێکهاتنی حیزبی کومۆنیست بوو.
به کورتی پێش‌و پاش پێکهاتنی حیزب ره‌وتێکی ناسیونالیستی نێوخویی کۆمه‌ڵه له ریگاگه‌لی جۆرواجوره‌وه کۆسپ‌و ته‌گه‌ره‌یان ده‌خسته پێش پێکهاتنی حێزب‌و دژایه‌تییان ده‌کرد، به‌ڵام ده‌بێ دان به‌وه‌دا بنێن که زۆربه‌ی ته‌شکیلاتی کۆمه‌له خوازیاری پێکهاتنی حێزبی کۆمۆنیست بوو. ئه‌م ره‌وته دوای پێکهاتنی حیزیش هه‌ر وا درێژه‌ی کێشاو سه‌ره‌نجام دوای هێرشی ئه‌مریکا بۆ ئیراق‌و به ده‌سه‌ڵات گه‌یشتنی حیزبه ناسیۆنالیسته‌کانی کوردستانی ئێراق "فیلشان یاد هندوستان کرد"و "له خه‌و راچڵه‌کین". مه‌نسوور حێکمه‌ت واتەنی (کوکاکولایشان را از آن بالا روی زمین دیدند)، راشکاوانه‌و به کرده‌وه ره‌وتی ناسیونالیستی کوردی نێوخوی کۆمه‌ڵه هاتنه پێشه‌وه‌و عه‌بدوڵلا موهته‌دی که ئه‌ندامی فراکسیۆنی کۆمۆنیستی کرێکاری نێوخوی حێزب بوو رایگه‌یاند که کۆمه‌ڵه ده‌بێ نێزیکایه‌تی خۆی له‌گه‌ڵ دۆستانی ئه‌مڕو سه‌به‌ی ڕۆژی خۆی بسه‌لمێنێت.
بۆ مه‌نسووری حێکمه‌ت وه‌ک رێبه‌ری هزری، سیاسیی‌و تێئۆریکی مارکسیزمی شۆرشگێری‌و دوایه‌ش کۆمۆنیستی کرێکاری، مانای کۆمۆنیسم هێچ گوڕانکارییه‌‌کی به سه‌ردا نه‌هاتبوو. مه‌به‌ستی ئه‌و له پێکهاتنی حیزب وره وه‌به‌رنانی پێشمه‌رگه یان به‌ندیه سیاسییه‌‌کان نه‌بوو ئه‌گه‌رچی ئه‌م ئاکامه لاوه‌کییه ده‌بوه هۆی خۆشحاڵی ئه‌و. ئه‌و ده‌یهەویست شۆڕشی کرێکاری رێکبخات، سه‌رمایه‌داری بروخێنێ‌و سۆسیالیزم بونیاد بنێت. خه‌باتی ئەو هاوتەریب بوو له‌گەڵ رێکخستنی چینی کرێکار بۆ شۆڕشی کرێکاری. زۆر زوو دوای پێکهاتنی حێزب‌و کۆنگره‌ی دامه‌زران ناوبراو باسه‌کانی گرێدراو به کۆمۆنیستی کرێکاریی ده‌ست پێی کردبوو.
مه‌نسوور حێکمه‌ت له نێوخوی حێزب‌و له بنکه‌ی شین‌کاوه وتارێکی به ناوبانگی به ناوی "مه‌ودای نیوان قسه‌و کرده‌وه" پێشکه‌ش کرد. (دوای هێرشی رژیم بۆ ئالان، ئێمه به‌ره‌و خاکی ئیراق پاشه‌کشه‌مان کردو له شین کاوه مه‌قه‌ڕێکی گه‌وره ساز کرا.) بابه‌تی سه‌ره‌کی ئه‌م سوخه‌نڕانییه خه‌بات‌و نێوه‌ڕۆکی تێکوشانی کۆمۆنیستییه.
ئه‌و (مەنسوورحیکمه‌ت) زۆر راشکاوانه ده‌ڵێ: کاتێک که ئێمه تێکۆشانی کۆمۆنیستی‌مان نه‌بێت به کرده‌وه چینه‌کانی دیکه خه‌ریکی تێکۆشانن. له بیرمه که رێبه‌رایه‌تی ئه‌و کاتی کۆمه‌ڵه له‌م قسانه‌ دڵگران بوون، ئه‌و قسانه‌ قه‌ت بڵاو نه‌کرایه‌وه. (له‌م دواییانه‌دا له بڵاوکردنه‌وه‌ی به‌شێک له ئارشیوی تاکه‌که‌سی ئه‌ودا، ئه‌و نووسراوه بڵاو کرایه‌وه.
مه‌نسوور حێکمه‌ت له ڕاپۆرتی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی بۆ کۆنگره‌ی دووهه‌مدا له باره‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری قسه ده‌کات. دوایه‌ش به‌شێکی زۆر له تێکۆشانی تێئوریک‌و سیاسی ئه‌و بۆ شی کردنه‌وه‌ی لایه‌نه جورواجوره‌کانی ئه‌م بابه‌ته ته‌رخان کرا بوو. باسه به نرخه‌کانی ئه‌و له باره‌ی چۆنیه‌تی کاری کۆمۆنیستی، سیاسه‌تی رێکخستنی کرێکاری، ئه‌ندامه‌تی کرێکاری، له باره‌ی هاندانی (آژیتاتوری) چینی کرێکار، یه‌که‌کانی کرێکاری، شۆراو سه‌ندیکاکان‌و هتد... له‌م قۆناخه‌دا له کۆنفرانسه ته‌شکیلاتییه نێوخۆیی‌یه‌کاندا باس کران‌و دوایه‌ش له چاپه‌مه‌نی حێزبی‌دا بڵاو کرانه‌وه. زۆربه‌ی به‌رهه‌مه‌کانی ئه‌م قۆناخه‌ی مه‌نسوور حێکمههت بۆ باس له سه‌ر لایه‌ن‌و بواره‌‌ جۆرواجۆرەکانی هزری، سیاسیی‌و به‌ کرده‌یی کۆمونیستی کرێکاری ته‌رخان کرابوو (کراوه). ئه‌م تێکۆشانه بێوچانه نێوخۆیی‌و ئاشکرایه، له په‌ره‌ پێدانی کۆمۆنیسمی کرێکاری له حێزبدا له‌گه‌ڵ پێشوازییه‌کی به‌رین له لایه‌ک‌و له لایه‌کی دیکه‌شەوه به بێده‌نگی، په‌سه‌ن بێژی، سه‌ر له‌قاندن‌و به‌ڵێ وتن به‌ره‌وو ڕوو بوو. به‌ڵام کاره‌که به‌و شێوه‌یه که پێویست بوو به‌ره‌و پێش نه‌ده‌چوو. سه‌ره‌نجام مه‌نسوور حێکمه‌ت کۆنفرانسه‌کانی کۆمۆنیستی کرێکاری له حێزبدا به‌رێوه برد. دوای کۆنفرانسی تێکوشانی حێزب له کوردستان، له نێو ته‌شکیلاتی کوردستان دووبه‌ره‌کی‌و کێشه‌کان به شێوه‌یه‌کی ئاشکرا سه‌ریان هه‌ڵدا. مه‌نسوور حێکمه‌ت فراکسیۆنی راگه‌یاند. سرنجڕاکێش ئه‌وه‌یه که زۆرایه‌تی یان زۆرینه‌ی حێزب له نێو رێکخستنه ئاشکراکانی کوردستان‌و ده‌ره‌وه‌ی وڵات به فراکسیۆنه‌وه په‌یوه‌ست بوون، له‌م نێوه‌شدا زۆربه‌ی رێبه‌ری حێزب هه‌مان رێگای گرته‌به‌ر. به‌ڵام ئه‌مه نه‌یتوانی پێش به سه‌رهه‌ڵدانی کێشه‌و جیایی بگرێت. ئینجا له کۆنگره‌ی سێهه‌مدا ئه‌م دووبه‌ره‌کییانه‌‌ به شێوه‌یه‌کی ئاشکرا خۆیان نیشان‌دا.
دوای هێرشی ئه‌مریکاو ناتۆ بۆ عێراق‌و هاتنه‌ سه‌ر کاری حیزبه ناسیۆناڵیسته‌کانی کورد له کوردستانی عێراق، ره‌وتی ناسیۆنالیستی نێوخوی کۆمه‌ڵه به راشکاوی بوونی خۆی راگه‌یاندو به‌م جۆره وا دیار بوو که‌چی دی پێکه‌وه ژیانی ئه‌م ره‌وتانه له‌گه‌ڵ یه‌کتر نالوێ. مه‌نسوور حیکمه‌‌ت بڕیاری‌دا که له حێزبی کۆمۆنیست جیا بێته‌وه.
پێویسته ئاماژه به خاڵێک بکرێت، مه‌نسوور حێکمه‌ت زۆرینه‌ی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی‌و ئه‌ندامانی حێزبی له‌گه‌ڵ بوو. زۆرینه‌ی حێزب ببوونه ئه‌ندامی فراکسیۆنی کۆمۆنیستی کرێکاری. به پێی نه‌ریتی باو له نێو حێزب‌و رێکخراوه‌کاندا چ راست‌و چ چه‌پ، ئه‌و ده‌یتوانی له کۆنگره‌ی حیزبدا ده‌ست به سه‌ر حێزبدا بگرێت‌و ناسیۆنالیسته‌کان وه‌لاو بنێت. ئه‌گه‌ر ئه‌و کاره‌ی کردبا هیچ ئه‌سڵێکی دێموکراتیکی پێشێل نه‌ده‌کرد، چوونکوو زۆرینه‌ی له‌گه‌ڵ بوو. به‌ڵام ئه‌و بڕیاری‌دا که ئه‌و کاره نه‌کات. بڕیاری‌دا که خۆی جیا بێته‌وه‌و حیزبێکی دیکه دامه‌زرێنێت.
ژماره‌یه‌ک له ئه‌ندامانی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی له‌گه‌ڵ ئه‌م بڕیاره نه‌بوون. د‌یانگووت که ئێمه زۆرینه‌ین بۆ ده‌بێ ئێمکانات‌و ناوی حیزب بۆ ئه‌وان بهێلینه‌وه‌و بڕوین. ئه‌ویش له وەڵامدا ده‌یگوت: یه‌که‌م ئه‌وه‌ی که من جیا نابمه‌وه‌، ده‌ست له کار ده‌کێشمه‌وه‌و جیا له پێنووسه‌که‌م هیچ شتێکی دیکه له حیزبدا له‌گه‌ڵ خۆم نابه‌م. هه‌ر که‌س بیهه‌وێت ده‌توانێت له حیزبدا بمێنێته‌وه.
دوایه‌ش بۆ بڕیاره‌که‌ی به‌و شێوەیە پاساوی ده‌کرد: ئه‌مه رێکخستنێکی چه‌کدارییه، ئه‌گه‌ر وه‌ها کارێک بکه‌ین شه‌ڕ سه‌رهه‌ڵده‌دات‌و خوێنێکی زۆر دڕژیت. جیا له کوژرانی ژماره‌یه‌ک مرۆڤ، کۆمۆنیزم له ژێر ئه‌و زه‌خت‌و هوشاره‌ی که ده‌که‌وێته سه‌ری ناتوانێ به ئاسانی پشت راست کاته‌وه. مۆری ئیستالینیمان لێ ده‌ده‌ن، ئه‌و کات کارمان زۆر دژوار ده‌بێت. بۆیه ئه‌و دەستی له حیزب کێشایه‌وه. دوای ده‌ست له کار کێشانه‌وه‌ی ئه‌و زۆر یه‌ک له ئه‌ندامانی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی‌و کادره‌کانی حیزب ده‌ستیان له کار کێشایه‌وه. به‌شێکی زۆری ئه‌م کادرانه چوونه نێو حێزبی کۆمۆنیستی کرێکاری که مه‌نسوری حێکمه‌ت دایمه‌زراند.
هیوادارم ئه‌م کورته مێژووه که باسم کرد هۆکاری جیایی ئێمه‌ی له حێزبی کۆمۆنیستی ئێرانی ئاشکرا کردبێت. دیاره ئه‌ده‌بیاتێکی زۆری ئه‌م قۆناخه هه‌یه‌و له ماڵپه‌ڕی بونیادی مه‌نسوور حێکمه‌تدا پارێزراوه‌. خوێندنه‌وه‌ی ڵاپه‌ڕه‌کانی ئه‌و ئه‌ده‌بیاته بێ گومان هه‌موو مێژوو ناوه‌‌ڕۆکی ئه‌و کێشانه‌ی که بوون به هۆی دابڕانی مه‌نسووری حێکمه‌ت‌و زۆربه‌ی کادێرانی له حیزب کۆمۆنیست‌و کۆمه‌ڵه ئاشکرا ده‌کات.

