وێنە: مامۆستا حەسەن شیوەسەڵی و رەحیم رەشیدی
رەحیم رەشیدی/ پاریس
جووڵانه‌وه‌‌ی ماف خوازانه‌ی خهڵکی کوردستان، له ڕه‌وتی خه‌باتی سه‌ربه‌رزانه‌ی خۆی‌دا بۆ ده‌سته‌به‌ر کردنی ئاشتی، ئازادی‌و دێموکراسی، به‌ر له هه‌ر شتێک، پشتی به کارو نه‌سره‌وتنی ڕۆڵه‌کانی نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌ستووه که له هه‌موو دۆخێک‌دا به وره به‌رزی‌و ده‌روه‌ستانه باری قورس‌و گرانی ئهم بزووتنه‌وه‌یه به پشت به‌شتن به ئیراده‌ی شۆڕشگێڕانه به‌ره‌و پێشده‌به‌ن، هیچ ته‌نگ‌و چه‌ڵه‌مه‌یه‌ک کۆڵیان پێنادات‌و له راسته رێگای خه‌بات بۆ رزگاری گه‌لی کورد، هه‌تڵه‌یان ناکات.
ئاشکرایه، ئه‌و توێژه له رۆڵه‌کانی خهڵکی کورد که بۆ ئازادی‌و رزگاری به پاڵپشتی‌و هاودڵی زۆربه‌ی نه‌ته‌وه‌ی کورد، له ریزی بزوتنهوهی میللی_دێموکراتیکی خهڵکی کورستان‌دا گیرساونه‌وه‌و به ناوی پێشمه‌رگه ناویان دێته گۆرێ، به ئاوردانه‌وه‌یه‌کی کورت له ژیان‌و بارودۆخی تێکۆشانیان، ئه‌و ئه‌رکه قورس‌و مه‌زنانه که بۆ خزمه‌ت به دۆزی ڕه‌وای گه‌له‌که‌یان‌و پرشکۆتر کردنی هه‌رچی پتری خه‌بات‌و کۆڵنه‌دان وه‌ئه‌ستۆی ده‌گرن، فیداکارانه به‌ڕێوه‌ێ ده‌به‌ن‌و له پێناو سه‌ربه‌رزی‌و سه‌رفرازی خهڵکی کورددا شێلگیرانه ڕه‌وتی خه‌بات به‌ره‌و ئاسۆی هیواده‌ری سه‌رکه‌وتن ده‌به‌ن، باشترین‌و فیداکارترین رۆڵه‌کانی نه‌ته‌وه‌ی کوردن، چوونکا ته‌نیا بیر له سه‌ربه‌رزی‌و رزگاری وڵات له ده‌ستی زاڵم‌و داگیرکه‌ر ده‌‌که‌‌نه‌وه‌و له‌م پێناوه‌دا هه‌ڵسووڕو کاران، هه‌ر بۆیه هێنده لای خهڵکی نیشتمانپه‌روه‌ری کورد خۆشه‌ویست‌‌‌و جێگای فه‌خرو رێزن.
ئهم فه‌خرو رێزه شایانه له لایه‌ن خهڵکی نیشتمان په‌روه‌ری کورده‌وه، وه‌ک دیارده‌یه‌کی مه‌زن‌و به‌رینی مه‌‌عنه‌وی، له به‌رانبه‌ر له‌خۆبردوویی‌و گیان فیدایی ئه‌و خه‌باتگێرانه‌دا نیشان ده‌درێ که سه‌رو ماڵ، ژیان‌و گیانان بۆ دابین بوونی ژیانێکی شیاوی مرۆڤی سه‌رده‌م بۆ خهڵکی کورد ته‌رخان کردووه‌و ته‌رخان ده‌که‌ن. ئهم توێژه خه‌ڵک ویسته، بێ ماڵ‌و سامان، به‌ڵام خاوه‌نی شانازی‌و حورمه‌تی بێ کۆتایین.
که‌وایه، دوژمنی دڵ پڕ له قین، بۆ به‌چۆکداهێنانی خه‌باتی ڕه‌وای کورد، هه‌میشه سیاسه‌تێکی هه‌ڵه‌و وێرانکاری گرتۆته‌به‌ر، له رێگای به‌کرده‌یی کردنی ئه‌و سیاسه‌ته‌دا، زۆر جینایه‌تی خولقاندوون‌و ده‌خولقێنێ.
