سمکۆ یه‌زدانپه‌نا: هیچکام له‌و مونشه‌عیبانه‌ ئاماده ‌نین که‌ پێکه‌وه‌ دانیشن.

وێنه‌: سمکۆ یه‌زدانپه‌نا

ره‌حیم ره‌شیدی
١- بەباوەڕی ئێوە، هەنووکە هۆکاری سەرەکی پێک نەهاتنی بەرەی کوردستانی لە کوردستانی ئێران چییە؟
زۆر له‌ مێژه‌ هه‌موو لایه‌کمان، هه‌ر لایه‌نه و له‌ جێی خۆمانه‌وه‌ باس له ‌به‌ره‌ی کوردستانی‌و زه‌رووره‌تی پێکهێنانی ده‌که‌ین، هێندێک جار ئه‌م بابه‌ته‌ هێنده‌ گه‌رم بووه‌ که‌ کێبرکێ بووه‌ له‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ کێ‌و کام لایه‌ن خوڵقێنه‌رو داهێنه‌ری ئه‌م بیرۆکه‌یه ‌بووه‌، له ‌ڕاگه‌یاندراوه‌کانماندا (سه‌رجه‌م حیزبه‌کان) باسی کێ خاوه‌نی ئه‌م بیرۆکه‌یه ‌بووه‌، داغترو گه‌رمتر بووه‌ له‌وه‌ی که‌ که‌یو چۆن ئه‌م بیرۆکه‌ گرینگ‌و حه‌یاتییه‌ پڕاکتیزه‌ بکرێت.
هێندێک جاریش کردنه‌وه‌ی ئه‌م باسه‌ گرینگه‌‌و زه‌روورییه‌ له‌ مه‌حافیلی حیزبیدا، باری جیدی بوونی خۆی له‌ ده‌ست داوه‌و شکڵێکی کۆمێدی به‌ خۆیه‌وه‌ گرتووه‌، ئه‌مه ‌ته‌نها سه‌باره‌ت به‌ به‌ره‌ی کوردستانی‌و زه‌رووره‌تی پێکهێنانی نه‌بووه‌، به‌ڵکوو سه‌باره‌ت به‌ زۆر ئه‌رکی دیکه‌ی نه‌ته‌وه‌یمان که ‌له ‌ڕێگای حیزبایه‌تییه‌وه‌ که‌وتۆته‌ ئه‌ستۆی ئه‌وانه‌مان که‌ خۆ به‌ ڕێبه‌رو خه‌م خۆری نه‌ته‌وه‌یی ده‌زانین.
به‌ هه‌رحاڵ گه‌رمووگوڕی باسی پێکهێنانی به‌ره‌ی کوردستانی له‌ رۆژهه‌ڵات کاتێک گه‌یشته‌ چڵه‌ پۆپه‌و سه‌رنجی زۆر حیزب‌و رێکخراوو که‌سایه‌تی سیاسی سه‌ربه‌خۆو کۆمه‌ڵێک هونه‌رمه‌ندی رۆژهه‌ڵاتی ڕاکێشا که‌ هێزه‌ هاوپه‌یمانه‌کان به‌ رێبه‌رایه‌تی ئه‌مریکا له ‌نیوه‌ی یه‌که‌می 2003 گورزی کاریگه‌ریان له‌ ڕێژیمی سه‌دام حوسێن داو حکومه‌ته‌که‌یان تێک ڕماند.
ئه‌وسا ئه‌و باسه ‌له‌ لایان کۆمه‌ڵێک ڕۆشنبیرو نووسه‌رو هونه‌رمه‌ندی دانیشتووی وڵاته‌ ئۆروپایه‌کان وه‌ک به‌رێز کاک ئه‌یوب ئه‌یوبزاده‌‌و کاک برایم فه‌رشی‌و کاک ئه‌نوه‌ر سوڵتانی‌و کاک سه‌عید شه‌مس‌و کاک ناسر ره‌زازی‌و مه‌رحوم خاتوو مه‌رزییه‌ فه‌ریقی‌و...هتد، وروو ژێندراو هێندێکیان، هێندێک شتیان نووسی‌و هێندێکیشیان له‌ ڕێگای میزگردی (پاڵتاک)ه‌وه‌ ده‌ستیان کرد به ‌ئاڵوگۆڕی بیروڕا له‌ سه‌ر بابه‌ته‌که‌.
ئینجا چوار حیزبی مه‌تره‌حی ئه‌وسا، حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران، سازمانی خه‌باتی کوردستانی ئێران، کۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێڕی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستانی ئێران‌و یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان به‌ دیدارو وتوووێژو راگه‌یاندن که‌وتینه ‌باس‌و بیر کردنه‌وه‌ له‌ پێکهێنانی به‌ره‌ی کوردستانی.
له‌وپه‌یوه‌ندییه‌دا بۆ مێژوو:
1- له‌مانگی رێبه‌ندانی 2003 زایینی، له‌ پلینۆمی هه‌شته‌می حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران، راگه‌یاندراوێک که‌ ناوه‌رۆکه‌که‌ی هه‌نگاو هه‌ڵهێنانه‌وه‌ به‌ره و به‌ره‌ی کوردستانیه‌ هاتووه‌ "جێی خۆشحاڵیه‌ که‌ حیزبی ئێمه‌ له‌گه‌ڵ ته‌واوی رێکخراوه‌کانی ئۆپۆزیسیۆنی کورد له‌ ئێراندا په‌یوه‌ندیه‌کی دۆستانه‌ی هه‌یه‌و له‌گه‌ڵ هیچیان ناکۆکی‌ون ێوان ناخۆشی نیه‌. به‌ڵام ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر نه‌کرێته‌ زه‌مینه‌ی لێک نزیک بوونه‌وه‌ی زیاترو رێککه‌وتن له ‌سه‌ر هێندی ئامانج‌و ئوسوڵی هاوبه‌ش‌و هه‌نگاونانی وێکڕا بۆ وه‌دیهێنانیان، به‌رهه‌مێکی لێ به ‌ده‌ست نایه‌. رێکه‌که‌وتن له‌گه‌ڵ هێزه‌ کوردستانیه‌کان ده‌بی هه‌م بناغه‌یه‌ک بۆ خه‌باتی هاوبه‌ش له‌ پێناو پێکهێنانی ئاڵوگۆڕ له ‌وڵاتدا بنێ، هه‌م رێوشوێنی روون‌و جێگای په‌سندی هه‌موان بۆ هێنانه‌ گۆڕی داخوازه‌کانی خه‌ڵکی کوردستانی ئێران له‌ چوارچێوه‌ی ئێرانێکی دیموکراتدا دیاری بکاو هه‌م بناغه‌یه‌ک بۆ به‌رێوه‌بردنی کاروباری ناوچه‌ی کوردستان له‌ هه‌لومه‌رجی راگواستن "شرایط انتقالی" دا دابڕیژن. پێویسته‌ هه‌وڵ بدرێت ئه‌و ئه‌سڵه‌ هاوبه‌شانه‌ ژماره‌یه‌کی چه‌ندی بکرێ زیاتر له ‌هێزو تاقمه‌ سیاسیه‌کان له ‌ده‌وری خۆیان کۆ بکه‌نه‌وه."