2. بۆ مه‌گه‌ر خه‌باتی ئێوه له نێو رێزه‌کانی کۆمه‌ڵه بۆ دابین کردنی به‌رژه‌وه‌ندی کرێکاران نه‌بوو که ئێوه مه‌جبوور بوون بۆ رزگاری چینی کرێکار حێزبێکی کرێکاری دامه‌زرێنن؟
پێم وایه وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره تا راده‌یه‌کی زۆر له وه‌ڵامی پرسیاری یه‌که‌مدا دراوه‌ته‌وه. هه‌ر وه‌ک ئاماژه‌م پێکرد حیزبی کۆمۆنیستی ئێران ره‌وتی جۆرواجۆری تێدا بوو. ره‌وتی کۆمۆنیستی کرێکاری، ره‌وتی ناوه‌ند یان چه‌پی توندئاژوو ره‌وتی ناسیونالیستی کورد.تا سه‌رده‌می کۆنگره‌ی سێهەم ئه‌‌م ره‌وتانه له پاڵ یه‌کتردا تێکوشانیان ده‌کرد. "مه‌ودای نێوان قسه‌و کرده‌وه" هه‌ڵسه‌نگاندنێکی به کرده‌وه‌ی ئه‌م پێکه‌وه ژیانه بوو. تێکۆشان‌و خه‌باتی کۆمۆنیستی‌و سازماندانی چینی کرێکار بۆ سازدانی شۆڕشی کرێکاری زۆر جاران لە کرده‌وه‌دا ئاکامێکی دیکه‌ی لێ ده‌که‌وته‌وه. تێکوشانه کۆمۆنیستی‌یه‌کان جاروبار له‌گه‌ڵ خه‌باتی نه‌رێنی ره‌وتی ناسیونالیستی کورد به‌ره‌وروو ده‌بو. به رواڵه‌ت هه‌موو لایه‌ک له‌گه‌ڵ بۆچوونه‌کان، هه‌ڵوێسته‌کان‌و سیاسه‌ته‌کانی مه‌نسوور حێکمه‌ت هاوڕا بوون. مه‌نسوور حێکمه‌ت هه‌موو کات به زۆرینه‌ی ده‌نگ بۆ کۆمیته‌ی ناوه‌ندی‌و ده‌فته‌ری سیاسیی هه‌ڵده‌بژێردرا. له کۆنگره‌ی دووهه‌م‌و سێهه‌م ڕاپۆرتێک که له لایه‌ن ئه‌وه‌وه ئاماده کرابوو وه‌ک گوزارشی کۆمیته ناوه‌ندی به کۆنگره پێشنیار کرا. (واته پێلێنومی پێش کۆنگره کۆمیته‌ی ناوه‌ندی ده‌نگی پێی دابوو که وه‌ک ڕاپۆرتی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی پێشکه‌شی بکات). ته‌نانه‌ت دوای ئه‌وه‌ش که بڕیاری‌دا له حێزب جیا بێته‌وه تا ئه‌و کاته‌ی که به ره‌سمی ده‌ست له کار کێشانه‌وه‌ی خۆی پێشکه‌شی پێلێنوم کرد، ئه‌و به تێکرای ده‌نگ وه‌ک به‌رپرسی رێکخستن هه‌ڵبژێردرا. ته‌واوی ئه‌و بڕیاروو به‌ڵگانه‌ی که ئه‌و ئاماده‌ی ده‌کرد هه‌مووکات به تێکرا ده‌نگی پێی ده‌درا. ئه‌وانه‌ی که دوای جیابوونه‌وه ده‌ستیان به تۆمه‌تبار کردنی ئه‌و کرد، بۆ وێنه عه‌بدوڵلا موهته‌دی تا دوایین رۆژه‌کانی مانه‌وه‌ی ئه‌و له رێکخستندا ده‌نگیان پێده‌داو له‌گه‌ڵی هاوده‌نگیان‌ ده‌نواند. له بیرمه که ته‌نانه‌ت عه‌بدوڵلا موهته‌دی جارێک هاته لای مه‌نسوور حێکمه‌ت‌و لێی پرسی که جیاوازی مه‌نسوور حێکمه‌ت له‌گه‌ڵ ئه‌و له سه‌ر چیه؟ (ئه‌و دەیهه‌ویست که له لایه‌ن مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه حه‌ساوی بۆ بکرێت). (دیاره عه‌بدوڵلا موهته‌دی ئه‌ندامی فراکسیۆنی کۆمۆنیستی کرێکاری بوو). مه‌نسوور حێکمه‌ت زۆر جار گوتبوی که ئه‌و که‌سێکی ناوێت که ته‌نیا په‌سه‌ندی بۆچوونه‌کانی بکات به‌ڵکوو که‌سێکی ده‌وێت که هاوبیری ئه‌و بێت. مه‌نسوور حیکمه‌ت حه‌ولێکی زۆری‌دا که حیزبی کومونیست بخاته‌ سه‌ر رێچکه‌ی تێکۆشانی کومونیستی کرێکاری. تێکۆشانی بێ‌ وچان بۆ قانێع کردن، نووسین، قسه کردن، رێبه‌ری به ‌کرده‌وو سیاسیی حێزب، به‌ڵام رۆژێک به کرده‌وه به‌و ئاکامه گه‌یشت که ئه‌و کارە چی ‌دیکه ئاکامی نابێت‌و کارێکی بێهوده‌یه. بارودۆخی نێونه‌ته‌وه‌یی، رووخانی یه‌کیه‌تی سۆویه‌ت، هێرشی بورژوازی هار بۆ سه‌ر مارکسیسم‌و کۆمۆنیسم‌و هه‌ر وه‌ها په‌ل‌و پۆ ده‌رکردنی ناسیونالیسم بە گشتیی‌و ناسیونالیسمی کورد به شێوەیەکی تایبه‌تی، کاره‌که‌ی یه‌کلایی کرده‌وه.