دوژمنانی خهڵکی کورد به ئه‌نقه‌ست، به بێ ئاوردانه‌وه له هۆکاره‌کانی سه‌رهه‌ڵدانی خهڵکی کورد که له راستیدا به‌رهه‌می سیاسه‌ت‌و کرداری ئه‌وانه له حاند خهڵکی کورد، هه‌موو کات حه‌ولیان داوه به پیلانگێری‌و گرتنه‌به‌ری رێگای سه‌رکوت، داپڵۆسین، کوشتار، وێران کردن، سووتاندن، به‌ند کردن‌و ره‌شه کوژی، بزوتنهوهی خهڵکی کورد به‌چۆکدابێنن. بۆ وه‌دیهێنانی خه‌ونی نزۆکی به‌چۆکداهێنانی خه‌باتی ڕه‌واو ئاشتی خوازانه‌ی کورد، پشت به یاساو رێسا‌و ئاینی خۆسازکه‌ر ده‌بستن‌و به ناڕه‌وا ویستوویانه‌و ده‌یان هه‌وێ، ڕه‌وایی به‌م ناڕه‌وایانه ببه‌خشن به بێ ئه‌وه‌ی ئهم په‌له‌قاژه‌یان بۆ چووبێته‌سه‌ر هه‌روا لێره‌و له‌وێ درێژه‌ی ده‌ده‌ن.
له ره‌وتی نه‌پساوه‌ی ئهم سیاسه‌ته شه‌ڕانگێزانه‌دا، بۆ ده‌ستبه‌ر کردنی سه‌رنه‌وی کردن به خه‌باتی سه‌ربه‌رزانه‌ی پێشمه‌رگه‌دا بوو که ڕۆژی ١٦ی سه‌رماوه‌زی ساڵی ١٣٦٦ی هه‌تاوی، به‌رانبه‌ر به ٧ی دسامبری ١٩٨٧ی زایینی، پاش ده‌یان‌و بگره سه‌دان کرداری قیزه‌ون‌و دژه مرۆیی دژ به خه‌باتگێرانی کورد، تیرۆریسته کاسه‌لێس‌و به‌کرێگیراوه‌کانی کۆماری ئیسلامی، پاش چه‌ند حه‌وڵێکی بێ ئا‌کام که پێشتر له ریگای ناردنی پێڵاو‌و کاتژمێری بۆمب رێژکراو بۆ زه‌بر وه‌شاندن له فه‌رمانده‌ری به‌وج‌و کارامه‌ی کوردستان، ڕۆڵه‌ی ئازاو چاونه‌ترسی نیشتمان، پێشمه‌رگه‌ی به‌جه‌رگ‌و دوژمن به‌زێن، هه‌ڵۆی هه‌میشه به‌رزه فڕی دووندنشین، مامۆستای زاناو تێگه‌یشتووی پێشمه‌رگه، کاک مه‌لا حه‌سه‌ن شیوه‌سه‌ڵی، ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران، دابوویان، مخابن له پیلانێکی جینایه‌تکارانه‌ی سامناک‌دا، له رێگای چه‌ند خۆفرۆشێکه‌وه به بۆمب رێژکردنی کتێبی "سفید دندان" له نووسینی"جک له‌نده‌ن"، توانیان به به‌شێک له مرامه چه‌په‌ڵکانیان بگه‌ن‌‌‌و به‌شێک له جه‌سته‌ی پیرۆزی لێبستێنن، به‌ڵام بیری شۆرشگیڕانه‌‌و خۆبه‌ده‌سته‌وه‌نه‌ده‌رانه‌ی هه‌رگیزاو هه‌رگیز.
له راستیدا ئه‌گه‌ر هێزی زۆرو زه‌وه‌ند، پۆشته‌و پڕ چه‌کی دوژمن، له ده‌یان شه‌ڕی نابه‌رانبه‌ردا که به سه‌ر خهڵکی کوردستان‌و بزوتنه‌وه پێشڕه‌وه‌که‌ی‌دا سه‌پاندبوویان، به فرۆکه‌ی بۆمب هاوێژ‌و سه‌دان‌و هه‌زاران، به‌سیجی، سپایی‌و به‌کرێگیراوی دژ به ئازادی‌و مافی نه‌ته‌وه‌یی، نه‌یانتوانی بوو زه‌فه‌ر به ڕه‌مزو قه‌ڵای خۆراگری پێشمه‌رگه، به شێری هه‌میشه له بێشه‌ی نێو لێڕه‌واڕو دارسانه‌کانی سه‌رده‌شتی سه‌رسه‌وزو دێموکرات په‌روه‌ر، به‌رن، ئه‌وا مخابن‌و سه‌د داخ، که له رێگای تیرۆره‌وه توانیان جه‌سته‌‌و قه‌ڵافه‌تی جوامێرانه‌ی کاک حه‌سه‌ن شیوه‌سه‌ڵی زامدارو برین هه‌ڵگر بکه‌ن‌و به‌م ڕووداوه‌ش ریسوایی هه‌تاهه‌تایی بۆ خولقێنه‌رانی ئهم تاوانه، داخ‌و خه‌فه‌تی زۆرو گران بۆ هاومه‌ته‌رێزه‌کانی‌و خهڵکی خۆڕاگری کوردستان بێنه ئاراوه.