2- له‌رێکه‌وتی 9/5/2003 به‌ڕێز کاک ئه‌یوب ئه‌یوبزاده‌ وتارێکی له‌ ژێرناوی "له‌ پێناو پێکهێنانی به‌ره‌یه‌کی کوردستانی له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستاندا " له ‌سه‌ره‌تای وتاره‌که‌یدا ده‌ڵێت: "بزووتنه‌وه‌یه‌کی که‌ ئێستا پتر له‌ 24 ساڵه‌ پێشی به‌ سه‌قامگیر بوونی ده‌سه‌ڵاتی داگیرکه‌رانه‌ی ده‌وڵه‌تی ئێران له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان گرتووه‌، خاوه‌نی سروشت‌و نێوه‌رۆکی نه‌ته‌وه‌یی‌و رزگاریخوازانه‌یه‌".
له‌ به‌شێکی دیکه‌ی نووسینه‌که‌یدا ده‌ڵێت: "به ‌له ‌به‌رچاوگرتنی ئه‌و راستیانه‌، پێکهێنانی به‌ره‌یه‌کی کوردستانی له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان له ‌سه‌ر بناغه‌ی پلاتفۆرمێکی نه‌ته‌وه‌یی، وڵام ده‌ری یه‌کێک له‌ گرینگترین پێویستیه‌کانی قۆناغی ئێستای خه‌باتی گه‌له‌که‌مانه‌.
هه‌ر بۆیه‌ هه‌وڵدان بۆ پێکهێنانی به‌ره‌یه‌کی کوردستانی دیارده‌یه‌کی بابه‌تییه‌و له‌ هه‌مووکات‌و ساتێکدا، به ‌له ‌به‌ر چاو گرتنی تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی پرسی کورد ئه‌رکێکی پێویسته‌و له ‌بنه‌ره‌تدا نابێ به‌ هیچ که‌شه‌و هه‌وایه‌کی سیاسی تایبه‌تی ببه‌سرێته‌وه‌. مه‌به‌ست لێره‌دا ئه‌وه‌یه ‌که‌ بۆ کێشه‌ی گه‌لی ئێمه‌ که ‌له ‌قۆناغێکی رزگاریخوازانه ‌دایه‌، بوونی خیتابێکی هاوبه‌شی سیاسی‌و لێک کۆبوونه‌وه‌ی هێزه‌ سیاسییه‌کانی کورد له ‌ده‌وری پرۆژه‌یه‌کی نه‌ته‌وه‌یی دیارده‌یه‌کی کاتی‌و کورت خایه‌ن نییه‌. هه‌تا ئه‌و کاته‌ی بزاڤی رزگاریخوازانه‌ی کورد نه‌یتوانیوه‌ به‌ ئاکامی سه‌رکه‌وتوانه‌ی خۆی بگات، بوونی به‌ره‌ی کوردستانی پێویستێکی حاشاهه‌ڵنه‌گره‌و وڵامده‌ری پێویستییه‌کی گرینگ‌و ده‌سته‌ به‌ری سه‌رکه‌وتنه‌".
3- به‌ڕێز عه‌بدوڵا موهته‌دی له‌ رێکه‌وتی7/7/2003 نووسراوه‌یه‌کی ئاماده‌ کردووه ‌له‌ ژێر ناوی "په‌یامێک بۆ هه‌موو خوازیارانی به‌ره‌یه‌کی کوردستانی له‌ ئێران" ئه‌م نووسراوه‌یه‌ له‌ 9/7/2003 له ‌ماڵپه‌ڕی (بروسکه‌) بڵاوکرایه‌وه‌.
له‌ به‌شێکی په‌یامه‌که‌دا هاتووه‌ "له ‌راستیدا، ئێمه‌ وه‌کوو کۆمه‌ڵه‌ ده‌مێکه‌ ده‌گه‌ڵ ئه‌و بیرۆکه‌یه‌ کۆکین‌و بانگه‌وازی پێکهێنانی به‌ره‌یه‌ک یان رێکخراوێکی چه‌ترمانه‌ندی کوردی ئێران ده‌که‌ین".
له‌ ‌به‌شێکی دیکه‌ی په‌یامه‌که‌ی به‌ڕێز موهته‌دی‌دا هاتووه‌: "بۆ ئاگاداری ئه‌و به‌رێزانه‌، ئێمه ‌له ‌کۆمیته‌ی ناوه‌ندی کۆمه‌ڵه‌دا ته‌نانه‌ت گه‌ڵاله‌ی پێشنیاکراومان ئاماده‌ کردووه‌و هه‌ر له‌م رۆژانه‌دا پێشکه‌شی به‌ کۆمیته‌ی ناوه‌ندی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێرانی ده‌که‌ین‌و هیوادارین وڵامی موسبه‌تیش وه‌ربگرینه‌وه‌، هه‌ر وه‌ها به ‌پێویستی ده‌زانم ئه‌م موژده‌یه‌ به‌ خوازیارانی ئه‌و به‌ره ‌کوردستانیه‌ رابگه‌یه‌نم که ‌مه‌سه‌له‌ی به‌ره‌ له‌ کۆنفراسێکی کۆمه‌ڵه‌شدا که‌ به ‌زوویی ده‌به‌سترێ ده‌خڕیته ‌به‌ر باس‌و لێکۆڵینه‌وه‌".
4- یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان
له‌و په‌یوه‌ندییه‌دا
له‌ رێکه‌وتی 14/6/1991 زایینی، شه‌هید کاک سه‌عید یه‌زدانپه‌نا دامه‌زرێنه‌ری یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان، له‌ نامیلکه‌یه‌کدا له ‌ژێر ناوی (پێکهێنانی به‌ره‌ی کوردستانی پێویستێکی مێژوویی) ده‌ڵێت: "پێکهێنانی به‌ره‌یه‌کی یه‌کگرتووی کوردستانی له‌ ئێران پێویستییه‌کی مێژوویه‌. گه‌لی کورد له ‌ئێران هه‌ر وه‌ک هه‌موو بزووتنه‌وه‌یه‌کی سیاسی له ‌جیهاندا، هێزو تاقمی سیاسی به ‌بیرو بۆ چوونی ئیدئۆلۆژیک- سیاسی تایبه‌ت‌و جیاوازه‌وه‌ هه‌یه‌. ئه‌مه‌ له‌ کاری سیاسیدا شتێکی ره‌واو ئاسایییه‌، ئه‌وه‌ی که ‌ناره‌وایه‌ ئه‌وه‌یه ‌که‌ هێزه‌ سیاسییه ‌کوردستانییه‌کانی ئێران که ‌به‌رژه‌وه‌ندی هاوبه‌شیان له ‌ئازادی کوردستان‌و بزووتنه‌وه‌ رزگاریخوازانه‌که‌یدا هه‌یه‌، نه‌توانن له‌ سه‌ر ڕیبازێکی ستراتیژیک بۆ وه‌ ده‌ست هێنانی مافه ‌زه‌وتکراوه‌کانی گه‌لی کورد رێکبکه‌ون‌و خۆیان له‌ به‌ره‌یه‌کی به‌رفراواندا ببینه‌وه‌. بۆ ئێمه ‌وه‌ک کورد له‌ ئێران به‌ هه‌موو هێزو تاقم‌و ده‌سته‌یه‌کی سیاسی شۆڕشگێڕو دێموکرات‌و پێشکه‌وتنخوازه‌وه‌، یه‌کخستنی ریزه‌کانی خه‌باتمان له ‌پێش هه‌موو پێویستییه‌کی سیاسی دیکه‌وه‌یه‌".
ئێمه ‌وه‌ک یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان ته‌نانه‌ت ساڵیانێک دوای شه‌هید کرانی کاک سه‌عید یه‌زدانپه‌نا، به‌رده‌وام هه‌وڵمانداوه‌ که ‌پرسی به‌ره ‌له ‌بیر نه‌چێته‌وه‌و له ‌بۆنه‌ی جۆراوجۆردا ئه‌م ئه‌رکه‌ پیرۆزه‌ وه ‌بیر حیزب‌و لایه‌ن‌و که‌سایه‌تییه‌ سیاسییه‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان بخه‌ینه‌وه‌.
بۆ نموونه‌، رۆژنامه‌ی (یه‌کێتی)- ئۆرگانی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان ژماره‌ی 10 ساڵی 1993 له‌ لاپه‌ڕه‌کانی 12و17دا له ‌وتارێکدا له ‌ژێر ناوی "به‌ره‌یه‌کی کوردستانی له‌ پێناو گه‌شه‌ کردنی بزوتنه‌وه‌ی کوردایه‌تیدا "له‌ به‌شێک له‌ وتاره‌که‌دا هاتووه‌. ’’یه‌کێ له‌ گرینگترین مه‌رجه‌کانی سه‌رکه‌وتنی خه‌باتی گه‌له‌که‌مان یه‌کخستنی ریزه‌کانی بزووتنه‌وه‌یه‌. یه‌کخستن‌و یه‌کگرتنی ریزه‌کانی بزووتنه‌وه‌ی کوردایه‌تی له‌ لایه‌که‌وه‌ له‌ نێوخۆی وڵاتدا گوڕو تینی حاشاهه‌ڵنه‌گر ده‌داته‌ ره‌وتی خه‌بات‌و له‌لایه‌کی دیکه‌وه‌، له‌ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ کۆڕو کۆمه‌ڵ‌و ده‌وڵه‌ته‌ بڕیار به ‌ده‌سته‌کانی جیهاندا، قورساییه‌کی تایبه‌تی ده‌بێ. له‌م روانگه‌یه‌وه‌ ئێمه ‌پێمان وایه‌ بزووتنه‌وه‌ی کوردایه‌تی له‌ کوردستانی ئێران بۆ ئه‌وه‌ی سه‌رکه‌وتن به‌ ده‌ست بێنێ‌و ئه‌و سه‌رکه‌وتنه‌ بپارێزرێ، پێویسته‌ ریزه‌کانی خۆی له‌ به‌ره‌یه‌کی یه‌کگرتووی کوردستانیدا رێک بخات’’.
له ‌به‌شێکی دیکه‌ی وتاره‌که‌دا هاتووه‌:
"ئه‌گه‌ر بزووتنه‌وه‌ی کورد نه‌توانێ له‌ چوارچێوه‌ی به‌ره‌یه‌کی کوردستانیدا رێکبخرێت بێگومان سه‌ره‌رای فیداکاری‌و قوربانی دانی ڕؤڵه‌کانی گه‌ڵ، سه‌رکه‌وتنی بزووتنه‌وه‌که‌ ئاسۆیه‌کی روونی نابێت‌و نه ‌له‌و ئیمکاناته‌ سیاسییه‌ی که ‌بۆ کێشه‌ی نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌ گشتی هه‌یه‌ ده‌توانین که‌ڵکی پێویست وه‌ربگرین‌و نه ‌له ‌سه‌رکه‌وتنی خه‌باتی سه‌رانسه‌ری دژی دیکتاتۆری‌دا که‌ ئامانجی هاوبه‌شی گه‌لی کوردو گه‌ڵانی دیکه‌ی ژێر ده‌سه‌ڵاتی ئاخونده‌کانه‌، ‌ گه‌له‌که‌مان به‌ مافه‌ نه‌ته‌وایه‌تییه‌کانی خۆی شاد ده‌بێت".
بۆ وڵامدانه‌ویه‌کی به‌ پێز بۆ پرسیاری یه‌کمتان‌و روون کردنه‌وه‌یه‌کی باشتر بۆ خوێنه‌ران پێویست بوو ئه‌و نووسراوانه‌ی سه‌ره‌وه‌ وه‌ک به‌ڵگه‌ نامه‌یه‌کی مێژووی بخه‌مه‌ به‌رده‌ستان.
ئه‌و هه‌وڵانه‌ی که ‌باسم کردن بۆ پێکهێنانی به‌ره‌ی کوردستانی له ‌رابردوودا، له‌ حاڵێکدا بووکه‌ ئه‌وسا له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان‌و گۆڕپانی خه‌باته ‌ره‌واکه‌یدا ته‌نیا چوار حیزب‌و رێکخراوی مه‌تره‌ح هه‌بوون، حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران‌و سازمانی خه‌باتی کوردستانی ئێران‌و کۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێری زه‌حمه‌تکێشانی کوردستانی ئێران‌و یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان، به‌م حاڵه‌شه‌وه‌ هه‌وڵدان بۆ پێکهێنانی به‌ره‌یه‌کی کوردستانی بێ ئاکام مایه‌وه‌.