3. بۆ تا ئێستا ره‌وته چه‌په توندئاژوه‌کان له وڵاتی ئێمه نه‌یانتوانیوه ببنه هێزێکی کاریگه‌ری نێو کۆمه‌ڵگا؟
ئه‌م هه‌ڵسه‌نگاندنه زۆر گه‌وره کراوه‌ته‌وه، چه‌پ کاریگه‌ری زۆری له سه‌ر کۆمه‌ڵگا هه‌بوه، به‌ڵام نه‌یتوانیوه ده‌سه‌ڵات به قازانجی کرێکاران‌و کۆمۆنیسم بگۆرێت. ئامانجه‌کانی چه‌پ له‌وه‌یکه به شۆڕشی 57 ناسراوه زۆر ده‌وریان هه‌بوو.
له قۆناخی شۆرش‌دا، چه‌پ له کۆمه‌ڵگادا زۆر خۆشه‌ویست‌ بوو. له ئه‌وه‌ڵی مانگی مه‌ی 1358 ته‌نیا له تاران نێزیک به سێسه‌د هه‌زار که‌س له ژێر ئاڵای چه‌پ‌دا رێپێوانیان کرد، به‌ڵام دوو پرس بوونه هۆی ئه‌وه که چه‌پ نه‌توانێت ده‌وری کاریگه‌ر بگێرێت. سه‌رکوتی توندی بورژوازی، ده‌بێ سرنج بدە‌ی که ئه‌گه‌ر چه‌پ به شێوه‌یه‌ک که له پرسیاره‌که‌ی ئێوه‌دا ده‌رئه‌که‌وێ بێ کاریگه‌ری بووبێت که‌وابوو ئه‌و هه‌موو توندوتیژییه‌ سه‌رکوته‌ی بورژوازی پێویستی نه‌ده‌کرد. پێویست به‌و ده‌زگا پێچه‌ڵاوپووچه‌ی نه‌بو.
ئامانج له کوشتاری ده‌یه‌ی 60 به گشتیی، له نێو بردنی چه‌پ‌و کۆمۆنیسم له کۆمه‌ڵگادا بو. زیاتر له سه‌د هه‌زار کەس ئێعدام کران که به‌شێکی زۆریان چه‌پ‌و کۆمۆنیست بوون. له کوردستان چه‌پ له سازماندانی بزووتنه‌وه‌یه‌کی کۆمه‌ڵایه‌تی سه‌رکه‌وتوو بو. به تایبه‌ت له باشووری کوردستان، لە سنه‌و مه‌ریوان. سازماندانی شه‌ڕی سنه‌و کۆچی خه‌ڵکی مه‌ریوان ته‌نیا دوو نموونه له کاریگه‌ری‌و نفووزی چه‌پ بو. هه‌روه‌ها هێرشی حیزبی دێموکرات بو سه‌ر کۆمه‌ڵه‌ش به‌شێک له هێرشی بورژوازی بۆ سه‌ر چه‌‌پ‌و کۆمۆنیسم له کۆمه‌ڵگادا بو.
راسته‌ ئێستا هه‌م کۆمه‌ڵه‌ییه‌‌کانی پێشوو هەم حێزبی دیموکرات تێده‌کۆشن که ئه‌و شه‌ڕه به شه‌ڕی براکوژی ناودێر بکه‌ن‌و تاوانه‌که‌شی بخه‌نه ئه‌ستۆی مه‌نسوور حێکمه‌ت، به‌ڵام ئه‌م شه‌ڕه هه‌ر وه‌کوو له‌و سه‌رده‌مه‌دا له لایه‌ن مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه شرۆڤە ده‌کراو رووناکی ده‌خرایه سه‌ر لایه‌نه‌کانی، شه‌ڕی بورژوازی کورد بوو له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی له کوردستان.
دیاره سه‌رئه‌نجام به پێشنیاری مه‌نسوور حێکمه‌ت که ئاگربڕی یه‌کلایه‌نه‌ی راگه‌یاند ئه‌م شه‌ڕه کۆتایی پێهات. دوای هاتنه‌ سه‌ر کاری رژیمی ئیسلامی چه‌پ ته‌نیا ره‌وتێک بوو که سه‌ره‌ڕای که‌م‌و کوڕییه‌کانی، ده‌سه‌ڵاتی پۆپۆلیسم له سه‌ری‌و نفووزی ڕۆژهه‌ڵات لێدراوی تێیدا، له مافی ژن به‌رگری کردو توانی له سه‌ره‌تاوه هێندێک پاشه‌کشه به رژیمی ئیسلامی بکات.
بزووتنه‌وه‌ی کرێکاری‌و به‌رگری له به‌رانبه‌ر رژیمی جینایه‌تکاری ئیسلامیش ده‌رکه‌وتنێکی بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری بوو. ئه‌وه‌ی که رژیمی ئیسلامی سی ساڵه ئۆپۆزسیون سه‌رکوت ده‌کات‌و به‌رده‌وام له حاڵی شه‌ڕو سه‌رکوت کردنه‌ یه‌کێک له هۆکاره‌کانی بەهێز بوون‌و نفووزی ئامانجه‌کانی بزووتنه‌وەی کۆمۆنیستییه. به‌ڵام گرفتی سه‌ره‌کی ده‌سه‌ڵاتی کۆمۆنیسمی نا کرێکارییه له سه‌ر بزووتنه‌وه‌ی چه‌پی ئێران‌دا، دیاره ئه‌مە ته‌نیا کێشه‌ی کۆمۆنیسمی ئێران نیه‌‌و دیارده‌یه‌کی نێونه‌ته‌وه‌یییه.
له سه‌ره‌تاوه پۆپۆلیسم ره‌وتی زاڵ به سه‌ر بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی ئێران بوو که مارکسیسمی شۆڕشگێرانه‌ توانی لێکدانه‌وه‌ی له‌سه‌ر ئه‌و ره‌وته هه‌بێت‌و پاشه‌کشه‌ی پێبکات. کۆمۆنیسمی کرێکاری توانی کۆمۆنیسم له ژێر کۆت‌و بەندی ئه‌م ره‌وته ده‌ربێنێت، به‌ڵام به داخه‌وه بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیسمی کرێکاریش بۆ خۆی به مردنی مه‌نسوور حێکمه‌ت‌و ئه‌و رووداوه ناخۆشانه‌ی که بۆ حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری هاته پێشه‌وه زه‌ربه‌ی زۆری لێکه‌وت.
ئه‌م رووداوو زه‌برانه‌ پاشه‌کشه‌یه‌کی به سه‌ر بزووتنه‌وه‌ی کرێکاری‌دا سه‌پاند که ئه‌مه بواری بۆ به بزووتنه‌وه‌ی چه‌پی سوننه‌تی‌و توندئاژو ره‌خساند که جارێکی دیکه خۆی نیشان بدات. ئێمه هه‌نووکه‌ هیوادارین که بتوانین جارێکی دیکه بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیسمی کریکاری به هیزه‌وه بکێشینه‌ نێو گۆڕه‌پانی خه‌باتی سیاسییه‌وه.

4. ڕه‌وتی چه‌پ‌و کۆمۆنیستی کرێکاری په‌یتا په‌یتا دابڕان‌و جیابوونه‌وه‌ی تێده‌که‌وێت. هۆکاری سه‌ره‌کی ئه‌م هه‌موو دووبه‌ره‌کی‌و جیایانه‌ چن؟
ئێنشیعاب له ته‌واوی حێزبه سیاسییه‌کاندا روو ده‌دات. جیاوازی بیروڕا له سه‌ر تاکتیک، ئێستراتێژی له هه‌مو حێزبێکدا هه‌یه‌و ئه‌م پرسه تایبه‌تی ره‌وته چه‌په‌کان نیه. له حیزبه راسته‌کاندا زۆر یه‌ک فراکسیۆنی راگه‌یه‌ندراوو رانه‌گه‌یندراو بوونیان هه‌یه که بۆ ده‌ست پێڕاگه‌یشتن به ریبه‌رایه‌تی حیزب تێده‌کۆشن. ئه‌م حێزبانه بۆ ده‌ستپێراگه‌یشتنیان به ده‌سه‌ڵات به رواڵه‌ت یه‌کگرتووییه‌ک له نێو خۆیاندا ده‌پارێزن. به‌ڵام له نێوخۆی خۆیان‌دا هێندێک جار چاوی دیتنی یه‌کتریان نیه. ئه‌مه ڕاستی‌و راسته‌قینه‌ی سیاسه‌تی راسته.
له کۆمه‌ڵگای ئێران‌دا به هۆی دیکتاتۆرییه‌ت، سه‌رکوت‌و داپڵۆسینه‌وه‌، حێزبایه‌تی نه‌یتوانیوه ببێته دیارده‌یه‌کی جێکه‌وتو به‌ربڵاو. خه‌باتی حێزبایه‌تی جگه له هێندێک خولی زۆر کورت هیچکات نه‌یتوانیوه بچێته نێو قووڵایی کۆمه‌ڵگاوه‌و ببێته نه‌ریتێکی جێکه‌وتوو. ئه‌م پرسه به سیمای ره‌وته راسته‌کانی سیاسه‌تی ئێرانه‌وه زیاتر له چه‌پ به‌رچاو ده‌که‌وێت. ئه‌گه‌ر چاو له ته‌واوی بزووتنه‌وه ناسیونالیسمییه‌‌کانی پێرۆ، رۆژئاواو نه‌ته‌ویی- ئیسلامی بکه‌ن لێک بڵاوبوونی ئه‌م دوو بزووتنه‌وه‌یه له روانگه‌ی حێزبایه‌تییه‌وە به باشی ده‌بینن. به گشتیی بزووتنه‌وه‌ی ناسیونالیسمی پێرۆ، رۆژئاوا، لایه‌نگرانی رژیمی پێشوو، له‌گه‌ڵ شا یان به بێ بوونی شا، ته‌نیا حێزبیک بوونی هه‌یه که به‌شێکی که‌می ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه‌ی له نێو خوێدا رێکخستوه. ره‌وتی نه‌ته‌وه‌یی- ئیسلامی ره‌وتێکی به‌ربڵاو له چه‌په‌وه بۆ ڕاسته که به تاقم‌و ره‌وتی بچووک‌و گه‌وره دابه‌ش کراون.
بارودۆخی زاڵی دژی کۆمۆنیستی ده‌بێته هۆی ئه‌وه که ئه‌م ته‌بلیغاته له سه‌ر چه‌پ‌و بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی په‌ره بگرێت. وادیاره که ئه‌گه‌ر به راده‌ی پێویست وته‌یه‌ک چه‌ند پات بکرێته‌وه وه‌ک راستییه‌ک وه‌رده‌گیردرێت. له حالێکدا ئه‌وە‌ی که بۆ سیاسه‌ت له ئێرانه‌وه ده‌گرێته‌وه چه‌پ له روانگه‌ی حیزبایه‌تییه‌‌وە، زۆر له راست سه‌قامگیرتره.
تا ئه‌و جێگایه‌ی که بۆ کۆمۆنیسمی کرێکاری ده‌گه‌ڕێته‌وه، حێزبی کۆمۆنیسمی کرێکاری به رێبه‌رایه‌تی مه‌نسوور حێکمه‌ت به‌ پته‌وی‌و یه‌کگرتوانه‌ بۆ ماوەی ١٠ ساڵ تێده‌کوشا. دیاره هه‌موو کات که‌سانی جۆرواجۆر له‌گه‌ڵ حێزبێک ده‌که‌ون یا لێی جیا ده‌بنه‌وه. حێزبی سیاسی وه‌ک تاقمێکی ئائینی نیه که ئه‌گه‌ر هاتیته نێوی ده‌رچوونت به ده‌ست (کرام الکاتبین) یان مه‌لایکه‌ی خودا بێت.
حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری دوای مردنی مه‌نسوور حێکمه‌ت دوو ئێنشیعابی تێکه‌وت، که هۆکاری ئاشکرای سیاسیی‌ هه‌یه. ئێمه به نۆبه‌ی خۆمان له زۆر نووسراوه‌دا ئه‌م رووداوه‌مان لێکداوه‌ته‌وەو روونکردنه‌وه‌مان له سه‌ری داوه. به‌ڵام ئه‌گه‌ر کۆمۆنیسمی کرێکاری له‌گه‌ڵ ره‌وته ناسیونالیسته‌کانی کورد له تای ترازوویه‌ک دابنێت ده‌بیبنی که ئێنشێعاب له ره‌وتی دوایی زۆر زیاتره. حیزبی دیموکراتی کوردستان تا ئیستا چند جیابوونه‌وه‌ی تێپه‌ر کردوه.
له نێو کۆمه‌ڵه‌دا تا ئێستا چه‌ند ئێنشێعاب رویان داوه. دوای جیابوونه‌وه‌ی حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری له حیزبی کومونیستی ئێران تا ئیستا دوو جیابوونه‌وه‌ له ڕوانگه‌ی ناسیونالیسمی کوردییه‌وه له نێو کۆمه‌ڵه روویان داوه‌و له نێو رێکخراوی زه‌حمه‌تکێشانیشدا ئێنشێعابێک هاتۆته‌ ئاراوه‌.
لانیکه‌م ئێنشێعاب له حێزبی کۆمۆنیستی کرێکاری له سه‌ر پرس‌گه‌ڵی ماڵی‌و هه‌ڵڵوشینی پووڵه‌که‌ی ئه‌مریکا نه‌بوه‌و له کاتی جیابوونه‌وه‌شدا له به‌رانبه‌ر یه‌کتردا ده‌ست به‌ چه‌ک نه‌بووینه. ئه‌مه له حاڵێکدایه که چه‌ک راگرتن به‌ره‌و روی جودابیر له پێلێنومی رێکخراوه‌یی، یان شه‌رو ئاژاوه له سه‌ر حه‌په‌لووش کردنی پووڵ دیارده‌یه‌کی ره‌وته ناسیونالیسته‌کانی کورد به تایبه‌ت تاقمی زه‌حمه‌تکێشانه.