به‌شێکی زۆر له‌م خه‌فه‌ت بارییه، له‌و سۆنگه‌وه سه‌‌رچاوه ده‌گرێ، ئهم کاره حه‌یاتکێنه له رێگای چه‌ند خۆفرۆشێکی بێ قه‌دروقیمه‌تی کورده‌وه، به فیتی دام‌و ده‌زگای ده‌وڵه‌تی قه‌وما، ئه‌وه له حالێک‌دا بوو، دوژمن له ده‌یان په‌لامارو هێرشی ئاسمانی‌‌و زه‌مینی‌دا، له ده‌یان موشه‌ک باران‌و ئاگربارانی بێ به‌زه‌یانه‌دا، له سه‌دان بۆسه‌و شه‌ڕی قورس‌‌دا، نه‌یتوانی بوو زه‌فه‌ر به‌م هه‌ڵۆ تیژباڵه‌ی خه‌باتی ڕه‌وای خهڵکی کوردستان به‌رێ‌و له غافڵگیر کردنی ده‌سته وه‌ستان بوو.
ئه‌گه‌ر حه‌سه‌ن شیوه‌سه‌ڵی، چۆکی بۆ دوژمنانی ئازادی دادبا، سه‌ری بێستوون ئاسا‌و پڕ له سه‌وداسه‌ری ئازادی خوازی‌و نه‌ته‌وه‌ی ویستی، بۆ داگیرکه‌ری دڵ ره‌ش نه‌وی کردبا، خۆ ساڵه‌کانی ده‌ییه‌ی ٧٠ زایینی، له ئه‌شکه‌نجه‌گاکانی رێژیمی پاشایه‌تی‌دا چۆکی داده‌دا‌و بیری له خه‌بات بۆ ئازادی نه‌ده‌کرده‌وه‌و نرخه‌که‌شی نه‌ده‌دا.
"عه‌بباس مه‌زاهری" له کتێبی " شکوفه‌های پر پر شده انار"دا زۆر به ڕوونی به‌شێک له ئازایه‌تی‌و وه‌ره به‌رزی، چۆک دانه‌دانی مامۆستا حه‌سه‌ن شیوه‌سه‌ڵی له گرتووخانه‌کانی رژیمی پاشایه‌تی له شاری "زنجان" باس ده‌کات‌و به پانه‌وه ڕۆڵی پێشه‌نگانه‌‌و مامۆستایانه‌‌ی کاک حه‌سه‌ن دێنێته زمان‌و به شانازی‌یه‌وه به پاڵه‌وانێکی ڕۆژه دژواره‌کانی ده‌ناسێنێ‌و رێز له ئازایه‌تی‌و زانایی ئهم رێبه‌ره‌ی کورد له ئاست دوژمنانی ئازادی‌دا ده‌گرێت.
ئه‌گه‌رچی له ساڵی ١٩٩٥ی زایینی، به‌رانبه‌ر به ١٣٧٤ی هه‌تاوی به‌ملاوه، مامۆستا شیوه‌سه‌ڵی به هۆی کاریگه‌ری ئه‌و تیرۆره‌وه، به له ده‌ست دانی بینایی‌و ده‌سته‌کانی، له‌سه‌ر داخوازی هاورێیانی له حیزبی دێموکراتی کوردستان، به‌نابه‌دڵی له وڵاتی سوئێد گیرساوه‌ته‌وه، له‌گه‌ڵ منداڵ‌و هاوسه‌ره به‌رێزو فیداکاره‌که‌ی ژیان تێپه‌ڕ ده‌که‌ن. به‌ڵام هه‌موو ئه‌وانه‌ی له نزیکه‌وه مامۆستا ده‌ناسن باش ده‌زانن که ناوبراو سه‌ره‌رای هه‌موو ژان‌و ئێشه‌کانی ڕۆژانه‌ی که به هۆی ئه‌و تیرۆره‌وه خزاوه‌ته جسته‌ی، دایم بیرو هۆشی لای پێشمه‌رگه‌کانه‌و به گرینگی‌یه‌وه ده‌نگ‌و باسی پێوه‌ندیدار به کورد‌و کوردستانه‌وه سه‌رنج ده‌داتێ‌و دڵه ئۆقره نه‌گرتووه‌که‌ی بۆ رزگاری‌و هه‌ڵمژینی هه‌وای بێ گه‌ردی کۆیستانه‌کانی وڵات، وه‌کوو هه‌میشه به‌خیرایی لێده‌دات، ئه‌و به ڕینوێنی بیر