هه‌نووکه‌، به‌ داخه‌وه‌ کۆمه‌ڵه‌ بوون به‌ چه‌ند کۆمه‌ڵه‌یه‌ک
حیزبی دیموکرات بوون به‌ دوو
سازمانی خه‌بات بوون به‌ دوو
یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان دوو له‌ت کرا.
دیسانیش موخابن هیچکام له‌و مونشه‌عیبانه‌ ئاماده ‌نین که‌ پێکه‌وه‌ دانیشنوو نه‌ک هه‌ر باس له‌ به‌ره‌ی کوردستانی، به‌ڵکوو ئاماده ‌نین که ‌باس له کێشه‌کان‌و هۆکاره‌کانی دووله‌ت بوون‌و چه‌ند له‌ت بوونی خۆمان بکه‌ین.
له‌م حاڵه‌ته‌دا مه‌ترسییه‌ک که‌ له ‌ئارادایه‌و ته‌مایولیش هه‌یه ‌له‌ لایه‌ن چه‌ند لایه‌نێکه‌وه‌ که‌ به‌ پێویستی نازانم جارێ ناویان بێنم، ئه‌وه‌یه‌ که‌ نه‌ک به‌ره‌یه‌کی یه‌کگرتوو به‌ڵکوو دوو به‌ره‌ یا به‌واته‌یه‌کی دیکه‌ بوونی دوو به‌ره‌کی له ‌ئارادایه‌.
هه‌رچه‌ندکه‌ به‌بڕوای من ئه‌مانه‌ی که ‌له ‌سه‌ره‌وه‌ باسم کردن چ له ‌رابردووداو چ هه‌نووکه‌ هۆکاری سه‌ره‌کی نین بۆ دروست نه‌بوونی به‌ره‌ی کوردستانی.
به‌ڵکوو سێ هۆکاری گرینگ، مێژوویی، کلتووری، سیاسی هه‌ن که ‌ده‌بێت زانستیانه ‌لێکۆڵینه‌وی له ‌سه‌ر بکرێت.
ئه‌گه‌ر لاپه‌ره‌کانی مێژووی کوردستان هه‌ڵده‌ینه‌وه‌ که‌ زۆربه‌ی نووسه‌ره‌کانیشی بێگانن، بوونی ئه‌و سێ هۆکاره‌ سه‌ره‌کییه‌مان زۆرتر بۆ روون ده‌بێته‌وه‌، ئه‌گه‌ر زۆر بۆ رابردووش نه‌گه‌رینه‌وه‌و ته‌نها ئاماژه‌ به‌ چه‌ند بزووتنه‌وه‌یه‌کی سه‌ده‌ی بیست به‌م لاوه‌ بکه‌ین.
بۆ نموونه‌، شۆڕشه‌که‌ی سه‌رکرده‌ سمکۆی شکاک له‌ 1910 تا 1930 ده‌بینین که ‌ناوه‌رۆکی بزووتنه‌وه‌که‌ رزگاریخوازانه‌و هه‌نگاو هه‌ڵهێنانه‌وه‌ بووه‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی‌و دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی سیاسی کورد، به‌ڵام له‌ ناوچه‌یه‌کی به‌رته‌سکدا قدتیس مایه‌وه‌و عه‌شایرو رێبه‌رانی هۆزو ناوچه‌کانی دیکه‌ی کوردستان به ‌ده‌م بانگه‌وازه‌که‌ی سمکۆی شکاکه‌وه‌ نه‌ک هه‌ر نه‌چوون به‌ڵکوو هه‌وڵدراوه‌ دژایه‌تیشی بکرێت‌و له ‌هێندێ شوێن به‌ چه‌ته ‌ناوی به‌رن.
یا خۆ له‌ کۆماری کوردستاندا، ئه‌گه‌ریش به ‌رووکه‌ش سه‌روک هۆزو عه‌شایره‌کان پشتیوانیان له‌ پێشه‌وا کردبێت به‌ بوونی به‌ڵگه ‌نامه ‌مێژوویه‌کان له‌ ژێره‌وه‌ بۆ لاواز کردن‌و ته‌نانه‌ت بۆ رووخانی کۆماری کوردستان ده‌ستیان له‌ ناو ده‌ستی دوژمن ناوه‌.
ئه‌مه‌ راسته ‌و خۆ کاریگه‌ری بووه‌ به ‌سه‌ر دروست بوونی کلتووری ناته‌بایی‌و بێ بڕوا بوون به‌ یه‌کتری‌و پشتی یه‌کتر خاڵی کردن‌و ئه‌و دوو هۆکاره‌ش له‌ سه‌رده‌می دروست بوونی ئه‌حزابی سیاسیدا راسته‌و خۆ کارتێکه‌ری سیاسیان بووه‌ به ‌سه‌ر حیزبه‌کان‌و هه‌ڵوێسته‌کانیاندا، هه‌ر ئه‌و سێ هۆکاره‌ گرینگه‌ش زۆر به‌ جیدی بۆته‌ هۆی نه‌بوونی ستراتیژی نه‌ته‌وه‌یی‌و به‌ ته‌واوی تێنه‌گه‌یشتن له ‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌ باڵاکانی نه‌ته‌وه‌یی له ‌ناو حیزب‌و رێکخراوه‌ سیاسییه‌کانی کوردستاندا.
به‌ واتایه‌کی دیکه‌ ده‌کرێت بگوترێت ئه‌گه‌ر له ‌رابردوودا پاراستنی ناوچه‌یه‌کی به‌رته‌سک که‌ به‌رژه‌وه‌ندی هۆزێک یا دوو هۆزی تێدا له ‌سه‌رووی پاراستنی نیشتمانێکی پانوو به‌رینه‌وه‌ بووه‌و رازی بوون له ‌پێناو پاراستنی ئه‌و ناوچه ‌به‌رته‌سکه‌دا بۆته ‌هۆی پشت له‌ به‌رژه‌وه‌ندی گشتی بکه‌ن‌و به‌ هانای بزووتنه‌وه‌ رزگاریخوازانه‌کانی سه‌ر هه‌ڵداو له ‌ناوچه‌یه‌کی دیکه‌وه‌ نه‌چن، ئێمرۆکه‌ ئه‌و دیاده‌یه‌ گواستراوه‌ته‌وه‌ بۆ ناو حیزبه‌کان.