5. شروڤەکه‌ران‌و ڕه‌خنه‌گرانی حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری حیزبه‌که‌تان زیاتر به ره‌وتێکی خەیاڵی‌و دروشمده‌ر ده‌ناسن‌و ناو ده‌به‌ن، له‌م باره‌وه چ وه‌ڵامێکتان هه‌یه؟
من ئێستا زیاتر له سێ ساڵه که له حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری جیا بوومه‌ته‌وه‌و له‌گه‌ڵ هاوڕێیانم‌ حیزبی یه‌کیه‌تی کۆمۆنیسمی کرێکاریمان دامه‌زاندوه. ئێمه خۆشمان له سه‌ر ئه‌م حێزبه لێکدانه‌وهو ڕه‌خنه‌ی زۆرمان هه‌یه، به‌ڵام لێکدانه‌وه‌کانی ئێمه له روانگه‌ی چه‌پ‌و کۆمۆنیستی کرێکاری مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه سه‌رچاوه ده‌گریت. دڵنیا نیم که ئێوه باس له چ ڕه‌خنه‌گرێک ده‌که‌ن‌و لێکدانه‌وه‌ی ئه‌وان له چ بوارو سووچێکه‌وه‌یه، هه‌ر بۆیه له‌م باره‌وه ناتوانم لێدوانێک بده‌م.

6. ئێوه وه‌ک ره‌وتێک که له نێو قووڵایی کۆمه‌ڵه‌وه پێتان نایه نێو گۆڕه‌پانی خه‌باتی حیزبایه‌تییه‌وه، له به‌رچی تا ئه‌و راده‌یه‌ له‌گه‌ڵ کوردبوون‌و کوردایه‌تی‌ کورده‌کان دژایه‌تی ده‌که‌ن؟
ئه‌مە هه‌ڵسه‌نگاندنێکی ده‌گمه‌نه. من یا ئێمه له قو‌وڵایی ره‌وتی کۆمه‌ڵه‌وه پێمان نه‌ناوه‌ته نێو گۆڕه‌پانی خه‌باتی حیزبییه‌وه. من‌و زۆرێک له هاوڕێیانم‌ هه‌روه‌ک که باسم کرد له کۆنه کۆمۆنیسته‌کانین که له سه‌رده‌مێکی زه‌مانی‌دا له‌گه‌ڵ کۆمه‌له‌، حیزبی کۆمۆنیستی ئێرانمان دامه‌زراند. بۆم جێگای سرنجه که ئێوه وه‌ک "تاکێکی ناسیونالیسمی کورد" وه‌ها هه‌ڵسه‌نگاندنێک ده‌که‌ن. له به‌ر ئه‌وه‌ی که دوای دامه‌زرانی حێزبی کۆمۆنیست ئێران ناسیونالیسمی کورد رایده‌گه‌یاند که "مه‌نسوور حێکمه‌تی فارس" کۆمه‌ڵه‌ی فریو داوه.
ئێستا دێمه سه‌ر به‌شی دووهه‌می پرسیاره‌که‌تان. من وه‌ک کۆمۆنیستێکی کرێکاری زۆر به توندی دژی ناسیۆنالیسمم. ناسیونالیسم ئیدئولوژییه‌کی دژی کرێکاری، ره‌گه‌زپه‌رستانه‌و دژی ئازادیخوازی‌و به‌رابه‌ریخوازییه. واته دژی ته‌واوی ئه‌و ئامانجانه‌یه‌ که کۆمۆنیسم خه‌باتی بۆ ده‌کات. ناسیۆنالیسم بریتییه له ئیدئولوژی بورژوازی بۆ ژێر ده‌سته‌ هێشتنه‌وه‌ی چینی کرێکار. ناسیۆنالیسم کۆسپێکی گه‌وره‌ی به‌رده‌م ده‌ست پێراگه‌یشتن به کۆمه‌گایه‌کی ئازاد، به‌رابه‌رو تێرو ته‌سه‌له. له‌م رۆانگه‌وه من له‌گه‌ڵ هه‌ر جۆره ناسیونالیسمێک دژایه‌تی ده‌که‌م، چ پاوانخواز، چ قه‌ومی، چ ئێرانی، چ کورد. هه‌ر به‌م پێیه‌ش ئێمه دژایه‌تی کوردایه‌تی‌و ناسیونالیزمی کورد ده‌که‌ین.
بە رێکەوت حیزبی یه‌کیه‌تی کۆمۆنیسمی کرێکاری زۆر زیاتر دژایه‌تی ناسیونالیسمی پاوانخوازی ئێرانی، وه‌ک کۆسپێکی سیاسیی- ئیدئۆلۆژیک له به‌رانبه‌ر سازماندانی شۆڕشێکی کریکاری‌و پێکهێنانی کۆمه‌ڵگایه‌کی ئازادو به‌رابه‌رو تێرو ته‌سه‌ل کاری له‌ قاوده‌رانه‌ ده‌کات‌و ڕه‌خنه‌ی لێده‌گرێت.

7. ئێوه به ته‌واوی ئاگاداری ئه‌وه‌ن که کۆمه‌ڵه‌و حیزبی کۆمۆنیستی ئێران په‌یتا په‌یتا ئێنشیعابی تێکه‌وتوه. هۆکاره سه‌ره‌کیه‌که‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ئه‌وه‌ی که مه‌جبوور بووگن خواستی گشتیی‌و جێکه‌وتوه‌ له‌ کوردستان، واته خه‌بات بۆ لابردنی ستەمی نه‌ته‌وه‌یی قبووڵ بکه‌ن. روانگه‌ی ئێوه له‌م باره‌وه چیه؟
تا ئێستا چه‌ند جیابوونه‌وه له حیزبی کۆمۆنیستی ئێران‌و کۆمەڵەدا روویان داوه، به‌ڵام هۆکاره‌که‌ی مل دان به خواستی لابردنی سته‌می نه‌ته‌وه‌یی نیه. له روانگه‌ی منه‌وه ئه‌مه ئاوه‌ژوو نیشاندانی راستییه‌کانه. هۆکاری ئینشێعاب بوونی ڕه‌وتی جۆرواجۆر له نێو خۆی کۆمەڵەیه. ئه‌م جیابوونه‌وانه‌ به کرده‌وه له نێوان دو به‌ره‌ی راست‌و چه‌پی نێو ناسیونالیسمی کورد رووی داوه. ستەمی نه‌ته‌وایه‌تی پێکهێنه‌ری ناسیونالیسم نیه. به پێچه‌وانه ناسیونالیسم سته‌می نه‌ته‌وه‌یی پێکدێنێت. به پێچه‌وانه‌ی رۆانگه‌ی جێکه‌توو زاڵ، ناسیونالیسم وه‌ڵامده‌ری ستەمی نه‌ته‌وه‌یی نیه، به پیچه‌وانه ناسیونالیسم دووبه‌ره‌کی‌و جیایی نه‌ته‌وه‌یی په‌ره پێ ده‌دات. ئه‌مه یه‌کێک له ژاره‌کانی ناسیونالیسمه که له سه‌ره‌وه ئاماژه‌م پێکرد.
وه‌ڵامی راسته‌قینه به سته‌می نه‌ته‌وه‌یی، به‌رابه‌ریخوازی راسته‌قینه‌یه. به‌م مانایه کۆمۆنیسمی کرێکاری وه‌ڵامێکی راسته‌قینه‌و مرۆڤانه‌ی بۆ سته‌می نه‌ته‌وه‌یی هه‌یه‌. ئێمه خوازیاری لاچوونی سته‌می نه‌ته‌وه‌یین. هه‌ر بۆیه بۆ به‌رابه‌ری راسته‌قینه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی‌و ئابووریی هه‌موو دانیشتوانی کۆمه‌ڵگا، به دوور له نه‌ته‌وه، ره‌گه‌ز، جێنسییه‌ت، زمان‌و ئائیین خه‌بات ده‌که‌ین.
تا ئه‌و جێگایه‌ی که بۆ پرسی زمان ده‌گه‌ڕێته‌وه، ئێمه له مافی هه‌موو مرۆڤێک بۆ ئاخه‌فتن به زمانی دایک بەرگری ده‌که‌ین‌و له‌گه‌ڵ دیاری کردنی زمانی فه‌رمیی دژایه‌تی ده‌که‌ین. له‌وه‌ش زیاتر رێگا چاره‌یه‌کی دیارمان بۆ پرسی کورد هه‌یه. ئێمه خوازیاری پێکهێنانی ئازادانه‌ی ڕاپرسی گشتیی له ناوچه کوردنشینه‌کانین. به هۆی ئه‌و گشت پرسییەوە روون ده‌بێته‌وه که خه‌ڵکی کوردستان خوازیاری مانه‌وه له‌گه‌ڵ ئێران‌و ژیانی به‌رابه‌ر له‌گه‌ڵ شارۆمه‌ندانی دیکه‌ن، یان نا خوزیاری ئه‌وه‌ن که جیا ببنه‌وه‌و وڵاتی خۆیان هه‌بێت. ئه‌مه وه‌ڵامی راسته‌قینه‌و مرۆڤانه‌یه به سته‌می نه‌ته‌وه‌یی‌و پرسی کرد. به‌ڵام ناسیونالیسم تێده‌کۆشێت که کێشه‌ی نه‌ته‌وه‌یی‌و نه‌ته‌وه‌بوون قووڵتر بکاته‌وه‌و جیاوازی نه‌ته‌وه‌یی‌و سه‌رده‌سته‌بوونی نه‌ته‌وه‌یه‌ک په‌ره پێبدات. به‌م شێوه‌یه ده‌سه‌ڵاتی ناسیونالیسم له‌گه‌ڵ ده‌سه‌ڵاتی جیاوازیخوازی نه‌ته‌وه‌یی‌و ره‌گه‌زپه‌رستی تێکه‌ڵاو ده‌بێت.