تیژانه هانده‌ری لاوان بۆ خه‌باتی ڕه‌وایه، کاک حه‌سه‌ن ئێشتاش به‌و هیوا هه‌ناسه ده‌دات به‌ڵکوو وه‌کوو جاری جاران خۆی له‌به‌رده‌م کوانووی داپیره‌ی کورددا ببینێته‌وه‌و به بزه پڕ له مێهره‌بانی‌یه‌کانی هیوای سوبه‌ینێیه‌کی خۆشیان بداتێ‌و ئاره‌قه‌ی سه‌ر ته‌وێڵی ماندووی جووتیارو وه‌رزێری کورد لابدات، له لای ره‌زه‌وانه‌کانی سه‌رده‌شتی مه‌لا ئاواره، پشوویه‌ک بدات، ڕیگای ئه‌من‌و ئه‌مان بۆ کاروان چییه ماندووه‌کان ده‌ست نیشان بکات، پاشان بۆ خهڵکی ده‌ڤه‌ره‌که تاوێک له سیاسه‌ت بدوێت، که‌مێک داستانی نه‌به‌ردی‌و نه‌به‌زی بگێرێته‌وه.
ئاخر، ئهم ڕۆڵه چاونه‌ترسه‌ی دێموکرات، به کرداری چاک، به گوفتاری شیرین، به داوێن پاکی‌و له‌فز شیرینی، بۆ هه‌میشه بۆته خۆشه‌ویستی خهڵکی کوردستان به گشتیی، ناوچه‌‌ی موکریان به تایبه‌تی. ئه‌و هه‌ڵسووکه‌وته شۆڕشگێرانه‌ی که قاسملووی رێبه‌ر نرخی بۆ داده‌ناو رێزی لێده‌گرت‌‌‌و پاشان دوکتۆر شه‌ره‌فکه‌‌ندی به هه‌مان ئاقاردا ئه‌سپی ئه‌مه‌گداری له‌م سیمبوله‌ی خه‌باتی ڕه‌وای دێموکرات‌و گه‌لی کورد، تاو ده‌دا.
تاکوو ئاهه‌نگی تاڤگه‌ی دڵڕفێنی شه‌ڵماش، ئاوپرژێنی دڵی ئه‌ویندارانی جوانی‌و شادی بکات، تاکوو که‌ڵوێ له هاژه هاژو که‌وف‌و کۆڵدا بێ، تاکوو چیای گیاره‌نگ به‌پێوه بێ، گومانی تێدا نییه، حه‌سه‌ن شیوه‌سه‌ڵی به‌ڵگه‌یه‌کی زیندووی تیرۆریزمی ده‌وڵه‌تی کۆماری ئیسلامی، شانازی خه‌باتی ڕه‌وای خهڵکی کورد بۆ ئازادی، دێموکراسی‌و ئاشتی‌یه.
هه‌رچه‌نده تاکوو هه‌نووکه له‌م جینایه‌ته هه‌ژێنه‌ره، وه‌کوو پێویست بۆ له قاودانی روخسارو ناوه‌رۆکی تیرۆریستانه‌ی رێژیمی ئێران، دژی خهڵکی کوردستان که‌ڵک وه‌رنه‌گیراوه، جێگای خۆیه‌تی، ڕۆژی ١٦ی سه‌رماوه‌‌ز وه‌کوو ڕۆژی هه‌موو ئه‌و خه‌باتکارانه دیاری بکرێت که به‌شێک یان چه‌ند به‌ش له جه‌سته‌ی پیرۆزی خۆیان له پێناو ئازادی‌و رزگاری‌و به‌ختیاری خهڵکی کورددا له ده‌ست داوه‌و هه‌ر به‌م بۆنه‌وه هه‌موو ساڵێک له‌م ڕۆژه‌دا هه‌ر هیچ نه‌بێت به شێوه‌ی سومبولیک رێزیان لێبگیرێت‌و فیداکاری‌و گیانبازیان له‌بیر نه‌کرێت.
سڵاوو له یادو ناوی هه‌موو ئه‌وانه‌ی که ئێستاش ناوه‌که‌‌یان بۆ دوژمن سام خولقێن‌و بۆ نیشتمانپه‌روه‌ران هیواده‌رو پشت‌و په‌نایه...
تێبینی:
ئەم وتارە ساڵی ٢٠٠٧، لە پاریس نوسراوە.
No comments:
Post a Comment