ده‌نا چۆن ئێمه‌ی چه‌ند حیزب‌و رێکخراوی سیاسی که‌ له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان، یه‌ک بست خاکی رزگارکراومان نییه‌، دوور له ‌وڵات خه‌ریکی چالاکین، رۆڵه‌کانی نه‌ته‌وه‌که‌مان ده‌گیرێن، ده‌کوژرێن، رێژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران له‌ سه‌ر هه‌موومان یه‌ک هه‌ڵوێستی هه‌یه‌، به ‌بوونی ئه‌م هه‌موو خاڵه ‌هاوبه‌شانه‌وه‌، چۆن؟ نابێ بتوانین له‌ به‌ره‌یه‌کی کوردستانیدا، هه‌ڵوێسته‌کانمان یه‌ک خه‌ین که ‌ئه‌مه‌ یه‌کێک له‌ ئه‌رکه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌که‌مان‌و به ‌دڵنیایشه‌وه‌ له‌م قۆناغه‌دا یه‌کێک له‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ باڵاکانی گه‌ڵ به‌ ئه‌ژمار دێت.

2. هاوکاری‌‌و کۆدەنگیەکی گشتیی بۆ وڵامدانەوە بە پرسگەلێک کە کەموزۆر پێوەندیدار بە هەموانەوەیە بۆ سەر ناگرێ؟
زۆر پرسگه‌ل‌و کێشه و مه‌سه‌له ‌هه‌ن که‌، ئه‌گه‌ر کورت بینی‌و به‌رژه‌وه‌ندی تاقمی‌و ده‌سته‌گه‌رایی‌و رێکخراوه‌یی‌و حیزبی بێڵن‌و چاومان نه‌به‌ستن، ئه‌وه‌ به ‌دڵنیاییه‌وه‌ پرسگه‌لی هه‌ر هه‌موومان‌و راسته‌وخۆ، نه‌ک هه‌ر که‌موزۆر، به‌ڵکوو زۆر زۆریش په‌یوه‌ندی به‌ هه‌ر هه‌موومانه‌وه‌ هه‌یه‌، به‌ڵام هه‌ر وه‌ک له ‌ولامی پرسیاری یه‌که‌مدا عه‌رزم کردن، موخابن هێشتا، ئێمه‌ نه‌بووینه‌ته‌ خاوه‌ن ئه‌و کلتووره‌ی که‌ ئه‌مرمان پێ بکات‌و بڵێ، به‌رژه‌وه‌ندی گه‌ل‌و نیشتمان نه‌ک ده‌سته‌و تاقمێک، هه‌روه‌ها، بۆ خۆتان ئاگادارن که‌ ساڵی 2007 بووه‌ ساڵی زاووزێی حیزبه‌ رۆژهه‌ڵاتییه‌کان، حیزبێک نه‌ما دوو له‌ت‌و چه‌ند له‌ت نه‌بێت، جا به‌م حاڵه‌وه‌ کۆده‌نگی گشتی زۆر ئاسته‌مه‌.
هه‌ر چه‌ند هه‌موو لایه‌کمان دیسانه‌وه‌ش هه‌ر کۆڵمان نه‌داوه‌و به‌رده‌وام، له‌ بۆنه‌ی جۆراوجۆردا بانگه‌وازی کۆده‌نگی ده‌که‌ین، ئه‌گه‌ر دوور نه‌رۆین هه‌ر خۆمان یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان، هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌دا، سه‌باره‌ت به‌ کرده‌وه‌ تیرۆریستییه‌که‌ی شاری مهاباد، له‌ به‌شێک له‌ راگه‌یاندراوه‌که‌ماندا، دیسانه‌وه‌ش بانگه‌وازی کۆده‌نگیمان کرد بۆ مه‌حکوم کردنی، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ له‌م هه‌ل‌ومه‌رجه‌دا زۆر زه‌حمه‌ته‌، ئه‌گه‌ر سه‌رنجتان دابێت،"ا‌هرام ثلاثه‌" زوو زوو خۆی ده‌رده‌خات، مه‌به‌ستم له‌وه‌یه‌ که‌ له‌و ماوه‌یه‌دا مۆدێلی سێ حیزب پێکه‌وه‌ یه‌ک هه‌ڵوێست بوون له ‌مه‌ر هێندێک رووداو زۆرتر بووه‌، ئه‌وه‌ش هه‌ر ئه‌و زه‌نگه‌ مه‌ترسیداره‌یه‌ که‌ له‌ به‌شێک له ‌وڵامی پرسیاری یه‌که‌مدا ئاماژه‌م پێداوه‌، واته‌ دوو به‌ره‌کی.

3. پێتان وایە سەرجەم هێزەکوردستانییەکان لە هەل‌و مەرجێکدان کە ئەگەر ئاڵوگۆڕێک لە ئێراندا بێتە ئاراوە، بتوانن هەلەکە بە قازانجی ماف‌و ئازادییەکانی خەڵکی کوردستان بقۆزنەوە؟
دیاره‌ هه‌ر له‌ کۆنه‌وه‌، کوردستان به‌ پێی هه‌ڵکه‌وتی جوغرافی _ سیاسی (ژیئۆپۆلۆتیک)و جوگرافی _ ئابووری (ژیئۆئیکۆنۆمی)، هه‌میشه‌ مووعادله‌یه‌کی نێوده‌وڵه‌تی بووه‌، چاوی بڕیار به ‌ده‌ستانی جیهانی به‌ سه‌ره‌وه‌ بووه‌، راسته‌وخۆ یا ناراسته‌وخۆ، ده‌وڵه‌تانی زلهێز له‌و ئاڵوگۆڕانه‌ی که‌ به ‌درێژایی مێژووی داگیرکراوی کوردستان روویانداوه‌، جا چاک هاتبێت یا خراپ، به‌شدار بوون.
ئه‌مه ‌له ‌لایه‌ک، له ‌لایه‌کی دیکه‌وه‌، هه‌ر کام له‌ ئێمه‌، حیزب‌و رێکخراوه‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان، وێڕای هه‌بوونی کۆمه‌ڵێک خه‌ڵکی خۆمان له‌ ناوخۆی وڵات‌و کۆمه‌ڵێک پێشمه‌رگه‌ش، کۆمه‌ڵێک به‌رنامه‌شمان بۆ خۆمان هه‌یه‌، ئه‌وه‌ی که‌ ئه‌گه‌ر ئاڵوگۆڕێک رووبدات، ئێمه‌ چۆن ده‌توانین هه‌لی ره‌خساو له‌ به‌رژه‌وه‌ندی گه‌لدا بقۆزینه‌وه‌، ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندی به‌ چه‌ند هه‌نگاوه‌وه‌ هه‌یه‌:
1- چه‌ند خۆمان وه‌ک حیزب‌و رێکخراوه‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان، له ‌خه‌می میلله‌تدا کۆک ده‌بین‌و به‌ تێگرای بۆ پاراستنی هه‌نگاو هه‌ڵدێنینه‌وه‌.