8. ره‌وته‌که‌ی ئێوه‌ له حالێکدا به‌ دروشمی جیابوونه‌وه‌و مافی پێکهێنانی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆی کوردستان به دوای خۆی‌دا ڕه‌کێش ده‌کات که‌چی له هه‌مان حاڵدا له ناشیرینتریین ئه‌ده‌بیاتی سیاسیی بۆ ره‌وته جه‌ماوه‌رییه‌کانی کوردستان‌و که‌سایه‌تییه به‌رچاوه‌کانی که‌ڵک وه‌رده‌گرێت. ئایا تا ئێستا ئه‌م کاره‌ی ئێوه ده‌سکه‌وتێکی بۆ ره‌وتی کۆمۆنیستی کریکاری به دواوه‌ هەبوه؟.
کۆمۆنیستی کرێکاری ئه‌م دروشمه‌ به دوای خوێ‌دا ڕه‌کێش ناکات، ئه‌م خواسته له به‌رنامه‌ی "دونیایه‌کی باشتر"ی حیزب که له لایه‌ن مه‌نسوور حێکمه‌ته‌وه نوسراوه وه‌ک به‌ندێک گه‌ڵاڵه‌ کراوه. که وابوو ئه‌مه داخوازێکی ڕوونی ئێمه‌یه.
له‌م پرسیاره‌دا چه‌ند بابه‌تی ناروون باس کراون که وه‌ڵامدانه‌وه‌یان ئاسان نیه. مه‌به‌ست له ره‌وته جه‌ماوه‌رییه‌کانی کوردستان کامه ره‌وت‌و بزوتنه‌وه‌یه‌؟ که‌سایه‌تییه‌‌ به‌رچاوه‌کانی کێن؟ مه‌به‌ستان له ئه‌ده‌بیاتی ناشیرین کامه ئه‌ده‌بییاته؟ به بێ روون بوونه‌وه‌ی ئه‌م بابه‌تانه قه‌بوول بکه‌ن که وه‌ڵامدانه‌وه به‌و پرسیاره‌ هاسان نیه‌.
به نۆبه‌ی خۆم له بیرم نایه‌ که‌ ئه‌ده‌بیاتێکی ناشیرین به‌کار هاتبێت. به‌ڵام ئێمه ڕه‌خنه‌مان له‌ ناسیونالیسمی کورد گرتوه‌وو ئه‌مه‌ش درێژه‌ ده‌ده‌ین. هه‌روه‌ک له سه‌ره‌وه ئاماژه‌م پێ کرد، ناسیونالیسم ره‌وتێکی مه‌ترسیداره، ژه‌هر‌ یان ویروسێکی کۆمه‌ڵایه‌تییه. زۆر دووری بۆ نه‌چین چاوێک له باڵکانی ده‌یه‌ی 90 بکەن که به چ شێوه‌یه‌ک ناسیونالیسم شه‌ڕێکی ماڵ وێرانکه‌ری له دڵی ئووروپادا په‌ره پێدا. کوشتاری به‌کۆمه‌ڵی نه‌ته‌وه‌یی ڕه‌وت‌و دیارده‌یه‌ک بوو که له‌م شه‌ڕه‌دا که‌ڵکی لێ وه‌رگیرا.
یان چاوێک به کوردستانی عێراقدا بخشێنن که به چ شێوه‌یه‌ک بارودۆخی خه‌ڵکی کرێکارو زه‌حمه‌تکێش، به تایبه‌ت ژنان دوای هاتنه‌ سه‌ر کاری ناسیونالیسمی کورد به به‌راورد له‌گه‌ڵ پێشوو خراپتر بوه. ئێمه دژایه‌تی ناسیونالیسم ده‌که‌ین‌و به توندی له به‌رانبه‌ری‌دا خه‌بات ده‌که‌ین. ئه‌مه‌مان به‌ فه‌رمیی له به‌رنامه‌که‌مان‌دا راگه‌یاندوه.

9. به پێ ئه‌و قسه‌و کرده‌وه دژبه‌رانه‌ی که له پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ لابردنی ستەی نه‌ته‌وه‌یی له کوردستان باسمان کرد، داهاتووی کۆمۆنیسمی کرێکاری له کوردستانی ئێراندا چۆن ده‌بینن؟
به له به‌رچاوگرتنی وه‌ڵامه‌که‌ی من به پرسیاره‌که‌ی سه‌ره‌وه، ئه‌و پرسیاره‌ شیاو نیه. له به‌ر ئه‌وه‌ی که دژبه‌رییه‌ک له نێوان قسه‌و کرده‌وه‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری‌دا نیه. جارێکی دیکه دووپاتی ده‌که‌مه‌وه، ناسیۆناڵیزم وه‌ڵامده‌ری سته‌می نه‌ته‌وایه‌تی نیه. کۆمۆنیستی کرێکاری وه‌ڵامێکی بێ ئه‌ملاو ئه‌ولاو مرۆڤانه‌ی به سته‌می نه‌ته‌وه‌یی‌و پرسی کورد داوه‌ته‌وه. ده‌بێ بڵێم که کۆمۆنیستی کرێکاری له کوردستان زۆر خۆشه‌ویسته. له چه‌ند ساڵی رابردوودا شه‌پۆلێکی دڵساردی له نێو بزووتنه‌وه‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری له سه‌راسه‌ری ئێران‌و له‌وانه‌ش له کوردستان پێکهات، ئه‌مه راستییه‌کی تاڵه به‌ڵام دوور له چاوه‌ڕوانی نیه.
مردنی مه‌نسور حێکمه‌ت‌و ئێنشێعاب له حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری ئێران هۆکاری ئه‌م دڵساردیه بوو. به‌ڵام حێزبی یه‌کیه‌تی کۆمۆنیستی کرێکاری له سێ ساڵ‌و نیوی رابردوودا به هه‌موو هێزییه‌وه تێکۆشاوه که به سه‌ر ئه‌م شه‌پوله له‌ دڵساردی‌دا سه‌رکه‌وێت‌و گیانی یه‌کیه‌تی له بزوتنه‌وه‌ی کۆمۆنیسمی کرێکاری‌دا زیندوو بکاته‌وه. ئێمه تا راده‌یه‌کی یه‌کجار زۆر سه‌رکه‌وتوو بووین. به تایبه‌ت سیاسه‌ت‌و هه‌ڵوێسته بنچینه‌یی‌و کۆمۆنیستییه‌کانی حێزبی ئێمه له هه‌ستانه‌وه‌ی ئه‌م دوایییانه‌ی خه‌ڵکی ئێران‌و هه‌روه‌ها ئه‌و رووداوانه‌ی که بوونه‌ته هۆی شه‌کاوه راگرتنی ئاڵای کۆمۆنیستی کرێکاری مه‌نسوری حێکمه‌ت، یارمه‌تی زۆری به‌م ته‌وه‌ره‌ کردوه. داهاتووی کۆمۆنیستی کرێکاری له کوردستان گه‌ش ده‌بینم.

10. خانمی ماجێدی، له سه‌ر ئیزنی ئێوه پرسیارێکی سیاسیی _ ر‌ەوانی ده‌که‌م. له مه‌یدانی سیاسیی کوردستاندا بۆ سووکایه‌تی پێکردن‌و شکاندنی پێگه‌و که‌سایه‌تی چالاکانی سیاسیی‌و کۆمه‌ڵایه‌تی حه‌ول ده‌درێت که ئه‌وان به لایه‌نگرو ئه‌ندامی پێشووی ڕه‌وتی کۆمۆنیستی کرێکاری نیشان بده‌ن. ئایا پێتان وانیه که ئه‌م پرسه نیشانده‌ری ئه‌وه‌یە که ته‌بلیغاتی ئێوه له باره‌ی پرسه سیاسیی‌و کومه‌ڵایەتییه‌کانی کوردستان ئاکامێکی به پێچه‌وانه‌ی بۆ ئێوه به دواوه بوه. (خانمی ماجێدی داوای لێبوردن ده‌که‌م که ئه‌م پرسیارم هێنایه گوڕێ. به‌ڵام ئه‌م کێشه‌یه‌ زۆر جار بۆ خۆم هاتوه‌ته پێش. له حاڵێکدا که من هیچکات لایه‌نگر یان ئه‌ندامی هیچ رێکخراوو ره‌وتێکی کۆمۆنیستی‌و له‌وانه‌ش کۆمۆنیستی کرێکاری نه‌بووم. به‌ڵام من بۆ خه‌باتی هه‌موو مرۆڤێکی خاوه‌ن شکۆ که‌ به‌رپرسانه‌ بۆ ده‌سته‌به‌ر کردنی ئامانجه ئێنسانییه‌کان تێده‌کۆشێت رێز داده‌نێم).
ئازه‌ر ماجێدی: زۆر راسته‌و ئه‌مه‌ له‌ کۆڕو کۆمه‌ڵی ناسیونالیستی‌دا وایه. هه‌روه‌ک چۆن که کۆمۆنیستی کرێکاری به توندی دژایه‌تی ناسیۆناڵیزم ده‌کات، ئه‌وانیش دژایه‌تی کۆمۆنیستی کرێکاری ده‌که‌ن. بێ گومان ره‌وته ناسیۆناڵیسته‌کان ده‌ست ده‌ده‌نه ئه‌م کارانه، بۆ وێنه حیزبی دێموکرات چ ئه‌و کات که مه‌نسور حێکمه‌ت له رێبه‌رایه‌تی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران‌دا بوو چ ئێستا به شێوه‌یه‌کی زۆر ناشیرین هێرش ده‌کاته سه‌ر ناوبراو. هه‌ر وه‌ک چۆن دوای دامه‌زرانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران ڕه‌وته ناسیوناڵیسته‌کان ته‌بلیغیان ده‌کرد که کۆمەڵه فریوی مه‌نسوور حێکمه‌تی فارسی خواردوه. یان به‌رده‌وام تێکۆشاون که شه‌ڕی کۆمه‌ڵه‌و حیزبی دێموکڕات بخه‌نه ئه‌ستۆی مه‌نسووری حێکمه‌ت. له کاتێکدا ئه‌وه حێزبی دیموکرات بوو که هێرشی کرده سه‌ر کۆمه‌ڵه‌و حه‌ولی ده‌دا تێکۆشانی سیاسیی کۆمه‌ڵه به‌رته‌سک بکاته‌وه. سه‌رەنجام ئه‌وه مه‌نسوور حێکمه‌ت بوو که به پێشنیاری ئاگربڕی یه‌ک‌لایه‌نه‌ ئه‌و شه‌ره‌ی کۆتایی پێهێنا.
دوایه‌ش عه‌بدوڵلا موهته‌دی دوای جیابوونه‌وه‌ی مه‌نسوور حێکمه‌ت له حێزبی کۆمۆنیستی ئیران بۆ دژایه‌تی کردنی ئه‌و له ناشیرینترین زمان که‌ڵکی وه‌رده‌گرت. له‌م دوایی‌یانه‌شدا بۆ خۆم کۆمه‌ڵه‌م داوه‌ته به‌ر ڕه‌خنه‌ی سیاسیی، کادێره‌کانی کۆمه‌ڵه به‌ شێوه‌ی لۆمپه‌نیزمی ناشیرین وه‌ڵامی منیان داوه‌ته‌وه. جارێکی دیکه هیرشیان کردۆ‌ته سه‌ر مه‌نسووری حێکمه‌ت‌و کۆمۆنیستی کرێکاری. ناسیوناڵیسمه که هێرش ده‌کاته سه‌ر مه‌نسوور حێکمه‌ت، کۆمۆنیسمی کرێکاری‌و حیزبی یه‌کیه‌تی کۆمۆنیستی کرێکاری. ناسیۆناڵیسم په‌رێشانی گه‌شه‌ی کۆمۆنیستی کرێکاری له کوردستانەو لێی ده‌ترسێت. توانایی‌و وزه‌ی ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه ده‌ناسێت. ئاگاداری خۆشه‌ویستی که‌سایه‌تی مه‌نسوور حێکمه‌ت له کوردستانن. پێم وایه خراپ نیه که ئێوه جارێکی دیکه به به‌ڵگه‌کانتان‌دا بچنه‌وه.