2- چه‌نده‌ بڕیار به‌ده‌ستانی جیهانی هاوهه‌نگاو ده‌بن له‌گه‌ڵ هه‌نگاوی ئێمه‌و به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی پترله‌ 10 میلیۆن کورد له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان.

4. لە بارودۆخی ئێستادا، پرش‌و بڵاویی رێکخراوە سیاسییەکان لە ئاستی نێوخۆیی‌و دەرەوەدا چ مەترسیگەلێکی پێکهیناوە؟
بۆ نه‌ته‌وه‌یه‌ک که‌ زۆر له‌ مێژه‌ خاوه‌ن ده‌وڵه‌ت‌و جوگرافیای سیاسی خۆی نییه‌، کۆبوونه‌وه‌ ئیدۆلۆژییه‌ جیا جیاکانی‌و حیزب‌و رێکخراوه‌کانی، له‌ ژێر یه‌ک ئاڵاداو دارشتنی رێبازێکی ستراتیژی له‌ قۆناغی خه‌باتی رزگاریخوازانه‌و ده‌رباز بوون له‌و قۆناغه‌، شه‌رتی سه‌ره‌کییه‌ بۆ ڕاکێشانی هێزو ئیراده‌ی تاکه‌کانی نه‌ته‌وه‌که‌مان‌و ڕاکێشانی سه‌رنجی دونیای ده‌ره‌وه‌ی خۆمان، به‌ واتایه‌کی دیکه‌ نه‌بوونی‌ خیتابێکی هاوبه‌ش‌و دیپڵۆماسییه‌کی مووه‌حید، که‌ دونیای ده‌ره‌وه‌ی خۆمان، لێی تێبگات‌و رووی تێبکات، له‌ پرش‌و بڵاوی حیزبه‌کان دایه‌، نه‌بوونی قورساییه‌کی ئه‌وتۆی ئێمه‌و مانان له‌ باشووری کوردستان، که‌ ئه‌گه‌ر ببوایه‌ زۆر گرفتی چاره‌سه‌ر ده‌کرد، له ‌پرش‌و بڵاوی حیزب‌و رێکخراوه‌کان دایه‌، له‌ ناوخۆی وڵاتیش، ئه‌م دیارده‌یه‌ کارتێکه‌ری راسته‌وخۆی له‌ سه‌ر سه‌رجه‌م چین‌و توێژه‌کانی کورده‌واری داناوه‌و هه‌ر کام، له‌و چین‌و توێژانه‌ش، روانگه‌و بۆچوونی خۆیان هه‌یه‌، هه‌ر چه‌ند، وێڕای ئه‌م پرش‌و بڵاوییه‌ به‌رچاوه‌ی حیزب‌و رێکخراوه‌کانی، به‌ڵام، تینوی ئازادی‌و رزگاربوونی نیشتمان، زۆر جار کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستانی وا لێ کردووه‌، که ‌له‌ زۆر بۆنه‌دا به‌ بێ سه‌رنجدان به‌و پرش‌و بڵاوییه‌ی حیزبه‌کانیان، به‌ بانگه‌وازی حیزبه‌ک یا دووان...هتد. به‌ کۆ ده‌نگی ناره‌زای بوونیان له‌ رێژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران به‌ شکڵ‌و شێوازی جۆراو جۆر ده‌رببرن.

5. قازانجەکانی پێکهاتنی بەرەی کوردستانی، یان کۆدەنگیەکی هەمە لایەنە لە نێو رێکخراوە سیاسییەکاندا بۆ پرسی سیاسیی کورد لەئێراندا چییە؟
ئه‌گه‌ر بێت‌و به‌ره‌یه‌کی کوردستانی له‌‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان دروست ببێت، بی گومان ئه‌و به‌ره‌یه‌ ده‌بێته‌ نوێنه‌ری راسته‌قینه‌ی زۆربه‌ی هه‌ره‌ زۆری کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستان به‌ هه‌موو چین‌و توێژه‌کانییه‌وه‌.
به‌ بوونی ئه‌و به‌ره‌یه‌ ده‌کرێت چه‌ند شتێکی گرینگ له‌ دایک ببێت.
1- دیپڵۆماسی نه‌ته‌وه‌یی، واته‌ هه‌ر وه‌ک چۆن ئێستا زۆربه‌ی حیزب‌و رێکخراوه‌کان له‌ زۆربه‌ی شاره‌کانی وڵاتانی ئۆروپاو ئامریکا، کاناداو.......هتد، کۆمیته‌و نوێنه‌رایه‌تیمان هه‌یه‌ له‌ هه‌لو مه‌رجی نوێدا، ‌ نوێنه‌رایه‌تی نه‌ته‌وه‌یی جێگایان ده‌گرێته‌وهو به‌ره‌ نوێنه‌رو دیپڵۆمات هه‌‌ڵده‌بژێرێت‌و نوێنه‌ران‌و دیپڵۆماته‌کانمان نوێنه‌رایه‌تی نه‌ته‌وه‌ ژێر ده‌ست‌و نیشتمانه‌ داگیرکراوه‌که‌مان ده‌گرنه‌ ئه‌ستۆو، ئه‌مه‌ زۆر به‌ ئاسانی سه‌رنجی کۆرو کۆمه‌ڵه‌ نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان راده‌کێشی‌و سه‌رنجی ده‌وڵه‌تانیش هه‌ر وه‌ها.
2- رێکخستی هێزی پێشمه‌رگه‌ی کوردستان له‌ به‌ر یه‌ک فه‌رمانده‌ی هاوبه‌ش، که‌ ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆی هه‌یه‌ بۆ ئاماده‌ بوون‌و به‌ پیره‌وه‌ چوونی هه‌ر جۆره‌ گۆڕانکارییه‌کی کوتو پڕ له ‌کوردستان‌و – ئێراندا.
3- له‌ ئێستاش‌و له‌ پاش گۆڕانکاری له‌ ئێراندا، به‌ره‌ نوێنه‌رایه‌تی گه‌لی کورد ده‌کات بۆ هه‌ر پرس‌و راوێژێک‌و هه‌ر کێشه‌یه‌ک له‌گه‌ڵ گه‌ڵان‌و نه‌ته‌وه‌ جیاجیاکانی ناوچه‌که‌، فارس، ترک، عه‌ره‌ب.