ژیاننامه‌ی به‌رێز ئازه‌ر ماجیدی:
ئه‌ندامی رێبه‌رایه‌تی حیزبی یه‌کیه‌تی کۆمونیستی کرێکاری، سه‌رۆکی رێکخراوی ئازادی ژنان، ئه‌ندامی هه‌یئه‌تی ئیجرایی "ئیبتکاری" فیمینیستی له ئورووپاو سه‌رۆکی بونیادی مه‌نسوور حیکمه‌ت. هه‌روه‌ها ناوبراو نووسه‌ر، به‌رنامه‌سازی تله‌ویزیۆن‌و له تێکۆشه‌رانی بزوتنه‌وه‌ی ئازادی ژن‌و ئۆپۆزیسیۆنی کۆماری ئیسلامییه.
له ساڵی 1361ی هه‌تاوی، به دوای زه‌بر وێکه‌وتنی رێکخراوی یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمۆنیست، هاوڕێ له‌گه‌ڵ مێرده‌که‌ی واته‌ مه‌نسوور حیکمه‌ت چووه‌ کوردستان‌و ماوه‌ی دوو ساڵ له کوردستان له‌گه‌ڵ یه‌کیه‌تی خه‌باتکارانی کۆمونیست‌و دوایه حیزبی کومونیستی ئیران تێکۆشاوه‌.
ئازه‌ر له ده‌سته‌ی نووسه‌رانی بڵاوکراوه‌ی کرێکاری کومونیست‌و رادیو ده‌نگی حیزبی کومونیستی ئیران‌دا تێکۆشانی هه‌بوه. له ساڵی 1984 رۆیشته ئورووپاو تێکۆشانی خۆی دژی رژیمی ئیسلامی، بۆ ئازادی، به‌رابه‌ری‌و مافی ژنان له ئورووپا درێژه پێدا. ئه‌و له ساڵی 1991 بوه‌ ئه‌ندامی حیزبی کومونیستی کرێکاری‌و له کۆنگره‌ی یه‌که‌می حیزب به ئه‌ندامی کۆمیته ناوه‌ندی‌و ده‌فته‌ری سیاسیی حیزب هه‌ڵبژێردراو تا ساڵی 2007 له رێبه‌رایه‌تی حیزب‌دا بو.
له ساڵی 2004 تا 2006 سه‌رۆکی ده‌فته‌ری سیاسیی حیزبی کومونیستی کرێکاری بوه‌. له درێژه‌ی ساڵه‌کانی 1999 – 2002 له به‌رنامه‌سازانی ته‌لویزیونی کاناڵی "جه‌دید"و ته‌له‌ویزیونی ئه‌نترناسیوناڵ بوه‌.
ساڵی 1998 بڵاوکراوه‌ی "مدوسا"ی له‌گه‌ڵ هاوێیانی وه‌رێخست‌و وه‌کوو سه‌رنووسه‌ی ئه‌م بڵاوکراوه‌یه‌ کاری کرد. پاشان له‌ مانگی مه‌ی 2007دا، له‌ حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری جیابۆته‌وه‌و‌ له‌گه‌ڵ ره‌فیقه‌کانی حیزبی یه‌کیه‌تی کۆمۆنیستی کرێکاریان دامه‌زراندوه‌.
ئازه‌ر ماجیدی له مانگی ژوئیه‌ی 2002 دوای مردنی مه‌نسوور حیکمه‌ت بونیادی مه‌نسوور حیکمه‌ت‌و له نوامبری هه‌مان ساڵ‌دا، رێکخراوی ئازادی ژنی دامه‌زراندوه‌. ئه‌و له زۆر کۆنفرانسی نێونه‌ته‌وه‌یی له باره‌ی بارودۆخی ژنان له ئێران‌و ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌راست، ئیسلامی سیاسیی، سێکولاریسم، بارودۆخی سیاسیی ئێران‌و پێگه‌ی کۆماری ئیسلامی به‌شداری کردوه. هه‌روه‌ها رێکخه‌ری کۆنفرانسی دیکه‌ش بوه.
بلاوکراوه‌کان:
په‌رتووکێک به زمانی ئینگلیزی له لایه ن ئازه‌ره‌وه‌و له‌ ژێر ناوی مافی ژنان له‌ به‌رانبه‌ر ئیسلامی سیاسیی‌دا، ساڵی 2007 بڵاو چاپ‌و بڵاو کراوه‌ته‌وه‌‌. هه‌روه‌ها کتێبێکی له په‌یوه‌ند به خه‌بات بۆ ئازادی ژنان له ئێران‌و خه‌بات دژی ئیسلام، له ژێر وه‌شان دایه‌. ناوبراو وتارگه‌لی جۆراوجۆری له‌ باره‌ی پرسی ژنان، ئیسلامی سیاسیی، جیای دین له‌ ده‌وڵه‌ت‌و کۆماری ئیسلامی ئێران له‌ ماڵپه‌رو رۆژنامه‌ جۆربه‌جۆره‌کان‌دا بڵاو کردۆته‌وه‌. به‌شێک له‌ نووسراوه‌کانی بۆ سه‌ر زمانه‌کانی فه‌رانسه‌یی، ئیتالیایی، ئیسپانیایی، پورته‌قاڵی، عه‌ره‌بی، تورکی، لێهستانی‌و یونانی وه‌رگیڕدراوه‌ته‌وه‌.
ڕاگه‌یاندنه‌کان:
ڕاگه‌یه‌نه‌ره ‌جۆراوجۆره‌ نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان بۆ وێنه‌، ڕادیۆو ته‌له‌ویزیۆنی بی‌بی‌سی، ده‌نگی ئامریکا، ته‌له‌ویزیۆنی جی ئه‌م تی‌ڤی، ته‌له‌ویزیۆنی "مور 4" ئینترنشناڵ هرالد تریبون، ئه‌شپیگل ئانڵاین، یوتۆبوری پۆستن... له‌گه‌ڵ ناوبراو دیدارو وتووێژیان پێکهێناوه‌.
هه‌روه‌ها ناوبراو له‌ ته‌له‌ویزیۆنی ئای تی‌وی‌و فیلمێک که‌ له‌ لایه‌ن ته‌له‌ویزیۆنی بی‌بی‌سی‌و سه‌باره‌ت به‌ شیرین عیبادی ساز کرا، به‌شدار بوه‌، هاوکات له‌ سیهه‌مین ساڵوه‌گه‌ڕی شۆڕشی گه‌لانی ئێران له‌ ساڵی 57‌دا، رادیۆ بی‌بی‌سی4‌و به‌شی جیهانی له‌ به‌رنامه‌یه‌کی تایبه‌تی‌دا قسه‌یان له‌گه‌ڵ کردوه‌.
خه‌ڵاته‌کان:
ئازه‌ر ماجێدی له‌ ساڵی 2007دا، پاڵێوراوی وه‌رگرتنی خه‌ڵاتی هامفری بوه‌। له‌ ساڵی 2008دا، له‌ لایه‌ن بونیادی شیلا مکك کنکی بۆ وه‌رگرتنی خه‌ڵات له‌ ریزی فینالیسته‌کانه‌دا بوه‌و هه‌ر له‌و ساڵه‌دا، بۆ وه‌رگرتنی خه‌ڵاتی سکولاریستی ساڵ پاڵێوراوه‌.

تێبینی:
تکایه‌ بۆ باس یان ره‌خنه‌ له‌سه‌ر ئه‌م وتووێژه له‌گه‌ڵ ئه‌م ئی‌مه‌یله‌ پێوه‌ندی بگرن.
info@rahimrashidi.com

Monday, January 17, 2011

اجلال قوامی در گفتگو با رحیم رشیدی: گفتمان ما گفتمان فراگیر دموکراسی خواهی و حقوق بشر است.

عکس: اجلال قوامی

بیوگرافی اجلال قوامی، سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان:
اجلال قوامی فعالیت روزنامه نگاری را از سال 1379 با روزنامه ایران آغاز نمود. پس از دو سال فعالیت روزنامه نگاری در این روزنامه با فشارهای وزارت اطلاعات که وی را منتسب به احزاب مخالف جمهوری اسلامی می دانست، از این روزنامه اخراج شد، وی سپس به هفته نامه پیام مردم که به دو زبان کردی و فارسی در مناطق کردنشین ایران و تهران منتشر می شد، رفت و دبیر گروه سیاسی این هفته نامه و عضو شورای سردبیری آن شد، پیام مردم که به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی محمدصدیق کبودوند منتشر می شد، پس از 12 شماره انتشار توقیف شد. پس از توقیف این هفته نامه اجلال قوامی به اتهام انتشار مطالب الحادی و توهین به نظام جمهوری اسلامی به دادگاه فراخوانده شد و از سوی این دادگاه به 100 روز زندان و صد هزار تومان جریمه که به مدت 2 سال تعلیق شده بود محکوم شد. قوامی در ادامه با روزنامه های شرق، آشتی و دیگر هفته نامه های کردی- فارسی به ادامه همکاری پرداخت تا اینکه در حوادث تابستان 84 مناطق کردنشین (حادثه قتل شوانه سید قادری) توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مدت 3 ماه (2 ماه انفرادی + 1 ماه قرنطینه زندان مرکزی سنندج) را در بازداشت گذراند و پس از آن با وثیقه 100 میلیون تومانی از زندان آزاد شد. توهین به رهبری، اقدام علیه امنیت ملی، تجمع غیر قانونی، ارتباط با احزاب مخالف نظام از اتهامات این روزنامه نگار بود که توسط شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به 3 سال زندان محکوم گردید.
اجلال قوامی در 18 تیر 1386 دوباره روانه زندان گردید که با اعتراض وکلا و ارسال پرونده به دیوانی عالی کشور حکم وی به یکسال کاهش یافت.
پس از آزادی از زندان وی که عضو شورای عالی سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان بود به عنوان سخنگوی این سازمان از سوی رئیس سازمان محمدصدیق کبودوند و شورای عالی انتخاب شد.
اجلال قوامی هم اکنون سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان و از روزنامه نگاران کردستان می باشد.

رحیم رشیدی
info@rahimrashidi.com
1.سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان چه‌ وقت‌ و کجا تاسیس شد؟
سازمان حقوق بشر کردستان که اختصاراً «RMMK» یا «ر. م. م. ک» نامیده می شود به موجب برنامه کاری و اساسنامه، در بیستم فروردین 1384 (نهم آوریل 2005) در کردستان با مرکزیت تهران تأسیس گردیده است.
مرکز اداری سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان در تهران واقع است.

٢. هدف اساسی شما از تشکیل این نهاد حقوق بشری چه‌ بود؟
کوشش برای تحقق حقوق و آزادی های تصریح شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر، اعلامیه و برنامه عمل وین و دیگر اعلامیه ها، میثاق ها و پیمان ها، مقاوله نامه ها و کنوانسیون ها، معاهده ها و عهدنامه ها، قراردادها و دیگر اسناد بین المللی حقوق بشر، تشویق به پیوستن به معاهدات حقوق بشری و پذیرش معیارها و هنجارهای جدید بین المللی حقوق بشر.
کوشش برای اجرا و رعایت حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، و حقوق جمعی شامل حق صلح، حق تعیین سرنوشت، حق بر توسعه، حق برخورداری از محیط زیست مطلوب و دیگر حقوق همبستگی حقوق بشر، تشویق به رعایت اصول جهان گستری، تقسیم ناپذیری و وابستگی متقابل تمام حقوق بشر.
کوشش در دیده بانی و پاسداری از حقوق بشر، واکنش در برابر نقض حقوق بشر و جلوگیری از این نقض ها، تشویق به برچیدن زمینه های ترس و رنج و فقر و نیاز و تبعیض، و دستیابی به آزادی، عدالت و صلح و همه حقوق بشر.
کوشش برای آموزش و ترویج حقوق بشر و دموکراسی، مراعات دموکراسی به عنوان مبنا و سامانه حفظ حقوق بشر، تقویت و پیشبرد دموکراسی، حکومت قانون و گسترش جامعه مدنی، تشویق به کثرت گرایی و تنوع، دگرپذیری و مداراگری، مسئولیت شناسی، عدم خشونت و همبستگی، و برانگیختن و هماهنگی و همکاری در نظام بین المللی حقوق بشر.
کوشش برای توسعه روابط و مناسبات دوستانه در میان ملت ها و اقوام، دستیابی به تفاهم مشترک بر مبنای اصل تساوی حقوق، اصل عدم تبعیض و اصل همزیستی مسالمت آمیز، تشویق به احترام به حق خودمختاری و حق تعیین سرنوشت ملت ها، ملیت ها و اقوام ساکن در ایران و کشورهای منطقه مطابق روح منشور سازمان ملل متحد و منشور حقوق بشر.
فعالیت های اصلی مرتبط با سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان نیز شامل این فعالیت هاست.
1. تلاش برای الغای مجازات اعدام، جلوگیری از اعدام نوجوانان و منع مجازات سنگسار زنان و مردان.
2. تلاش برای جلوگیری از شکنجه و دیگر رفتارهای خشن یا منع مجازات های بی رحمانه غیرانسانی و تحقیرآمیز.
3. تلاش برای رفع نابرابری های حقوقی میان زنان و مردان، منع همه اشکال تبعیض جنسی و جلوگیری از خشونت علیه زنان.
4. تلاش برای منع خشونت علیه کودکان، منع هر گونه استفاده از کار کودکان، منع بکارگیری کودکان در فعالیت های تبهکارانه، غیرقانونی و یا جنگ و جلوگیری از هرگونه سوء استفاده غیراخلاقی از کودکان.
5. تلاش برای آزادی کلیه زندانیان وجدانی و عقیدتی ای که بدلیل پایبندی به عقیده و یا به خاطر تعلقات ملی، قومی، زبانی و یا دین و مذهب خود در توقیف به سر می برند.
6. کوشش برای تشکیل دادگاه های صالح و علنی و عادلانه برای تمامی زندانیان سیاسی، دادخواهی و دفاع در محاکم صلاحیت دار با امکان دسترسی به وکیل مستقل و برخورداری کلیه زندانیان از حقوق انسانی و مدنی.
7. کوشش برای رفع هرگونه تبعیض و فشار و خشونت علیه افراد آسیب پذیرشده، پناهندگان، مهاجران، کارگران، گروه های آسیب پذیر و افراد آزاردیده و برخورداری آسیب پذیرشدگان از حقوق برابر.
8. کوشش برای شناسایی موجودیت، هویت و حقوق اقلیت های ملی، قومی، زبانی و مذهبی، منع هرگونه تبعیض و نابرابری ملی و قومی و مذهبی، ارتقا رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق محل سکونت اقلیت ها، تشویق آنها به مشارکت در امور سیاسی و مدنی، و تشویق به احترام و رعایت همه حقوق اقلیت ها.
9. کوشش برای رفع موانع آزادی بیان و عقیده، آ زادی اندیشه، وجدان و مذهب و منع و رفع نابردباری مذهبی و عقیدتی.
10. کوشش برای رفع موانع برگزاری تجمعات و گردهمایی ها، تشکیل اتحادیه ها و سندیکاهای مستقل کارگری و صنفی، انجمن ها و مجامع و سازمان های مدنی و غیردولتی و رفع موانع فعالیت آزادانه احزاب، گروه ها و جمعیت های مسالمت آمیز.

٣. تا کنون استقبال عموم مردم، به‌ ویژه‌ فعالین حقوق بشر داخل و خارج از کشور از تلاش‌های پیگرانە شما چگونه‌ بوده‌ است؟
از آغاز تأسیس سازمان همواره هم از ناحیه مردم و هم از سوی فعالان مدنی و حقوق بشری به لحاظ اینکه برای اولین بار چنین نهادی در داخل و در ارتباط و پیوند با آنان شکل گرفت به لحاظ روانی فضایی مملو از امیدواری، امید به فعالیت های مدنی و مسالمت آمیز ایجاد کرد و ثابت کرد که می توان در داخل بود و با یک گفتمان مشخص که همانا دموکراسی و حقوق بشر است بتوان فعالیت نمود هر چند که باید ناگزیر هزینه داد، اما اعتقاد قلبی مؤسسان سازمان به این راه آنان را در تدوام فعالیت ها مصمم تر ساخت.

٤. چه‌ مشکلاتی در رابطه‌ با فعالیت‌های حقوق بشری و خبر رسانی مستقل، برای شما وجود دارد؟
این مشکلات مختص به این چند سال نبوده است. کماکان مشکلات اطلاع رسانی مستقل از احزاب و جریانهای قدرت برای یک نهاد مدنی حقوق بشری وجود دارد با عطف به این مسایل سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان همواره با مشکلات و دشواریهایی که در این راه بوده است در چارچوب گفتمان حقوق بشری به اطلاع رسانی مستقل ادامه داده و خواهد داد.

٥. ما شاهد هستیم که‌ تلاشهای شما در شرایطی صورت می گیرد که‌ اساسا خبرهای دایره‌ فعالیت‌های شما از سوی حاکمیت سانسور یا تحریف می شود، در این زمینه‌ چه‌ مشکلاتی دارید؟
در پاسخ به سؤال چهارم به این پرسش، پاسخ داده شده است. باید این نکته را اضافه کرد که سازمان به جهت اینکه از سوی حاکمیت غیرقانونی اعلام شده تریبون و رسانه مکتوبی در داخل برای اینکه بتواند با مردم ارتباط برقرار نکند ندارد با فلذا تنها تریبون اطلاع رسانی ما وب سایت سازمان می باشد و نیز انتشار اخبار و گزارشها و بیانیه ها از طریق کانالهای ماهواره ای که آنها نیز از طریق وب سایت سازمان این اخبار و گزارشها را دریافت می نماید منتشر شود.

٦. رسانه‌ های داخل به‌ طرز چشمگیری شما را مورد بایکوت قرار داده‌اند، و نیز بارها شاهد بوده‌ایم که‌ بعضی از رسانه‌های خارج از کشور هم از فعالیتهای شما به‌ عنوان یک منبع خبری مستقل اسم نمی برند، در حالی که‌ خبرهای شما را هم تحت پوشش قرار می دهند، موضع شما در این رابطه‌ چه‌ هست؟
متأسفانه همواره فعالیت های سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان از سوی برخی جریانهای شوونیستی، مخالف دموکراسی و حقوق بشر که همانا معتقد به خودی و غیرخودی بودن هستند بایکوت می شود. چه بسیارند جریانهایی که طرف مقابل را به ضد حقوق بشر و دموکراسی متهم می نمایند در حالیکه خود در قامت اپوزپسیون نظام در ارتباط با مسایل کردستان قائل به همان گفتمان خودی- غیرخودی مساله کرد را همواره خط قرمز خود می دانند و با همین نگرش و تحلیل توهم توطئه اخبار و فعالیت های یک نهاد مستقل حقوق بشری مانند سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان را بایکوت رسانه ای می کنند.

٧. ارتباط شما با نهادهای حقوق بشری در داخل و خارج از کشور چگونه‌ است؟
ارتباط ما با این نهادها به شکل استفاده از تجربیات آنان و نیز ارسال اخبار و موارد نقض حقوق بشر و توجه آنان به مسایل حقوق بشری در داخل بویژه در ارتباط با کردستان می باشد. در برخی مواقع نیز بیانیه هایی مشترک در خصوص برخی از موارد نقض حقوق بشر صادر شده و در برخی موارد نیز همکاریهایی به شکل کمپین و... بوده است.

٨. برای بعضی‌ها این سوال مطرح است که‌ شما طبق چه‌ معیارهایی و با پشتیبانی چه‌ کسانی اخبار و گزراش تهیه‌ می کنید؟
معیار و چارچوب تهیه خبر و گزارش از سوی گزارشگران سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان به اصول خبرنویسی و خبررسانی حرفه ای فارغ از مسایل سیاسی و اعتقادی و ایدئولوژیک می باشد. توجه و احترام به حقوق همه فارغ از چارچوب های سیاسی و ایدئولوژیک همانگونه که در اساسنامه سازمان ذکر شده معیار ما برای اطلاع رسانی و خبر می باشد.

9. شما در پیوند با فعالیت‌های خودتان چه‌ انتظاری از مردم، نهادها و فعالین حقوق بشر، و نیز رسانه‌ها دارید؟
انتظاری که از مردم، نهادها و فعالان حوزه عمومی داریم به این است که تک تک آنان دیده بانان حقوق بشر باشند. موارد نقض حقوق هر شهروندی را با توجه به اصول خبری که همانا لحاظ کردن واقعیت و صداقت می باشد برای سازمان ارسال نمایند و فرد فرد آنان یاریگیر سازمان در کمک به بهبود وضعیت حقوق بشر، جلوگیری از نقض متعدد حقوق انسانی خود باشند. تا بتوانیم به سهم خود در اشاعه و ترویج و نهادینه ساختن فرهنگ انسان دوستی و احترام به کرامت و عزت انسانها سهیم باشیم.
------------------------------------------------------------------------------------

محمدصدیق کبودوند فعال حقوق بشر را برای دریافت جایزه‌ صلح نوبل حمایت کنیم:

زندگی:
محمدصدیق کبودوند در ۲۲ مارس ۱۹۶۳ در دیواندره در استان کردستان به دنیا آمده‌است. او فرزند چهارم خانواده است و دو برادر و سه خواهر دارد. کبودوند که در ۱۴ سالگی پدرش را از دست داده و تا ۲۰ سالگی به همراه خانواده‌اش در سنندج زندگی میکرده و پس از ازدواج در تهران سکونت گزیده‌ است. وی ۲ پسر و ۱ دختر دارد.
کبودوند در مقاطع کارشناسی مدیریت بازرگانی و کارشناسی ارشد مالی تحصیل نموده و تحصیل وی در مقطع کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل ناتمام مانده‌است.