ئه‌مه‌ سه‌باره‌ت به‌ به‌ره‌ی کوردستان، به‌ڵام کۆده‌نگی ناتوانێ ئه‌و ئه‌رکانه‌ به‌ ئه‌ستۆوه‌ بگرێت‌و ڕۆڵی زۆر که‌متری ده‌بێت له ‌به‌ره‌، به‌ڵام به‌ دڵنیایه‌وه‌ ده‌توانێ به‌ به‌رهه‌م ده‌بێت له‌م هه‌لومه‌رجه‌ی ئێستاداو ده‌کرێت زۆر به‌ باشیش رێگا خۆشکه‌ری پێکهێنانی به‌ره‌یه‌ک بێت.

6. باشە پێتان وانییە سەرەڕای هەموو جیاوازیەکان، کۆمەڵێک خاڵی هاوبەش لە نێوان هەموواندا هەو پێویستە لەبەر قازانجی گشتیی لەسەر ئەو خاڵانەرێک بکەون؟
به‌ڵێ، به‌ بێ هیچ دوو دڵێک له‌گه‌ڵ بۆچوونه‌که‌تان کۆکم. ده‌کرێت ده‌رگا داخراوه‌کانی بیرو دڵمان به‌رانبه‌ر یه‌ک، له‌ قازانجی گشتی وه‌که‌ینه‌وه‌و سه‌لیقه‌ جیاجیاکانیش بۆ ماوه‌یه‌کیش بوو بێت هه‌ر له‌ به‌ر ئه‌و قازانجه‌ گشتیه‌ له‌ ژوورێکی داخراودا دابنێن.

7. پاش چوونەوە وڵات، بەو کولتورە سیاسییەی ئێستا لە نێو رێکخراوە کوردییە بەرهەڵستکارەکانی کۆماری ئیسلامیدا لە ئارا دایە، چەندە مەترسی شەڕی نێوخۆیی بە شێلگیر دەزانن؟
له ‌بیرمان نه‌چێت که‌ شه‌ڕی ناوخۆ وێڕای ئه‌وه‌ی دیارده‌یه‌کی زۆر مه‌ترسدارو بێز هه‌ستێنه‌، له ‌هه‌مان کاتیشدا دیارده‌یه‌کی زۆر ناسروشتی نییه‌، دیارده‌ی شه‌ڕی ناوخۆیی، خاوه‌ن مێژوویه‌کی دوورو درێژه‌و له‌ زۆربه‌ی وڵاتانی جیهان روویداوه‌و له‌ هێندێ له ‌وڵاتان به‌ هۆی عه‌قڵێکی ساغ‌و ژیر بیرییه‌‌وه‌ زوو چاره‌سه‌ر کراوه‌و له‌ هێندێک وڵاتیش هه‌نووکه‌ به‌رده‌وام‌و بێ چاره‌سه‌ر ماوه‌.
هۆکاره‌کانیشی لای هه‌موان ئاشکرایه‌، به‌رژه‌وه‌ندی ده‌سته‌وتاقمی – دینی – مه‌زهه‌بی – ئایدۆلۆژی – هۆزو ناوچه‌گه‌رای، به ‌تایبه‌ت بۆ ئێمه‌ی کورد، که ‌زۆر له ‌مێژه ‌بێ به‌رین له‌ ده‌وڵه‌ت‌داری‌و حوکمڕانی، ‌ئه‌وه‌ مه‌ترسیه‌که زۆرتر ده‌کا، به‌ڵام به‌ دڵنیاییه‌وه‌ به‌ بێ چاره‌سه‌ر نییه‌.

8. ئێوە بۆ ئەوەی شەڕی نێوخۆیی دروست نەبێ چیتان کردوەو لەم بەستێنەدا چ پرۆژەیەکتان هەیە؟
له ‌ڕابردوودا، شه‌ڕی ناوخۆ له ‌مابه‌ینی چه‌ند حیزبێکدا، له ‌رۆژهه‌ڵاتی کوردستان روویداوه‌و هه‌موومان که‌م‌و زۆر تاڵی‌و سوێرییه‌کانیمان چێژتووه‌، به‌ڵام دیسانه‌وه‌ش گارانتی نییه ‌که‌ ئه‌و ئه‌زموونه‌ دووباره‌ نه‌بێته‌وه‌، له‌ کاتی رزگار بوونی یان رزگار کردنی گوندێک، شارێک یا سه‌رجه‌م رۆژهه‌ڵاتی کوردستان.
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که‌ ده‌کرێت هه‌موو لایه‌ک په‌یره‌وی بکه‌ن، باوه‌ڕ هێنانه‌ به‌ پلۆرالیزمی سیاسی‌و مه‌زهه‌بی‌و......هتدو کێبڕکێی ته‌ندروست (رقابت سالم)‌و هه‌ر لایه‌ک له ‌جێگای خۆمانه‌وه ‌به‌ حیزب‌و رێکخراوو که‌سایه‌تییه‌ سه‌ربه‌خۆکان‌و هونه‌رمه‌ندان‌و.....هتد، هانده‌رو سازده‌ری بیرورای گشتی (افکار عمومی) بین بۆ ئاماده‌ بوون بۆ به‌ره‌نگاری ئه‌و دیاره‌دیه‌ له‌ کاتی روودانی‌دا.

9. چەندە باوەڕتان بە ئازادی هەڵسوڕانی سیاسیی هەیە، ئامادەن لە داهاتوودا بۆ چارەسەرکردنی گرفت‌و ئاستەنگەکان پەنا بۆ چەک نەبن؟
ده‌بێ هه‌موو لایه‌کمان کار بکه‌ین بۆ دروست کردنی کلتووری ته‌بایی‌و یه‌کتر قه‌بوڵ کردن‌و باوه‌ری قوڵ به‌ پلۆرالیزمی سیاسی‌و رێز گرتن له‌ بیرورای ئازادو ئازادییه‌کانی تاک‌و کۆمه‌ڵ‌و فێری دیالۆگ‌و به‌ هێنمی ره‌فتار کردنی بین له‌ به‌رانبه‌ر یه‌ک‌دا، دیاره‌ ئه‌مانه‌ هه‌موو ده‌بێ له به‌ر ‌پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌ باڵاکانی نه‌ته‌وه‌که‌مان بێت.
به‌ڵام هه‌روه‌ک زانایه‌کی به‌ ناوبانگ ده‌ڵێت:
ئه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندی گه‌ل له‌ ئارا دابێت، ئه‌وه ‌به‌رژه‌وه‌ندی حیزبه‌که‌می به‌ فیدا ده‌که‌م، به‌ڵام ئه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندی حیزب‌و رێکخراوه‌ی له‌ ئارا دابێت، ئه‌وه‌ به‌رژه‌وه‌ندی حیزبکه‌م له‌ سه‌رووی به‌رژه‌وه‌ندی هه‌موو حیزبه‌کانه‌وه‌ داده‌نێم.

10. باشە ئەگەر وایە بۆچی دەسپێشەخەری ئەوە ناکەن تاکوو هەموو لایەنەکان لەسەر ئەوە رێکبکەون کە نابێ هیچ لایەنێک بۆ بڕینەوەی کێشەکانی لەگەڵ لایەنێکی دیکە دەست بۆ چەک بەرێ؟
ئه‌وه‌ی که‌ هه‌موو لایه‌کمان بانگه‌وازی هاوده‌نگی‌و ته‌بایی‌و به‌ره‌ی کوردستانی ده‌که‌ین، به‌شێکی له‌به‌ر ئه‌و مه‌ترسییه‌یه‌ که‌ ده‌سته‌و یه‌خه‌ی هیچ لایه‌نێکمان نه‌بێت، بڵام هه‌روه‌ک پێشتریش عه‌رزم کردن، ئه‌وه‌ کلتوور سازی ده‌وێت‌و به ‌داخه‌وه‌ هێشتا نه‌بووینه‌ته‌ خاوه‌ن ئه‌و کلتووره‌، ئه‌گه‌ر له‌و په‌یوه‌ندییه‌دا شه‌فاف به‌رانبه‌ر به‌ بیرورای گشتیی‌و ئێوه‌و‌مانان بدوێن‌و ڕاستگۆ بین، ره‌نگه‌ هه‌نووکه‌ ده‌ست بردن بۆ چه‌ک بۆ چاره‌سه‌ری گرفته‌کانی مابه‌ینمان ئه‌گه‌ریش ئاره‌زوو بێت، ئاسان نه‌بێت، به‌ هۆی ئه‌وه‌ی که‌ خاوه‌ن خاکی ئازاد کراو نین، به‌م حاڵه‌شه‌وه‌، وا هه‌موو لایه‌ک ئاگادارن ئه‌و حیزبانه‌ی که‌ ئینشعاب‌و جیابوونه‌وه‌ که‌وته‌ ناو ریزه‌کانمان له‌م هه‌نده‌ران نشینییه‌ش تاکو ئیستا که‌مان به‌ یه‌کتر نه‌کردووه‌، پێویست ناکات باسی حیزب‌و رێکخراوه‌کانی دیکه‌ بکه‌م، به‌ڵام یه‌کێتی شۆڕشگێرانی کوردستان‌و پارتی ئازادی کوردستان که‌ وا بۆ سێ ساڵ‌و نیو ده‌چێت که‌ له‌ یه‌ک جیا بووینه‌ته‌وه‌، که‌مان ته‌قوکوت له‌ مابه‌یندا نه‌بووه‌، جا بۆیه‌ ئه‌مه ‌ته‌نیا به‌ یه‌ک لایه‌ن ناکرێ، به‌ڵکوو ده‌بێ هونه‌رمه‌ندان، مامۆستایانی زانکۆ، رۆشنبیران‌و که‌سایه‌تییه‌ سیاسییه‌ سه‌ربه‌خۆکانی کوردستان راسته‌وخۆ لێمان وه‌ده‌نگ بێن‌و هه‌موو لایه‌کمان پێکه‌وه‌، کۆمه‌ڵێک هێڵی سوور ده‌ست نیشان که‌ین که‌ یه‌ک له‌وانه‌ ده‌ست نه‌بردن بۆ چه‌که‌.

به‌رێز سمکۆ یه‌زدانپه‌نا، سکرتێری کۆمیته‌ی ناوه‌ندی یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان، له‌ چه‌ند دێڕدا:
ساڵی 1970 له‌ ناوچه‌ی فه‌یزوڵابه‌گی به‌شی بۆکان له‌ دایک بووه‌، ساڵی 1986 به‌ مه‌به‌ستی پێشمه‌رگایه‌تی شاری بۆکا‌ن‌و رۆژهه‌ڵاتی کوردستانی به‌ جێ هێشتوه‌و به‌ره‌و باشوور چوه‌.
هه‌تا به‌هاری 1991و تاکوو دامه‌زراندنی یه‌کێتی شۆڕشگێڕان له‌گه‌ڵ زۆربه‌ی ئه‌ندامانی دامه‌زرێنه‌ری یه‌کێتی شۆڕشگێڕان له‌ کۆمیته‌ی کوردستانی رێکخرای "چریکه‌ فیدایه‌کانی خه‌ڵک" ئه‌ندام بوه‌و له‌ ئۆرگانه‌ جیا جیاکانی ئه‌و رێکخراوه‌یه‌دا وه‌ک پێشمه‌رگه‌یه‌ک کاری کردوه‌.
له‌ پاش دامه‌زراندنی یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان، یه‌که‌م کۆمیته‌کانی ئه‌و رێکخراوه‌ی له‌ هۆله‌ندو ئاڵمان بونیاد ناوه‌.
له‌ یه‌که‌م کۆبوونه‌وه‌ی به‌رفراوانی رێکخراوی ناوبراو که‌ ساڵێک دوای شه‌هید کرانی دامه‌زرێنه‌ریه‌که‌ی به‌سترا له‌ ساڵی‌ 1992؛ به‌ ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی هه‌ڵبژێردراوه‌و له‌ ئۆرگانه‌کانی ئه‌منیه‌ت، په‌یوه‌ندییه‌کان، کۆمیسیۆنی سیاسی _ نیزامی به‌رپرسایه‌تی بووه‌، له‌ ساڵی 1996 به‌رپرسیارێتی ته‌شکیلاتی ناوخۆی رێکخراوه‌که‌ی به‌ ئه‌ستۆ گرتووه‌، له‌ ساڵی 1998 به‌رپرسیارێتی په‌یوه‌ندییه‌ کوردستانییه‌کانی له‌ ئه‌ستۆ بوه‌‌، پاش به‌ستنی کۆنگره‌ی یه‌که‌می یه‌کێتی شۆڕشگێڕان له‌ 10/10/2006 که‌ بۆته‌ هۆی دوو له‌ت بوونی ریزه‌کانیان، له‌ 7/7/ 2007 به‌ وته‌بێژی ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ره‌وه‌ی یه‌کێتی شۆڕشگێرانی کوردستان دانراوه‌، له‌ کۆنفرانسی پێنچه‌م‌دا که‌ له‌ رێکه‌وتی 10/8 /2007 به‌سترا به‌ سکرتێری کۆمیته‌ی ناوه‌ندی یه‌کێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان هه‌ڵبژێردراوه‌.
ناوبراو له‌ ساڵی 1993وه‌ تاکوو ئێستا به‌ ده‌یان وتاری سیاسیی له‌ رۆژنامه‌کان‌و سایته‌کان‌دا بڵاو کردۆته‌وه‌.