فعالیت‌های مدنی و اجتماعی:
محمدصدیق کبودوند در تابستان ۱۹۹۷ همراه با تعدادی از فعالان ایرانی سازمان «اتحاد برای دموکراسی در ایران» را تاسیس کرد. پس از آن تلاش کرد تا مجوز و امکان انتشار نشریه‌ای را فراهم آورد که سرانجام پس از پنج سال در دسامبر ۲۰۰۳ موفق به انتشار هفته نامه پیام مردم شد که در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی اجازه انتشار یافته بود. گستره انتشار آن تهران و استان‌های کردنشین بود و به دو زبان فارسی و کردی انتشار می یافت. پیام مردم به جهت عدم پیروی از سانسورهای دستوری و دولتی و به دلیل صراحت لهجه در بیان مطالب، خیلی سریع در میان مردم محبوبیت پیدا کرد و به عنوان نشریه‌ای ایرانی که گروه حقوق بشری داشت بخش عمده‌ای از مطالب را به موضوعات حقوق بشری آموزش و آشنایی با این حقوق، دموکراسی، حقوق زنان، حقوق اقلیتها و مردم کرد و حقوق مدنی و شهروندی اختصاص می داد. سرانجام با فشار وزارت اطلاعات محمدصدیق کبودوند مدیرمسئول و سردبیر پیام مردم در ۲۵ ژوئن ۲۰۰۴ بازداشت و دادگستری کردستان دستور توقیف پیام مردم را صادر کرد.
پس از توقیف پیام مردم کبودوند با تودیع وثیقه آزاد شد و این بار با راه‌اندازی سایت اینترنتی پیام مردم و ایجاد وبلاگ‌هایی به نام رنج مردم، روزگار، روز کورد و روزنامه‌نگار کورد به فعالیت‌های خود بویژه در زمینه حقوق بشر ادامه داد. او در ادامه فعالیت‌های روزنامه‌نگاری برای اجرایی کردن ایده خود در خصوص ضرورت تاسیس انجمن‌های مدنی و سازمان حقوق بشری که پیشتر در هفته نامه پیام مردم و سایتها و وبلاگهای خود به طرح آن پرداخته بود، در ۹ آوریل ۲۰۰۵ موجودیت سازمان حقوق بشر کردستان را در تهران اعلام کرد.
سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان که به همراهی و همکاری تعدادی از فعالان منطقه و همفکران کبودوند شکل گرفته بود، خیلی سریع با استقبال مردم روبرو شد بطوری که بزودی ۲ بخش عمده آن به نام «گزارشگران حقوق بشر کردستان» و «دیده بانان حقوق بشر کردستان» فعالیت گسترده‌ای در سرتاسر کردستان و حتی در درون زندانها آغاز کردند. تا آنجا که وزارت اطلاعات در گزارشی به دادستانی به این امر معترف است و می گوید: «سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان از ماکو در شمالی‌ترین نقطه مناطق کردنشین تا ایلام در جنوبی‌ترین منطقه کردستان در تمام شهرها و روستاها، گزارشگر، دیده‌بان، عضو فعال و نماینده دارد. بطوریکه اگر در کوره دهاتی کوزه آبی از دست یک زن روستایی بیفتد و بشکند این سازمان از آن مطلع می گردد.»
طی سالهای فعالیت بویژه در دوران پیش از دستگیری، بازداشت، صدور حکم حبس و اعدام، زندانی شدن فعالان مدنی، سیاسی، روزنامه‌نگاران و شهروندان به دار آویختن و قتل و گشودن آتش به روی تجمعات اعتراضی شهروندان در شهرها و روستاهای کردستان، تعقیب و قتل کولبران و رنجبران در مناطق مرزی کشته شدن مردم در اثر انفجار تله‌های مین، خشونت علیه زنان در شهر و روستا و خودکشی و خودسازی و آزار آنان و دیگر شهروندان، تهیه و تنظیم و به سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌های عمومی ارسال و با انجام صدها مورد مصاحبه و گفتگو با رسانه‌های مختلف و عمومی موارد نقض حقوق بشر را افشا و به اطلاع عموم رسانیده است. علاوه بر این صدها بیانیه، اطلاعیه، مناسبت نامه، درخواست نامه، نامه سرگشاده و پیام صادر نموده و در اغلب آنها مقام‌های قضایی، دولتی و کشوری را به بهبود وضعیت حقوق بشر فراخوانده‌ است.

وضعیت قضایی:
محمدصدیق کبودوند از دهم تیر ماه سال ۱۳۸۶ بازداشت و زندانی شده‌است. در دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اتهام اقدام علیه امنیت ملی از طریق تشکیل و اداره سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان به ده سال حبس و از بابت تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی از طریق ارتباط و مراوده با سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و ارتباط و مکاتبه با شخص کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل متحد و گفتگو با رسانه‌های عمومی به یکسال حبس و جمعاً به یازده سال حبس محکوم شده است که در شعبه 56 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ده سال حبس از بابت تاسیس سازمان، مورد تایید قرار گرفته و قطعی شده است.
پرونده مربوط به فعالیت روزنامه‌نگاری که به اتهام تشویش اذهان عمومی از طریق درج مطالب در هفته نامه پیام مردم توسط دادگاه عمومی و انقلاب سنندج به یکسال حبس تعزیری، ۵ سال محرومیت از روزنامه‌نگاری و مدیریت نشریه و ابطال پرونده انتشار پیام مردم محکوم شد که پس از تایید در دادگاه تجدیدنظر استان تهران میزان محکومیت حبس در دیوان عالی کشور به ۶ ماه تقلیل یافته است. پرونده‌ای نیز مربوط به انتشار کتابچه‌ای در مورد زنان و نقض حقوق آنان در ایران که در دادگاه انقلاب آذربایجان غربی مطرح و مفتوح گردیده که فعلاً در مرحله بازپرسی و پیش از دادگاهی است و بلاتکلیف است. با توجه به مراتب فوق محمدصدیق کبودوند ده سال و نیم حبس قطعی شده و یک پرونده در جریان و بلاتکلیف دارد.
به گفته خانواده کبودوند وی که تا پیش از بازداشت هیچگونه سابقه بیماری نداشته، در جریان نگهداری ۷ ماهه وی در شرایط سخت سلول انفرادی، به بیماریهای ریوی، ‏کلیوی و پوستی دچار شده است و حتی سکته خفیف مغزی نیز داشته است.

جایزه‌ها:
سازمان دیده‌بان حقوق بشر جایزه هلمن/همت نویسندگان تحت آزار خود سال ۲۰۰۹ را به این نویسنده اهدا کرد. سارا لی‌ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای دیده‌بان حقوق بشر درباره این روزنامه‌نگار گفت: «فعالیت‌های کبودوند بعنوان یک مدافع حقوق بشر و روزنامه‌نگار مروج و حامی اصلاحات در ایران موجب زندانی شدن او شده‌است. تجربه او گواهی ناگوار بر مخمصه روزنامه‌نگاران، دگراندیشان و سایر منتقدین مسالمت‌جو در ایران امروز است.» بیانیه دیده‌بان حقوق بشر خواستار مراقبت پزشکی و آزادی کبودوند شده و نوشته‌است: "حکومت ایران از مفاد مبهم و خودسرانه قوانین جزایی خود، برای ساکت کردن منتقدین و فعالانی که خواهان استفاده از حق آزادی بیان و اجتماعات هستند، استفاده می‌کند.
در مراسم سال ۲۰۰۹ جوایز مطبوعات بریتانیا، کبودوند به عنوان «روزنامه نگار بین‌المللی سال» برگزیده شد. اعطا کنندگان این جایزه، کبودوند را «روزنامه نگار و مدافع برجسته حقوق بشر» معرفی کرده‌اند که از طریق فعالیتهای حقوق بشری و روزنامه نگاری خود در تشکیل شبکه‌ای مدنی از فعالان و جوانان کرد موثر بوده است.

کتاب‌شناسی:
کبودوند سه کتاب در مورد جنبش حقوق مدنی نوشته است که دولت ایران اجازه چاپ آنها را نمی دهد:
نیمه دیگر (درباره حقوق زنان)
برزخ دمکراسی
جنبش اجتماعی
------------------------------------------------------------------

عاليجنابان

نلسون ماندلا
دالايی لاما
شيرين عبادی
آنگ سان سوچی
باراك اوباما

وجدانهای بيدار

با احترام
محمد صديق كبودوند 48 ساله روزنامه نگار و مدير مسئول هفته نامه پيام مردم و بنيان گذاری سازمان غير دولتی حقوق بشر در كردستان كه بر عليه آپارتايد قومی و نژادی در كردستان فعاليت كرده است وی امروزه به پدر معنوی حقوق بشر كردستان معروف است در ژوئن 2007 بازداشت و پس از هفت ماه شكنجه شديد در سلول انفرادی به جرم تشكيل و اداره (سازمان دفاع ازحقوق بشر كردستان) به 11 سال حبس محكوم و محبوس گرديده است.
سازمان مطبوع وی در چهار چوب معاهدات بين‌المللی حقوق بشر و بر اساس معاهده 21 ميثاق حقوق مدنی و سياسی كه دولت ايران ملزم و متعهد به آن گرديده دراوايل 2005 تشكيل شده است.
اين سازمان كه منشور آن اعلاميه جهانی حقوق بشر است طی سالهاي فعاليت تمام اهتمام خود را در دفاع و حمايت از حقوق زنان كودكان و زندانيان، اقليتها و مردم كرد و حقوق و آزاديهاي اساسی كليه شهروندان ايرانی به كار بسته است و از دولت و جامعه متقاضی رعايت و احترام به حقوق بشر بوده است.
اما محمد صديق كبودوند كه خود در زندان اوين تهران محبوس است طی نزديك به 4 سال حبس به بيماريهای مختلف قلبي، عروقی و فشار خون و مغز و اعصاب و پروستات حاد مبتلا شده و چند بار دچار سكته ناقص قلبی و مغزی شده و هم اكنون تحت نظر پزشكان است، تعدادی از متخصصان گزارش‌های مبني بر عدم توانايی تحمل حبس براي ايشان صادر كرده‌اند با اين حال دستگاه‌های قضايی اطلاعاتی و امنيتی جمهوری اسلامی با بی توجهی كامل به گزارشهای پزشكی و وضعيت ايشان وی را هم چنان در بند نگه داشته اند.
كبودوند در دادگاهی غير استاندارد و به شكلی تبعيض آميز و به طور غير قانونی به حبس سنگين محكوم شده است و طی سالهای حبس همانند ديگر مردم كردستان مورد تبعيض و آپارتايد رسانه‌ای و حمايتی در داخل قرار گرفته و از نظر حمايت در خارج از كشور با تبعيض و تنگ نظری‌های گروه‌های ذينفع لابی گر در محافل مختلف روبرو بوده است.

ما خانواده كبودوند از عالجنابان محترم تقاضا داريم از نامزدی محمد صديق كبودوند برای جايزه صلح نوبل 2011 پشتيبانی كنيد.

13 دسامبر 2010

پایگاه اطلاع رسانی سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان:
http://hro-kurd.net

منبع:
http://rahimrashidi.com

Friday, January 14, 2011


When I was a young man, I wanted to change the world.
I found it was difficult to change the world, so I tried to change my nation.
When I found I couldn't change the nation, I began to focus on my town.
I couldn't change the town and as an older man, I tried to change my family.
Now, as an old man, I realize the only thing I can change is myself, and suddenly I realize that if long ago I had changed myself, I could have made an impact on my family.
My family and I could have made an impact on our town.
Their impact could have changed the nation and I could indeed have changed the world.”

Rabbi Israel Salanter
Nineteenth Century Professor